13/04/2023
ПЕТРО-ДОЛЛАРЫН ЭСРЭГ ЮАНИЙН АРГА ХЭМЖЭЭНҮҮД ЭРЧИМЖИЖ БАЙНА.
Долларын индекс өнгөрсөн хагас жилийн хугацаанд 10 гаруй хувиар буурч, бүх валютын эсрэг ам.доллар бага зэрэг сулрах хандлага ажиглагдав. Энэ нөлөө манай улсад ч мэдрэгдэж өнгөрсөн нэг сарын хугацаанд төгрөгийн эсрэг ам.долларын ханш бага зэрэг (0.65%) суларсан билээ.
Хэдийгээр ам.доллар нь хүчирхэг валютын байр суурьтай хэвээр байгаа боловч 2022 оны эцэст дэлхийн гадаад валютын нөөцөд эзлэх хувь нь өнгөрсөн 25 жилийн хамгийн доод цэгтээ хүрээд байна. Гэтэл нөгөө талаас юанийн гадаад валютын нөөцөд эзлэх хувь нь өнгөрсөн 6 жилд 2.5 дахин нэмэгдэж, алтны үнэ энэ онд дахин 2,000 ам.доллар даваад байгаа нь ам.долларт итгэх итгэл суларч эхэлсэнийг батална.
2023 он гарсанаар дэлхийн анхны юаньд суурилсан шингэрүүлсэн байгалийн хий (LNG) арилжаалагдаж эхэлж, ОПЕК болон БРИКС-ийн зарим орнууд газрын тосоо юанаар зарахыг зөвшөөрч петро-долларыг халахад чиглэсэн түүхэн гэж хэлж болох үйл явдлууд тохиолдов. Ингэснээр ам.долларын ханш цаашид яах талаар дэлхийн улс орнууд анхааралтай ажиглаж эхлээд байна.
📌 Бидний зүгээс одоо үүсээд байгаа энэхүү нөхцөл байдлыг урьдчилан харж өнгөрсөн оны 7 сард “Долларын ноёрхол” нийтлэлийг хүргэж байсан билээ. Энэ тухай нийтлэлийг ахин үзэх бол: http://bitly.ws/CUNK
2023 он гарсанаар өрнөж буй түүхэн гэж хэлж болох үйл явдлуудыг хураангуйлбал:
🔎 Дэлхийн анхны юаньд суурилсан шингэрүүлсэн байгалийн хий (LNG) худалдаа: 2023 оны 3 сард БНХАУ болон Франц улсын эрчим хүчний компаниуд Арабын Нэгдсэн Эмират Улсаас 65,000 тонн шингэрүүлсэн байгалийн хийг юанаар төлбөрийг хийх нөхцөлтэйгээр БНХАУ-д худалдах тохиролцоог амжилттай хэрэгжүүллээ.
🔎 ОХУ болон БНХАУ-ын юаньд суурилсан гадаад худалдаа: Украинд түрэмгийлснээс үүдэлтэй олон улсын хориг арга хэмжээний үеэр БНХАУ нь ОХУ-с газрын тос, байгалийн хийн экспортыг хөнгөлөлттэй үнээр худалдаж авахыг зөвшөөрч, ОХУ-ын эдийн засгийн аврал болж ирсэн. Энэ хугацаанд хоёр орны хоорондын гадаад худалдаа юанаар хийгдэж ирсэн нь долларын эсрэг томоохон мэдэгдэл болсон юм. Өнгөрсөн 3 сард тохиосон хоёр орны дээд түвшний уулзалтын үеэр Путины зүгээс Ази, Африк болон Латин Америкийн бусад орнуудтай хийх ОХУ-ын гадаад худалдаанд төлбөрийн хэрэгсэлээр юанийг түлхүү ашиглахыг дэмжиж буйгаа албан ёсоор мэдэгдлээ.
🔎 ОПЕК болон БРИКС-ийн орнуудын юаньд суурилсан газрын тосны худалдаа: Одоогоор ОХУ, Иран болон Венесуэл зэрэг орнууд газрын тосоо юанаар худалдаалж байгаа бол ОПЕК болон БРИКС-ийн бусад орнууд газрын тосны арилжаанд юанийг ашиглах талаар нухацтай авч үзэж байна. Тухайлбал, энэ оны 3 сард Саудын Арабын зүгээс газрын тосоо БНХАУ-д юанаар нийлүүлэх сонирхлоо илэрхийлж, яриа хэлэлцээр эрчимтэй өрнөж байгааг “Wall Street Journal”-с мэдээлсэн. Саудын Арабын хувьд Турк, Аргентин, Иран, Афганистан болон Индонез зэрэг орнуудын адилаар БРИКС-д нэгдэх хүсэлтээ илэрхийлсэн бөгөөд газрын тосны гарцынхаа 25 гаруй хувийг БНХАУ-д нийлүүлдэг байна.
🔎 Дэлхийн гадаад худалдаанд юанийн эзлэх хувь: Өнгөрсөн оны 2 сарын байдлаар юанаар хийгдсэн худалдааны дүн дэлхийн гадаад худалдааны хоёр орчим хувьд байсан бол 2023 оны 2 сард 4.5 хувьд хүрч өсөөд буйг “Financial Times”-с мэдээлэв.