31/10/2025
Уран зохиолын 7 хоногийн хүрээнд санал болгож буй удаах ном,
Японы алдарт зохиолч, манай уншигчдийн танил Муракамигийн “Буйд, харь нутгаар” номд Монголын нутаг Халх голын сав газраар аялсан тэмдэглэл, ялангуяа өвөг дээдсийн тотем болсон Чоныг хэрхэн зугаатайгаар алж буйгаас үүдсэн сэтгэлийн хямрал, хөндүүрлэл оржээ.
"...Яагаад ч үүнээс цааш зугтааж чадахгүй нь гэдгээ чоно өөрөө сайн мэдэж буй. Түүнд сонголт гэдэг юм ер үлдсэнгүй. Үхэхээс өөр арга алга даа. Цогмандал жолоочоо машинаа зогсоо гээд буугаа хаалганд тогтоон барьж, овоо хараагаа чоно руу чиглүүлэв. Тэр яарахгүй байлаа. Чоно хаашаа ч явахгүй, хөдлөхгүй гэдгийг тэр мэднэ. Энэ хооронд чоно гайхалтай гэмээр тунгалаг нүдээр биднийг тас ширтэж байна. Бууны онгойсон амыг харж, биднийг бас дахин харж, тэгснээ бууны ам руу ширтэж байна. Янз бүрийн хүчтэй мэдрэмжүүд нэг болж холилдсон нүд байх ажээ. Айдас, цөхрөл, үймрэл, зовнил, хүлцэл... өөр бас бидэнд байдаггүй ямар нэгэн юм байна. Нэг суманд тэр газар дээр унав. Бие нь хэсэг хугацаанд татвалзаж байснаа удалгүй тэр нь ч дууслаа. Жижгэвтэр эм чоно байна. Улирал нь тул бэлтрэгүүдийнхээ төлөө идэш цуглуулж явсан байж магадгүй. Би тэрхүү туранхай эм чоно төмөр машин хийгээд дарьт сумнаас яаж ийгээд, бүр яаж ийгээд зугтааж чадаасай гэж дотроо залбирч байсан хэдий ч эцсийн эцэст гайхамшиг бий болсонгүй ээ. Үхсэн чононд ойртож үзэхэд чоно айснаасаа болсон уу чацга алдсан байв. Далных нь архан талд сум оносон харагдана. Тийм ч том сумны нүх биш байлаа. Хүрмийн товчин чинээ бөөрөнхий, цусны ор мөр үзэгдэж буй төдий л юм. Насанжаргал халааснаасаа тун хурц иртэй том гэгч ангийн хутга гаргаж ирээд (ер нь энэ хүмүүс гар доороо дандаа буу, хутга сэлтийг байлгаж амьдардаг бололтой юм аа) чононы сүүлийг эвтэйхэн тас огтолж авлаа. Тэр огтолсон сүүлээ чононы толгой доор ивж орхилоо. Энэ бол монголчуудын ангийн сүсэг бишрэл маягийн зүйл. ...Гэвч би ер унтаж чадсангүй. Өдөржингөө ямар ч олон хүчтэй аймшигтай байдлыг харав даа, тэрнээс болсон байж магадгүй юм. Би зэв идсэн Зөвлөлтийн танк, төмрийн хэлтэрхий газраар нэг цацагдсан дайны талбарын ул мөр, Цогмандалд буудуулж үхсэн эмэгчин чонын ноомой нүдийг мартаж ер чадахгүй байлаа."- Буйд харь нутгаар номын хэсгээс.
"Ертөнцийг таних хөтөч"- Nepko.mn