21/10/2025
Toe die Solomon R. Guggenheim Museum in op 21 Oktober 1959 sy deure oopmaak, was die publiek nie juis beïndruk nie. Kritici het dit beskryf as “’n wasmasjien,” ’n omgekeerde hawermoutbak,” en selfs “’n reuse paaskoek wat verkeerd gebak is.” Maar vandag? Vandag is dit een van New York se mees geliefde geboue, ’n moderne argitektoniese ikoon.
Ontwerp deur die wêreldberoemde Frank Lloyd Wright, staan die Guggenheim as ’n betonkunswerk met sy unieke spiraalvorm wat die kuns binne nog meer laat uitstaan. Dit was Wright se eerste groot projek in New York, al het hy blykbaar gesê:
“Ek kan aan verskeie plekke in die wêreld d**k wat beter is om so ’n museum te bou, maar nou ja, ons sal dit maar in New York probeer.”
Hy het toe ’n plek gekies langs Central Park, waar natuur en argitektuur mekaar ontmoet, iets wat vir hom baie belangrik was.
Hier volg nege interessante feite oor hierdie wêreldbekende gebou wat jy dalk nog nie geweet het nie:
1. Wright wou hê die museum moes rooi wees!
Sy oorspronklike plan was om die buitekant met rooi marmer te bedek, omdat hy geglo het “rooi is die kleur van skepping.” Maar Hilla Rebay, Guggenheim se kunsadviseur, het die idee vinnig afgekeur, sy en Solomon Guggenheim het eenvoudig nie van rooi gehou nie.
2. Die oorspronklike kleur was bruin-geel
Tydens ’n restourasie van $29 miljoen het kenners 11 lae verf verwyder en ontdek dat die museum aanvanklik ’n bruin-geel tint gehad het. Ná baie debat het hulle egter besluit om dit grys te verf, die kleur waarvoor ons dit vandag ken.
3. Die beroemde spiraal-oprit is meer as ’n kwartmyl lank
Die binne-oprit van die Guggenheim strek oor 1 416 voet (ongeveer 432 meter) teen ’n hoek van 18 grade. Dit is beslis ’n mini oefensessie as jy tot bo stap!
Langs die spiraal kan besoekers werke van Van Gogh, Picasso en Manet bewonder, elke stap is deel van die kunservaring.
4. Die oorspronklike ontwerp het ’n glashysbak en uitkykkoepel ingesluit
Wright het aanvanklik ’n glashysbak en ronde uitkykpunt in sy planne gehad. Hy wou hê besoekers moes eers tot bo ry, en dan rustig teen die spiraal afstap terwyl hulle die kuns bekyk. Die idee is ongelukkig geskraap toe begrotings geknip is.
5. ’n Jong Landmerk
Die Guggenheim is in 2008 tot Nasionale Historiese Landmerk verklaar, toe dit nog net 49 jaar oud was! Gewoonlik kry geboue daardie eer eers ná 50 jaar. Selfs vroeër, in 1990, is dit al as New York City Landmark aangewys.
6. Die binnekant word amper elke dag geverf
Omdat die wit mure maklik vlek, word daar daagliks herstelwerk gedoen. Sodra die museum sluit, kom die verfkwaste uit! Met tyd het hierdie aanhoudende opknapping ’n unieke tekstuur aan die binnekant gegee.
7. Die mure is effens skuins
Die mure van die hoof-rotunda leun 97 grade uitwaarts, sodat kunswerke beter vertoon. Wright wou hê skilderye moes teen die mure leun, nie daaraan hang nie maar dié plan het nie lank gehou nie. Vandag word die kuns tradisioneel teen die mure vasgemaak.
8. Aanvanklik was die ontwerp baie omstrede
Baie kunstenaars was gekant teen die ronde vorm van die museum. Hulle het geglo die kurwes is “onprakties vir kunsuitstallings.” ’n Groep van 21 kunstenaars het selfs ’n brief aan die museum se bestuur geskryf waarin hulle versoek het dat die planne verander word.
9. Wright het sy “handtekening” op die gebou gelos
Op die buitemuur van die Guggenheim is daar ’n klein rooi teëltjie met Wright se voorletters daarop, sy persoonlike seël van goedkeuring. Uniek genoeg, het hy ook die naam van die hoofkontrakteur, George Cohen, daarby gevoeg, iets wat Wright nooit weer op enige ander projek gedoen het nie.
Vandag, meer as sestig jaar later, bly die Guggenheim Museum ’n simbool van kreatiwiteit, durf en moderne visie, ’n gebou wat eers belaglik gelyk het, maar nou ’n wêreldikoon is.
Bron: Katherine McLaughlin en Stefanie Waldek
