08/10/2025
“Babu Wani Gwamna da Ya Samar da Zaman Lafiya a cikin karamin lokaci Kamar Uba Sani a duk Yammacin Afrika — Ga Abin da Ya Yi
Kaduna, Cikin ƙanƙanin lokacin mulki, Gwamna Uba Sani ya ɗaga murya kan sabuwar “Tsarin Zaman Lafiya” a jihar Kaduna da ma yankin Yammacin Najeriya baki ɗaya. Yayin da wasu s**a ɗauka wannan maganar babban yabo ne fiye da komai, akwai ayyuka da dama da ke nuna cewa akwai canji — kuma waɗannan ne za mu haskaka maka a wannan babban labari.
Muhimman Abubuwa da Za a Koya a Karkashin Gwamnatin Uba Sani
Gwamnati ta shirya Taron Tattaunawa na Yammacin Arewa kan yadda za a dakile ta’addanci, inda gwamnatin Kaduna ta karɓi bakuncin hukumomi da gwamnonin jihohin yankin.
An rattaba hannu kan yarjejeniyar haɗin kai da The Kukah Centre domin gina tsarin tsaro na al’umma, wanda zai haɗa jami’an tsaro da ƙungiyoyin gari, tare da ba da horo da ƙarfafa basira.
Gwamna ya jaddada cewa ba za a iya magance rashin tsaro da mak**ai kaɗai ba, amma ana buƙatar matakai masu zurfi: ilimi, ayyukan yi, haɗin kai tsakanin al’umma, shugabanni da gwamnati.
Ayyukan gine-gine, hanyoyi, makarantu da asibitoci da farfadowa a cikin sassan jihar sun shiga ajandar gwamnati, domin ƙarfafa rayuwar al’umma ta hanyar samar da bunƙasa tsaro a wuraren da tsaro ke da rauni.
Hukumomin ƙetare sun yaba da cigaban tsaro: Gwamnatin Ingila (UK) ta nuna farin ciki da yadda Kaduna ta sauya matsayin ɗaukaka samun tsaro a cikin karamin lokaci, daga “red” zuwa “amber” a ƙididdigar tafiyar duniya.
Farfadowar harkokin ilimi da kasuwanci a yankuna da aka ce suna fama da rashin tsaro sun nuna cewa al’umma sun fara samun nutsuwa. Misali, Mataimakin Jami’ar Ahmadu Bello ta yaba da ganin yanayi na zaman lafiya a sassan kudu-kaduna.
misali: A ranar 7 ga Maris, 2024, an sace ɗalibai da malamai daga makarantar Kuriga, Kaduna. Bayan wasu kwanaki, sojoji tare da haɗin kai da gwamnati s**a yaƙi lalka, inda aka ce ‘yan ta’adda sun sallami mutane 137 l zargin an sace su.
1. Manufar “Kaduna Peace Model”
Gwamna Uba Sani ya bayyana cewa tsarin sa na tsaro bai dogara kawai ga aikin soja ba zai haɗa matakan hikima (non-kinetic), tattaunawa, ilimi, ɗaukaka tattalin arziki da shigar da al’umma cikin yanke shawara.
An kuma rubuta cewa wannan tsarin “Kaduna Peace Model” ya fara jan hankali har ga shugaban tsaro na ƙasa Mallam Nuhu Ribadu, inda ya kira jihar Kaduna a matsayin misali ga sauran jihohi.
2. Taron Yammacin Arewa da Hadin Kai
Kaduna ta karɓi bakuncin taron ƙasa da ƙasa da gwamnonin jihohin Arewa-Yamma, hukumomin tsaro da ƙungiyoyin jama'a domin tattaunawa kan Preventing and Countering Violent Extremism (PCVE).
Gwamnan ya yi jawabi inda ya ce dole ne a tashi ƙasa da tsarin da ya rataya da “mak**ai kawai.”
Bincike ya nuna kawo yanzu dai babu wani gwamna da ya bayyana cewa ya iya samar da tsaro cikin karamin lokaci hakan sai gwamna Uba sani na jihar Kaduna.