30/08/2025
🌍 Matan Afrika Masu Tarihi da Jarumta 🌍🔪💣🔭
1. Nefertiti – Masar (Egypt 🇪🇬)
Ta rayu a ƙarni na 14 K.H (1345–1330 BC).
Ita ce sarauniya, matar Fir’auna Akhenaten.
An san ta da kyau da kyan fuska da kuma rawar da ta taka wajen yada bautar Aten (Allah rana) a Masar.
An fi saninta saboda fuskarta da aka yi musuƙun sassaƙa (bust of Nefertiti) wanda ya shahara a duniya.
---
2. Makeda (Sarauniyar Sheba – Ethiopia 🇪🇹)
An fi saninta a littattafai na addinai: Injila, Qur’ani da Torah.
An ce ta ziyarci Sarki Suleiman a Urushalima domin ta ga hikimarsa.
A tatsuniyar Habasha, ita ce mahaifiyar Menelek I, wanda ya kafa daular Solomonic a Ethiopia.
Ta kasance alama ta hikima, iko, da mulki a nahiyar.
---
3. Amanirena – Kush (Sudan 🇸🇩)
Sarauniyar Kandake (Candace) daga Daular Kush (ƙarni na 1 K.H).
Ta yi yaki da Romawa lokacin da s**a kai hari daga Masar zuwa Sudan.
Duk da makanta da ta samu daga yaƙi, ta ci gaba da jagoranci cikin jarumta.
Ita ce misali na ƙarfin mata shugabanni a tarihi.
---
4. Sarauniya Amina – Zazzau (Nigeria 🇳🇬)
Ta rayu a ƙarni na 16.
Sarauniya ce a Zazzau (Zaria) a Arewacin Najeriya.
An san ta da faɗaɗa masarautar Zazzau da gina katanga (Ganuwar Amina).
Ta jagoranci sojoji mata da maza, kuma ta yi suna a matsayin gwarzuwa.
---
5. Queen Nzinga – Ndongo da Matamba (Angola 🇦🇴)
An haife ta 1583 – ta rasu 1663.
Sarauniya ce ta Ndongo da Matamba (Angola).
Ta yi gwagwarmaya da Fotigal waɗanda s**a yi ƙoƙarin cinye ƙasarta da bautar da mutanenta.
Ta yi amfani da dabaru na siyasa, yarjejeniya, da yaƙi wajen kare ƙasarta.
Har ila yau ta shahara da dabarunta na yaƙi da kuma matsayin ta a matsayin jagorar mata.
---
6. Yaa Asantewaa – Ashanti (Ghana 🇬🇭)
An haife ta 1840 – ta rasu 1921.
Ta kasance sarauniya uwa (Queen Mother) a Ashanti.
Ta jagoranci Yaƙin Ƙarshe na Asante (1900) da Birtaniya, wanda aka fi sani da “Yaa Asantewaa War”.
Ta yi tsayin daka wajen kare Golden Stool, wanda yake alamar ruhin Ashanti.
---
7. Nandi – Zulu (South Africa 🇿🇦)
Mahaifiyar Shaka Zulu (sarki shahararre a tarihi).
An haife ta a ƙarshen ƙarni na 18, ta rasu 1827.
Ta yi rayuwa mai wahala saboda wulakanci daga aurenta, amma ta yi tsayin daka wajen kare ɗanta.
A matsayin uwa, ta taka muhimmiyar rawa wajen kafa tushen daular Zulu ta Shaka.
---
8. Empress Taytu Betul – Ethiopia 🇪🇹
An haife ta 1851 – ta rasu 1918.
Sarauniya kuma matar Sarkin Habasha Menelik II.
Ta taka muhimmiyar rawa a Yaƙin Adwa (1896) inda Habasha ta kayar da Italiya, ta hana mulkin mallaka.
Ta kafa birnin Addis Ababa tare da mijinta.
Ta kasance mai hikima da ƙarfin zuciya a harkar siyasa da soji.
---
9. Ranavalona I – Madagascar (Merina 🇲🇬)
An haife ta 1778 – ta rasu 1861.
Sarauniya ce ta Merina (Madagascar).
Ta yi mulki tsakanin 1828 zuwa 1861.
Ta shahara da kare 'yancin Madagascar daga Turawan mulkin mallaka (Faransa da Birtaniya).
Amma kuma an fi siffanta ta da tsaurin doka da matakan kare al’adun gargajiya.
---
✨ Wadannan matan duk sun kasance ginshiƙai a tarihi, s**a nuna jarumtaka, mulki, da tsayin daka wajen kare kasashensu da mutanensu.