Hausa Global Media

01/07/2025

1/7/2025

30/06/2025

30/6/2025

28/06/2025

28/6/2025

28/06/2025

27/6/2025

08/06/2025

Mu Gyara Hausarmu (31)

Barka da Sallah ❌
Barka da Salla ✅

Gaisuwa ta musamman ga dukkan "Al'ummah" ❌
Gaisuwa ta musamman ga dukkan "Al'umma" ✅

Rufaffiyar ta'un ta larabci da (التاء المربوطة)، ko takuri, da ake tsayawa a kanta da H (هاء السكت), babu ita a yaren Hausa, haka kuma ba a rubuta ta, ma'ana Bahaushe ba shi da ita a faɗe, kuma babu ita a rubuce. Saboda haka, duk kalmar da Bahaushe ya aro daga larabci, idan ta ƙare da taguje, to ƙa'ida a kanta shi ne: a sa mata wasali ko a cire ta a tsaya kan wasalin kafinta, Misali: ((حفصة) Hafsatu/Hansatu, Hafsa),((آمنة)، Aminatu, Amina).

Ƙaramar ha'un ta kusa da Jimun (ha mai ruwa), wato (ح) ta tsakiyar maƙogwaro, wannan ita ma Bahaushe ba shi da ita, babu a faɗe babu a rubuce, idan Bahaushe ya aro wata kalma ta larabci da take da wannan harafi, to ƙa'ida a kanta: na farko duk inda take (farkon kalmar ko ƙarshe ko tsakiya), to za a mayar da ita Ha babba. Idan a ƙarshe ne, sai a cire ta a tsaya kan wasalin kafinta, ko ita ɗin a sa mata wasali (bayan an mai da ta babbar H), misali: (Sale, Salihu),

Aiki da waɗannan hanyoyi biyun (ƙara wasali ko cire baƙin), a kan ha mai ruwa da takuri, yakan bambanta daga kalma zuwa kalma, ma'ana wata kalmar a taƙaitu da hanya farko kaɗai kamar وفاة/'Wafati', wata a taƙaitu da hanya ta biyu kaɗai , wata kuma a haɗa duka biyun (kamar sunayen da muka yi misali da su a sama), kuma kana iya samu an yi wa kalmar wata kwaskwarimar bayan wannan, a bisa daidaitacciyar Hausa, saboda wasu dalilan, kamar samar da wata ma'anar, kamar sauƙaƙa wa harshe. Misali: (الصلاة/Assalatu, Salla, Salati). kowanne ma'anarsa daban a yaren a Hausa, saɓanin a yaren asali.

A taƙaice:

1. Ba mu da wata "ta" ta musamman ta mata a Hausa, duk 'ta' da ka gani a Rubutun Hausa ba ta da bambanci da kowace ta.

2. Ba mu da Ha mai ruwa, sai ha babba (haguje), ta cikin 'قهار'، da haƙuri, ta cikin 'الله'. (Asalinsu duk abu ɗaya ne, zuwanta a ƙarshe ke sa a kira ta hakuri).

3. Rufafiyar ta'un ta mata (تاء التأنيث), ta cikin "جميلة، حليمة" ba a tsayawa a kanta da H, kamar yadda yake a larabci, sai dai a ƙara mata wasali ko a cire ta, a ce "Jamila/Jamilatu", "Halima/Halimatu".

4. ⁠Bahaushe ba ya tsayawa da baƙi a kan kowace irin kalma, kuma a kowane hali, sai dai kan wasali, sai a wasu tsirarun kalmomi.

5. Idan aka aro kalma daga wani yare zuwa Hausa, ana rubuta ta ne a bisa ƙa'idar Rubutun Hausa, ba na yaren da aka aro kalmar ba. Wannan ƙa'idar ba ta taƙaitu ga Hausa ba kaɗai, A Nahawun kowane yare haka ake mu'amalantar kalmomin aro.

Mallam Bahaushe.
Global Media.
08/06/2025.

04/06/2025

01/06/2025

31/05/2025

13/05/2025

28/04/2025

Big shout out to my newest top fans! Abba Barima