Lugude

Lugude Tarihi, Nishaɗi da Al'adu
(2)

Wataƙila ka san shi ko?
25/07/2025

Wataƙila ka san shi ko?

Yadda wasu ɗalibai s**a mai da hankali a ɗakin gwaje-gwaje da ke makarantarsu, a wani ɓangare na ƙasar nan cikin shekara...
25/07/2025

Yadda wasu ɗalibai s**a mai da hankali a ɗakin gwaje-gwaje da ke makarantarsu, a wani ɓangare na ƙasar nan cikin shekarar 1985.

Nan fa cikin shekarar 1916 ne. Ga zaki nan bisa kujera, tafinta kuma na tsaye yana yi wa jama'a bayani.'To jama'a, magan...
25/07/2025

Nan fa cikin shekarar 1916 ne. Ga zaki nan bisa kujera, tafinta kuma na tsaye yana yi wa jama'a bayani.
'To jama'a, maganar nan fa ɗaya ce kawai. In za ka shiga soja kawai ka yi ƙundunbala ka shigo a wuce wurin. Ga wani can mai dogon ƙwauri..a'a ba kai ba, na bayanka..eh kai matso gaba, ya sunanka?'

Ai wataƙila kana da labarin yaƙin Kamaru ko?

Barkanmu da safiya.
25/07/2025

Barkanmu da safiya.

Waiwaye.A cikin bazarar shekarar 1979,  Malam Moussa Ali, mai shekaru 85 a yanzu, na tsaka da noma a gonarsa a kusa da w...
24/07/2025

Waiwaye.
A cikin bazarar shekarar 1979, Malam Moussa Ali, mai shekaru 85 a yanzu, na tsaka da noma a gonarsa a kusa da wani ƙaramin ƙauye a jumhuriyar Nijar. Kwatsam, sai fartanyarsa ta shuri wasu tarin ƙarafa. Tonawarsa ke da wuya sai ya sami tarin tsoffin harsasai da albarusai da aka yi amfani da su. Malam Moussa ya ci gaba da cewa: "Daga nan na fahimci lallai labarin da kakanninmu s**a gaya mana tabbas gaskiya ne,"
Labarin da Moussa ya ji a lokacin yarinta shi ne na yaƙin Koram Kalgo.
Domin kuwa a cikin watan Yuli na shekarar 1899, wani kamfani na sojan Faransa ɗauke da makamai, ya kai hari ƙauyen kakanninsa. Kuma idan da Malam Moussa ya sami damar shiga wani ɗaki na adana kayan tarihin mulkin mallaka na Faransa a Aix-en-Provence, da ya karanta wani saƙo da Faransawan s**a aiko a wannan ranar,
Saƙon dai ya ce, “Mun kai hari wani ƙaramin ƙauye mai kimanin mutane 600, mun rasa soja biyu, sannan soja 14 sun jikkata. Amma an kashe duk mazauna ƙauyen, an kuma ƙone ƙauyen ƙurmus."
Ina ma kuma ya iya karanta littafin diary na wani jami'in Faransa da aka aika don neman ƙarin bayani, kan wannan kisan kiyashin, bayan jita-jitar ta'addancin da aka yi ta isa birnin Paris. Ga abin da ya rubuta.
“Da tsakar rana, muka isa ƙauyen Koram Kalgo. Ba mu iske kome ba face tashin hankali. An baje ƙauyen, sai wani dattijo kawai da ke zaune a cikin toka, shi ya shaida mana cewa sojojin sun fice tun kwanaki huɗu da s**a wuce. Mun kuma iske wasu ‘yan mata biyu ‘yan kimanin shekara 10 a rataye a jikin bishiyar da ke ƙofar ƙauyen. A ko ina ba ka hangen komai sai gawarwakin mutane, wasu a rigingine, wasu rub da ciki, manyansu da ƙananansu kuwa."
Malam Moussa Ali ya ajiye harsashin nan sama da shekaru arba'in, domin adana hujjojin wannan mugun labari.
Gaskiya akwai bukatar ka nemi ƙarin bayani a kan abubuwan nan da s**a faru a Koram Kalgo da ke jumhuriyar Nijar cikin shekarar 1899. Har wani shiri BBC s**a yi, musamman domin tunawa da wannan ranar.

Mun jima da sanya wannan hoto da Harris Eugene ya ɗauka na birnin Kano shekaru tuli da s**a lula.Har ma muka lura ashe a...
24/07/2025

Mun jima da sanya wannan hoto da Harris Eugene ya ɗauka na birnin Kano shekaru tuli da s**a lula.
Har ma muka lura ashe a da, a kan sami irin wannan yanayi a cikin birnin?

Waiwaye.A gaskiya shafin Lugude bai san sunansa ba, ballantana na uwargidansa. Kai mun manta ma da inda muka samo wannan...
24/07/2025

Waiwaye.
A gaskiya shafin Lugude bai san sunansa ba, ballantana na uwargidansa. Kai mun manta ma da inda muka samo wannan hoton, don haka kar ma ka bata lokacinka wajen tambaya.
A ƙasar Borno dai aka dauki wannan hoton shekaru masu yawa da s**a lula. Amma dai ga su nan ba mai ko murmushi, ko an samu saɓani ne? Oho! Ka san fa an ce 'yau da gobe mai sa a mari amarya.'

Tafiya maganin gari mai nisa. Yanzu da za a gaya maka nisan tafiyar da s**a shafe suna yi wa ƙasa aski, sai ka yi mamaki...
24/07/2025

Tafiya maganin gari mai nisa. Yanzu da za a gaya maka nisan tafiyar da s**a shafe suna yi wa ƙasa aski, sai ka yi mamaki. Amma a haka s**a rayu, nan ma a kan hanyarsu ne ta zuwa wata kasuwa.

Ba fa kowa ne ya san ma'anar zugazugi a wannan zamani ba.
23/07/2025

Ba fa kowa ne ya san ma'anar zugazugi a wannan zamani ba.

"A lace manufacturer at Nottingham was recently shown some embroidery from Bida, and asked whether he could turn out som...
23/07/2025

"A lace manufacturer at Nottingham was recently shown some embroidery from Bida, and asked whether he could turn out something to imitate it. He fingered it, and said: ‘Certainly; and if I can’t, they will at Plauen. But what a sin to stop work of this kind and teach them to use cheap and nasty machine-made stuff instead.’
Daga cikin 'The White Man in Nigeria', na George Douglas Hazzledine, da aka buga cikin shekarar 1904.

Nan fa zaman 'yan marina a ke yi.
23/07/2025

Nan fa zaman 'yan marina a ke yi.

Hawa can ƙoli sai namijin duniya. Har wata kyauta a ke yi masa ta musamman, wato shi wanda ya kai buhun ƙarshen can.Nan ...
23/07/2025

Hawa can ƙoli sai namijin duniya. Har wata kyauta a ke yi masa ta musamman, wato shi wanda ya kai buhun ƙarshen can.
Nan fa cikin shekarun ƙarshe na 1950s ne.
A ina?
Birnin Kano mana.

Address

Kano

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Lugude posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Lugude:

Share