Judith Spanjers Journalistiek Onderzoek Advies

22/04/2025

Steeds meer gemeenten voeren een winstnorm in om de zorgwinsten te beteugelen. De regio Den Bosch was een van de eersten. Samen met Eelke van Ark an Ark en Tom Claessens deed ik voor Follow the Money onderzoek naar de ontwikkeling van de zorgwinsten in de afgelopen jaren met gecontracteerden daar.

Het blijkt dat jaarlijks ongeveer een op de vijf van de gecontracteerde zorgorganisaties meer dan de norm van 5 procent aan winst maakt. De invoering van een winstnorm verandert dit niet.

Het ontbreekt wethouder Pieter Paul Slikker aan wettelijke regels om op de overschrijding van de norm te handhaven. De norm is wel aanleiding om een goed gesprek te voeren over het herinvesteren van de winst in de zorg. Maar sommige bedrijven ontduiken de norm door schimmige constructies en trucjes te gebruiken. Ook daar kan de wethouder weinig aan doen.

De winstnorm lijkt een losse flodder om zorgcowboys te bestrijden, maar volgens de wethouder is het een extra instrument dat helpt om in combinatie met andere maatregelen de teugels aan te trekken. Desondanks doen de gemeenten nog steeds zaken met zorgcowboys. 'In nood kunnen we niet anders. Anders staat een kind op straat.'

In dit artikel is ook de machteloze strijd te lezen van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd tegen een zorgaanbieder die al sinds 2018 onder vuur ligt. Mesa Zorg richtte veertien bv's en stichtingen op. Door alle geldstromen is de werkelijke winst niet te achterhalen. Volgens de wethouder wordt het voor gemeenten steeds lastiger om grip te krijgen op de financiën van zorgbedrijven.

Drie jaar geleden voerden gemeenten in de regio Den Bosch een winstnorm in voor zorgbedrijven. Zij mogen maximaal 5 procent winst maken, alles daarboven moet in de zorg geïnvesteerd worden. Maar de norm lijkt geen effect te hebben op winsten van zorgaanbieders, blijkt uit onderzoek van Follow the M...

05/02/2025

Het is voor het eerst dat een zorgbemiddelingsbureau zich voor valse diploma's moest verantwoorden voor de rechtbank. En dit levert oprichter Anoire R. van Ann-Zorg een celstraf op van 26 weken. Lees hier het rechtbankverslag en het vonnis.

Een unicum: de eigenaar van een uitzendbureau in de zorg is veroordeeld voor het in bezit hebben van valse papieren. De Rotterdamse rechtbank legde Anoire R. 26 weken celstraf op, omdat hij mensen zonder zorgdiploma aan het werk zette in een instelling voor kwetsbare kinderen.

19/12/2024

Gemeenten kloppen weer aan in Den Haag voor meer geld, onder andere door de hoge jeugdzorgkosten. Ondertussen sluiten ze contracten met jeugdzorgbedrijven die ze eigenlijk niet kennen en waarvan ze niet weten of de kwaliteit op orde is. Terwijl de zorg soms 50.000 euro per maand per kind kan kosten.

In de podcast in onderstaande link blikken collega Klaas den Tek en ik terug op het onderzoek dat we deden in het jeugdzorgdorp Hoenderloo. Een plek die symbool staat voor de rest van het land als het gaat om jeugdzorgverblijf.

Bewoners van het Veluwse dorp trokken bij ons aan de bel door de overlast die de cliënten van de (jeugd)zorgbedrijven veroorzaakten en over de slechte communicatie van de zorgbedrijven. Uit ons onderzoek blijkt dat de afgelopen jaren, na het vertrek van Pluryn, twintig bedrijven neerstreken op het terrein, veelal jeugdzorgbedrijven, maar ook bedrijven die volwassen ex-gevangenen opvangen. Een aantal ervan vertrok al weer snel.

Terwijl gemeenten uit het hele land jongeren naar Hoenderloo sturen voor crisisopvang, omdat er nergens anders plek is, heeft niemand de regie op wat er op het terrein geb***t.

Een van de bedrijven die we nader onderzochten was D3 wat staat voor Dromen, Durven, Doen. De eigenaar droomde ervan om in de champions league van de jeugdzorg te spelen, maar het bleek dat een dubieus uitzendbureau er de macht over kon nemen. Met als gevolg dat kwetsbare jongeren regelmatig hardhandig naar de grond werden gewerkt. En ze niet de zorg kregen die ze nodig hadden.

Afgelopen week werd bekend dat de inspectie D3 onder verscherpt toezicht heeft gesteld. De inspectie heeft zorgen over 'de verbeterkracht' van het bedrijf.

Luister hier de podcast waarin we meer vertellen over de achtergronden van het onderzoek.

Hoenderloo was decennialang een bekende opvangplek voor jongeren die niet meer thuis konden wonen. Nu staat er een projectontwikkelaar aan het roer die de panden verhuurt aan een samenraapsel van zorgbedrijven. Jongeren wonen samen op het terrein met ex-criminelen, ex-verslaafden, minderjarige vluch...

28/11/2024

Samen met collega Siem Eikelenboom was ik vandaag te gast in Hilversum. We leidden radio- en tv-collega's van Pointer rond in de wondere wereld van jaarrekeningen en bedrijfsstructuren.

Wil jij ook grip krijgen op het lezen van jaarrekeningen en inzicht krijgen in hoe onder andere zorggelden hun weg vinden via bedrijfsstructuren?

Ook volgend jaar geven we weer incompany-trainingen. Mail voor meer info naar [email protected]

17/11/2024

Omroep WNL vroeg mij of ik als zorgfraudedeskundige mijn visie wilde geven op de aanpak van zorgfraude.

Ze hebben er een gedegen uitzending van gemaakt waarin het probleem goed op de kaart wordt gezet.

Hopelijk zet het de juiste mensen aan het denken om verandering in te zetten. Want het zorgsysteem is zo lek als een mandje. Wegkijken is geen optie meer...

In onderstaande link kun je de uitzending terugkijken.

Het Nederlandse zorgstelsel is in gevaar. Gewetenloze criminelen maken misbruik van hulpbehoevende mensen. Hoe blijft de zorg uit handen van misdadigers? In ...

16/11/2024

Klokkenluiders trokken aan de bel bij de raad van toezicht van jeugdggz-instelling Karakter over dubieuze declaraties en een slechte bedrijfsvoering. Er is sprake van fraude volgens hen, omdat er onnodig zorg wordt gedeclareerd en omdat er twee jaar lang onterecht tijd is geschreven voor een behandeloverleg.

Karakter is een topggz-instelling die hoogspecialistische behandelingen biedt aan kinderen en jongeren en die voor gemeenten een grote kostenpost is.

Gemeenten die al jaren geld tekortkomen op de jeugdzorg, betalen elk jaar fors meer voor de zorg van Karakter, terwijl het aantal cliënten steeds minder wordt.

De jaarrekeningen van Karakter zijn niet transparant en verklaren niet hoe het kan dat de omzet sinds 2016 steeg van 57,6 miljoen euro naar 87,5 miljoen euro, terwijl het aantal cliënten daalde van 8476 naar 7145.

Ook de directie van Karakter is niet transparant en wil Follow the Money geen vragen beantwoorden over de jaarrekening.

Margot Smolenaars en ik kregen een omvangrijk klokkenluidersdossier in handen. Klokkenluiders die zich niet gehoord voelen door het bestuur en de raad van toezicht van Karakter.

Ook wij stuitten op een onwelwillende houding en een mist in de antwoorden.

Benieuwd naar jullie ervaringen met Karakter. Tippen kan via [email protected]

Lees hier het relaas van de klokkenluiders.

Om te voorkomen dat centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Karakter in de financiële problemen komt, maant de directie het personeel om meer uren te declareren. Dat leidt tot zorgfraude, menen klokkenluiders.

15/10/2024

'Je moeder wil je niet', kreeg een uithuisgeplaatst kind te horen van een invalkracht bij jeugdzorgbedrijf D3. Niet veel later werd hij met geweld naar de grond gewerkt.

De afgelopen maanden deed ik onderzoek naar de misstanden bij D3 op de locatie in Hoenderloo. Kinderen uit het hele land worden hier naar toe gestuurd voor crisisopvang of langer verblijf.

Omdat er nauwelijks goed personeel te vinden was en het bedrijf moest groeien, kreeg het Arnhemse uitzendbureau Present Zorg het roer in handen om personeel te leveren.

Met als gevolg een komen en gaan van zzp'ers waarvan de vraag was of ze een diploma hadden. Roosters waren onbetrouwbaar en kinderen wisten af en toe niet meer wie ze voor zich hadden.

Er waren er die zich als 'mattie' gedroegen en het kwam voor dat de jongeren mee naar het huis van een zzp'er genomen werden om sh**ha te roken.

De investeerder van D3 erkende tegenover mij de problemen die er speelden en vertelde iedereen die ermee te maken heeft gehad buiten te hebben gezet. Hij wilde een home sweet home voor de kinderen, maar kwam er, na drie jaar in het buitenland te zijn geweest, achter dat dat niet was gelukt.

Dat geldt ook voor Michelle. Ze kwam bij D3 omdat haar verslaafde moeder haar buiten had gezet. Ik ploos het dossier uit van Michelle en daaruit bleek dat ze na anderhalf jaar ook door D3 op straat werd gezet. Er zou geen geld meer voor haar zijn, omdat ze 18 was geweest. De gemeente Den Haag verwees haar naar de daklozenopvang.

Lees vooral het hele verhaal bij Follow the Money. Over hoe het mis kan gaan bij een kleinschalige opvang voor uithuisgeplaatste kinderen.

‘Uit filantropie’ richtte miljonair Roelof Bijlsma het jeugdzorgbedrijf D3 op. Kinderen met problemen moesten een ‘home sweet home krijgen’, maar belandden in chaotische en onveilige situaties. De zorg werd grotendeels overgelaten aan invalkrachten die jongeren hardhandig naar de grond werkt...

03/10/2024

De rollen waren een keer omgedraaid. Deze keer werd ik geïnterviewd. Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek vroeg mij hoe het is om onderzoek te doen waarbij kwetsbare mensen een belangrijke rol spelen. Hoe je met hun verhalen omgaat en in hoeverre je een band opbouwt met degene wiens verhaal je maandenlang onderzoekt. In dit artikel komen meerdere journalisten aan het woord. Onder andere Jessica Villerius die onder andere onderzoek deed naar de kinderen van Ruinerwold.

Als je verslag doet van een onderwerp waar veel leed bij komt kijken - armoede, misstanden in de jeugdzorg, de aardbevingsproblematiek in Groningen - leer je de mensen over wie het gaat vaak goed kennen. Je komt dichtbij. In hoeverre laat je dat andersom ook toe? Vier journalisten vertellen.

23/08/2024

18 maanden cel en een taakstraf van 240 uur. Dat is de straf die de eigenaren en de boekhouder van het Apeldoornse bedrijf Flexzorg hebben gekregen van de rechtbank.

Al sinds 2017 is het bedrijf in opspraak. Inmiddels staat de teller op zes civiele rechtszaken en drie strafzaken.

Met de veroordeling van gisteren is er nog geen einde aan de zaak. Inmiddels willen de gemeenten in de regio Apeldoorn de volledige 1,2 miljoen euro terug. En Flexzorg eist nog een ton van de gemeente Arnhem.

In de rechtszaak stonden tientallen vervalsingen van facturen, salarisstroken, jaarrekeningen en betalingsbewijzen centraal. Het ging om vervalsingen, afspraken en geld.

Opmerkelijk is dat de rechtbank bij het bepalen van de strafmaat oordeelt dat de gevolgen van de bewezen feiten relatief beperkt zijn gebleven. De verdachte had gemeenten immers al veel geld terugbetaald.

Maar de gevolgen voor de cliënten die bij Flexzorg hebben gewoond bleven onbesproken in de rechtszaak en in de uitspraak.

Tot teleurstelling van de vertrouwenspersonen die destijds een aantal cliënten bijstonden. ‘Met het merendeel van de cliënten ging het slechter nadat ze bij Flexzorg kwamen. Ik zag jongeren afglijden naar meer middelengebruik, alcoholmisbruik en depressieve klachten. Ze hadden geen daginvulling en kampten met oplopende schulden waar geen ondersteuning bij werd geboden.’ Volgens deze vertrouwenspersonen zouden de jongeren worden geholpen met het huishouden, maar de woningen raakten meer en meer vervuild. ‘Er werden beloftes gedaan die niet werden nagekomen.’

Afgelopen zomer moesten de eigenaren van Flexzorg drie keer voor de rechter verschijnen. In dit artikel doe ik voor Follow the Money verslag van deze rechtszaken en lees je een overzicht van de rechtszaken die de gemeenten en Flexzorg in de afgelopen acht jaar voerden.

De twee oprichters van zorgbedrijf Flexzorg zijn gisteren door de rechtbank Arnhem veroordeeld wegens het vervalsen van tientallen salarisstroken, facturen, jaarrekeningen en betalingsbewijzen. Hoofdverdachte Mikail Ü. kreeg 18 maanden cel, waarvan 6 maanden voorwaardelijk. Zijn toenmalige partner ...

09/07/2024

Tweede Kamerlid Sarah Dobbe van de SP heeft Kamervragen gesteld naar aanleiding van ons artikel over de zorg die geleverd wordt op het Hoenderlooterrein. Dobbe wil weten wat de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd heeft gedaan aan de veiligheid van de kinderen op het terrein. Verder wil ze meer weten over de wildgroei aan zorgbedrijven en hoe het kan dat gemeenten niet precies weten waar hun kinderen zijn ondergebracht. Lees hier de Kamervragen:

05/07/2024

'Iedereen aast op dat ene lege bed'. Jeugdbeschermers zitten met de handen in het haar om een plek te vinden voor kinderen in een crisissituatie. Ondertussen ploppen jeugdzorgbedrijven als paddestoelen uit de grond om dit g*t op te vullen.

Gemeenten plaatsen kinderen inmiddels door het hele land, als er maar plek is. Een van die plekken waar ze terechtkomen is het Hoenderlooterrein op de Veluwe.

Vier jaar geleden verkocht zorginstelling Pluryn de zorgpanden op dit terrein. Zorg in de bossen zou niet meer van deze tijd zijn, zo vond ook minister Hugo de Jonge.

Maar na de verkoop aan vastgoedeigenaar De Vos Groep (bekend van EuroParcs vakantieparken) stonden zorgbedrijven in de rij om er verder te gaan met zorg leveren.

Samen met Klaas den Tek van Pointer (KRO-NCRV) deed ik voor Follow the Money onderzoek naar wat er daarna op het terrein is gebeurd.

Het blijkt dat de dorpsbewoners van Hoenderloo, die al anderhalve eeuw gewend zijn aan jeugdzorg in hun dorp, helemaal klaar zijn met de overlast die de zorg op het terrein inmiddels veroorzaakt. Behalve jeugdzorgcliënten wonen er inmiddels ook ex-gevangenen, ex-verslaafden, minderjarige vluchtelingen en arbeidsmigranten.

Van mesincident tot telefoonroof en van zwerfafval tot winkeldiefstallen; dorpsbewoners voelen zich niet meer veilig in hun eigen dorp. Ondertussen wijzen zorgbedrijven, gemeente en de vastgoedeigenaar naar elkaar en voelen ze zich niet gehoord. Uit onderzoek van de onafhankelijke vertrouwenspersoon Jeugdstem blijkt dat ook kinderen zich niet veilig voelen op het terrein.

Anderhalve eeuw leefden de inwoners van Hoenderloo in betrekkelijke vrede met de jeugdzorgjongeren die op het terrein aan de rand van het Veluwse dorp wonen. Na de verkoop van de grond en de panden vier jaar geleden werd het echter een komen en gaan van zorgbedrijfjes. De jongeren die zij opvangen,....

16/04/2024

Fraudedeskundige Bob Hoogenboom vindt dat het onderzoek van gemeentelijke toezichthouders naar zorgfraude beter moet. Dat stelt hij na het onderzoek dat ik deed naar zes jaar toezicht in Tilburg.

Ik sprak voor mijn onderzoek meerdere zorgbedrijven die onder een vergrootglas lagen in de gemeente. Bij hen bleken dikke littekens achtergebleven nadat de gemeente onderzoek naar hen deed.

De zorgondernemers vinden onderzoek naar zorgfraude belangrijk, maar hekelen de manier waarop dit in de gemeente geb***t.

Zij worden lang aan het lijntje gehouden, krijgen pas laat de kans op wederhoor en dat wederhoor wordt in hun ogen onvoldoende meegenomen. De bedrijven noemen de toezichthouders vooringenomen en door gebrekkige regelgeving ontbreekt het aan een rechtmatige onderbouwing stellen ondernemers. Een onderzoeksprotocol met duidelijke normen ontbreekt, waardoor het 'een potje vrijworstelen' wordt.

De toezichthouders op hun b***t vinden dat zij er alles aan doen om de kwaliteit van zorg te waarborgen. En dat zij staan voor een goede zaak.

Volgens Hoogenboom kan juist dat een valkuil zijn.

Tien jaar na de decentralisatie is het gemeentelijk toezicht nog steeds onderontwikkeld. Gezien de problemen die er spelen is het van belang dat dit toezicht professionaliseert en dat de regels helder worden.

Dankzij het Tilburgs Mediafonds kon ik dit uitgebreide onderzoek doen. Dankzij Woo-specialist Bas van Beek van Follow the Money kregen we 2800 documenten boven water die mij inzicht gaven in de aanpak van het Tilburgse gemeentelijke toezicht.

En ook dank voor de gemeente voor het beantwoorden van de vele vragen en de ondernemers voor hun openheid.

Diverse Tilburgse woonzorgbedrijven die te maken kregen met het gemeentelijke toezicht, hekelen de manier waarop de gemeente zorgfraude controleert. Die aanpak kenmerkt zich door willekeur, liet Follow the Money eerder zien. Sommige zorgbedrijven stellen zelfs dat de toezichthouders zelf onrechtmati...