
30/07/2025
Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) wordt in veel ziekenhuizen geïmplementeerd om het postoperatief herstel van patiënten te optimaliseren. Een belangrijk onderdeel van de ERAS-zorgpaden is het anesthesiologisch protocol, met aandacht voor optimale analgesie. Voor majeure abdominale chirurgie is hierin van oudsher plaats voor epidurale analgesie, maar deze vorm van pijnstilling heeft nadelen en is soms gecontra-indiceerd. Het langwerkende synthetische opioïd methadon kan in dit licht op een hernieuwde waardering rekenen. Door de langere werkingsduur, in combinatie met een gunstig farmacologisch profiel door NMDA-antagonisme en noradrenaline- en serotonineheropname-inhibitie, kan de postoperatieve opioïdbehoefte sterk worden gereduceerd. Ten opzichte van epidurale analgesie kan eerder functioneel herstel bereikt worden.
Casus
Een 74-jarige man wordt geopereerd in verband met een locally advanced rectosigmoïdcarcinoom met doorgroei in de ureter en de be**enwand aan de linkerzijde. De voorgeschiedenis vermeldt onder andere hypertensie, atriumfibrilleren waarvoor acenocoumarol, en 30 pack years. Er is een goede respons op chemoradiatie; het plan is een open sigmoïdresectie met meenemen van de laterale be**enwand en intraoperatieve radiotherapie, met eventueel een psoas-hitch.
De patiënt wordt op de operatiekamer ingeleid met propofol, sufentanil en rocuronium. Verder krijgt hij peroperatief volgens het ERAS-laparotomieprotocol naast dexamethason, ketamine en lidocaïne ook 20 mg methadon intraveneus. Door middel van een mediane laparotomie wordt direct het proces bereikt, er is sprake van veel fibrose en een slecht toegankelijk be**en. Bij de dissectie van de be**enwand treedt meteen fors bloedverlies op bij een letsel van de v. iliaca. Door de fibrose is er moeizaam hemostase te bereiken en wordt er gepackt met gazen. Het bloedverlies is in korte tijd dan al opgelopen tot meer dan 2,5 liter. Een deel van het bloed wordt via de cellsaver met leukocytenfilter opgevangen en er kan 750 ml worden teruggegeven, de stolling wordt met ROTEM gecontroleerd, waarna nog twee fresh frozen plasma’s en 2 gram fibrinogeen wordt toegediend.
Lees hier de afloop van de casus en meer over de farmacologie, de indicaties en de toepassing van methadon voor een multimodaal analgesieprotocol binnen een ERAS-zorgpad: https://www.prelumacademy.nl/vakmedia/iam/74d17786-042b-47a1-aaf8-9ab923e4cabc
Door: Annemarie Akkermans en Harm Scholten