14/11/2025
Wat is de beste manier om een verhaal te vertellen? Of het nu op schrift is of in vertelde vorm; soms weet ik: dit is het nog niet helemaal. Een andere jas past beter.
Toen ik de basiscursus Verhalen vertellen volgde aan de Vertelacademie, oefende ik met een verhaal over een vrouwelijke Utrechtse verzetskoerier. In kleine groepen gingen we sparren, voordat we het verhaal aan iedereen vertelden. Ik vertelde het verhaal, toen een mede-cursiste zei: ‘Waarom doe je niet alsof je zelf die vrouw bent?’ Wat er toen gebeurde was heel bijzonder: door het in de ik-vorm te vertellen was ik ineens één met het verhaal. Ik voelde het helemaal en het kwam veel beter over.
Momenteel ben ik bezig met de biografie van een groot familiebedrijf. Er lag al een basis, die vanuit de derde persoon was geschreven. Daar sloot ik op aan, maar ik voelde ergens: dit is het nog niet. Ik bedacht: dit is het verhaal van mijn opdrachtgever. Hij heeft het stokje doorgegeven aan de vierde generatie en wil zijn verhalen delen met relaties en zijn familie. Waarom schrijf ik het niet vanuit hem? Dat deed ik en het schreef ineens als vanzelf.
Voor de rubriek Op de huid in AD Utrechts Nieuwsblad had ik afgesproken met Claudia Hoogenboezem en haar dochter Charlotte (foto) van 18. Voor een duo-interview. Over hun gezamenlijke tatoeage, de band met de moeder van Claudia en een link met vastlopen in het onderwijs. Ik luisterde naar een bijzonder verhaal: het reguliere onderwijs was een traumatische struggle voor Charlotte. Drie weken voor het overlijden van haar oma Jannie, was er een bevrijdend gesprek daarover tussen oma en kleindochter. „Ze begreep me.” Na het vuur waarmee Charlotte had gesproken, dacht ik toen ik terugliep naar huis ineens: Voor het verhaal is het beter als ik Charlotte alleen aan het woord laat. Soms past een wisselwerking tussen twee personen het beste, maar dit moest en zou een monoloog worden (link in comments).
Het is lastig uit te leggen waarom de ene vorm beter voelt dan de andere. Alles gaat om overkomen, denk ik. Als je weet waar de spark van een verhaal zit, kun je ook de beste vorm vinden.
Foto: Angeliek de Jonge