03/03/2025
केरा कृषकले बगैंचा व्यवस्थापनको लागि जान्ने पर्ने कुराहरु !!
---------------------------------------------------------------
सकर हटाउने
धेरै सकरहरु(कोथा) राख्नाले सकरहरु बिच अनावश्यक रुपमा प्रतिस्पर्धा हुने र माउबोट राम्रोसँग बढ्न नसक्ने भई उत्पादनमा कमी हुन्छ तसर्थ माउबोट वरीपरि दुईवटा सकरहरुलाई बेग्लाबेग्लै समयमा पसाउने गरी व्यवस्थापन गर्नुपर्दछ । विरुवा रोपेको ६ महिनासम्म मुलबोट मात्रै राखि अरु सबै सकरहरु हटाउनु पर्दछ। मुलबोट पसाईसके पछि अर्को सकर राख्न सकिन्छ तर यि दुवै सकरहरु जाडोमा नपसाउने गरी राख्नुपर्दछ। बोटदेखि बोट र लाइनदेखि लाइनको दुरी बिग्रीन नदिनका लागी सुरुमा रोपिएको बोटको वरीपरी घुमाउरो क्रममा सकरहरु छोड्दै जानुपर्दछ। सकरहरुलाई प्रत्येक दुई दुई महिनाको अन्तरालमा हटाउनुपर्दछ।
उकेरा तथा टेका लगाउने
उकेरा लगाउनाले वर्षायाममा केराको बोट वरिपरी पानी जम्न पाउँदैन साथै हावाहुरीबाट थाम ढल्ने समस्या कम हुन्छ । केरा रोपेको ३/४ महिनामा उकेरा चढाउने काम गर्नुपर्दछ र गोडमेल तथा खनजोत गर्ने समयमा उकेरालाई व्यवस्थापन गर्दै जानुपर्दछ। हावाहुरीबाट थाम तथा घरी ढल्नबाट बचाउन केरा पसाएपछी बाँस वा रुखका हाँगाको कापे बनाएर टेका दिनुपर्दछ।
बुङ्गो र काइँयो हटाउने
काइँयो बन्ने प्रक्रिया सकिएर पुर्णरुपमा घरीको विकास भईसकेपछी घरीको टुप्पाको काइँयोदेखि ३/५ इन्च छोडेर बुङ्गोलाई हटाउनुपर्दछ । बुङ्गोलाई हटाउँदा खाद्यतत्व सञ्चित भई फलहरुको विकास राम्रो हुन्छ। टुप्पोतिरका अविकसित र सानो साइजका काइँयो हटाइदिनाले बाँकी रहेका फलहरुको साइज ठुलो हुन्छ।
घरी छोप्ने
फलका कोसाहरु बाङ्गिन थालेपछी घाम, धुलो, छरिने विषादीको अवशेष, चिसो तथा तुषारो, किरा, चरा, असिना आदिबाट बचाउनको लागी घरीलाई निलो वा कालो प्लाष्टिकको थैंलाले छोप्नुपर्दछ यसरी छोप्दा घरीभित्रको तापक्रम बढ्न गई केरा ५/७ दिन पहिले नै पाक्दछ साथै फलको तौल र गुणस्तरमा पनि वृद्धि हुन्छ । घरी छोप्दा प्लाष्टिकको थैलाको मुख घरीको टुप्पातिर खुल्ला राखी फेदतर्फ बन्द गर्नुपर्दछ।
थाम हटाउने
परिपक्क भएका केराका घरीहरु निकालेको १०–१५ दिनपछी त्यसका थामहरुलाई जमिनको सतहबाट १ मिटर जति माथिबाट हटाउनुपर्दछ । यसो गर्नाले वरीपरी राखीएका सकरहरुलाई खाद्यतत्वको आपुर्ति बढ्न गई वृद्धि राम्रो हुन्छ । घरी काटेको १–१.५ महिनाभित्रमा छोडिएका ठुटाहरुलाई पनि हटाउनुपर्दछ ।
