23/06/2025
हथौडा र चाबी (प्रेरणादायी कथा)
शहरको पुरानो साँघुरो गल्लीहरूमा वर्षौंदेखि स्थापित एउटा सानो ताला-चाबी पसल थियो। यो पसलमा सबै प्रकारका ताला र चाबीहरू हुन्थे — साना-ठूला, साधारण र विशेष, पुरानो जमानाका भारी-थप तालाहरू र आधुनिक प्रविधिका डिजिटल तालाहरू। मानिसहरू यहाँ प्रायः ताला किन्न र कहिलेकाहीं हराएको चाबीको नक्कल बनाउन आउँछन्।
पसलको कुनामा एउटा बलियो र भारी भार भएको हथौडा पनि थियो। ताला खोल्न असम्भव हुँदा र यसलाई तोड्नु एक मात्र विकल्प हुँदा उसले प्रयोग गर्थ्यो। तर यो धेरै दुर्लभ हुन्थ्यो। धेरैजसो समय ऊ कुनामा पल्टिरहन्छ, चुपचाप हेरिरहन्छ र सबैको बारेमा सोचिरहन्छ।
हथौडाले सोच्छ, "म धेरै बलियो छु, मसँग फलामलाई मोड्ने धेरै शक्ति छ।" तैपनि मलाई धेरै कम आवश्यक छ। जबकि यो सानो चाबी, जसलाई उठाउन कुनै प्रयास लाग्दैन, हरेक ताला खोल्न सक्षम छ। यसमा के छ जुन ममा छैन? "
हथौडाले आफूलाई साँचोसँग तुलना गर्न थाल्यो र बिस्तारै उसको मनमा जिज्ञासा घर गर्न थाल्यो। एक दिन जब पसल बन्द थियो, सबै ताला र साँचोहरू आराम गरिरहेका थिए, हथौडा छोड्न सकिँदैनथ्यो। उसले साँचोमा गएर भन्यो,
"बहिनी साँचो, म धेरै समयदेखि एउटा कुरा सोचिरहेको थिएँ तर जवाफ दिन सकिनँ। आज म साहसका साथ तिमीलाई सोध्न आएको छु।"
हथौडाले मुस्कुराउँदै भन्यो, "भाइलाई सोध, यदि मसँग उत्तर छ भने म पक्कै भन्नेछु।" "
हथौडाले भन्यो, "तिमी धेरै सानो र नाजुक छौ, तैपनि तिमी बिना कुनै पनि ताला खुल्दैन।" यद्यपि म यति गह्रौं र बलियो छु, तर ताला खोल्न मलाई धेरै प्रयास गर्नुपर्छ, र ताला अझै पनि फुट्छ, खुल्दैन। किन यस्तो हुन्छ?"
चाबी केही बेर मौन रह्यो, त्यसपछि भन्यो, "भाइ हथौडा, कुरा धेरै सरल छ। तिमी जबरजस्ती ताला तोड्छौ, प्रहार गर्छौ। ताला तिम्रो शक्तिसँग डराउँछ, तर यो खुल्दैन। ऊ फुट्छ, तर तिम्रो कुरा सुन्दैन।"
"म ताला भित्र जान्छु, भित्रका जटिल बाटोहरू बुझ्छु र चोट नदिई उही भाषामा व्याख्या गर्छु। जब तालाले मेरो भावना बुझ्छ, यो स्वतः खुल्छ। म उसको आत्मालाई सम्मान गर्छु, त्यसैले उसले मेरो आज्ञा पालन गर्छ।"
हथौडा चुप छ। उनी आफ्नो शक्तिमा गर्व गर्छिन्, तर अब उनी बुझ्छिन् कि हरेक समस्या बलले समाधान हुँदैन। कहिलेकाहीं प्रेम, समझ र नम्रता बढी प्रभावकारी हुन्छन्।
