22/05/2025
"नमो बुद्धाय, नमो धर्माय, नमो संघाय", अर्थात् त्रिरत्नको वन्दना गर्दै नयाँ किसिमको प्राणीबली भएछ यसपालि करुणामय बुंगद्यः (रातो मच्छिन्द्रनाथ) को जात्राको क्रममा । हुन त संस्कृति र परम्पराका नाउँमा बुंगद्यःका रथका चक्काहरूलाई भैरव मानी "महाबली" हुने गरेको पनि छ ।
कतिपय नेवाःले समेत अञ्जानवश यस विशुद्ध बौद्ध परम्परालाई "बौद्ध धर्मावलम्बीको पनि" भनेर भन्ने गरेको पाइन्छ । नेवाःले होस् वा गैह्रनेवाः, बोधिसत्त्व पद्मपाणी लोकेश्वरसँग सम्बन्धित बुंगद्यः करुणामयको जात्रामा जुनसुकै बहानामा गरिएको प्राणीबली बुद्ध शिक्षाविपरीत हो । जन्बहाःद्यः (सेतो मच्छिन्द्रनाथ) को जात्रामा समेत यसपालि यस्तै खाले प्राणीबली भएको सुनिएको थियो ।
सहिष्णुता र सहअस्तित्त्व भनेको सबैले सबैको अस्तित्त्वको तत्-तत् सम्मान गर्नु हो । अरुको धर्म, संस्कृति, परम्परामा जथाभावी गर्नु सहिष्णुता होइन । यसलाई अतिक्रमण वा आतंक किन नभन्ने ? "धर्म"का नाउँमा हुने यस्ता हिंशाजन्य कृत्य नेवाः सभ्यताको नाउँमा कलंक किन नभन्ने ?
बुद्ध भूमिमा यस्ता कृत्य हुनु आफैमा लज्जाजनक विषय हो । यस्ता कृत्यले कसैको हीत गर्दैन । बरु जुनसुकै प्रकारका हत्याहिंशाहरूले प्राकृतिक र मानवीय विपत्ती र संकट निम्त्याउँछ भन्ने बुद्धवचन मनन गरौं ।
भवतु सब्ब मंगलम्
तस्वीर : सामाजिक सञ्जाल
स्रोत: Pusparaj Ranjitkar
