20/05/2024
नेपाली राजनीति र Monkey banana experiment :
एक प्रयोगको रूपमा 5 बाँदरहरूलाई खोरमा राखिएको थियो। खोरको बिचमा एउटा सिँढी थियो जसको माथिल्लो भागमा केरा थियो। प्रत्येक चोटि जब बाँदरले भर्याङ चढ्न खोज्यो, प्रयोगकर्ताले सबै बाँदरहरूलाई बरफको पानीले छर्किदिन्थ्यो। अन्ततः, प्रत्येक चोटि जब बाँदरले भर्याङ चढ्न थाल्यो, अरूले उसलाई ताने र पिट्ने गर्थे ताकि तिनीहरूले चिसो स्प्रेबाट बच्न सकून्। चाँडै, कुनै बाँदरले सीढी माथि जान हिम्मत गरेन।
प्रयोगकर्ताले पिंजरामा रहेका बाँदरहरूमध्ये एउटालाई नयाँ बाँदरले प्रतिस्थापन गरे। नयाँ बाँदरले केरामा पुग्न भर्खरै चढ्ने प्रयास गरेको थियो। धेरै कुटपिट पछि, नयाँ बाँदरले वातावरण र मान्यता सिके। उसलाई कहिले पनि थाहा थिएन "किन" अन्य बाँदरहरूले उसलाई केराको लागि जान दिएनन् किनभने उसलाई कहिल्यै बरफको पानी छर्किएको थिएन, तर उसले चाँडै थाहा पायो कि यो व्यवहार अन्य बाँदरहरूले सहने छैन।
एक एक गरेर, पिंजरामा रहेका प्रत्येक बाँदरलाई नयाँ बाँदरको लागि प्रतिस्थापन गरिएको थियो जबसम्म कुनै पनि मूल समूह बाँकी रहँदैन। प्रत्येक चोटि नयाँ बाँदर भर्खरै माथि जाँदा, समूहका बाँकी सदस्यहरूले उसलाई तानेर तल भुइँमा बजारिदिन्थे!
प्रयोगको अन्त्यमा, पिंजरामा रहेका 5 बाँदरहरूले नियमको पालना गर्न सिकेका थिए (केराको लागि नजानुहोस्), तिनीहरूमध्ये कसैलाई किन कारण थाहा थिएन । यदि हामीले बाँदरहरूलाई उनीहरूको पिंजराका साथीहरूलाई भर्याङमा चढ्न नदिने तर्कको लागि सोध्न सक्छौं भने, तिनीहरूको जवाफ सायद यस्तो हुने थियो: "मलाई थाहा छैन, यहाँको चलन नै येस्तै रहेछ।"
यो कथा, चाहे वास्तविक होस् वा दन्त्यकथा, नेपालको राजनीति संस्कृतिहरूमा मेल खान्छ !नयाँ बादरहरुलाई काम गर्न दिइदैन
, पुराना बादरहरुले चिसो पानीको फोहोरा खाएर पनि फेरि फेरि यहि प्रतिस्थापन भएका छ्न ! जनतालाई लाग्छ कि नयाँ बादरले त केराको स्वाद नागरिक सम्म पुर्याउला तर पद्धति येस्तो छ कि नयाँ बादरलाइ नि केरा आकाशको फल भएको छ!
जय देश!!
साभार
