19/07/2025
हाम्रो ठोरी, हाम्रो प्रयास: सकारात्मक लेखन यात्राको शुभारम्भ
साउन ३, ठोरी / आफुलाई राजनितिज्ञा भन्दा सामाजिक अभियन्ताको रूपमा परिचीत हुन रुचाउनु हुने आदरणीय सन्तोष श्रेष्ठले “हाम्रो ठोरी, हाम्रो प्रयास” नामक सकारात्मक लेखन यात्राको शुभारम्भ गर्नुभएको छ । ठोरी एक्स्प्रेस सहित विभिन्न स्थानीय अनलाइन मिडियामार्फत एकसाथ प्रकाशित हुने यो अभियानले सामाजिक सञ्जालको शक्तिलाई उपयोग गरी स्थानीय पहलहरूलाई व्यापकता प्रदान गर्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
*लेखकको भनाइ:-
ठोरीका युवा तथा स्थानीय व्यक्तिहरूद्वारा विभिन्न क्षेत्रहरूमा रचनात्मक र सकारात्मक प्रयासहरू भइरहेका छन् । ती प्रयासहरूलाई सामाजिक सञ्जालमार्फत उजागर गर्दै प्रोत्साहन, हौसला र अभिलेखीकरण (पुस्तक प्रकाशन) गर्ने उद्देश्यले मैले यो लेखन यात्रा सुरु गरेको हुँ । साथै, “यहाँ केही हुँदैन” भन्ने निराशावादी धारणा हटाउँदै, “यहाँ पनि गरे सम्भव छ” भन्ने सकारात्मक विश्वास युवाहरूमा निर्माण गर्न, नागरिकमा भरोसा र आत्मबल बढाउन मैले “हाम्रो ठोरी, हाम्रो प्रयास” शीर्षकमा यो लेखन अभियान प्रारम्भ गरेको हु ।
* लेखकको परिचय र सामाजिक योगदान:-
श्री सन्तोष श्रेष्ठ ज्यु , पर्सा जिल्लाको ठोरी गाउँपालिका वडा नम्बर ४, विजयबस्तीका एक सक्रिय सामाजिक अभियन्ता हुन् । रेडियो विजयबस्तीका अध्यक्ष, नेपाली काङ्ग्रेस ठोरीका सभापति र ठोरी-१, भगवाननगरस्थित वृद्धवृद्धा तथा असहाय आश्रमका लागि रु ५ अभियानमार्फत अक्षयकोष स्थापना गर्ने संस्थापकका रूपमा उनले आफ्नो पहिचान बनाएका छन् ।
शिक्षक पेशाबाट शुरु गरेको करियर केही वर्षको सेवा पश्चात् श्रेष्ठले राजीनामा दिएर सामाजिक सेवामा पूर्णकालीन समर्पित हुनुभयो । उनको नेतृत्वमा सञ्चालित अभियानहरूले समाजमा उल्लेखनीय योगदान पुर्याएका छन् । रोगी र असहायहरूको उपचार होस् या दिनदुखीहरूलाई आवास सहयोग, गरिब तथा जेहेन्दार विद्यार्थीहरूलाई छात्रवृत्ति कार्यक्रम होस् । यी सबै अभियानहरु उनको सामाजिक र आर्थिक विकासप्रतिको उदाहरणहरु हुन् ।
यो लेखन यात्राले ठोरीको सामाजिक, सांस्कृतिक र आर्थिक गतिविधिहरूलाई दस्तावेजीकरण गर्दै भावी पुस्तालाई प्रेरणा दिने आधार तयार गर्नेछ । सन्तोष श्रेष्ठ ज्युको यो पहलले ठोरीलाई “केही हुँदैन” को निराशावादी ट्यागबाट मुक्त गरी “सम्भव छ” को सकारात्मक पहिचान स्थापित गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ ।
-जीतु लापाता
अध्यक्ष, नेपाल तामाङ घेदुङ, ठोरी
...........अब, आजको पहिलो दिनको विषयतर्फ लागौँ ।
——————————————————
“हाम्रो ठोरी, हाम्रो प्रयास” अंक-१
***************************
“शिक्षामा नवीनता, चन्द्र बहादुर नेवारको नेतृत्वमा ज्ञानबाटिका माविको रूपान्तरण”
**^^**^^**^^**^^**^^**^^**^^**^^**^^**
ज्ञानबाटिका मावि, सुवर्णपुरको चुनौतीपूर्ण अवस्थालाई स्वीकार गर्दै विद्यालय व्यवस्थापन समितिको अध्यक्षको जिम्मेवारी बहन गर्नुभएका अग्रणी व्यक्तित्व हुन् श्री चन्द्र बहादुर नेवार । दृढ इच्छाशक्ति, उच्च आत्मविश्वास र परिवर्तनप्रतिको अटुट संकल्पसहित विद्यालयमा प्रवेश गर्नुभएका नेवारले छोटो समयमै सबैको सहकार्यबाट विद्यालयमा केही सकारात्मक परिवर्तनका संकेतहरू देखाउन सफल हुनु भएको छ ।
हुनत, शैक्षिक गुणस्तर तुरुन्तै देखिने विषय होइन, तर केही सकारात्मक परिणामहरू अभिभावकहरूले अनुभव गर्न थालेका छन् । उदाहरणका लागि, २०८० सालको SEE परीक्षामा सफलताको दर मात्र ८% थियो । उक्त नतिजा सुधार गर्ने उद्देश्यले अध्यक्ष नेवारले बिहान ६ बजेदेखि साँझ ६ बजेसम्म कक्षा सञ्चालन गरे । साथै, अभिभावकलाई दिउँसोको खाना विद्यालयमै अनिवार्य रूपमा ल्याइदिनुपर्ने कडा नियम लागू गरियो । यसरी शिक्षक र विद्यार्थीका लागि अनुकूल वातावरण तयार भएपछि, लगनशीलता र मेहनतको फलस्वरूप २०८१ सालमा ३८.८९% सफलता हासिल गर्दै ठोरी क्षेत्रमै सबैभन्दा धेरै विद्यार्थी SEE पास गराउने विद्यालय बन्न सफल भयो, जुन परिवर्तनको स्पष्ट संकेत हो । नतिजा अत्यन्त उत्कृष्ट भन्न खोजिएको होइन, तर अघिल्लो वर्षको तुलनामा यो उल्लेखनीय सुधार निःसन्देह हो ।
शैक्षिक सुधारबाट प्रभावित भई पूर्व विद्यार्थीहरूले विद्यालयलाई पंखा, सिमेन्ट बेञ्च, गमला जस्ता सामग्री प्रदान गर्दै सकारात्मक सहभागिता जनाएका छन् । अध्यक्ष नेवारले होली पर्वमा रंगको दूर्पयोग नगरि कम्पाउन्ड रंगरोगनमा प्रयोग गरेर अर्थपूर्ण ढंगले मनाउनुभयो । दीर्घकालीन सोचअनुसार शैक्षिक अक्षयकोष स्थापना गरेर ठोरीमै पृथक कार्यको थालनी गर्नुभयो । अहिले दस महिनामा करिव रु २ लाख संकलन गरेको अनुमान छ, जसमा अध्यक्ष नेवारले रु १०,०००/- सहयोग गर्नुभएको छ । यसले दीगो शैक्षिक सुधारको सुदृढ आधार निर्माण गर्ने विश्वास लिएको छ । त्यसका अतिरिक्त, विद्यालयले “साथी नेपाल” संस्थासँग सहकार्य गर्दै शिशु कक्षाका लागि आवश्यक सामग्री प्राप्त गरी सोही अनुरूप शिक्षण विधि अपनाएको छ । विद्यालय प्रशासन कडाइका साथ सञ्चालनमा छ । अध्यक्ष नेवार नियमित रूपमा विद्यालयमा उपस्थित भई समस्याको अवलोकन, शिक्षकसँग छलफल र समाधानमा सक्रिय रहनुहुन्छ । जसले शैक्षिक वातावरणमा शिक्षकलाई सहज बनाएको छ ।
यसरी अध्यक्ष नेवारको नेतृत्वमा सुरु भएको विद्यालयको शैक्षिक सुधार अभियानलाई जीवन्त राख्न र विस्तार गर्न सरोकारवाला सबै पक्षको सक्रिय साथ अत्यावश्यक छ । निस्वार्थ भावना, दूरदृष्टि र निरन्तर समर्पणले अध्यक्ष नेवार साँच्चिकै प्रेरणादायी बनेका छन् । यस्ता सकारात्मक पहललाई प्रभावकारी रूपमा अघि बढाउन अब सुवर्णपुरका नागरिक समाज, शिक्षक, अभिभावक, विद्यार्थी र स्थानीय सरकार सबैले साझा संकल्प सहित औपचारिक रुपमा नै एकवद्व जनायो भन्ने अध्यक्ष नेवारलाई अझ प्रोत्साहन हुने छ । र अहिले भई रहेको प्रतिको पनि सम्वन्धित निकायले अनुगमन विश्लेषण गरेर पुरुस्कृत गरेमा शैक्षिक सुधारको अभियानमा थप उर्जा हुने थियो । शैक्षिक सुधार अभियान सफल हुनु केवल अध्यक्ष चन्द्र बहादुर नेवार मात्र सफल होईन, यो सम्पूर्ण सुवर्णपुरको चेतनशील नागरिक समाजको गर्विलो सफलता हो । त्यसैले कुनै आग्रह–पूर्वाग्रह बिना, सकारात्मक भावना र साझा उत्तरदायित्वका साथ सबैको सहयोग अपरिहार्य छ । यद्यपि ज्ञानबाटिका माविका संस्थापक नेतृत्वकर्ता तथा वरिष्ठ राजनीतिज्ञ श्री लेखमान थापा हालसम्मकै सबैभन्दा चित्तबुझ्दो अध्यक्षको रूपमा श्री चन्द्र बहादुर नेवारलाई उल्लेख गर्नुहुन्छ । त्यस्तै, पूर्व शिक्षक कमल लामाले पनि अध्यक्ष नेवारद्वारा अगुवाई गरिएका शैक्षिक सुधारमूलक गतिविधिहरूप्रति सन्तुष्टि व्यक्त गर्दै, गत वर्षको SEE परीक्षाको नतिजाबाट त्यसको मूल्यांकन गर्न सकिने स्पष्ट आधार देखिएको बताउनु भएको छ ।
हामीले चाहेमा शैक्षिक परिवर्तनसहित जुनसुकै रूपान्तरण सम्भव छ । बाहिरबाट कसैले झोला बोकेर गाउँमा विकास बाँड्न आउनेवाला छैन । केवल बजेटले मात्र शिक्षा परिवर्तन सम्भव छैन । जबसम्म स्थानीय बौद्धिक युवा वर्ग जागृत हुँदैन, तबसम्म समुन्नत भविष्य सम्भव छैन । त्यसैले स्थानीय नागरिकहरूबीच सहकार्य र साझा जिम्मेवारी अनिवार्य छ । शैक्षिक रूपान्तरणका सहजकर्ता अध्यक्ष चन्द्र बहादुर नेवारजस्ता समर्पित नेतृत्वलाई प्रोत्साहन र हौसलाको जरुरी छ । यो अभियानलाई तार्किक निष्कर्षमा पुर्याउन सबैले योगदान दिनुपर्छ । “यहाँ केही हुँदैन” भन्ने निराशावादी भाष्यलाई गलत सावित गर्दै, ज्ञानबाटिका माविलाई ठोरी क्षेत्रमा शैक्षिक सुधारको प्रेरणाको स्रोत बनाउने अभियानमा श्री चन्द्र बहादुर नेवारको नेतृत्व सक्रिय रहेको छ । यसमा सवैको सहयोगको जरुरी छ । यसरी नै हामीले आ–आफ्नो ठाउँबाट रूपान्तरणका प्रयास थाल्यौं भने परिवर्तन सम्भव छ । अनि आउँदो पुस्तालाई समुन्नत भविष्यसहित शिक्षित र सभ्य समाज हस्तान्तरण गरेर हामी गर्व महसुस गर्नेछौँ ।
- सन्तोष श्रेष्ठ
लेखक, ठोरी-४, बिजयबस्ती, पर्सा
