https://www.facebook.com/106388335389620/

ESNCHS Ang Sinag, Balangkayan (2025)

25/07/2025

𝗞𝗢𝗟𝗨𝗠 | ROUND 1: May tama o may tatama?

Katatapos lamang ng salpukan nina Pacquiao at Barrios — isang sagupaan ng disiplina, paninindigan, at dangal. Ngunit bago pa man tuluyang humupa ang hiyawan ng sambayanan, sumiklab agad ang isang panibagong banggaan.
Hindi sa ring ng palakasan. Hindi para sa dangal ng bayan. Kundi isang alitang bunga ng ambisyon at ngitngit.

Sa gitna ng operasyon kontra droga sa Lungsod ng Davao, si Alkalde Sebastian “Baste” Duterte ay naghain ng tahasang hamon ng suntukan kay PNP NCR Director Nicolas Torre III — at buong yabang itong tinanggap.

Hindi ito biro. Hindi ito palabas.
At lalong hindi ito karapat-dapat.

Dalawang lingkod-bayan. Isang hamong wala ni katiting na kabutihang-asal.

Sa ating lipunan, ang tapang ay kadalasang kinikilalang birtud. Ngunit kung ang tapang ay ginagawang kasangkapan sa pang-aaway at paghihiganti, ito ay hindi kabayanihan — ito’y kahangalan.

Ang mga katagang “Hindi ako umaatras sa laban,” ay nawawalan ng saysay kapag ginagamit upang itaguyod ang personal na pagmamataas, hindi ang kapakanan ng sambayanan. Isa itong malinaw na patunay ng isang kulturang mas inuuna ang paghahambog kaysa paglilingkod.

Hindi lahat ng galit ay makatwiran.
Hindi lahat ng mapusok ay dapat tularan.
At higit sa lahat, hindi bawat kamao ay karapat-dapat igalang.

Habang ang karaniwang mamamayan ay nagsusumikap kumain ng tatlong ulit sa isang araw, ang mga pinuno ay abala sa paligsahan ng pagkamakasarili at kayabangan. Sa halip na unahin ang paglilingkod, inuuna ang pagmamataas. Sa halip na magsilbing liwanag, sila'y nagiging anino ng kaguluhan.

Nakapanlulumong isipin na ang mga itinalagang tagapaglingkod ay mas kilala sa paaway kaysa sa pakikiisa, at ang mga dapat na naghahandog ng kapayapaan ay nakikiayon sa diwa ng kaguluhan. Hindi sila huwaran, sila’y paalala.
Paalalang ang pamahalaan ay hindi larangan ng patutsadahan, kundi tahanan ng tunay na pagmamalasakit.

Ang lider ay dapat tagapamayapa, hindi tagataya ng gulo. Ang posisyon ay hindi tropeo ng lakas, kundi tungkuling dapat gampanan nang may kababaang-loob. Ang tapang ay sinusukat sa husay magtimpi at matalinong pagdedesiyon, hindi sa bigat ng suntok.

Ang tunay na pinuno ay hindi nangingibabaw dahil sa yabang, kundi dahil sa dangal, talino, at puso.

Sa totoo lang, wala sa rambulan ang kasagutan.
At lalong hindi dapat maging kalaban ang kapwa lingkod-bayan.

Sa oras na ang mga pinuno ay mas pinahahalagahan ang kapalaluan kaysa prinsipyo, ang tunay na talunan ay ang taumbayan.

Kaya bago tayo humanga sa sinumang may tapang—itanong natin,

May tatama ba… o baka naman may tama lang talaga?

24/07/2025

𝗔𝗚𝗧𝗘𝗞 | 𝗛𝗜𝗩𝗶𝗱𝗲𝗻𝘀𝘆𝗮: 𝗟𝗮𝗯𝗮𝗻 𝘀𝗮 𝗸𝗮𝘁𝗮𝗵𝗶𝗺𝗶𝗸𝗮𝗻

Hindi man halata sa itsura o kilos, nananatiling aktibo at lumalaganap ang Human Immunodeficiency Virus o HIV sa Pilipinas, lalo na sa hanay ng kabataan. Isa ito sa mga sakit na hindi kaagad nagpapakita ng sintomas, ngunit may malalim at pangmatagalang epekto sa kalusugan.

Sa pagdaan ng panahon, unti-unting pinahihina ng HIV ang immune system ng isang tao. Kapag hindi ito naagapan, maaari itong humantong sa Acquired Immunodeficiency Syndrome o AIDS, isang kalagayan kung saan nagiging labis na mahina ang katawan laban sa impeksiyon. Sa yugtong ito, madali nang dapuan ng iba’t ibang uri ng sakit ang pasyente.

Sa kabila ng patuloy na kampanya ng iba’t ibang ahensya ng pamahalaan at organisasyong pangkalusugan, maraming kabataan pa rin ang walang sapat na kaalaman tungkol sa HIV. Marami ang hindi nakaaalam kung paano ito naipapasa o naiiwasan. Isa sa mga dahilan nito ay ang patuloy na takot, hiya, at stigma na bumabalot sa usapin ng HIV sa lipunang Pilipino.

Ipinapakita ng mga eksperto na pangunahing naipapasa ang HIV sa pamamagitan ng hindi ligtas na pakikipagtalik, paggamit ng kontaminadong karayom, at sa ilang kaso, sa pagitan ng inang may HIV at ng kanyang sanggol sa pagbubuntis, panganganak, o pagpapasuso. Hindi ito naipapasa sa simpleng pakikipagkamay, pagyakap, pakikipag-usap, o paggamit ng parehong palikuran at kubyertos. Sa kabila ng siyentipikong paliwanag, patuloy pa rin ang pagkalat ng maling impormasyon na nagdudulot ng diskriminasyon.

Unti-unti nang nabibigyang-linaw ang isyu sa mga palabas sa telebisyon, pelikula, at iba pang midyang pangkultura. Mahalaga ang representasyong ito, hindi upang lumikha ng takot, kundi upang gawing normal ang pag-uusap tungkol sa HIV. Ang pagbibigay ng tamang impormasyon ay hakbang patungo sa pagtanggap, pagkakaunawaan, at higit sa lahat, sa pag-iwas sa sakit.

Hindi sapat ang kaalaman kung ito ay mananatiling tahimik. Kailangang magkaroon ng bukas na talakayan sa mga paaralan, tahanan, at komunidad. Sa panahon ng digital na impormasyon at mabilis na komunikasyon, wala nang dahilan upang magbulag-bulagan sa isang isyung may direktang epekto sa buhay ng libu-libong Pilipino.

Hindi virus lamang ang tunay na kalaban, kundi ang katahimikan. Sa pamamagitan ng edukasyon at tamang impormasyon, maaari nating mapigil ang paglaganap ng HIV at mapalakas ang kabataang Pilipino na maging responsable, mulat, at mapagmatyag sa kanilang kalusugan.

isinulat ni Christian Gabriel Cousin
dibuho ni Beatrice Lobederio

16/07/2025

𝗛𝗮𝗹𝗶𝗻𝗮 𝘀𝗮 𝗖𝗼𝗹𝗹𝗮𝗯

Ikaw ba’y may kakayahang magsulat ng mga balitang tampok, gumuhit, maglapat ng mga disenyo, at kumuha ng mga larawang puno ng kwento? Pagkakataon mo na ito para magpakitang gilas.

📢 𝗚𝗮𝗴𝗮𝗻𝗮𝗽𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗮𝘄𝗱𝗶𝘀𝘆𝗼𝗻 𝗽𝗮𝗿𝗮 𝘀𝗮 𝗖𝗼𝗹𝗹𝗮𝗯𝗼𝗿𝗮𝘁𝗶𝘃𝗲 𝗗𝗲𝘀𝗸𝘁𝗼𝗽 𝗣𝘂𝗯𝗹𝗶𝘀𝗵𝗶𝗻𝗴

📅 𝗶𝗸𝗮-𝟭𝟴 𝗻𝗴 𝗛𝘂𝗹𝘆𝗼
🕑 𝟯:𝟬𝟬 𝗣𝗠
🗺️ 𝗔𝗟𝗦 𝗖𝗹𝗮𝘀𝘀𝗿𝗼𝗼𝗺

𝙈𝙂𝘼 𝙆𝙄𝙉𝘼𝙆𝘼𝙄𝙇𝘼𝙉𝙂𝘼𝙉𝙂 𝘿𝘼𝙇𝙃𝙄𝙉:
🖋️Manunulat - Ballpen at papel
📸 Photojournalist - DSLR camera at SD card
✏️ Cartoonist - Papel at lapis
🖱️Digital Artist- Tablet at stylus
💻 Layout Artist - Laptop na may Adobe InDesign o Microsoft Publisher

Huwag nang palampasin ang pagkakataong maging bahagi ng Collaborative Desktop Publishing Filipino team, kaya't tara na!

15/07/2025

Buwan ng Kalusugan, pinagdiwang sa ESNCHS

Idinaos ang ika-51 Buwan ng Kalusugan sa Gymnasium ng Eastern Samar National Comprehensive High School (ESNCHS), Hulyo 15.

May temang "Food at Nutrition Security maging priority! Sapat na pagkain Karapatan Natin!" ang ginanap na pagdiriwang.

Pinangunahan ang nasabing aktibidad ng City Health Office katuwang si SDS Edgar Y. Tenasas at kabilang sa mga dumalo ang mga g**o at mga estudyante ng ESNCHS.

Tinalakay ang kahalagahan ng buwan ng kalusugan ni Jassie Acla-Alegre, RN at ang Pinggang Pinoy for teens ni Kristina Jane A. Abayan, RND.

Samantala, ang mga dumalo ay nagkaroon ng konsultasyon sa mga empleyado ng City Health

Isinulat ni: Akira Afable
📷: Angela Sophia Yaras | Ang Sinag

14/07/2025

Thanksgiving mass, Idinaos sa ESNCHS

Isinagawa ang isang thanksgiving mass sa himnasyo ng Eastern Samar National Comprehensive High School (ESNCHS) bilang paggunita sa pagbubukas ng panibaging panuruang taon, Hulyo 14.

Nagsimula ang misa bandang alas-dos ng hapon at dinaluhan ito ng mga g**o at mag-aaral mula sa iba’t ibang baitang na pinangunahan nina Most Rev. Crispin Vasquez, Fr. Neil Conge at Rev. Fr. Nicole Cabanatan

Habang nag-alay naman ng mga espesyal na intensyon ang mga dumalo, sa pangunguna ng mga mag-aaral mula sa ika-10 baitang na nagsilbing mass sponsors para sa okasyon.

Isinulat ni: Joselle Tiu
📷: Lloris Anika Ty | Ang Sinag

11/07/2025

Mga magulang ng baitang 9 at 10, nakiisa sa HPTA Acquaintance Party

Nagsipagdalo ang mga magulang ng Baitang 9 at 10 para sa Homeroom Parent-Teacher Association (HPTA) Induction at Acquaintance Party para sa taong panuruang 2025-2026 na isinagawa sa himnasyo ng Eastern Samar National Comprehensive High School kahapon, Hulyo 10.

Pinangunahan ni Alden Asio, HTVI ang pagtitipon sa kanyang pambungad na pananalita upang salubungin ang mga magulang at hikayatin ang aktibong partisipasyon ng bawat isa sa mga gawain ng paaralan.

Nagbigay rin ng mensahe si Felinda Jamer, Tagapangasiwa bilang Pangalawang Punong G**o ng Junior High School sa programa na binigyang-diin ang kahalagahan ng kolaborasyon ng paaralan at mga magulang.

Samantala, ginanap din ang oath-taking ng mga HPTA officers, sayawan ng mga magulang at g**o, at ang patimpalak na “Most Popular Parent Search” na nagdagdag ng kasiyahan sa okasyon.

📷: Erienne Zeyra Calacal, Reisha Amoyo | Ang Sinag

11/07/2025

𝗞𝗨𝗛𝗔𝗡𝗚-𝗟𝗘𝗡𝗧𝗘 | Bilang paghahanda sa nalalapit na Learning Resource (LR) Evaluation sa susunod na linggo, nagsagawa ng isang malawakang paglilinis at pagsasaayos ng silid-aralan at paligid nito ngayong hapon, mula 3:00 hanggang 4:00 PM.

Kabilang sa mga isinagawang gawain ay ang paglinis at pagpipintura sa loob at labas ng silid-aralan, pag-aayos ng mga bintana, at pagsasaayos ng mga kagamitan sa paligid.

Layunin ng aktibidad na matiyak ang kaayusan at kalinisan ng paaralan upang maging handa sa inaasahang pagbisita ng mga tagasuri mula sa LR evaluation team.

11/07/2025

𝗔𝗡𝗨𝗡𝗦𝗜𝗬𝗢 | Panuntunan pangkasuotan sa ESNCHS, hihigpitan

Simula Lunes, Hulyo 14, ipatutupad ang mahigpit na pagsusuot ng kumpletong uniporme, wastong sapatos, at ID ng mga mag-aaral ng Eastern Samar National Comprehensive High School (ESNCHS).

Ipinag-utos ang pagsunod na ito bilang paghahanda para sa inaasahang pagbisita ng mga Learning Resource evaluators sa susunod ng linggo at bilang bahagi ng pagpapatibay ng kaligtasan at seguridad sa paaralan.

Bukod dito, inatasan din ang lahat ng klase na linisin ang mga silid-aralan, takdang bakuran, at pagpipintura sa loob at labas ng silid at mga pasilyo.

isinulat ni Jessa Horca

10/07/2025

𝗦𝗔𝗥𝗔𝗡𝗚𝗚𝗢𝗟𝗔 | Tulad ng saranggolang pilit pinapalipad ng hangin ng panahon, tayo'y minsang sabay-sabay lumipad — magaan, malaya, masaya. At kahit unti-unti tayong hinihila ng agos ng buhay, hindi mawawala ang tali ng alaala't pagkakaibigang minsang naging tahanan.

📸: Sophia Denise Franco

09/07/2025

𝗦𝗜𝗡𝗜𝗡𝗚-𝗧𝗨𝗚𝗠𝗔 | 𝐃𝐞𝐚𝐫 𝟑:𝟓𝟗 𝐩𝐦

( 𝘐𝘴𝘢𝘯𝘨 𝘭𝘪𝘩𝘢𝘮 𝘴𝘢 𝘱𝘪𝘯𝘵𝘪𝘨 𝘯𝘨 𝘰𝘳𝘢𝘴𝘢𝘯 𝘣𝘢𝘨𝘰 𝘢𝘯𝘨 𝘬𝘢𝘭𝘢𝘺𝘢𝘢𝘯 )

𝐃𝐞𝐚𝐫 𝟑:𝟓𝟗 𝐩𝐦,

Ikaw ang sandaling pinakamasarap hintayin pero pinakamahirap tiisin. Sa dingding ng orasan, ikaw ang pinakamahabang isang minuto. Bawat pintig mo’y parang yabag ng mga paang sabik kumawala sa rehas ng apat na sulok.

Kung ang buong araw ay isang entablado ng pagod at pagkatuto, ikaw ang huling eksena, ang kurap ng ilaw bago bumagsak ang telon. Sa ilalim ng kisame ng lumang silid-aralan, lumilipad na ang isip ko sa labas: sa abot-tanaw na kalsadang kasing gulo ng notebooks kong may sulat pa ng umaga, sa puno ng mangga sa tapat ng gate na kanlungan ng anino at tsismis bago maghiwa-hiwalay.

𝟑:𝟓𝟗 𝐩𝐦, ikaw ang halik ng hangin sa batok ng mga estudyanteng uhaw sa pahinga. Ikaw ang sipol ng tricycle na maghahatid sa amin pabalik sa mundong hindi naka-uniporme. Ang bag na kanina’y mabigat ay magaan na, puno ng papel pero walang kasing gaan ng mga kwentong bubulong sa akin habang umiikot ang gulong pauwi; tungkol sa crush na dumaan sa hallway, sa quiz na pinagkopyahan, sa g**ong nagtaas ng kilay pero bumitaw rin sa wakas.

Sa 𝟑:𝟓𝟗 𝐩𝐦, natutunaw ang gulo. Ang huni ng bell ay parang kampana ng paglaya. Isang buntong-hininga, isang sulyap sa kaibigan — “tara, uwi na tayo” — at sabay-sabay tayong babagtas sa harap ng gate na parang pintuang nag-uugnay sa dalawang mundo: ang magulong loob at ang tahimik na kalsada, ang sermon sa classroom at ang yakap ni Mama sa bahay.

Salamat, 𝟑:𝟓𝟗 𝐩𝐦. Dahil sa’yo, natatapos ang bagyo at sumisilip ang araw. Sa isang iglap, ang pagod ay pahinga na, ang ingay ay kwentuhan na lang habang tinatanggal ang medyas. Sa iyo ko natutunan na ang pinakamasarap na parte ng araw ay ang saglit bago ang pintuan ng paaralan ay tuluyang sumara, dahil sa likod nito, andun ang tahanan.

Hanggang bukas, 𝟑:𝟓𝟗 𝐩𝐦. Paalam, at salamat sa palagi mong paalala: uuwi at uuwi rin ako.

Nagmamahal,

Isang estudyanteng laging nagbibilang ng minuto papunta sa pag-uwi.

isinulat ni Reniel Balanon
dibuho ni Michelyn Gardove

ESNCHS Ang Sinag

25/07/2025

24/07/2025

16/07/2025

15/07/2025

14/07/2025

11/07/2025

11/07/2025

11/07/2025

10/07/2025

09/07/2025

Address

Website

Alerts

Contact The Business

Shortcuts

Share

Category