09/07/2025
Mayaman ka nga—galing naman sa nakaw. Nakapwesto ka nga—ang dami mo namang tinapakan.
Ito ang mga salitang binitiwan ni Pasig City Mayor Vico Sotto, at sa isang bansang matagal nang ginapos ng sistemang puno ng katiwalian, kawalanghiyaan, at pagpapanggap, ito ay hindi lamang pahayag kundi isang paalala. Sa ilalim ng batas, ang yaman na nakuha sa pamamagitan ng pandaraya, malversation, graft, at corruption ay hindi lamang imoral—ito rin ay ilegal. Ayon sa Anti-Graft and Corrupt Practices Act (Republic Act No. 3019), malinaw ang parusa sa sinumang opisyal ng gobyerno na ginagamit ang kanyang posisyon para sa pansariling kapakinabangan. Pero ang mas malalim na tanong: bakit tila legal ang kurapsyon sa kultura natin?
Hindi ba’t sa bawat pagyaman ng isang pulitikong kilala sa kasaysayan ng pag-abuso, may daang pamilyang ginutom, estudyanteng di nakapag-aral, pasyenteng namatay sa kakulangan ng gamot? Hindi ba’t sa bawat proyektong overpriced, may kalsadang di natapos, may tulay na walang ilog, may gusaling nakatiwangwang? Sa batas, tinatawag itong plunder. Sa moralidad, ito ay kasuklam-suklam. At sa karaniwang Pilipino, ito ay araw-araw na kalbaryo.
Madalas kasi, inaakyat ang tagumpay gamit ang hagdan ng karahasan, panlilinlang, at pagbebenta ng prinsipyo. Pero hindi ba’t tagumpay lamang ang matatawag kung ito ay hindi nangangailangan ng pag-apak sa dangal ng iba? Sa mga estudyanteng pinilit maging working students dahil ninakaw ang pondo ng scholarship, sa mga jeepney driver na araw-araw sumasadsad sa kalsada dahil walang matinong public transport system, sa mga OFW na nangingibang-bansa dahil walang oportunidad sa sariling bayan, ang tunay na katarungan ay malabo kung ang tagumpay ay batay sa pandarambong.
At huwag natin sabihing normal na ito. Huwag nating ipasa sa susunod na henerasyon ang ideyang okay lang magnakaw basta may nagagawa. Ang batas ay hindi dapat pumabor sa may pera, koneksyon, o apelyido. Dapat itong pumabor sa katotohanan, hustisya, at dignidad ng bawat Pilipino.
Kaya’t tama si Vico Sotto. Hindi sukatan ng tagumpay ang dami ng pera o taas ng posisyon, kung ang iyong konsensya naman ay nalibing sa nakaw, kasinungalingan, at pananamantala. Ang tunay na lider ay hindi lang mahusay kundi malinis. Ang tunay na tagumpay ay hindi lang narating kundi kagalang-galang.