https://www.facebook.com/100781816218339/

Rizal in the Multiverse of What ifs

Home
Philippines
Cebu City
Rizal in the Multiverse of What ifs

Come and join us to the Alternate Dimension of Rizal's journey! CNU | BSEd Social Studies 4B | GR.5

10/12/2022

𝙋𝙖𝙖𝙣𝙤 𝙠𝙪𝙣𝙜 𝙖𝙣𝙜 𝙖𝙩𝙞𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙢𝙗𝙖𝙣𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙗𝙖𝙮𝙖𝙣𝙞 𝙣𝙖 𝙨𝙞 𝙅𝙤𝙨𝙚 𝙍𝙞𝙯𝙖𝙡 𝙖𝙮 𝙨𝙞𝙮𝙖𝙣𝙜 “𝙧𝙚𝙞𝙣𝙘𝙖𝙧𝙣𝙖𝙩𝙞𝙤𝙣” 𝙥𝙖𝙡𝙖 𝙣𝙜 𝙖𝙩𝙞𝙣𝙜 𝙋𝙤𝙤𝙣𝙜 𝙈𝙖𝙮𝙠𝙖𝙥𝙖𝙡 𝙣𝙖 𝙨𝙞 𝙃𝙚𝙨𝙪𝙠𝙧𝙞𝙨𝙩𝙤?

Ilang mga awtor ang naglahad ng pagsusuri tungkol sa paralelismo o pagkakatulad ng buhay ni Jose Rizal at Hesukristo. Ang paniniwala, karanasan, at sakripisyo para sa kapwa ang naging batayan sa paghahambing ng kanilang buhay dito sa mundo.

Binanggit ni Maria Stella Valdez sa kanyang akdang isinulat na pinamagatang “Dr. Jose Rizal and the Writing of His Story” ang pagpipinta ni Coates (1968) kay Rizal bilang isang pambihira, pinakamataas, at halos malagpasan ang taglay na katangiang naglalarawan sa isang tao sapagkat mag-isang itinaguyod at pinukaw ni Rizal ang “national consciousness” ng bawat Pilipino.

𝙉𝙜𝙪𝙣𝙞𝙩 𝙗𝙖𝙠𝙞𝙩 𝙣𝙜𝙖 𝙗𝙖 𝙥𝙞𝙡𝙞𝙩 𝙣𝙖 𝙩𝙞𝙣𝙪𝙩𝙪𝙠𝙤𝙮 𝙨𝙞 𝙍𝙞𝙯𝙖𝙡 𝙗𝙞𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙆𝙧𝙞𝙨𝙩𝙤𝙣𝙜 𝙆𝙖𝙮𝙪𝙢𝙖𝙣𝙜𝙜𝙞 𝙤 𝘽𝙧𝙤𝙬𝙣 𝘾𝙝𝙧𝙞𝙨𝙩?

Ayon sa sanaysay ni Enrique Francia (2021), mayroong grupo ng mga pinunong magsasaka ng mga kilusang milenyal na binibigyang-kahulugan si Rizal bilang ang Tagalog or Kayumangging Kristo na ipinadala mula sa langit upang palayain ang mga mamamayan mula sa kolonyalismo at ang kahambugan ng “elite” na uring komprador na nangingibabaw sa Gobyerno ng Pilipinas.

Sinipi ni Francia (2021) sa kanyang sanaysay ang pahayag ni Reynaldo Ileto (1979) na maraming Pilipino ang dumagsa sa bangkay ni Rizal at isinawsaw ang kanilang mga panyo sa kanyang dugo upang lumikha ng anting-anting na pinaniniwalaan nilang magbibigay sa kanila ng lakas at pwersa sa pakikipaglaban. Ang animistikong paniniwala ng kanyang mga kababayan na si Rizal ay nagtataglay ng pambihirang kapangyarihan ang pinaniniwalaan na nagsisilbing pinagkukunan ng lakas ng militar.

𝘼𝙣𝙜 𝙖𝙣𝙞𝙢𝙞𝙨𝙢𝙤 𝙤 𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙜𝙨𝙖𝙢𝙗𝙖 𝙨𝙖 𝙢𝙜𝙖 𝙣𝙞𝙣𝙪𝙣𝙤 𝙖𝙮 𝙢𝙖𝙮 𝙢𝙖𝙡𝙖𝙡𝙞𝙢 𝙣𝙖 𝙠𝙖𝙨𝙖𝙮𝙨𝙖𝙮𝙖𝙣 𝙨𝙖 𝙠𝙪𝙡𝙩𝙪𝙧𝙖 𝙖𝙩 𝙩𝙧𝙖𝙙𝙞𝙨𝙮𝙤𝙣 𝙣𝙜 𝙢𝙜𝙖 𝙋𝙞𝙡𝙞𝙥𝙞𝙣𝙤.

Hindi lingid sa ating kaalaman na noong sinaunang panahon, bago ang panahong kolonyal, ang karaniwang konsepto ng Diyos ay naiimpluwensyahan ng kultura. Ibinahagi ni Palmo Iya sa kanyang sanaysay ang pagsisiyasat ni F. Landa Jocano (1998) sa iba’t ibang grupong etniko mula Luzon hanggang Mindanao na nagpapakita ng isang karaniwang hulmahan tungkol sa unang konsepto ng mga Pilipino sa Diyos — Bathala para sa mga Tagalog, Laon o Abba para sa mga Bisaya, Kabunian para sa mga Ilokano, anitos o mga ninunong lumisan na na itinuturing bilang pangalawang Diyos sa lupa. Naniniwala si Jocano (1998) na sa kabila ng kolonisasyon, napanatili pa rin ng mga Pilipino ang kanilang pagkakakilanlan at pananaw. Kung kaya’t ang pagtanaw kay Rizal bilang Kristo ay nakabatay sa kung ano ang makabuluhan sa mata ng mga mananampalatayang Pilipino, nangangatwiran ito na malaking bahagi ang kultura sa pag impluwensya sa pananaw ng isang tao.

𝙆𝙪𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙮 𝙥𝙤𝙨𝙞𝙗𝙞𝙡𝙞𝙙𝙖𝙙 𝙢𝙖𝙣 𝙣𝙖 𝙨𝙞 𝙍𝙞𝙯𝙖𝙡 𝙖𝙮 “𝙧𝙚𝙞𝙣𝙘𝙖𝙧𝙣𝙖𝙩𝙞𝙤𝙣” 𝙣𝙞 𝙃𝙚𝙨𝙪𝙠𝙧𝙞𝙨𝙩𝙤, 𝙩𝙖𝙮𝙤 𝙖𝙮 𝙣𝙖𝙠𝙖𝙠𝙖𝙨𝙞𝙜𝙪𝙧𝙤 𝙣𝙖 𝙜𝙞𝙣𝙖𝙢𝙞𝙩 𝙣𝙞 𝙍𝙞𝙯𝙖𝙡 𝙖𝙣𝙜 𝙠𝙖𝙣𝙮𝙖𝙣𝙜 𝙩𝙖𝙜𝙡𝙖𝙮 𝙣𝙖 𝙠𝙖𝙧𝙪𝙣𝙪𝙣𝙜𝙖𝙣 𝙖𝙩 𝙖𝙗𝙞𝙡𝙞𝙙𝙖𝙙 𝙨𝙖 𝙢𝙖𝙠𝙖𝙩𝙬𝙞𝙧𝙖𝙣 𝙣𝙖 𝙙𝙖𝙝𝙞𝙡𝙖𝙣 𝙡𝙖𝙡𝙤 𝙣𝙖 𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙜 𝙨𝙖𝙠𝙧𝙞𝙥𝙞𝙨𝙮𝙤 𝙨𝙖 𝙠𝙖𝙣𝙮𝙖𝙣𝙜 𝙗𝙪𝙝𝙖𝙮 𝙥𝙖𝙧𝙖 𝙨𝙖 𝙢𝙜𝙖 𝙋𝙞𝙡𝙞𝙥𝙞𝙣𝙤.

𝐌𝐠𝐚 𝐒𝐚𝐧𝐠𝐠𝐮𝐧𝐢𝐚𝐧:

𝙵𝚛𝚊𝚗𝚌𝚒𝚊, 𝙴. 𝚁. (𝟷𝟿𝟿𝟽). 𝚁𝚒𝚣𝚊𝚕 𝚊𝚜 𝙰𝚗𝚝𝚒𝚗𝚐-𝙰𝚗𝚝𝚒𝚗𝚐: 𝚂𝚞𝚋𝚟𝚎𝚛𝚜𝚒𝚘𝚗 𝚊𝚗𝚍 𝙸𝚗𝚍𝚒𝚐𝚎𝚗𝚒𝚣𝚊𝚝𝚒𝚘𝚗 𝚒𝚗 𝙿𝚑𝚒𝚕𝚒𝚙𝚙𝚒𝚗𝚎 𝙵𝚘𝚕𝚔 𝚁𝚎𝚕𝚒𝚐𝚒𝚘𝚗 𝙽𝚊𝚛𝚛𝚊𝚝𝚒𝚟𝚎𝚜. 𝚄𝚗𝚒𝚟𝚎𝚛𝚜𝚒𝚝𝚢 𝚘𝚏 𝙷𝚊𝚠𝚊𝚒'𝚒 𝚊𝚝 𝙼𝚊𝚗𝚘𝚊.

𝙵. 𝙻𝚊𝚗𝚍𝚊 𝙹𝚘𝚌𝚊𝚗𝚘. (𝟷𝟿𝟿𝟾). 𝙵𝚒𝚕𝚒𝚙𝚒𝚗𝚘 𝙿𝚛𝚎𝚑𝚒𝚜𝚝𝚘𝚛𝚢: 𝚁𝚎𝚍𝚒𝚜𝚌𝚘𝚟𝚎𝚛𝚒𝚗𝚐 𝙿𝚛𝚎𝚌𝚘𝚕𝚘𝚗𝚒𝚊𝚕 𝙷𝚎𝚛𝚒𝚝𝚊𝚐𝚎. 𝚀𝚞𝚎𝚣𝚘𝚗 𝙲𝚒𝚝𝚢: 𝙿𝚄𝙽𝙻𝙰𝙳 𝚁𝚎𝚜𝚎𝚊𝚛𝚌𝚑 𝙷𝚘𝚞𝚜𝚎, 𝙸𝚗𝚌. 𝚙𝚙. 𝟷𝟾𝟹-𝟷𝟾𝟻.

𝙸𝚢𝚊, 𝙿𝚊𝚕𝚖𝚘 𝚁. (𝟸𝟶𝟷𝟸). 𝙹𝚘𝚟𝚎 𝚁𝚎𝚡 𝙰𝚕: 𝚃𝚑𝚎 𝙼𝚊𝚔𝚒𝚗𝚐 𝚘𝚏 𝚝𝚑𝚎 𝙵𝚒𝚕𝚒𝚙𝚒𝚗𝚘 𝙲𝚑𝚛𝚒𝚜𝚝. 𝙳𝚎 𝙻𝚊 𝚂𝚊𝚕𝚕𝚎 𝚄𝚗𝚒𝚟𝚎𝚛𝚜𝚒𝚝𝚢 - 𝙳𝚊𝚜𝚖𝚊𝚛𝚒ñ𝚊𝚜.

𝚅𝚊𝚕𝚍𝚎𝚣, 𝙼. 𝚂. 𝚂. (𝟸𝟶𝟶𝟽). 𝙳𝚛. 𝙹𝚘𝚜𝚎 𝚁𝚒𝚣𝚊𝚕 𝚊𝚗𝚍 𝚝𝚑𝚎 𝚆𝚛𝚒𝚝𝚒𝚗𝚐 𝚘𝚏 𝙷𝚒𝚜 𝚂𝚝𝚘𝚛𝚢. 𝚁𝚎𝚡 𝙱𝚘𝚘𝚔𝚜𝚝𝚘𝚛𝚎, 𝙸𝚗𝚌.

𝙿𝙰𝙰𝙻𝙰𝙻𝙰: 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙳𝚒𝚜𝚌𝚕𝚊𝚒𝚖𝚎𝚛 𝚄𝚗𝚍𝚎𝚛 𝚂𝚎𝚌𝚝𝚒𝚘𝚗 𝟷𝟶𝟽 𝚘𝚏 𝚝𝚑𝚎 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙰𝚌𝚝 𝟷𝟿𝟽𝟼. 𝙰𝚕𝚕𝚘𝚠𝚊𝚗𝚌𝚎 𝚒𝚜 𝚖𝚊𝚍𝚎 𝚏𝚘𝚛 "𝚏𝚊𝚒𝚛 𝚞𝚜𝚎" 𝚏𝚘𝚛 𝚙𝚞𝚛𝚙𝚘𝚜𝚎𝚜 𝚜𝚞𝚌𝚑 𝚊𝚜 𝚌𝚛𝚒𝚝𝚒𝚌𝚒𝚜𝚖, 𝚌𝚘𝚖𝚖𝚎𝚗𝚝, 𝚗𝚎𝚠𝚜 𝚛𝚎𝚙𝚘𝚛𝚝𝚒𝚗𝚐, 𝚝𝚎𝚊𝚌𝚑𝚒𝚗𝚐, 𝚜𝚌𝚑𝚘𝚕𝚊𝚛𝚜𝚑𝚒𝚙, 𝚊𝚗𝚍 𝚛𝚎𝚜𝚎𝚊𝚛𝚌𝚑. 𝙼𝚊𝚐𝚒𝚗𝚐 𝚛𝚎𝚜𝚙𝚘𝚗𝚜𝚊𝚋𝚕𝚎 𝚜𝚊 𝚙𝚊𝚐-𝚍𝚘𝚠𝚗𝚕𝚘𝚊𝚍 𝚊𝚝 𝚙𝚊𝚐𝚐𝚊𝚖𝚒𝚝 𝚗𝚐 𝚖𝚐𝚊 𝚖𝚊𝚝𝚎𝚛𝚢𝚊𝚕 𝚗𝚊 𝚒𝚢𝚘𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚔𝚞𝚔𝚞𝚑𝚊. 𝙶𝚊𝚖𝚒𝚝𝚒𝚗 𝚗𝚐 𝚝𝚊𝚖𝚊 𝚜𝚊 𝚒𝚕𝚊𝚕𝚒𝚖 𝚗𝚐 𝚔𝚊𝚛𝚊𝚙𝚊𝚝𝚊𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚐𝚙𝚊𝚕𝚊𝚝𝚑𝚊𝚕𝚊.
--------------------------------------------------
Kung nais mong magtaas ng komento o tanong tungkol sa simpleng nilalaman na ito, mangyaring makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng seksyon ng komento, pribadong mensahe o marahil sa pamamagitan ng pagpapadala ng email sa 𝙧𝙞𝙯𝙖𝙡𝙢𝙪𝙡𝙩𝙞𝙫𝙚𝙧𝙨𝙚@𝙜𝙢𝙖𝙞𝙡.𝙘𝙤𝙢 upang direktang makipag-ugnayan sa nagbahagi ng impormasyon tungkol sa post na ito.
-𝘗𝘶𝘯𝘰𝘯𝘨 𝘈𝘥𝘮𝘪𝘯𝘪𝘴𝘵𝘳𝘢𝘥𝘰

10/12/2022

𝐀𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐠𝐤𝐚𝐦𝐚𝐭𝐚𝐲 𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐭𝐥𝐨𝐧𝐠 𝐦𝐚𝐫𝐭𝐢𝐫 𝐧𝐚 𝐩𝐚𝐫𝐢 𝐧𝐚 𝐤𝐢𝐥𝐚𝐥𝐚 𝐬𝐚 𝐭𝐚𝐰𝐚𝐠 𝐧𝐚 𝐆𝐨𝐦𝐁𝐮𝐫𝐙𝐚 𝐚𝐲 𝐧𝐚𝐬𝐚𝐤𝐬𝐢𝐡𝐚𝐧 𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐭𝐚𝐧𝐠 𝐑𝐢𝐳𝐚𝐥. 𝐈𝐭𝐨 𝐚𝐧𝐠 𝐝𝐚𝐡𝐢𝐥𝐚𝐧 𝐤𝐮𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐤𝐢𝐭 𝐚𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐧𝐢𝐲𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐚𝐧𝐚𝐧𝐚𝐰 𝐚𝐲 𝐧𝐚𝐠𝐛𝐚𝐠𝐨 𝐚𝐭 𝐬𝐚 𝐡𝐚𝐥𝐢𝐩 𝐧𝐚 𝐦𝐚𝐬 𝐩𝐢𝐥𝐢𝐢𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐚𝐠𝐢𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐬𝐢𝐛𝐨 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐚𝐧𝐠𝐲𝐚𝐲𝐚𝐫𝐢 𝐬𝐚 𝐥𝐢𝐩𝐮𝐧𝐚𝐧, 𝐬𝐢𝐲𝐚 𝐩𝐚 𝐧𝐠𝐚 𝐚𝐲 𝐧𝐚𝐠𝐩𝐚𝐤𝐚𝐦𝐚𝐭𝐚𝐲 𝐩𝐚𝐫𝐚 𝐬𝐚 𝐛𝐚𝐲𝐚𝐧. 𝐒𝐮𝐛𝐚𝐥𝐢𝐭, 𝐩𝐚𝐚𝐧𝐨 𝐤𝐚𝐲𝐚 𝐤𝐮𝐧𝐠 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐚𝐧𝐚𝐡𝐨𝐧𝐠 𝐛𝐢𝐛𝐢𝐭𝐚𝐲𝐢𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐚𝐫𝐢, 𝐧𝐚𝐧𝐠𝐲𝐚𝐫𝐢𝐧𝐠 𝐡𝐢𝐧𝐝𝐢 𝐬𝐚𝐧𝐚 𝐢𝐭𝐨 𝐧𝐚𝐭𝐮𝐥𝐨𝐲 𝐚𝐭 𝐧𝐚𝐩𝐚𝐭𝐮𝐧𝐚𝐲𝐚𝐧𝐠 𝐢𝐧𝐨𝐬𝐞𝐧𝐭𝐞 𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐭𝐥𝐨?

Kung tatanungin mo ang isang taong may malawak na kaalaman sa 𝘗𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦 𝘏𝘪𝘴𝘵𝘰𝘳𝘺, kanilang sasabihin sa iyo na ang pangyayaring ito ang isa sa 𝘮𝘨𝘢 𝘥𝘢𝘩𝘪𝘭𝘢𝘯 𝘯𝘨 𝘱𝘢𝘨𝘴𝘪𝘬𝘭𝘢𝘣 𝘯𝘨 𝘳𝘦𝘣𝘰𝘭𝘶𝘴𝘺𝘰𝘯 𝘴𝘢 𝘗𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘢𝘴. Nang hinatawan ng krimeng 𝙎𝙚𝙙𝙞𝙩𝙞𝙤𝙣 at 𝙏𝙧𝙚𝙖𝙨𝙤𝙣 ang tatlong Pilipinong Katolikong pari na sina 𝙈𝙖𝙧𝙞𝙖𝙣𝙤 𝙂𝙤𝙢𝙚𝙯, 𝙅𝙤𝙨𝙚́ 𝘽𝙪𝙧𝙜𝙤𝙨, at 𝙅𝙖𝙘𝙞𝙣𝙩𝙤 𝙕𝙖𝙢𝙤𝙧𝙖, sila ay binitay sa pamamagitan ng 𝙜𝙖𝙧𝙧𝙤𝙩𝙚 noong 𝗣𝗲𝗯𝗿𝗲𝗿𝗼 𝟭𝟳, 𝟭𝟴𝟳𝟮.

Sina Padre Gomez, Padre Burgos at Padre Zamora ang "𝘁𝗶𝗻𝘂𝘁𝘂𝗿𝗼𝗻𝗴 𝘂𝘁𝗮𝗸 𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗴-𝗮𝗮𝗹𝘀𝗮 𝘀𝗮 𝗖𝗮𝘃𝗶𝘁𝗲" at walang awang pinatay kahit pa hindi dumaan sa mabusising proseso at imbestigasyon kung bakit sila nasangkot dito. Ang kasalukuyang 𝘨𝘰𝘣𝘦𝘳𝘯𝘢𝘥𝘰𝘳-𝘩𝘦𝘯𝘦𝘳𝘢𝘭 noong mga panahong sumiklab ang pag-aalsa sa Cavite ay si 𝗥𝗮𝗳𝗮𝗲𝗹 𝗜𝘇𝗾𝘂𝗶𝗲𝗿𝗱𝗼. Kaniyang iginiit na ang pag-aalsa ay inihanda at pinagplanuhan ng mga sekular na pari, mge mestizo at abogado bilang 𝙝𝙪𝙙𝙮𝙖𝙩 𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙜𝙩𝙪𝙩𝙤𝙡 𝙡𝙖𝙗𝙖𝙣 𝙨𝙖 𝙢𝙜𝙖 𝙠𝙖𝙬𝙖𝙡𝙖𝙣𝙜-𝙠𝙖𝙩𝙖𝙧𝙪𝙣𝙜𝙖𝙣 𝙣𝙜 𝙜𝙤𝙗𝙮𝙚𝙧𝙣𝙤 tulad ng hindi pagbabayad sa mga probinsya para sa mga pananim na tabako, pagbibigay pugay at pagbibigay ng sapilitang paggawa.

Isang pahayagang nagngangalang 𝑬𝒍 𝑬𝒄𝒐 𝑭𝒊𝒍𝒊𝒑𝒊𝒏𝒐 na inilathala sa Madrid ang nagkomento tungkol sa nabalitaang sitwasyon ng tatlong pari:

"𝔒𝔫 𝔥𝔢𝔞𝔯𝔦𝔫𝔤 𝔬𝔣 𝔱𝔥𝔢 𝔢𝔵𝔢𝔠𝔲𝔱𝔦𝔬𝔫 𝔬𝔣 𝔱𝔥𝔢 𝔱𝔥𝔯𝔢𝔢 𝔭𝔯𝔦𝔢𝔰𝔱𝔰, 𝔦𝔱 𝔠𝔬𝔪𝔪𝔢𝔫𝔱𝔢𝔡 𝔱𝔥𝔞𝔱 "𝔦𝔱 𝔰𝔢𝔢𝔪𝔰 𝔱𝔥𝔞𝔱 𝔦𝔱 𝔥𝔞𝔰 𝔪𝔞𝔡𝔢 𝔱𝔥𝔢𝔪 𝔡𝔢𝔰𝔢𝔯𝔳𝔦𝔫𝔤 𝔬𝔣 𝔰𝔲𝔠𝔥 𝔞 𝔱𝔢𝔯𝔯𝔦𝔟𝔩𝔢 𝔭𝔲𝔫𝔦𝔰𝔥𝔪𝔢𝔫𝔱".

Pinaghihinalaan ni Izquierdo na ang pahayag na ito ay nagmumula sa mga nadakip na nadawit sa pag-aalsa at kalaunan ay ipinaratang niya sa mga regular na pari (Izquierdo 1872c).

Subalit, hanggang sa mabitay na nga ang mga paring martir, wala pa ring sapat na paliwanag o ebidensya na magpapatunay na sila nga ang namuno sa pag-aalsa. Mula sa akda ni 𝗝𝗼𝗵𝗻 𝗦𝗰𝗵𝘂𝗺𝗮𝗰𝗵𝗲𝗿 na 𝙏𝙝𝙚 𝘾𝙖𝙫𝙞𝙩𝙚 𝙈𝙪𝙩𝙞𝙣𝙮: 𝙏𝙤𝙬𝙖𝙧𝙙 𝙖 𝘿𝙚𝙛𝙞𝙣𝙞𝙩𝙞𝙫𝙚 𝙃𝙞𝙨𝙩𝙤𝙧𝙮. 𝙋𝙝𝙞𝙡𝙞𝙥𝙥𝙞𝙣𝙚 𝙎𝙩𝙪𝙙𝙞𝙚𝙨: 𝙃𝙞𝙨𝙩𝙤𝙧𝙞𝙘𝙖𝙡 𝙖𝙣𝙙 𝙀𝙩𝙝𝙣𝙤𝙜𝙧𝙖𝙥𝙝𝙞𝙘 𝙑𝙞𝙚𝙬𝙥𝙤𝙞𝙣𝙩𝙨, aniya sa pangwakas na bahagi, "(5) 𝘛𝘩𝘦 𝘪𝘮𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢𝘵𝘦 𝘪𝘯𝘴𝘵𝘪𝘨𝘢𝘵𝘰𝘳𝘴 𝘪𝘯 𝘊𝘢𝘷𝘪𝘵𝘦 𝘸𝘦𝘳𝘦 𝙕𝙖𝙡𝙙𝙪𝙖 𝙖𝙣𝙙 𝙎𝙚𝙧𝙜𝙚𝙖𝙣𝙩 𝙇𝙖𝙢𝙖𝙙𝙧𝙞𝙙 (6) 𝘛𝘩𝘦 𝘵𝘩𝘳𝘦𝘦 𝘱𝘳𝘪𝘦𝘴𝘵𝘴 𝘦𝘹𝘦𝘤𝘶𝘵𝘦𝘥 𝘩𝘢𝘥 𝘯𝘰𝘵𝘩𝘪𝘯𝘨 𝘵𝘰 𝘥𝘰 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘵𝘩𝘦 𝘳𝘦𝘷𝘰𝘭𝘵." Ibig sabihin, ang GomBurZa ay 𝙬𝙖𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙠𝙞𝙣𝙖𝙡𝙖𝙢𝙖𝙣 sa pag-aalsa at inosente sa mga paratang.

Dahil dito, ang kanilang pagkamatay ay naghatid ng napakalaking epekto sa puso ng ating pambasang bayani. Ito pa nga ang naging dahilan kung bakit isinulat ni Rizal ang kaniyang nobelang hanggang ngayo'y ating pinag-aaralan: ang 𝐍𝐨𝐥𝐢 𝐌𝐞 𝐓𝐚𝐧𝐠𝐞𝐫𝐞 at 𝐄𝐥 𝐅𝐢𝐥𝐢𝐛𝐮𝐬𝐭𝐞𝐫𝐢𝐬𝐦𝐨. Ang mga aklat na ito ang daan na naghatid sa kaniyang kapalaran patungo sa kasaysayan.

𝙉𝙜𝙪𝙣𝙞𝙩, 𝙥𝙖𝙥𝙖𝙖𝙣𝙤 𝙣𝙜𝙖 𝙠𝙪𝙣𝙜 𝙖𝙣𝙜 𝙣𝙖𝙣𝙜𝙮𝙖𝙧𝙞𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙜𝙗𝙞𝙩𝙖𝙮 𝙨𝙖 𝙂𝙤𝙢𝘽𝙪𝙧𝙕𝙖 𝙖𝙮 𝙝𝙞𝙣𝙙𝙞 𝙣𝙖𝙜𝙖𝙣𝙖𝙥?

Sabihin na lamang natin na hindi sana si Rafael Izquierdo ang naging gobernador-heneral at sa halip ay katulad ito ng dating namumuno na si 𝘾𝙖𝙧𝙡𝙤𝙨 𝙈𝙖𝙧𝙞́𝙖 𝙙𝙚 𝙡𝙖 𝙏𝙤𝙧𝙧𝙚? Isang espanyol na minamahal ng mga lokal dahil sa kaniyang 𝚕𝚒𝚋𝚎𝚛𝚊𝚕 𝚗𝚊 𝚙𝚊𝚐-𝚒𝚒𝚜𝚒𝚙 𝚊𝚝 𝚙𝚊𝚐𝚔𝚊𝚑𝚒𝚕𝚒𝚐 𝚜𝚊 𝚍𝚎𝚖𝚘𝚔𝚛𝚊𝚜𝚢𝚊. Mabubuhay pa kaya sana ng matagal ang GomBurZa sa kanilang panahon at magpapatuloy sa kanilang pagsisikap na makamit ang pantay na karapatan mula sa mga Prayleng Espanyol? Bibigyan ba ang Pilipinas ng kalayaan nang walang pagdanak ng dugo?

Sa kasalukuyang panahon, maraming mga tao sa ating lipunan ang nakakaranas ng magkakatulad na sitwasyon sa tatlong pari, 𝙖𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙥𝙖𝙧𝙪𝙨𝙖𝙝𝙖𝙣 𝙖𝙩 𝙢𝙖𝙠𝙖𝙧𝙖𝙣𝙖𝙨 𝙣𝙜 𝙠𝙖𝙬𝙖𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙝𝙪𝙨𝙩𝙞𝙨𝙮𝙖 𝙣𝙖 𝙝𝙞𝙣𝙙𝙞 𝙢𝙖𝙣 𝙡𝙖𝙢𝙖𝙣𝙜 𝙙𝙪𝙢𝙖𝙖𝙣 𝙨𝙖 𝙢𝙖𝙡𝙖𝙬𝙖𝙠 𝙣𝙖 𝙞𝙢𝙗𝙚𝙨𝙩𝙞𝙜𝙖𝙨𝙮𝙤𝙣 𝙪𝙥𝙖𝙣𝙜 𝙨𝙞𝙡𝙖 𝙖𝙮 𝙢𝙖𝙜𝙠𝙖𝙧𝙤𝙤𝙣 𝙣𝙜 𝙩𝙞𝙮𝙖𝙣𝙨𝙖 𝙣𝙖 𝙡𝙞𝙣𝙞𝙨𝙞𝙣 𝙖𝙣𝙜 𝙠𝙖𝙣𝙞𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙢𝙜𝙖 𝙥𝙖𝙣𝙜𝙖𝙡𝙖𝙣. Ito ay laganap at kapansin-pansing nangyayari lalong lalo na sa mga mahihirap at mahihina. Kaya nga’t hindi na nakapagtataka kung bakit ang mga naisulat ni Jose Rizal, kung saan kaniyang nabanggit ang mga suliranin sa kanilang lipunan, ay 𝘩𝘢𝘯𝘨𝘨𝘢𝘯𝘨 𝘯𝘨𝘢𝘺𝘰’𝘺 𝘴𝘶𝘮𝘢𝘴𝘢𝘭𝘢𝘮𝘪𝘯 𝘴𝘢 𝘬𝘢𝘴𝘢𝘭𝘢𝘭𝘶𝘬𝘶𝘺𝘢𝘯.

𝑲𝒖𝒏𝒈 𝒔𝒊𝒏𝒂 𝑷𝒂𝒅𝒓𝒆 𝑮𝒐𝒎𝒆𝒛, 𝑷𝒂𝒅𝒓𝒆 𝑩𝒖𝒓𝒈𝒐𝒔 𝒂𝒕 𝑷𝒂𝒅𝒓𝒆 𝒁𝒂𝒎𝒐𝒓𝒂 𝒌𝒂𝒚𝒂 𝒂𝒚 𝒏𝒂𝒑𝒂𝒕𝒖𝒏𝒂𝒚𝒂𝒏𝒈 𝒊𝒏𝒐𝒔𝒆𝒏𝒕𝒆 𝒔𝒂𝒎𝒂𝒏𝒕𝒂𝒍𝒂𝒏𝒈 𝒂𝒏𝒈 𝒎𝒈𝒂 𝒕𝒂𝒐 𝒏𝒐𝒐’𝒚 𝒎𝒂𝒓𝒖𝒏𝒐𝒏𝒈 𝒔𝒂𝒏𝒂𝒏𝒈 𝒌𝒖𝒎𝒊𝒍𝒂𝒕𝒊𝒔 𝒏𝒈 𝒊𝒔𝒂𝒏𝒈 𝒌𝒂𝒔𝒐 𝒏𝒂 𝒎𝒂𝒚 𝒑𝒂𝒈𝒌𝒂𝒌𝒂𝒑𝒂𝒏𝒕𝒂𝒚-𝒑𝒂𝒏𝒕𝒂𝒚 𝒂𝒕 𝒉𝒖𝒔𝒕𝒊𝒔𝒚𝒂, 𝒉𝒊𝒏𝒅𝒊 𝒌𝒂𝒚𝒂 𝒎𝒂𝒈𝒊𝒈𝒊𝒏𝒈 𝒈𝒂𝒏𝒊𝒕𝒐 𝒂𝒏𝒈 𝒔𝒊𝒔𝒕𝒆𝒎𝒂 𝒏𝒈 𝒉𝒖𝒔𝒕𝒊𝒔𝒚𝒂 𝒔𝒂 𝑷𝒊𝒍𝒊𝒑𝒊𝒏𝒂𝒔 𝒔𝒂 𝒑𝒂𝒏𝒂𝒉𝒐𝒏 𝒏𝒈𝒂𝒚𝒐𝒏? 𝑺𝒂 𝒕𝒊𝒏𝒈𝒊𝒏 𝒎𝒐, 𝒕𝒂𝒚𝒐 𝒃𝒂 𝒂𝒚 𝒎𝒂𝒈𝒊𝒈𝒊𝒏𝒈 𝒈𝒓𝒂𝒅𝒘𝒂𝒅𝒐 𝒔𝒂 𝒑𝒂𝒈-𝒂𝒂𝒓𝒂𝒍 𝒂𝒕 𝒑𝒂𝒈𝒕𝒂𝒕𝒂𝒍𝒂𝒌𝒂𝒚 𝒏𝒈 𝑵𝒐𝒍𝒊 𝑴𝒆 𝑻𝒂𝒏𝒈𝒆𝒓𝒆 𝒂𝒕 𝑬𝒍 𝑭𝒊𝒍𝒊𝒃𝒖𝒔𝒕𝒆𝒓𝒊𝒔𝒎𝒐?

𝐌𝐠𝐚 𝐒𝐚𝐧𝐠𝐠𝐮𝐧𝐢𝐚𝐧:

𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭, 𝘑. (1963). 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭’𝘴 𝘤𝘰𝘳𝘳𝘦𝘴𝘱𝘰𝘯𝘥𝘦𝘯𝘤𝘦 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘧𝘦𝘭𝘭𝘰𝘸 𝘳𝘦𝘧𝘰𝘳𝘮𝘪𝘴𝘵𝘴. 𝘐𝘯 𝘓𝘪𝘣𝘳𝘢𝘳𝘺 𝘊𝘢𝘵𝘢𝘭𝘰𝘨 (𝘒𝘰𝘩𝘢) (𝘕𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯𝘢𝘭 𝘏𝘦𝘳𝘰𝘦𝘴 𝘊𝘰𝘮𝘮𝘮𝘪𝘴𝘴𝘪𝘰𝘯 𝘦𝘥). 𝘔𝘢𝘯𝘪𝘭𝘢: 𝘕𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯𝘢𝘭 𝘏𝘦𝘳𝘰𝘦𝘴 𝘊𝘰𝘮𝘮𝘪𝘴𝘴𝘪𝘰𝘯. 𝘙𝘦𝘵𝘳𝘪𝘦𝘷𝘦𝘥 𝘧𝘳𝘰𝘮 𝘩𝘵𝘵𝘱𝘴://𝘰𝘱𝘢𝘤.𝘧𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘢𝘴𝘭𝘪𝘣𝘳𝘢𝘳𝘺.𝘰𝘳𝘨.𝘱𝘩/𝘤𝘨𝘪-𝘣𝘪𝘯/𝘬𝘰𝘩𝘢/𝘰𝘱𝘢𝘤-𝘥𝘦𝘵𝘢𝘪𝘭.𝘱𝘭?𝘣𝘪𝘣𝘭𝘪𝘰𝘯𝘶𝘮𝘣𝘦𝘳=46035

𝘚𝘤𝘩𝘶𝘮𝘢𝘤𝘩𝘦𝘳, 𝘑. 𝘕. (1999). 𝘍𝘢𝘵𝘩𝘦𝘳 𝘑𝘰𝘴𝘦 𝘉𝘶𝘳𝘨𝘰𝘴: 𝘢 𝘥𝘰𝘤𝘶𝘮𝘦𝘯𝘵𝘢𝘳𝘺 𝘩𝘪𝘴𝘵𝘰𝘳𝘺 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘚𝘱𝘢𝘯𝘪𝘴𝘩 𝘥𝘰𝘤𝘶𝘮𝘦𝘯𝘵𝘴 𝘢𝘯𝘥 𝘵𝘩𝘦𝘪𝘳 𝘵𝘳𝘢𝘯𝘴𝘭𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯. 𝘐𝘯 𝘕𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯𝘢𝘭 𝘓𝘪𝘣𝘳𝘢𝘳𝘺 𝘰𝘧 𝘈𝘶𝘴𝘵𝘳𝘢𝘭𝘪𝘢 (𝘯𝘦𝘸 𝘤𝘢𝘵𝘢𝘭𝘰𝘨). 𝘔𝘢𝘯𝘪𝘭𝘢: 𝘈𝘵𝘦𝘯𝘦𝘰 𝘥𝘦 𝘔𝘢𝘯𝘪𝘭𝘢 𝘜𝘯𝘪𝘷𝘦𝘳𝘴𝘪𝘵𝘺 𝘗𝘳𝘦𝘴𝘴. 𝘙𝘦𝘵𝘳𝘪𝘦𝘷𝘦𝘥 𝘧𝘳𝘰𝘮 𝘩𝘵𝘵𝘱𝘴://𝘤𝘢𝘵𝘢𝘭𝘰𝘨𝘶𝘦.𝘯𝘭𝘢.𝘨𝘰𝘷.𝘢𝘶/𝘙𝘦𝘤𝘰𝘳𝘥/1956204

𝘚𝘤𝘩𝘶𝘮𝘢𝘤𝘩𝘦𝘳, 𝘑. 𝘕. (2011). 𝘛𝘩𝘦 𝘊𝘢𝘷𝘪𝘵𝘦 𝘔𝘶𝘵𝘪𝘯𝘺: 𝘛𝘰𝘸𝘢𝘳𝘥 𝘢 𝘋𝘦𝘧𝘪𝘯𝘪𝘵𝘪𝘷𝘦 𝘏𝘪𝘴𝘵𝘰𝘳𝘺. 𝘗𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦 𝘚𝘵𝘶𝘥𝘪𝘦𝘴: 𝘏𝘪𝘴𝘵𝘰𝘳𝘪𝘤𝘢𝘭 𝘢𝘯𝘥 𝘌𝘵𝘩𝘯𝘰𝘨𝘳𝘢𝘱𝘩𝘪𝘤 𝘝𝘪𝘦𝘸𝘱𝘰𝘪𝘯𝘵𝘴, 59(1), 55–81. 𝘙𝘦𝘵𝘳𝘪𝘦𝘷𝘦𝘥 𝘧𝘳𝘰𝘮 𝘩𝘵𝘵𝘱://𝘱𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦𝘴𝘵𝘶𝘥𝘪𝘦𝘴.𝘯𝘦𝘵/𝘰𝘫𝘴/𝘪𝘯𝘥𝘦𝘹.𝘱𝘩𝘱/𝘱𝘴/𝘢𝘳𝘵𝘪𝘤𝘭𝘦/𝘷𝘪𝘦𝘸/7

Para sa mga karagdagang mga babasahin: maaaring pumunta sa link sa ibaba,
https://drive.google.com/drive/folders/1Mat17-gfh8Za_gy4mu2NQdI0pAnBYkfk?usp=sharing

𝙿𝙰𝙰𝙻𝙰𝙻𝙰: 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙳𝚒𝚜𝚌𝚕𝚊𝚒𝚖𝚎𝚛 𝚄𝚗𝚍𝚎𝚛 𝚂𝚎𝚌𝚝𝚒𝚘𝚗 𝟷𝟶𝟽 𝚘𝚏 𝚝𝚑𝚎 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙰𝚌𝚝 𝟷𝟿𝟽𝟼. 𝙰𝚕𝚕𝚘𝚠𝚊𝚗𝚌𝚎 𝚒𝚜 𝚖𝚊𝚍𝚎 𝚏𝚘𝚛 "𝚏𝚊𝚒𝚛 𝚞𝚜𝚎" 𝚏𝚘𝚛 𝚙𝚞𝚛𝚙𝚘𝚜𝚎𝚜 𝚜𝚞𝚌𝚑 𝚊𝚜 𝚌𝚛𝚒𝚝𝚒𝚌𝚒𝚜𝚖, 𝚌𝚘𝚖𝚖𝚎𝚗𝚝, 𝚗𝚎𝚠𝚜 𝚛𝚎𝚙𝚘𝚛𝚝𝚒𝚗𝚐, 𝚝𝚎𝚊𝚌𝚑𝚒𝚗𝚐, 𝚜𝚌𝚑𝚘𝚕𝚊𝚛𝚜𝚑𝚒𝚙, 𝚊𝚗𝚍 𝚛𝚎𝚜𝚎𝚊𝚛𝚌𝚑. 𝙼𝚊𝚐𝚒𝚗𝚐 𝚛𝚎𝚜𝚙𝚘𝚗𝚜𝚊𝚋𝚕𝚎 𝚜𝚊 𝚙𝚊𝚐-𝚍𝚘𝚠𝚗𝚕𝚘𝚊𝚍 𝚊𝚝 𝚙𝚊𝚐𝚐𝚊𝚖𝚒𝚝 𝚗𝚐 𝚖𝚐𝚊 𝚖𝚊𝚝𝚎𝚛𝚢𝚊𝚕 𝚗𝚊 𝚒𝚢𝚘𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚔𝚞𝚔𝚞𝚑𝚊. 𝙶𝚊𝚖𝚒𝚝𝚒𝚗 𝚗𝚐 𝚝𝚊𝚖𝚊 𝚜𝚊 𝚒𝚕𝚊𝚕𝚒𝚖 𝚗𝚐 𝚔𝚊𝚛𝚊𝚙𝚊𝚝𝚊𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚐𝚙𝚊𝚕𝚊𝚝𝚑𝚊𝚕𝚊.

--------------------------------------------------
Kung nais mong magtaas ng komento o tanong tungkol sa simpleng nilalaman na ito, mangyaring makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng seksyon ng komento, pribadong mensahe o marahil sa pamamagitan ng pagpapadala ng email sa 𝙧𝙞𝙯𝙖𝙡𝙢𝙪𝙡𝙩𝙞𝙫𝙚𝙧𝙨𝙚@𝙜𝙢𝙖𝙞𝙡.𝙘𝙤𝙢 upang direktang makipag-ugnayan sa nagbahagi ng impormasyon tungkol sa post na ito.

-𝘗𝘶𝘯𝘰𝘯𝘨 𝘈𝘥𝘮𝘪𝘯𝘪𝘴𝘵𝘳𝘢𝘥𝘰

07/12/2022

𝘈𝘺𝘰𝘯 𝘬𝘢𝘺 𝘔𝘢𝘳𝘵𝘪𝘯 𝘓𝘶𝘵𝘩𝘦𝘳 𝘒𝘪𝘯𝘨 𝘑𝘳., 𝘬𝘢𝘵𝘢𝘭𝘪𝘯𝘶𝘩𝘢𝘯 𝘢𝘵 𝘬𝘢𝘳𝘢𝘬𝘵𝘦𝘳 𝘢𝘯𝘨 𝘵𝘰𝘵𝘰𝘰𝘯𝘨 𝘭𝘢𝘺𝘶𝘯𝘪𝘯 𝘯𝘨 𝘦𝘥𝘶𝘬𝘢𝘴𝘺𝘰𝘯. 𝘈𝘯𝘨 𝘵𝘶𝘯𝘢𝘺 𝘯𝘢 𝘦𝘥𝘶𝘬𝘢𝘴𝘺𝘰𝘯 𝘢𝘺 𝘩𝘪𝘨𝘪𝘵 𝘱𝘢 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘨𝘣𝘢𝘣𝘢𝘴𝘢 𝘯𝘨 𝘮𝘨𝘢 𝘭𝘪𝘣𝘳𝘰. 𝘓𝘢𝘭𝘰𝘯𝘨 𝘭𝘢𝘭𝘰 𝘯𝘢’𝘵 𝘮𝘢𝘴 𝘩𝘪𝘨𝘪𝘵 𝘱𝘢 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘬𝘪𝘬𝘪𝘱𝘢𝘨𝘵𝘢𝘢𝘴𝘢𝘯 𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘳𝘬𝘢. 𝘚𝘢 𝘩𝘪𝘯𝘢𝘩𝘢𝘳𝘢𝘱, 𝘵𝘶𝘯𝘢𝘺 𝘯𝘨𝘢'𝘵 𝘵𝘢𝘺𝘰 𝘢𝘺 𝘮𝘢𝘱𝘢𝘭𝘢𝘥 𝘥𝘢𝘩𝘪𝘭 𝘪𝘴𝘢 𝘴𝘢 𝘢𝘵𝘪𝘯𝘨 𝘬𝘢𝘳𝘢𝘱𝘢𝘵𝘢𝘯 𝘢𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘣𝘪𝘨𝘺𝘢𝘯 𝘯𝘨 𝘸𝘢𝘴𝘵𝘰𝘯𝘨 𝘦𝘥𝘶𝘬𝘢𝘴𝘺𝘰𝘯. 𝘓𝘪𝘣𝘳𝘦𝘯𝘨 𝘦𝘥𝘶𝘬𝘢𝘴𝘺𝘰𝘯 𝘢𝘺 𝘪𝘴𝘢 𝘴𝘢 𝘮𝘢𝘨𝘢𝘯𝘥𝘢𝘯𝘨 𝘦𝘱𝘦𝘬𝘵𝘰 𝘯𝘢 𝘥𝘢𝘭𝘢 𝘯𝘨 𝘯𝘢𝘵𝘢𝘮𝘢𝘴𝘢 𝘯𝘢𝘵𝘪𝘯𝘨 𝘬𝘢𝘭𝘢𝘺𝘢𝘢𝘯.

𝐍𝐠𝐮𝐧𝐢𝐭 𝐬𝐚𝐚𝐧 𝐧𝐚 𝐛𝐚 𝐧𝐚𝐠𝐭𝐮𝐧𝐠𝐨 𝐚𝐧𝐠 𝐬𝐢𝐧𝐚𝐬𝐚𝐛𝐢 𝐧𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐩𝐫𝐞𝐛𝐢𝐥𝐢𝐡𝐢𝐲𝐨 𝐧𝐚 𝐢𝐭𝐨? 𝐀𝐧𝐠 𝐛𝐮𝐧𝐠𝐚'𝐲 𝐧𝐚𝐤𝐢𝐤𝐢𝐭𝐚 𝐛𝐚 𝐬𝐚 𝐛𝐚𝐰𝐚𝐭 𝐤𝐚𝐛𝐚𝐭𝐚𝐚𝐧 𝐧𝐚𝐭𝐢𝐧 𝐧𝐠𝐚𝐲𝐨𝐧, 𝐦𝐢𝐬𝐦𝐨𝐧𝐠 𝐩𝐢𝐧𝐚𝐠𝐤𝐚𝐤𝐚𝐭𝐢𝐰𝐚𝐥𝐚𝐚𝐧 𝐧𝐠 𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐦𝐛𝐚𝐧𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐲𝐚𝐧𝐢? 𝐒𝐚 𝐤𝐚𝐧𝐢𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐠𝐚𝐰𝐚? 𝐒𝐚 𝐩𝐚𝐠𝐩𝐢𝐥𝐢 𝐚𝐭 𝐩𝐚𝐠𝐛𝐨𝐭𝐨, 𝐠𝐚𝐲𝐨𝐧 𝐝𝐢𝐧 𝐛𝐚 𝐬𝐚 𝐭𝐚𝐦𝐚𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐠𝐠𝐚𝐰𝐚 𝐨 𝐩𝐚𝐠𝐝𝐞𝐝𝐞𝐬𝐢𝐬𝐲𝐨𝐧?

Hayaan mong ibalik ka namin sa nakaraan...

Alam mo ba na ang ating pambansang bayani na si Jose Rizal ay may sapat na prebelihiyo upang makakuha ng pormal na edukasyon sa kanyang panahon?

Hindi kinailangang isakripisyo ng ating pambansang bayani ang kanyang buhay para sa kanyang bayan, ngunit pinili niya. Siya ay isinilang sa isang buhay na may higit na pribilehiyo kaysa sa kung ano ang tinatamasa ng karamihan sa kaniyang panahon. Malaki man ang pamilyang pinagmulan, may kakayahan ang pamilya Rizal na bigyan ang kanilang mga anak ng edukasyon na nagpahintulot sa ating pambansang bayani na tuklasin ang iba't ibang interes at pumunta sa maraming lugar.

Gayon din, maaari niyang ituloy ang alinman sa kanyang mga propesyonal na opsyon, gamitin ang katanyagan, at lumayo sa kanyang sariling bansa. Maaari niyang ilayo ang sarili mula sa mga paghihirap na nararanasan ng kapwa niya Pilipino. Maaari siyang sumulat tungkol sa sining o musika o alinman sa mga magagandang bagay na nakita niya sa Europa.

𝗡𝗴𝘂𝗻𝗶𝘁, 𝗺𝗮𝘀 𝗽𝗶𝗻𝗶𝗹𝗶 𝗻𝗶𝘆𝗮𝗻𝗴 𝗴𝗮𝗺𝗶𝘁𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗹𝗮𝗸𝗮𝘀 𝗻𝗴 𝗸𝗮𝗻𝘆𝗮𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗻𝘂𝗹𝗮𝘁 𝗽𝗮𝗿𝗮 𝘀𝗮𝘄𝗮𝘆𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝗸𝗮𝘄𝗮𝗹𝗮𝗻𝗴-𝗸𝗮𝘁𝗮𝗿𝘂𝗻𝗴𝗮𝗻 𝗮𝘁 𝗶𝗯𝘂𝗻𝘆𝗮𝗴 𝗮𝗻𝗴 𝗺𝗴𝗮 𝗻𝗮𝗻𝗴-𝗮𝗮𝗽𝗶 𝘀𝗮 𝗸𝗮𝗻𝘆𝗮𝗻𝗴 𝗯𝗮𝘆𝗮𝗻 𝘀𝗮 𝗽𝗮𝗺𝗮𝗺𝗮𝗴𝗶𝘁𝗮𝗻 𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗻𝗶𝘁𝗶𝗸𝗮𝗻. Ang puso't isip niya'y nanatili sa bansang kinalakihan bagama't ilang taon rin siyang naninirahan malayo rito.

Isa sa nagpapatunay nito ay ang kanyang "𝗘𝗹 𝗔𝗺𝗼𝗿 𝗣𝗮𝘁𝗿𝗶𝗼" (𝗟𝗼𝘃𝗲 𝗼𝗳 𝗖𝗼𝘂𝗻𝘁𝗿𝘆), na kanyang sinulat sa mga unang buwan na siya ay nasa ibang bansa noong 1882. Ito ay lumabas sa 𝘋𝘪𝘢𝘳𝘪𝘰𝘯𝘨 𝘍𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘰 sa ilalim ng kanyang sagisag-panulat na 𝙇𝙖𝙤𝙣𝙜 𝙇𝙖𝙖𝙣 noong ika-20 ng Agosto 1882. Unang nailathalang katha ng ating pambansang bayani na naglalaman sa kanyang pag-asa at panalangin sa bansang Filipinas. Ang "𝗡𝗼𝗹𝗶 𝗠𝗲 𝗧𝗮𝗻𝗴𝗲𝗿𝗲" (𝟭𝟴𝟴𝟳) at "𝗘𝗹 𝗙𝗶𝗹𝗶𝗯𝘂𝘀𝘁𝗲𝗿𝗶𝘀𝗺𝗼" (𝟭𝟴𝟵𝟭) na naging daan din upang magbunyag sa mga kawalang-katarungang sumasalamin sa lipunan ay nawa'y di rin sana natin kalimutan.

Hindi natin maitatanggi na nagbukas ang kaisipan ni Rizal sa katotohanang sumasalamin sa kanyang lipunan noong siya'y 𝙢𝙪𝙨𝙢𝙤𝙨 𝙥𝙖 𝙡𝙖𝙢𝙖𝙣𝙜. Makikita natin ito sa kaniyang mga akda. Isa na sa mga ito ay kanyang ibinahagi at mababasa natin sa kanyang "𝗗𝗶𝗮𝗿𝗶𝗼𝘀 𝘆 𝗠𝗲𝗺𝗼𝗿𝗶𝗮𝘀," ang minsa'y di niya makalimutan na karanasan noong siya'y sumubok na pumasok sa Ateneo upang mag-aral.

𝐍𝐚𝐤𝐚𝐬𝐮𝐥𝐚𝐭 𝐬𝐚 𝐤𝐚𝐧𝐲𝐚𝐧𝐠 𝐃𝐢𝐚𝐫𝐲 𝐬𝐚 𝐢𝐤𝐚-𝟏𝟎 𝐧𝐚 𝐩𝐚𝐡𝐢𝐧𝐚, 𝐭𝐚𝐨𝐧 𝟏𝟖𝟕𝟐-𝟕𝟑:

"𝘛𝘰𝘥𝘢𝘺 𝘐 𝘸𝘪𝘭𝘭 𝘣𝘦𝘨𝘪𝘯 𝘵𝘰 𝘵𝘦𝘭𝘭 𝘺𝘰𝘶 𝘢𝘣𝘰𝘶𝘵 𝘮𝘺 𝘴𝘵𝘶𝘥𝘪𝘦𝘴. 𝘈𝘴 𝘐 𝘩𝘢𝘥 𝘦𝘹𝘱𝘦𝘤𝘵𝘦𝘥, 𝘐 𝘸𝘢𝘴 𝘱𝘳𝘦𝘴𝘦𝘯𝘵𝘦𝘥 𝘢𝘵 𝘵𝘩𝘦 𝘈𝘵𝘦𝘯𝘦𝘰 𝘔𝘶𝘯𝘪𝘤𝘪𝘱𝘢𝘭, 𝘙. 𝘗. 𝘔𝘪𝘯𝘪𝘴𝘵𝘦𝘳, 𝘸𝘩𝘰 𝘢𝘵 𝘵𝘩𝘦 𝘵𝘪𝘮𝘦 𝘸𝘢𝘴 𝘍𝘳. 𝘔𝘢𝘨𝘪𝘯 𝘍𝘦𝘳𝘳𝘢𝘯𝘥𝘰. 𝘈𝘵 𝘧𝘪𝘳𝘴𝘵 𝘩𝘦 𝘥𝘪𝘥 𝘯𝘰𝘵 𝘸𝘢𝘯𝘵 𝘵𝘰 𝘢𝘥𝘮𝘪𝘵 𝘮𝘦 𝘦𝘪𝘵𝘩𝘦𝘳 𝘣𝘦𝘤𝘢𝘶𝘴𝘦 𝘩𝘦 𝘩𝘢𝘥 𝘪𝘯𝘵𝘳𝘰𝘥𝘶𝘤𝘦𝘥 𝘮𝘦 𝘢𝘧𝘵𝘦𝘳 𝘵𝘩𝘦 𝘵𝘦𝘳𝘮, 𝘰𝘳 𝘣𝘦𝘤𝘢𝘶𝘴𝘦 𝘰𝘧 𝘮𝘺 𝘳𝘢𝘵𝘩𝘦𝘳 𝘸𝘦𝘢𝘬 𝘤𝘰𝘯𝘴𝘵𝘪𝘵𝘶𝘵𝘪𝘰𝘯 𝘢𝘯𝘥 𝘮𝘺 𝘴𝘩𝘰𝘳𝘵 𝘴𝘵𝘢𝘵𝘶𝘳𝘦; 𝘐 𝘸𝘢𝘴 𝘵𝘩𝘦𝘯 𝘦𝘭𝘦𝘷𝘦𝘯 𝘺𝘦𝘢𝘳𝘴 𝘰𝘭𝘥. "

Isipin mo na lang kung ano ang naramdaman ng 11-anyos na Rizal noong panahong iyon matapos siyang husgahan bilang mahina at maliit kumpara sa kanyang edad, at kung bakit siya'y di karapat-dapat tanggapin ng paaralan. Sa kabutihang-palad, dahil sa koneksiyong taglay ng pamilya nito, siya ay pinapasok na makapag-aral sa loob ng pamantasang Ateneo ng paring Jesuit kalaunan (Binoan, 1979).

𝙏𝙖𝙡𝙞𝙬𝙖𝙨 𝙨𝙖 𝙠𝙖𝙣𝙮𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙞𝙨𝙞𝙠𝙖𝙡 𝙣𝙖 𝙖𝙣𝙮𝙤, 𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙜-𝙞𝙞𝙨𝙞𝙥 𝙖𝙩 𝙚𝙢𝙤𝙨𝙮𝙤𝙣 𝙣𝙜 𝙖𝙩𝙞𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙢𝙗𝙖𝙣𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙗𝙖𝙮𝙖𝙣𝙞 𝙖𝙮 𝙙𝙞 𝙢𝙖𝙝𝙞𝙣𝙖. 𝘽𝙖𝙜𝙠𝙪𝙨, 𝙢𝙞𝙣𝙖𝙗𝙪𝙩𝙞 𝙣𝙞𝙮𝙖𝙣𝙜 𝙞𝙩𝙤'𝙮 𝙜𝙖𝙬𝙞𝙣𝙜 𝙞𝙣𝙨𝙥𝙞𝙧𝙖𝙨𝙮𝙤𝙣 𝙪𝙥𝙖𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙜𝙥𝙪𝙧𝙨𝙞𝙜𝙞.

Ang kanyang pagpupursigi kalauna'y naging mabunga. Nailimbag niya ang isa sa kanyang pinakatanyag na akda na ''𝗙𝗶𝗹𝗶𝗽𝗶𝗻𝗮𝘀 𝗱𝗲𝗻𝘁𝗿𝗼 𝗱𝗲 𝗰𝗶𝗲𝗻 𝗮ñ𝗼𝘀" na ayon pa kay Ginoong Ikehata, isang Japanese na mananalaysay, ay isang bunga ng pagsisipag ng ating pambansang bayani na pag-aralan ang iba't ibang akdang tumatalakay sa makulay na kasaysayan ng bansa bago dumating ang mananakop, at kung papaanong unti-unti sinira ng mga ito ang makulay na kasaysayang atin.

[ꜱᴀ ʟɪʙʀᴇ ᴍᴏɴɢ ᴍɢᴀ ᴏʀᴀꜱ, ᴍᴀᴀʀɪ ᴍᴏ ʀɪɴɢ ʙᴀꜱᴀʜɪɴ ᴀɴɢ ʙᴜᴏɴɢ ɴɪʟᴀʟᴀᴍᴀɴ ɴɢ ᴋᴀɴʏᴀɴɢ ꜱᴀɴᴀʏꜱᴀʏ ꜱᴀ ʟɪɴᴋ ɴᴀ ᴀᴍɪɴɢ ɪꜱɪɴᴀᴍᴀ ꜱᴀ ɪʙᴀʙᴀ.]

Tandaan, si Rizal sana ay may pagpipilian. 𝗡𝗴𝘂𝗻𝗶𝘁, 𝗺𝗮𝘀 𝗽𝗶𝗻𝗶𝗹𝗶 𝗻𝗶𝘆𝗮 𝗮𝗻𝗴 𝗮𝘁𝗶𝗻𝗴 𝗯𝗮𝘆𝗮𝗻!

𝘈𝘬𝘰, 𝘪𝘬𝘢𝘸, 𝘵𝘢𝘺𝘰𝘯𝘨 𝘭𝘢𝘩𝘢𝘵 𝘢𝘺 𝘮𝘦𝘳𝘰𝘯 𝘥𝘪𝘯. Kaya't gamitin natin ang kapangyarihan ng edukasyon bilang sandata nang mapanatili natin ang ating pagkama-alam.

𝙋𝙖𝙡𝙖𝙬𝙖𝙠𝙞𝙣 𝙢𝙤 𝙖𝙣𝙜 𝙞𝙮𝙤𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙣𝙖𝙣𝙖𝙬 𝙖𝙩 𝙝𝙪𝙬𝙖𝙜 𝙞𝙨𝙖𝙧𝙖 𝙖𝙣𝙜 𝙞𝙮𝙤𝙣𝙜 𝙞𝙨𝙞𝙥𝙖𝙣, 𝙖𝙡𝙖𝙣𝙜-𝙖𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙨𝙖 𝙠𝙪𝙣𝙜 𝙖𝙣𝙤 𝙖𝙣𝙜 𝙩𝙖𝙢𝙖, 𝙖𝙡𝙖𝙣𝙜-𝙖𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙨𝙖 𝙠𝙖𝙥𝙬𝙖, 𝙖𝙩 𝙥𝙖𝙧𝙖 𝙨𝙖 𝙢𝙜𝙖 𝙨𝙪𝙢𝙪𝙨𝙪𝙣𝙤𝙙 𝙣𝙖 𝙝𝙚𝙣𝙚𝙧𝙖𝙨𝙮𝙤𝙣.

Natapos ang kanilang panahon at natupad ng ating mga BAYANI ang mga tungkuling hangad nila sa bayang lubos na minamahal. Gayunpaman, atin ang panahong ito upang maisakatuparan ang ating mga hangarin sa kasalukuyan.

ℍ𝕚𝕟𝕕𝕚 𝕞𝕠 𝕟𝕒𝕞𝕒𝕟 𝕘𝕦𝕘𝕦𝕤𝕥𝕦𝕙𝕚𝕟𝕘 𝕞𝕒𝕕𝕚𝕤𝕞𝕒𝕪𝕒 𝕒𝕟𝕘 𝕒𝕥𝕚𝕟𝕘 𝕞𝕘𝕒 𝕓𝕒𝕪𝕒𝕟𝕚 𝕕𝕚 𝕓𝕒?

𝐌𝐠𝐚 𝐒𝐚𝐧𝐠𝐠𝐮𝐧𝐢𝐚𝐧:
𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭'𝘴 "𝘛𝘩𝘦 𝘗𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦𝘴 𝘈 𝘊𝘦𝘯𝘵𝘶𝘳𝘺 𝘏𝘦𝘯𝘤𝘦" (𝘱𝘢𝘨𝘦𝘴 31-37, 41-63, 67-89, 93-112)

𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭, 𝘑. (1961). 𝘋𝘪𝘢𝘳𝘪𝘰𝘴 𝘺 𝘮𝘦𝘮𝘰𝘳𝘪𝘢𝘴. 𝘐𝘯 𝘓𝘪𝘣𝘳𝘢𝘳𝘺 𝘊𝘢𝘵𝘢𝘭𝘰𝘨 (𝘒𝘰𝘩𝘢) (𝘌𝘥𝘪𝘤𝘪𝘰𝘯 𝘥𝘦𝘭 𝘤𝘦𝘯𝘵𝘦𝘯𝘢𝘳𝘪𝘰). 𝘔𝘢𝘯𝘪𝘭𝘢: 𝘊𝘰𝘮𝘪𝘴𝘪𝘰𝘯 𝘕𝘢𝘤𝘪𝘰𝘯𝘢𝘭 𝘥𝘦𝘭 𝘊𝘦𝘯𝘵𝘦𝘯𝘢𝘳𝘪𝘰 𝘥𝘦 𝘑𝘰𝘴𝘦 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭.

𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭, 𝘑. (1887). 𝘕𝘰𝘭𝘪 𝘔𝘦 𝘛𝘢𝘯𝘨𝘦𝘳𝘦 (𝘛𝘰𝘶𝘤𝘩 𝘔𝘦 𝘕𝘰𝘵).
𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭, 𝘑. (1891). 𝘌𝘭 𝘍𝘪𝘭𝘪𝘣𝘶𝘴𝘵𝘦𝘳𝘪𝘴𝘮𝘰 (𝘛𝘩𝘦 𝘙𝘦𝘪𝘨𝘯 𝘰𝘧 𝘎𝘳𝘦𝘦𝘥).

𝘉𝘰𝘯𝘰𝘢𝘯, 𝘙. 𝘑. (1979). 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭’𝘴 𝘙𝘦𝘤𝘰𝘳𝘥 𝘢𝘵 𝘵𝘩𝘦 𝘈𝘵𝘦𝘯𝘦𝘰. 𝘗𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦 𝘚𝘵𝘶𝘥𝘪𝘦𝘴: 𝘏𝘪𝘴𝘵𝘰𝘳𝘪𝘤𝘢𝘭 𝘢𝘯𝘥 𝘌𝘵𝘩𝘯𝘰𝘨𝘳𝘢𝘱𝘩𝘪𝘤 𝘝𝘪𝘦𝘸𝘱𝘰𝘪𝘯𝘵𝘴, 27(1), 53–73. 𝘩𝘵𝘵𝘱𝘴://𝘱𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦𝘴𝘵𝘶𝘥𝘪𝘦𝘴.𝘯𝘦𝘵/𝘰𝘫𝘴/𝘪𝘯𝘥𝘦𝘹.𝘱𝘩𝘱/𝘱𝘴/𝘢𝘳𝘵𝘪𝘤𝘭𝘦/𝘷𝘪𝘦𝘸/4034/6039

𝘉𝘰𝘯𝘰𝘢𝘯, 𝘙. 𝘑. (2012). 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭’𝘴 𝘍𝘪𝘳𝘴𝘵 𝘗𝘶𝘣𝘭𝘪𝘴𝘩𝘦𝘥 𝘌𝘴𝘴𝘢𝘺: 𝘌𝘭 𝘈𝘮𝘰𝘳 𝘗𝘢𝘵𝘳𝘪𝘰. 𝘗𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦 𝘚𝘵𝘶𝘥𝘪𝘦𝘴: 𝘏𝘪𝘴𝘵𝘰𝘳𝘪𝘤𝘢𝘭 𝘢𝘯𝘥 𝘌𝘵𝘩𝘯𝘰𝘨𝘳𝘢𝘱𝘩𝘪𝘤 𝘝𝘪𝘦𝘸𝘱𝘰𝘪𝘯𝘵𝘴, 44(3), 299–320. 𝘩𝘵𝘵𝘱://𝘸𝘸𝘸.𝘱𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦𝘴𝘵𝘶𝘥𝘪𝘦𝘴.𝘯𝘦𝘵/𝘰𝘫𝘴/𝘪𝘯𝘥𝘦𝘹.𝘱𝘩𝘱/𝘱𝘴/𝘢𝘳𝘵𝘪𝘤𝘭𝘦/𝘷𝘪𝘦𝘸/678

𝘐𝘬𝘦𝘩𝘢𝘵𝘢, 𝘚. (1968), 𝘑𝘰𝘴𝘦 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭: 𝘛𝘩𝘦 𝘋𝘦𝘷𝘦𝘭𝘰𝘱𝘮𝘦𝘯𝘵 𝘰𝘧 𝘵𝘩𝘦 𝘕𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯𝘢𝘭 𝘝𝘪𝘦𝘸 𝘰𝘧 𝘏𝘪𝘴𝘵𝘰𝘳𝘺 𝘢𝘯𝘥 𝘕𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯𝘢𝘭 𝘊𝘰𝘯𝘴𝘤𝘪𝘰𝘶𝘴𝘯𝘦𝘴𝘴 𝘪𝘯 𝘵𝘩𝘦 𝘗𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦𝘴. 𝘛𝘩𝘦 𝘋𝘦𝘷𝘦𝘭𝘰𝘱𝘪𝘯𝘨 𝘌𝘤𝘰𝘯𝘰𝘮𝘪𝘦𝘴, 6: 176-192. 𝘩𝘵𝘵𝘱𝘴://𝘥𝘰𝘪.𝘰𝘳𝘨/10.1111/𝘫.1746-1049.1968.𝘵𝘣01123.𝘹

Maari mo ring pindutin ang link na ito, https://issuu.com/filipinasheritagelibrary/docs/diarios_y_memorias?e=18015266/13646972 upang basahin ang “Diarios y Memorias” ni Ginoong J. Rizal.

Para sa mga karagdagang mga babasahin: maaaring pumunta sa link sa ibaba,
https://drive.google.com/drive/folders/1Mat17-gfh8Za_gy4mu2NQdI0pAnBYkfk?fbclid=IwAR0vPJwTjrUdj-1oCF9NYanKNwu6VqDYrsr0D1tEsqCbqokXaA6lFMrZXOA

𝙿𝙰𝙰𝙻𝙰𝙻𝙰: 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙳𝚒𝚜𝚌𝚕𝚊𝚒𝚖𝚎𝚛 𝚄𝚗𝚍𝚎𝚛 𝚂𝚎𝚌𝚝𝚒𝚘𝚗 𝟷𝟶𝟽 𝚘𝚏 𝚝𝚑𝚎 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙰𝚌𝚝 𝟷𝟿𝟽𝟼. 𝙰𝚕𝚕𝚘𝚠𝚊𝚗𝚌𝚎 𝚒𝚜 𝚖𝚊𝚍𝚎 𝚏𝚘𝚛 "𝚏𝚊𝚒𝚛 𝚞𝚜𝚎" 𝚏𝚘𝚛 𝚙𝚞𝚛𝚙𝚘𝚜𝚎𝚜 𝚜𝚞𝚌𝚑 𝚊𝚜 𝚌𝚛𝚒𝚝𝚒𝚌𝚒𝚜𝚖, 𝚌𝚘𝚖𝚖𝚎𝚗𝚝, 𝚗𝚎𝚠𝚜 𝚛𝚎𝚙𝚘𝚛𝚝𝚒𝚗𝚐, 𝚝𝚎𝚊𝚌𝚑𝚒𝚗𝚐, 𝚜𝚌𝚑𝚘𝚕𝚊𝚛𝚜𝚑𝚒𝚙, 𝚊𝚗𝚍 𝚛𝚎𝚜𝚎𝚊𝚛𝚌𝚑. 𝙼𝚊𝚐𝚒𝚗𝚐 𝚛𝚎𝚜𝚙𝚘𝚗𝚜𝚊𝚋𝚕𝚎 𝚜𝚊 𝚙𝚊𝚐-𝚍𝚘𝚠𝚗𝚕𝚘𝚊𝚍 𝚊𝚝 𝚙𝚊𝚐𝚐𝚊𝚖𝚒𝚝 𝚗𝚐 𝚖𝚐𝚊 𝚖𝚊𝚝𝚎𝚛𝚢𝚊𝚕 𝚗𝚊 𝚒𝚢𝚘𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚔𝚞𝚔𝚞𝚑𝚊. 𝙶𝚊𝚖𝚒𝚝𝚒𝚗 𝚗𝚐 𝚝𝚊𝚖𝚊 𝚜𝚊 𝚒𝚕𝚊𝚕𝚒𝚖 𝚗𝚐 𝚔𝚊𝚛𝚊𝚙𝚊𝚝𝚊𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚐𝚙𝚊𝚕𝚊𝚝𝚑𝚊𝚕𝚊.

--------------------------------------------------
Kung nais mong magtaas ng komento o tanong tungkol sa simpleng nilalaman na ito, mangyaring makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng seksyon ng komento, pribadong mensahe o marahil sa pamamagitan ng pagpapadala ng email sa 𝙧𝙞𝙯𝙖𝙡𝙢𝙪𝙡𝙩𝙞𝙫𝙚𝙧𝙨𝙚@𝙜𝙢𝙖𝙞𝙡.𝙘𝙤𝙢 upang direktang makipag-ugnayan sa nagbahagi ng impormasyon tungkol sa post na ito.

-𝘗𝘶𝘯𝘰𝘯𝘨 𝘈𝘥𝘮𝘪𝘯𝘪𝘴𝘵𝘳𝘢𝘥𝘰

06/12/2022

𝙋𝙖𝙖𝙣𝙤 𝙠𝙖𝙮𝙖 𝙠𝙪𝙣𝙜 𝙖𝙣𝙜 𝙠𝙞𝙡𝙖𝙡𝙖 𝙣𝙖𝙩𝙞𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙧𝙖𝙣𝙜𝙖𝙡 𝙖𝙩 𝙚𝙙𝙪𝙠𝙖𝙙𝙤𝙣𝙜 𝙗𝙖𝙮𝙖𝙣𝙞 𝙣𝙖 𝙨𝙞 𝙅𝙤𝙨𝙚 𝙍𝙞𝙯𝙖𝙡 𝙖𝙮 𝙣𝙖𝙥𝙪𝙣𝙩𝙖 𝙥𝙖𝙡𝙖 𝙨𝙖 𝙞𝙗𝙖𝙣𝙜 𝙡𝙖𝙣𝙙𝙖𝙨 𝙖𝙩 𝙣𝙖𝙜𝙞𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙝𝙞𝙡𝙞𝙜 𝙨𝙖 𝙨𝙪𝙜𝙖𝙡? 𝙉𝙖 𝙞𝙢𝙗𝙚𝙨 𝙖𝙮 𝙢𝙖𝙜𝙗𝙖𝙨𝙖 𝙖𝙩 𝙢𝙖𝙩𝙪𝙩𝙤 𝙣𝙜 𝙢𝙜𝙖 𝙗𝙖𝙜𝙖𝙮 𝙗𝙖𝙜𝙖𝙮, 𝙠𝙖𝙝𝙖𝙧𝙖𝙥 𝙣𝙞𝙮𝙖 𝙖𝙣𝙜 𝙢𝙜𝙖 𝙗𝙖𝙧𝙖𝙝𝙖, 𝙩𝙪𝙢𝙖𝙩𝙖𝙮𝙖 𝙨𝙖 𝙡𝙤𝙩𝙩𝙤 𝙤 𝙝𝙞𝙣𝙙𝙞 𝙠𝙖𝙮𝙖'𝙮 𝙣𝙖𝙠𝙞𝙠𝙞𝙥𝙖𝙜𝙨𝙖𝙗𝙤𝙣𝙜? 𝙋𝙖𝙖𝙣𝙤 𝙠𝙪𝙣𝙜 𝙨𝙞 𝙍𝙞𝙯𝙖𝙡 𝙖𝙮 𝙣𝙖𝙜𝙞𝙣𝙜 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙣𝙪𝙣𝙪𝙜𝙖𝙡?

Sa akdang 𝘛𝘩𝘦 𝘐𝘯𝘥𝘰𝘭𝘦𝘯𝘤𝘦 𝘰𝘧 𝘵𝘩𝘦 𝘍𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘰 na isinulat ng ating pambansang bayani, ipinaliwanag ni Rizal ang dahilan kung bakit nauso ang pagsusugal sa ating bansa. Aniya, “𝘛𝘩𝘦 𝘴𝘢𝘮𝘦 𝘢𝘣𝘰𝘶𝘵 𝘨𝘢𝘮𝘣𝘭𝘪𝘯𝘨: 𝘵𝘩𝘦 𝘸𝘰𝘳𝘥 𝘴𝘶𝘨𝘢𝘭 (𝘫𝘶𝘨𝘢𝘳, 𝘵𝘰 𝘨𝘢𝘮𝘣𝘭𝘦), 𝘭𝘪𝘬𝘦 𝘬𝘶𝘮𝘱𝘪𝘴𝘢𝘭 (𝘤𝘰𝘯𝘧𝘦𝘴𝘢𝘳, 𝘵𝘰 𝘤𝘰𝘯𝘧𝘦𝘴𝘴 𝘵𝘰 𝘢 𝘱𝘳𝘪𝘦𝘴𝘵), 𝘪𝘯𝘥𝘪𝘤𝘢𝘵𝘦𝘴 𝘵𝘩𝘢𝘵 𝘨𝘢𝘮𝘣𝘭𝘪𝘯𝘨 𝘸𝘢𝘴 𝘶𝘯𝘬𝘯𝘰𝘸𝘯 𝘪𝘯 𝘵𝘩𝘦 𝘗𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦𝘴 𝘣𝘦𝘧𝘰𝘳𝘦 𝘵𝘩𝘦 𝘚𝘱𝘢𝘯𝘪𝘢𝘳𝘥𝘴.” Ibig sabihin, kung hindi dumating ang mga espanyol sa ating bansa, hindi matututunan ng mga pilipino ang pagsusugal, na siyang nagdudulot kung bakit isa ito sa mga dahilan bakit tinawag na tamad ang mga pilipino.

Ngunit, bakit nga ba ang iilan sa mga pilipino ay nae-engganyo sa pagsusugal, mapa mahihirap man o mayaman? Ito ay dahil sa pag-aakalang mas madaling makakuha ng malaking halagang pera kapag sila ay nanalo at ang pera na iyon ay kanilang gagamitin sa pangangailangan at mga kagustuhan. Ang mga pobre ay nahihirapan sa paghahanap ng pera dahil kakarampot lamang ang kanilang kita mula sa nakakapagod na trabaho, samantalang ang mayayaman naman ay maraming mga gastusin para sa mga bagay-bagay o darating na selebrasyong kanilang laging hinahandaan. Ang pahayag na ito ay pinalawak ni Rizal sa kaniyang akda kung saan kaniyang sinabi na:

𝘈𝘭𝘰𝘯𝘨 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝙜𝙖𝙢𝙗𝙡𝙞𝙣𝙜, 𝘸𝘩𝘪𝘤𝘩 𝘣𝘳𝘦𝘦𝘥𝘴 𝘥𝘪𝘴𝘭𝘪𝘬𝘦 𝘧𝘰𝘳 𝘴𝘵𝘦𝘢𝘥𝘺 𝘢𝘯𝘥 𝘥𝘪𝘧𝘧𝘪𝘤𝘶𝘭𝘵 𝘵𝘰𝘪𝘭 𝘣𝘺 𝘪𝘵𝘴 𝙥𝙧𝙤𝙢𝙞𝙨𝙚 𝙤𝙛 𝙨𝙪𝙙𝙙𝙚𝙣 𝙬𝙚𝙖𝙡𝙩𝙝 𝘢𝘯𝘥 𝘪𝘵𝘴 𝘢𝘱𝘱𝘦𝘢𝘭 𝘵𝘰 𝘵𝘩𝘦 𝘦𝘮𝘰𝘵𝘪𝘰𝘯𝘴, 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘵𝘩𝘦 𝘭𝘰𝘵𝘵𝘦𝘳𝘪𝘦𝘴, 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘵𝘩𝘦 𝘱𝘳𝘰𝘥𝘪𝘨𝘢𝘭𝘪𝘵𝘺 𝘢𝘯𝘥 𝘩𝘰𝘴𝘱𝘪𝘵𝘢𝘭𝘪𝘵𝘺 𝘰𝘧 𝘵𝘩𝘦 𝘍𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘰𝘴, 𝘸𝘦𝘯𝘵 𝘢𝘭𝘴𝘰, 𝘵𝘰 𝘴𝘸𝘦𝘭𝘭 𝘵𝘩𝘪𝘴 𝘵𝘳𝘢𝘪𝘯 𝘰𝘧 𝘮𝘪𝘴𝘧𝘰𝘳𝘵𝘶𝘯𝘦𝘴, 𝘵𝘩𝘦 𝘳𝘦𝘭𝘪𝘨𝘪𝘰𝘶𝘴 𝘧𝘶𝘯𝘤𝘵𝘪𝘰𝘯𝘴, 𝘵𝘩𝘦 𝘨𝘳𝘦𝘢𝘵 𝘯𝘶𝘮𝘣𝘦𝘳 𝘰𝘧 𝘧𝘪𝘦𝘴𝘵𝘢𝘴, 𝘵𝘩𝘦 𝘭𝘰𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘴𝘴𝘦𝘴 𝘧𝘰𝘳 𝘵𝘩𝘦 𝘸𝘰𝘮𝘦𝘯 𝘵𝘰 𝘴𝘱𝘦𝘯𝘥 𝘵𝘩𝘦𝘪𝘳 𝘮𝘰𝘳𝘯𝘪𝘯𝘨𝘴 𝘢𝘯𝘥 𝘵𝘩𝘦 𝘯𝘰𝘷𝘦𝘯𝘢𝘳𝘪𝘦𝘴 𝘵𝘰 𝘴𝘱𝘦𝘯𝘥 𝘵𝘩𝘦𝘪𝘳 𝘢𝘧𝘵𝘦𝘳𝘯𝘰𝘰𝘯𝘴, 𝘢𝘯𝘥 𝘵𝘩𝘦 𝘯𝘪𝘨𝘩𝘵, 𝘧𝘰𝘳 𝘵𝘩𝘦 𝘱𝘳𝘰𝘤𝘦𝘴𝘴𝘪𝘰𝘯𝘴 𝘢𝘯𝘥 𝘳𝘰𝘴𝘢𝘳𝘪𝘦𝘴.

Gayunpaman, ang pagsusugal ay may negatibong epekto nga sa isang tao kapag nalulong ito rito at magiging makatarungan kung bakit siya ay matatawag na tamad. Subalit, paano naman kaya kung si Rizal ay isa sa mga ito? Paano kung siya ay nalulong rin sa mga nabanggit niyang iba't ibang klase ng mga sugal? At, totoo nga bang sa kaniyang panahon siya ay “avid player” ng lottery?

Ayon sa 𝘗𝘩𝘪𝘭𝘪𝘱𝘱𝘪𝘯𝘦 𝘊𝘩𝘢𝘳𝘪𝘵𝘺 𝘚𝘸𝘦𝘦𝘱𝘴𝘵𝘢𝘬𝘦𝘴 𝘖𝘧𝘧𝘪𝘤𝘦 (𝘗𝘊𝘚𝘖) isa siya sa nanalo ng “𝐣𝐚𝐜𝐤𝐩𝐨𝐭” noong 𝘚𝘦𝘱𝘵𝘦𝘮𝘣𝘦𝘳 21, 1892 na may ticket number 9736 kung saan siya ay nanalo ng 𝗣𝟲, 𝟮𝟬𝟬. Ayon din kay Wenceslao Retana, ang kauna-unahang Espanyol na nagsulat ng talambuhay niya, "𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭'𝘴 𝘸𝘪𝘯𝘯𝘪𝘯𝘨 𝘪𝘯 𝘵𝘩𝘦 𝘭𝘰𝘵𝘵𝘦𝘳𝘺 𝘳𝘦𝘷𝘦𝘢𝘭𝘴 𝘢𝘯 𝘢𝘴𝘱𝘦𝘤𝘵 𝘰𝘧 𝘩𝘪𝘴 𝘭𝘪𝘨𝘩𝘵𝘦𝘳 𝘴𝘪𝘥𝘦. 𝘏𝘦 𝘯𝘦𝘷𝘦𝘳 𝘥𝘳𝘢𝘯𝘬 𝘩𝘢𝘳𝘥 𝘭𝘪𝘲𝘶𝘰𝘳 𝘢𝘯𝘥 𝘯𝘦𝘷𝘦𝘳 𝘴𝘮𝘰𝘬𝘦𝘥 𝘣𝘶𝘵 𝘩𝘦 𝘸𝘢𝘴 𝘢 𝘭𝘰𝘵𝘵𝘦𝘳𝘺 𝘢𝘥𝘥𝘪𝘤𝘵. 𝘛𝘩𝘪𝘴 𝘸𝘢𝘴 𝘩𝘪𝘴 𝘰𝘯𝘭𝘺 𝘷𝘪𝘤𝘦.”

Sa pahayag na ito, mahihinuha natin na kahit pa man matalino at tanyag na tao si Jose Rizal, siya pa rin ay isang tao na merong isang bagay na nakapagbibigay kasiyahan sa kanya katulad na lamang ng mga normal na tao rin. Sa kabila nito, ang kaniyang perang napanalunan ay kaniya namang hinati at ibinigay sa kaniyang ama, sa kaibigang si Jose Basa na nasa Hong Kong at ang natira ay ipinambili niya ng lupang pang-agrikultura sa baybayin ng Talisay, mga isang kilometro ang layo mula sa Dapitan.

𝐁𝐮𝐤𝐨𝐝 𝐩𝐚 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐠𝐭𝐚𝐭𝐚𝐲𝐚 𝐬𝐚 𝐥𝐨𝐭𝐭𝐨, 𝐩𝐚𝐚𝐧𝐨 𝐧𝐚𝐦𝐚𝐧 𝐤𝐚𝐲𝐚 𝐤𝐮𝐧𝐠 𝐬𝐚 𝐢𝐛𝐚𝐧𝐠 𝐥𝐚𝐫𝐚𝐧𝐠𝐚𝐧 𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐠𝐬𝐮𝐬𝐮𝐠𝐚𝐥 𝐧𝐚𝐞-𝐞𝐧𝐠𝐠𝐚𝐧𝐲𝐨 𝐚𝐧𝐠 𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐲𝐚𝐧𝐢? 𝐀𝐧𝐠 𝐩𝐨𝐬𝐢𝐛𝐥𝐞𝐧𝐠 𝐦𝐚𝐩𝐚𝐩𝐚𝐧𝐚𝐥𝐮𝐧𝐚𝐧 𝐧𝐢𝐲𝐚 𝐤𝐚𝐲𝐚 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐠𝐬𝐚𝐬𝐚𝐛𝐨𝐧𝐠, 𝐩𝐚𝐠𝐤𝐚-𝐜𝐚𝐬𝐢𝐧𝐨 𝐨 𝐢𝐛𝐚 𝐩𝐚 𝐚𝐲 𝐢𝐥𝐚𝐥𝐚𝐚𝐧 𝐧𝐢𝐲𝐚 𝐫𝐢𝐧 𝐤𝐚𝐲𝐚 𝐬𝐚 𝐦𝐚𝐛𝐮𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐠𝐚𝐲? 𝐒𝐢𝐲𝐚 𝐛𝐚 𝐚𝐲 𝐦𝐚𝐢𝐢𝐛𝐚 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐢𝐥𝐢𝐩𝐢𝐧𝐨𝐧𝐠 𝐭𝐢𝐧𝐚𝐭𝐚𝐰𝐚𝐠 𝐧𝐚 𝐭𝐚𝐦𝐚𝐝 𝐝𝐚𝐡𝐢𝐥 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐠𝐬𝐮𝐬𝐮𝐠𝐚𝐥? 𝐇𝐢𝐠𝐢𝐭 𝐬𝐚 𝐥𝐚𝐡𝐚𝐭, 𝐦𝐚𝐠𝐢𝐠𝐢𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐫𝐚𝐩𝐚𝐭𝐝𝐚𝐩𝐚𝐭 𝐩𝐚 𝐫𝐢𝐧 𝐛𝐚 𝐬𝐢𝐲𝐚𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐲𝐚𝐧𝐢 𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐧𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐏𝐢𝐥𝐢𝐩𝐢𝐧𝐚𝐬 𝐤𝐮𝐧𝐠 𝐬𝐢𝐲𝐚 𝐚𝐲 𝐢𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐬𝐮𝐠𝐚𝐫𝐨𝐥?

Kaya’t sa mga katanungang aming nabanggit sa itaas ay bibigyan ulit namin kayo ng blankong kasagutan. Alam naman natin na hanggang sa panahong ito, nauuso pa rin ang pagsusugal at mas lalo pa ngang dumarami ang mga klase nito. Maraming mga Pilipino, hanggang sa kasalukuyan ang tila naging pusakal sa ganitong mga gawain.

Tanong lang namin, "𝗜𝘀𝗮 𝗸𝗮 𝗿𝗶𝗻 𝗯𝗮 𝘀𝗮 𝗺𝗴𝗮 𝘁𝗮𝗼𝗻𝗴 𝗶𝘁𝗼?"

Hindi naman kinamumuhian ni Rizal ang pagsusugal ngunit kaniyang sinabi na “𝘮𝘢𝘪𝘵𝘶𝘵𝘶𝘳𝘪𝘯𝘨 𝘯𝘢 𝘥𝘢𝘩𝘪𝘭𝘢𝘯 𝘪𝘵𝘰 𝘴𝘢 𝘬𝘢𝘨𝘶𝘭𝘶𝘩𝘢𝘯 𝘢𝘵 𝘱𝘢𝘨𝘬𝘢-𝘢𝘵𝘳𝘢𝘴𝘢𝘥𝘰 𝘯𝘨 𝘢𝘵𝘪𝘯𝘨 𝘭𝘪𝘱𝘶𝘯𝘢𝘯.”

Sa kasalukuyan, may mga uri ng sugal na naging libangan na rin nating mga Pilipino. At ang mga ito ay hindi pinagbabawal ng batas. 𝙉𝙜𝙪𝙣𝙞𝙩 𝙥𝙖𝙡𝙖𝙜𝙞𝙣𝙜 𝙩𝙖𝙣𝙙𝙖𝙖𝙣 𝙣𝙖 𝙖𝙣𝙜 𝙨𝙤𝙗𝙧𝙖'𝙮 𝙙𝙞 𝙣𝙖 𝙧𝙞𝙣 𝙣𝙖𝙠𝙖𝙗𝙪𝙗𝙪𝙩𝙞. 𝙆𝙖𝙮𝙖'𝙩 𝙝𝙪𝙬𝙖𝙜 𝙝𝙖𝙮𝙖𝙖𝙣 𝙖𝙣𝙜 𝙨𝙖𝙧𝙞𝙡𝙞 𝙣𝙖 𝙢𝙖𝙜𝙞𝙣𝙜 𝙥𝙪𝙨𝙖𝙠𝙖𝙡.

𝐌𝐠𝐚 𝐒𝐚𝐧𝐠𝐠𝐮𝐧𝐢𝐚𝐧:

𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭, 𝘑. (1954). 𝘚𝘰𝘣𝘳𝘦 𝘭𝘢 𝘪𝘯𝘥𝘰𝘭𝘦𝘯𝘤𝘪𝘢 𝘥𝘦 𝘭𝘰𝘴 𝘍𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘰𝘴: 𝘦𝘴𝘵𝘶𝘥𝘪𝘰 𝘱𝘰𝘭𝘪𝘵𝘪𝘤𝘰-𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭. 𝘐𝘯 𝘓𝘪𝘣𝘳𝘢𝘳𝘺 𝘊𝘢𝘵𝘢𝘭𝘰𝘨 (𝘒𝘰𝘩𝘢). 𝘔𝘢𝘯𝘪𝘭𝘢: 𝘕𝘶𝘦𝘷𝘢 𝘌𝘳𝘢. 𝘙𝘦𝘵𝘳𝘪𝘦𝘷𝘦𝘥 𝘧𝘳𝘰𝘮 𝘩𝘵𝘵𝘱𝘴://𝘰𝘱𝘢𝘤.𝘧𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘢𝘴𝘭𝘪𝘣𝘳𝘢𝘳𝘺.𝘰𝘳𝘨.𝘱𝘩/𝘤𝘨𝘪-𝘣𝘪𝘯/𝘬𝘰𝘩𝘢/𝘰𝘱𝘢𝘤-𝘥𝘦𝘵𝘢𝘪𝘭.𝘱𝘭?𝘣𝘪𝘣𝘭𝘪𝘰𝘯𝘶𝘮𝘣𝘦𝘳=49301

𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭, 𝘑. 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭’𝘴 𝘊𝘰𝘥𝘦 𝘰𝘧 𝘌𝘵𝘩𝘪𝘤𝘴. 𝘩𝘵𝘵𝘱𝘴://𝘢𝘭𝘭𝘢𝘣𝘰𝘶𝘵𝘫𝘰𝘴𝘦𝘳𝘪𝘻𝘢𝘭.𝘣𝘭𝘰𝘨𝘴𝘱𝘰𝘵.𝘤𝘰𝘮/2013/09/𝘳𝘪𝘻𝘢𝘭𝘴-𝘤𝘰𝘥𝘦-𝘰𝘧-𝘦𝘵𝘩𝘪𝘤𝘴-𝘥𝘰𝘯𝘵𝘴.𝘩𝘵𝘮𝘭

𝘌𝘤𝘩𝘦𝘮𝘪𝘯𝘢𝘥𝘢, 𝘗𝘦𝘳𝘴𝘦𝘶𝘴. 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭 𝘢 𝘭𝘰𝘵𝘵𝘦𝘳𝘺 𝘸𝘪𝘯𝘯𝘦𝘳 𝘪𝘯 1892. 𝘗𝘩𝘪𝘭𝘴𝘵𝘢𝘳 𝘎𝘭𝘰𝘣𝘢𝘭. 30 𝘕𝘰𝘷𝘦𝘮𝘣𝘦𝘳 2010.

Maari mo ring pindutin ang link na ito,https://web.seducoahuila.gob.mx/biblioweb/upload/the_indolence_of_the_filipino_by_jos%C3%83%C2%A9_rizal.pdf upang basahin ang english translation ng "𝘚𝘰𝘣𝘳𝘦 𝘭𝘢 𝘪𝘯𝘥𝘰𝘭𝘦𝘯𝘤𝘪𝘢 𝘥𝘦 𝘭𝘰𝘴 𝘍𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘰𝘴: 𝘦𝘴𝘵𝘶𝘥𝘪𝘰 𝘱𝘰𝘭𝘪𝘵𝘪𝘤𝘰-𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭"

Para sa mga karagdagang mga babasahin: maaaring pumunta sa link sa ibaba,
https://drive.google.com/drive/folders/1Mat17-gfh8Za_gy4mu2NQdI0pAnBYkfk?usp=sharing

𝙿𝙰𝙰𝙻𝙰𝙻𝙰: 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙳𝚒𝚜𝚌𝚕𝚊𝚒𝚖𝚎𝚛 𝚄𝚗𝚍𝚎𝚛 𝚂𝚎𝚌𝚝𝚒𝚘𝚗 𝟷𝟶𝟽 𝚘𝚏 𝚝𝚑𝚎 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙰𝚌𝚝 𝟷𝟿𝟽𝟼. 𝙰𝚕𝚕𝚘𝚠𝚊𝚗𝚌𝚎 𝚒𝚜 𝚖𝚊𝚍𝚎 𝚏𝚘𝚛 "𝚏𝚊𝚒𝚛 𝚞𝚜𝚎" 𝚏𝚘𝚛 𝚙𝚞𝚛𝚙𝚘𝚜𝚎𝚜 𝚜𝚞𝚌𝚑 𝚊𝚜 𝚌𝚛𝚒𝚝𝚒𝚌𝚒𝚜𝚖, 𝚌𝚘𝚖𝚖𝚎𝚗𝚝, 𝚗𝚎𝚠𝚜 𝚛𝚎𝚙𝚘𝚛𝚝𝚒𝚗𝚐, 𝚝𝚎𝚊𝚌𝚑𝚒𝚗𝚐, 𝚜𝚌𝚑𝚘𝚕𝚊𝚛𝚜𝚑𝚒𝚙, 𝚊𝚗𝚍 𝚛𝚎𝚜𝚎𝚊𝚛𝚌𝚑. 𝙼𝚊𝚐𝚒𝚗𝚐 𝚛𝚎𝚜𝚙𝚘𝚗𝚜𝚊𝚋𝚕𝚎 𝚜𝚊 𝚙𝚊𝚐-𝚍𝚘𝚠𝚗𝚕𝚘𝚊𝚍 𝚊𝚝 𝚙𝚊𝚐𝚐𝚊𝚖𝚒𝚝 𝚗𝚐 𝚖𝚐𝚊 𝚖𝚊𝚝𝚎𝚛𝚢𝚊𝚕 𝚗𝚊 𝚒𝚢𝚘𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚔𝚞𝚔𝚞𝚑𝚊. 𝙶𝚊𝚖𝚒𝚝𝚒𝚗 𝚗𝚐 𝚝𝚊𝚖𝚊 𝚜𝚊 𝚒𝚕𝚊𝚕𝚒𝚖 𝚗𝚐 𝚔𝚊𝚛𝚊𝚙𝚊𝚝𝚊𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚐𝚙𝚊𝚕𝚊𝚝𝚑𝚊𝚕𝚊.

--------------------------------------------------
Kung nais mong magtaas ng komento o tanong tungkol sa simpleng nilalaman na ito, mangyaring makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng seksyon ng komento, pribadong mensahe o marahil sa pamamagitan ng pagpapadala ng email sa 𝙧𝙞𝙯𝙖𝙡𝙢𝙪𝙡𝙩𝙞𝙫𝙚𝙧𝙨𝙚@𝙜𝙢𝙖𝙞𝙡.𝙘𝙤𝙢 upang direktang makipag-ugnayan sa nagbahagi ng impormasyon tungkol sa post na ito.

-𝘗𝘶𝘯𝘰𝘯𝘨 𝘈𝘥𝘮𝘪𝘯𝘪𝘴𝘵𝘳𝘢𝘥𝘰

05/12/2022

𝘼𝙡𝙖𝙢 𝙣𝙞𝙮𝙤 𝙗𝙖 𝙣𝙖 𝙨𝙞𝙣𝙖𝙗𝙞 𝙣𝙤𝙤𝙣 𝙣𝙜 𝙖𝙩𝙞𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙢𝙗𝙖𝙣𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙗𝙖𝙮𝙖𝙣𝙞 𝙣𝙖 𝙨𝙞 𝙅𝙤𝙨𝙚 𝙍𝙞𝙯𝙖𝙡 𝙣𝙖 𝙠𝙪𝙣𝙜 𝙙𝙞 𝙣𝙞𝙮𝙖 𝙣𝙖𝙨𝙖𝙠𝙨𝙞𝙝𝙖𝙣 𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙜𝙠𝙖𝙢𝙖𝙩𝙖𝙮 𝙣𝙜 𝙩𝙖𝙩𝙡𝙤𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙧𝙞𝙣𝙜 𝙢𝙖𝙧𝙩𝙞𝙧, 𝙣𝙖 𝙠𝙞𝙡𝙖𝙡𝙖 𝙗𝙞𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙂𝙊𝙈𝘽𝙐𝙍𝙕𝘼, 𝙖𝙮 𝙨𝙞𝙮𝙖'𝙮 𝙢𝙖𝙜𝙞𝙜𝙞𝙣𝙜 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙧𝙞 𝙧𝙞𝙣 𝙨𝙖𝙣𝙖?

Ito'y makikita sa kanyang sulat kay Mariano Ponce, noong ika-18 ng Abril taon 1889. Ayon pa niya'y "𝘞𝘪𝘵𝘩𝘰𝘶𝘵 1872...𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭 𝘸𝘰𝘶𝘭𝘥 𝘯𝘰𝘸 𝘣𝘦 𝘢 𝘑𝘦𝘴𝘶𝘪𝘵." Ano nga ba ang nangyari sa taong ito at bakit ito'y naging dahilan sa pagmulat ng ating pambansang bayani sa mga kawalang-katarungan sa lipunang kanyang kinalakihan na nasa ilalim ng pamumuno ng mga prayle?

Matatandaan na taong 1872 ng mangyari ang "Pag-aalasa sa Cavite" na pinangungunahan ng mga manggagawa at sundalong Pilipino gabi ng araw ika-20 ng Enero. Pinaniniwalaang nag-ugat ang pag-aalsa sa pagpapataw ni Gobernador- Heneral Rafael de Izquierdo ng personal na buwis sa mga kawal at manggagawa, samantalang dati na siláng hindi saklaw nitó.

Maraming mariwasa at ilustrado ang nadawit sa pag-aalsa. Ginamit itong dahilan ng pamahalaang kolonyal at mga fraileng Español upang idawit ang tatlong paring tinagurian ngayon bilang Gomburza. Pagkatapos ng maiksi at kahina-hinalang paglilitis, binitay ang tatlong pari sa harap ng publiko sa pamamagitan ng garote. Sa halip ikatakot, tinandaan ito ng mga patriyota na pruweba ng kalupitan ng mga mananakop.

𝘐𝘴𝘢 𝘯𝘢 𝘳𝘪𝘵𝘰 𝘢𝘯𝘨 𝘣𝘢𝘵𝘢𝘯𝘨 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭 𝘯𝘢 𝘴𝘢𝘮𝘱𝘶𝘯𝘨 𝘵𝘢𝘰𝘯 𝘱𝘢 𝘭𝘢𝘮𝘢𝘯𝘨 𝘯𝘢 𝘴𝘪𝘯𝘢𝘴𝘢𝘣𝘪𝘯𝘨 𝘪𝘴𝘢 𝘴𝘢 𝘮𝘨𝘢 𝘯𝘢𝘬𝘢𝘴𝘢𝘬𝘴𝘪 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘨𝘬𝘢𝘮𝘢𝘵𝘢𝘺 𝘯𝘨 𝘵𝘢𝘵𝘭𝘰𝘯𝘨 𝘱𝘢𝘳𝘪 𝘴𝘢 𝘢𝘳𝘢𝘸 𝘯𝘢 𝘪𝘺𝘰𝘯.

Kung iisipin, malaki ang posibilidad na si Rizal ay pipiliing maging isang pari rin sa kanyang paglaki. Dahil mayroon ding ibang mga paring Katoliko noong panahon ni Rizal na kahit papaano ay kasama niya sa kanyang pakikipaglaban para sa kanyang pananampalataya at minamahal na bayan. Isa na dito si 𝗙𝗿. 𝗟𝗲𝗼𝗻𝗶𝗰𝗶𝗼 𝗟𝗼𝗽𝗲𝘇 𝗦𝗝 na kilala na ng pamilya Rizal noon pa lamang, na nakaugalian ding kausapin ang batang Rizal (Camaya, 2020). Naging g**o rin niya ang iilan sa mga ito katulad na lamang ni 𝗙𝗿. 𝗣𝗮𝗯𝗹𝗼 𝗥𝗮𝗺𝗼𝗻 𝗦𝗝, 𝗙𝗿. 𝗙𝗿𝗮𝗻𝗰𝗶𝘀𝗰𝗼 𝗱𝗲 𝗣𝗮𝘂𝗹𝗮 𝗦𝗮𝗻𝗰𝗵𝗲𝘀 𝗦𝗝 na naging g**o niya sa Ateneo, at marami pang iba (Yumul, 2012).

Bukod pa rito, noong araw bago ang pagbitay kay Rizal sa Bagumbayan, sa kanyang selda sa Intramuros, binisita siya ng iba't ibang mga paring katoliko na kanyang mabubuti at malalapit na kaibigan at kanyang mga propesor, at nagpaalam sa kanila habang ang ilan ay nagbibigay ng kanilang payo at nagpahayag ng kanilang matinding kalungkutan at gayundin ang kanilang pag-asa na ang kanilang kaibigang si Rizal ay maliligtas sa gayong kalunos-lunos na kamatayan.

Kaya't sa tanong na "𝘒𝘶𝘯𝘨 𝘴𝘪 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭 𝘢𝘺 𝘮𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘪𝘴𝘢𝘯𝘨 𝘗𝘢𝘳𝘪 𝘢𝘺 𝘬𝘢𝘳𝘢𝘱𝘢𝘵𝘥𝘢𝘱𝘢𝘵 𝘣𝘢 𝘳𝘪𝘯 𝘴𝘪𝘺𝘢𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘪𝘴𝘢𝘯𝘨 𝘣𝘢𝘺𝘢𝘯𝘪 𝘯𝘨 𝘣𝘢𝘯𝘴𝘢𝘯𝘨 𝘗𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘢𝘴?" ay bibigyan namin kayo ng walang kasagutan. Ngunit kung iyong iisipin, marahil kilala natin ang ating pambansang bayani bilang may bahid ng p**t sa mga Pari at Katolisismo ng bansa. Ngunit hindi gaanong alam ng iilan sa atin kung gaano kahalaga talaga sa ating pambansang bayani na si Pepe ang mga pari at ang Pananampalataya Katoliko sa kanyang buhay, mga gawain at kanyang pakikipaglaban para sa minimithing kalayaan, katarungan, at kapayapaan.

𝐌𝐠𝐚 𝐒𝐚𝐧𝐠𝐠𝐮𝐧𝐢𝐚𝐧:

𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭, 𝘑. (1963). 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭’𝘴 𝘤𝘰𝘳𝘳𝘦𝘴𝘱𝘰𝘯𝘥𝘦𝘯𝘤𝘦 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘧𝘦𝘭𝘭𝘰𝘸 𝘳𝘦𝘧𝘰𝘳𝘮𝘪𝘴𝘵𝘴. 𝘐𝘯 𝘓𝘪𝘣𝘳𝘢𝘳𝘺 𝘊𝘢𝘵𝘢𝘭𝘰𝘨 (𝘒𝘰𝘩𝘢) (𝘕𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯𝘢𝘭 𝘏𝘦𝘳𝘰𝘦𝘴 𝘊𝘰𝘮𝘮𝘮𝘪𝘴𝘴𝘪𝘰𝘯 𝘦𝘥). 𝘔𝘢𝘯𝘪𝘭𝘢: 𝘕𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯𝘢𝘭 𝘏𝘦𝘳𝘰𝘦𝘴 𝘊𝘰𝘮𝘮𝘪𝘴𝘴𝘪𝘰𝘯. 𝘙𝘦𝘵𝘳𝘪𝘦𝘷𝘦𝘥 𝘧𝘳𝘰𝘮 𝘩𝘵𝘵𝘱𝘴://𝘰𝘱𝘢𝘤.𝘧𝘪𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯𝘢𝘴𝘭𝘪𝘣𝘳𝘢𝘳𝘺.𝘰𝘳𝘨.𝘱𝘩/𝘤𝘨𝘪-𝘣𝘪𝘯/𝘬𝘰𝘩𝘢/𝘰𝘱𝘢𝘤-𝘥𝘦𝘵𝘢𝘪𝘭.𝘱𝘭?𝘣𝘪𝘣𝘭𝘪𝘰𝘯𝘶𝘮𝘣𝘦𝘳=46035

𝘚𝘤𝘩𝘶𝘮𝘢𝘤𝘩𝘦𝘳, 𝘑. 𝘕. (1999). 𝘍𝘢𝘵𝘩𝘦𝘳 𝘑𝘰𝘴𝘦 𝘉𝘶𝘳𝘨𝘰𝘴: 𝘢 𝘥𝘰𝘤𝘶𝘮𝘦𝘯𝘵𝘢𝘳𝘺 𝘩𝘪𝘴𝘵𝘰𝘳𝘺 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘚𝘱𝘢𝘯𝘪𝘴𝘩 𝘥𝘰𝘤𝘶𝘮𝘦𝘯𝘵𝘴 𝘢𝘯𝘥 𝘵𝘩𝘦𝘪𝘳 𝘵𝘳𝘢𝘯𝘴𝘭𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯. 𝘐𝘯 𝘕𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯𝘢𝘭 𝘓𝘪𝘣𝘳𝘢𝘳𝘺 𝘰𝘧 𝘈𝘶𝘴𝘵𝘳𝘢𝘭𝘪𝘢 (𝘯𝘦𝘸 𝘤𝘢𝘵𝘢𝘭𝘰𝘨). 𝘔𝘢𝘯𝘪𝘭𝘢: 𝘈𝘵𝘦𝘯𝘦𝘰 𝘥𝘦 𝘔𝘢𝘯𝘪𝘭𝘢 𝘜𝘯𝘪𝘷𝘦𝘳𝘴𝘪𝘵𝘺 𝘗𝘳𝘦𝘴𝘴. 𝘙𝘦𝘵𝘳𝘪𝘦𝘷𝘦𝘥 𝘧𝘳𝘰𝘮 𝘩𝘵𝘵𝘱𝘴://𝘤𝘢𝘵𝘢𝘭𝘰𝘨𝘶𝘦.𝘯𝘭𝘢.𝘨𝘰𝘷.𝘢𝘶/𝘙𝘦𝘤𝘰𝘳𝘥/1956204

𝘊𝘢𝘮𝘢𝘺𝘢, 𝘔. (𝘌𝘥.). (2022, 𝘑𝘶𝘭𝘺 26). 𝘋𝘰𝘯 𝘓𝘦𝘰𝘯𝘤𝘪𝘰 𝘓𝘰𝘱𝘦𝘻: 𝘛𝘩𝘦 𝘙𝘦𝘢𝘭 𝘗𝘢𝘥𝘳𝘦 𝘍𝘭𝘰𝘳𝘦𝘯𝘵𝘪𝘯𝘰 𝘰𝘧 𝘌𝘭 𝘍𝘪𝘭𝘪𝘣𝘶𝘴𝘵𝘦𝘳𝘪𝘴𝘮𝘰. 𝘛𝘩𝘦 𝘝𝘪𝘴𝘶𝘢𝘭 𝘛𝘳𝘢𝘷𝘦𝘭𝘦𝘳. 𝘩𝘵𝘵𝘱𝘴://𝘸𝘸𝘸.𝘵𝘩𝘦𝘷𝘪𝘴𝘶𝘢𝘭𝘵𝘳𝘢𝘷𝘦𝘭𝘦𝘳.𝘯𝘦𝘵/2020/07/𝘥𝘰𝘯-𝘭𝘦𝘰𝘯𝘤𝘪𝘰-𝘭𝘰𝘱𝘦𝘻-𝘳𝘦𝘢𝘭-𝘱𝘢𝘥𝘳𝘦-𝘧𝘭𝘰𝘳𝘦𝘯𝘵𝘪𝘯𝘰.𝘩𝘵𝘮𝘭

𝘠𝘶𝘮𝘶𝘭, 𝘍. (2012, 𝘑𝘢𝘯𝘶𝘢𝘳𝘺 17). 𝘍𝘢𝘵𝘩𝘦𝘳 𝘍𝘳𝘢𝘯𝘤𝘪𝘴𝘤𝘰 𝘥𝘦 𝘗𝘢𝘶𝘭𝘢 𝘚𝘢𝘯𝘤𝘩𝘦𝘻: 𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭’𝘴 𝘉𝘢𝘵𝘮𝘢𝘯. 𝘖𝘯 𝘛𝘩𝘪𝘯𝘨𝘴 𝘗𝘢𝘴𝘵 𝘢𝘯𝘥 𝘵𝘩𝘦 𝘖𝘳𝘥𝘪𝘯𝘢𝘳𝘪𝘦𝘴. 𝘩𝘵𝘵𝘱://𝘧𝘺𝘶𝘮𝘶𝘭.𝘣𝘭𝘰𝘨𝘴𝘱𝘰𝘵.𝘤𝘰𝘮/2012/01/𝘧𝘢𝘵𝘩𝘦𝘳-𝘧𝘳𝘢𝘯𝘤𝘪𝘴𝘤𝘰-𝘥𝘦-𝘱𝘢𝘶𝘭𝘢-𝘴𝘢𝘯𝘤𝘩𝘦𝘻.𝘩𝘵𝘮𝘭

Maaari mo ring pindutin ang link na ito, https://issuu.com/filipinasheritagelibrary/docs/rizal_s_correspondence_with_fellow_?e=18015266/13750974 upang basahin ang libro na "𝘙𝘪𝘻𝘢𝘭'𝘴 𝘊𝘰𝘳𝘳𝘦𝘴𝘱𝘰𝘯𝘥𝘦𝘯𝘤𝘦 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘍𝘦𝘭𝘭𝘰𝘸 𝘙𝘦𝘧𝘰𝘳𝘮𝘪𝘴𝘵𝘴"

Para sa mga karagdagang mga babasahin, maaaring bisitahin ang link na nasa ibaba,
https://drive.google.com/drive/folders/1Mat17-gfh8Za_gy4mu2NQdI0pAnBYkfk?usp=sharing

𝙿𝙰𝙰𝙻𝙰𝙻𝙰: 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙳𝚒𝚜𝚌𝚕𝚊𝚒𝚖𝚎𝚛 𝚄𝚗𝚍𝚎𝚛 𝚂𝚎𝚌𝚝𝚒𝚘𝚗 𝟷𝟶𝟽 𝚘𝚏 𝚝𝚑𝚎 𝙲𝚘𝚙𝚢𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝙰𝚌𝚝 𝟷𝟿𝟽𝟼. 𝙰𝚕𝚕𝚘𝚠𝚊𝚗𝚌𝚎 𝚒𝚜 𝚖𝚊𝚍𝚎 𝚏𝚘𝚛 "𝚏𝚊𝚒𝚛 𝚞𝚜𝚎" 𝚏𝚘𝚛 𝚙𝚞𝚛𝚙𝚘𝚜𝚎𝚜 𝚜𝚞𝚌𝚑 𝚊𝚜 𝚌𝚛𝚒𝚝𝚒𝚌𝚒𝚜𝚖, 𝚌𝚘𝚖𝚖𝚎𝚗𝚝, 𝚗𝚎𝚠𝚜 𝚛𝚎𝚙𝚘𝚛𝚝𝚒𝚗𝚐, 𝚝𝚎𝚊𝚌𝚑𝚒𝚗𝚐, 𝚜𝚌𝚑𝚘𝚕𝚊𝚛𝚜𝚑𝚒𝚙, 𝚊𝚗𝚍 𝚛𝚎𝚜𝚎𝚊𝚛𝚌𝚑. 𝙼𝚊𝚐𝚒𝚗𝚐 𝚛𝚎𝚜𝚙𝚘𝚗𝚜𝚊𝚋𝚕𝚎 𝚜𝚊 𝚙𝚊𝚐-𝚍𝚘𝚠𝚗𝚕𝚘𝚊𝚍 𝚊𝚝 𝚙𝚊𝚐𝚐𝚊𝚖𝚒𝚝 𝚗𝚐 𝚖𝚐𝚊 𝚖𝚊𝚝𝚎𝚛𝚢𝚊𝚕 𝚗𝚊 𝚒𝚢𝚘𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚔𝚞𝚔𝚞𝚑𝚊. 𝙶𝚊𝚖𝚒𝚝𝚒𝚗 𝚗𝚐 𝚝𝚊𝚖𝚊 𝚜𝚊 𝚒𝚕𝚊𝚕𝚒𝚖 𝚗𝚐 𝚔𝚊𝚛𝚊𝚙𝚊𝚝𝚊𝚗𝚐 𝚖𝚊𝚐𝚙𝚊𝚕𝚊𝚝𝚑𝚊𝚕𝚊.

--------------------------------------------------

Kung nais mong magtaas ng komento o tanong tungkol sa simpleng nilalaman na ito, mangyaring makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng seksyon ng komento, pribadong mensahe o marahil sa pamamagitan ng pagpapadala ng email sa 𝘳𝘪𝘻𝘢𝘭𝘮𝘶𝘭𝘵𝘪𝘷𝘦𝘳𝘴𝘦@𝘨𝘮𝘢𝘪𝘭.𝘤𝘰𝘮 upang direktang makipag-ugnayan sa nagbahagi ng impormasyon tungkol sa post na ito.

-Punong Administrado

Address

Cebu City
6000

Website

facebook.com

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Rizal in the Multiverse of What ifs posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Rizal in the Multiverse of What ifs

10/12/2022

10/12/2022

07/12/2022

06/12/2022

05/12/2022

Address

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category