Banat News

Banat News Ang igsuong pamantalaan sa The Freeman ug sakop sa Philippine Star Media Group nga mogawas matag adlaw sa pinulungang Bisaya.
(217)

Amigo na, apan dili paBALITAHOM (Balita Sagol Panahom)Atty. JOSE MARIE N. POBLETE“Gitunol” pag-usab ni Presidente Maros ...
20/07/2025

Amigo na, apan dili pa
BALITAHOM (Balita Sagol Panahom)
Atty. JOSE MARIE N. POBLETE

“Gitunol” pag-usab ni Presidente Maros ang iyang kamot ngadto kang Bise Presidente Sara Duterte alang sa posibleng paghiuli sa nasilo nga relasyon sa duruha. Apan mibanat pa gihapon si Palace press officer Claire Castro ngadto kang Sara Duterte sa pag-ingon nga ang naulahi maoy mibiya ug wala motanyag og tabang ngadto sa administrasyon. Alegre ni’ng ilang setplay; ang agalon reconciliatory kaayo, samtang ang alipores, combative pud. Kon ingon ani ang pagpadangat sa mensahe gikan sa Malacanang, mora’g tataw nga ang tubag sa bise presidente mao nga, “Sige, amigo na ta…. pero dili lang ‘sa diay.” Madahaan!

HAYAHAY LANG KON HABAGAT
Segun sa ulahing resulta sa Pulse Asia “Ulat ng Bayan” survey, ang pagkontrolar sa inflation ug ang pagpausbaw sa suholan sa mamumuo maoy nag-unang concern sa mga Filipino. Padayon pa diay gihapon nga nag-antos ang katawhan sa kalisod bisan sa gipangandak nga economic reforms sa kagamhanan. Apiki ug alimoot gihapon ang panginabuhi sa katawhan. Matud pa sa mga gwatsinanggo,”Bation lang ang mga Pinoy og kahayahay sa kahimtang kon mohuros na ang hangin’g Habagat.” Fezteleern!

KULANG USAB ANG GAMIT
Sa pagtuon nga gihimo sa Philippine Institute for Development Studies (PIDS), nasayran nga kinahanglan’g motukod kita og 7,000 ka classroom matag tuig sulod sa 15 anyos aron masulbad ang kakulangon sa classrooms ug maseguro ang long-term nga access sa edukasyon. Nahisama na lang kining maong suliran sa kahimtang sa panahon: daghan ang maghisgot apan walay usa nga mibuhat sa angayan buhaton aron mapanagan-an. Komento pa sa akong paryente, “Dili kay classroom lang ang kulang, kon dili, hasta mga suplay usab, mao nga usahay mangawat na lang ang maestra sa ilang balay og mga gamit aron gamiton niya sa eskwelahan.” Muleeng!

‘PHILIPPINE AIR’ NA LANG
Namahayag si Presidente Marcos, Jr., nga komitedo siya nga palig-onon ang atong depensa sa kahanginan ug nga makita kini sa naulahing pagpamalit og bag-ong mga fighter planes alang sa Philippine Air Force (PAF) gikan sa South Korea ubos sa US700 million dolyares nga kontrata. Maanindot unta ang maong katuyoan apan daw diyotay ug awahi na kini’ng maong lakang kay layo na man kaayo kita kon itandi sa mga silingan’g nasud kon ekwipo sa depensa ang hisgutan. Apan sige lang kon nangiwit kita kay, “Kon dili pud kita mopalit, dili mabutangan og “Force” ang Philippine Air Force. Pagatawgon ra kini og Philippine Air.” Pagkatoytoy!

NAIBTAN OG TUNOK
Nanawagan si Senador Imee Marcos sa Presidente nga pirmahan na gilayon ang bag-ong napasar nga balaod nga naglugway sa termino sa mga barangay ug SK officials ngadto sa upat na ka tuig ug nagtakda usab sa sunod eleksyon karong unang Lunes sa Nobyembre 2026 inay karong Disyembre 1, 2025. Ni’ng maong kalambuan, nawala na ang mga kahingawa sa mga kasamtangan’g opisyal sa barangay ug dili na sila kinahanglan magsige’g pahiyom. Matud pa bitaw sa akong amigong kapitan, “Mora’g naibtan ko’g tunok ni’ng kalakiha kay tiaw mo ba’y Disyembre unta ang eleksyon, panahon nga tingpangayo og pinaskohan.” Ateerr!

OPINYON: JAV, BANATI!Javier TapuladoPanugon sagol pangluod makapahimangodNiining inihap na lamang mga adlaw sa iyang pag...
20/07/2025

OPINYON: JAV, BANATI!
Javier Tapulado

Panugon sagol pangluod makapahimangod

Niining inihap na lamang mga adlaw sa iyang pagpakabuhi, diin pagahikit-an na ni kanhi Presidente Rodrigo Roa Duterte (PRRD) ang nagakaduol nga pultahan sa iyang pag-exit dinhi sa atong kalibotang puno sa mga limbong ug inhustisya, ug daw pagahidunggan na niya ang makahuloganong unang mga nota sa ‘My Way’: “And now the end is near”, sa walay ukon-ukon, gisultian niya sa usa ka makatandog nga panugon si Bise-Presidente Sara ‘Inday’ Z. Duterte.

Matud pang Inday atubangan sa mga diehard Duterte supporter (DDS) didto sa Netherlands, nga hugo-daot na kaayo si PRRD. Ug ania ang gipanugon sa iyang amahan kaniya: ‘Ingkaso kunog sa Netherlands gyod mamatay si PRRD, ipa-cremate na lang siya ug dili kinahanglang dad-on-iuli pa sa Pilipinas iyahang patayng lawas.’

Panugong may sagol kahiubos-pagpangluod nga mialisngaw gikan sa kasingkasing ni Tatay Digong, kinsa taliwala sa iya kanhi panawagan nga dili pabotaran si Bongbong Marcos Jr. pagka-presidente kay sobra kahuyang nga lider, nakig-tandem hinuon si Inday ug mihatag pag todo suporta ang milyonmilyong DDS panahon sa eleksiyon nga maoy nakapadaog sa mangingilad-bakakong Marcos.

Resulta?

Tanang maayong binuhatan ni PRRD, maiprastraktura man o ang pagpakunhod sa mga kasong kriminal ‘under his watch,’ gipulihag bati sa administrasiyong Marcos. Ang korapsiyon nga kanhi mihinay, karon harapharapan nang gipakita-gibinaboy sa paggasto sa House of Representatives nga pinangulohan sa kinakakorapang House Speaker Martin Romualdez, ig-agaw ni Presidente Bongbong Marcos, kinsa sige ra’g paggoryogoryong nga wala kuno siyay kalabotan sa pagkidnap-tugyan ni PRRD ngadto sa ICC, pagpa-impeach ni Inday Sara sa Kongreso ug kining walay hunong nilang paggukod sa pamilyang Duterte. Unya sa tago, siya diay ang plangka. Ngano? Tungod kay tanang buhaton sa iyang cabinet members, siya man ang moaprobar o mobasura.

Si PRRD, kinsa maoy nakapatagamtam og good governance sa katawhan mao hinuoy gipalayas, samtang ang weakest leader nga worst-governance lover mao na hinuoy mihari. Ug dili na gustong magpapuli. Dili na kaya ni PRRD nga magtan-aw sa iyang katawhan ug nasod nga gidaog-daog-giabuso-gipagutman sa administrasiyong Marcos. Busa, ingkaso mamatay siya sa Netherlands, dili na kinahanglang mopauli sa Pilipinas. Kay unsaon pa man niya sa pagpanalipod sa katawhan, kon siya patay na?

OPINYON: ARANGKADAni Leo LastimosaDili inutil ang mga SugboanonNagpailang taga Davao nga nagsubay sa mga panghitabo sa S...
20/07/2025

OPINYON: ARANGKADA
ni Leo Lastimosa

Dili inutil ang mga Sugboanon

Nagpailang taga Davao nga nagsubay sa mga panghitabo sa Sugbo ni-chat nako sa mosunod niyang mga pangutana:

Nganong gipasagdan man sa mga Sugboanon si kanhi Cebu City Mike Rama ug ang City Council sa pagpasar og P51 bilyones nga budget sa 2023 bisan wala kaabot og P10 bilyones ang kita? Ug

Nganong gipasagdan man nila si kanhi Cebu Governor Gwen Garcia ug ang Provincial Board sa pag-aprobar og P25 bilyones nga budget sa 2025 bisan sa kasayuran nga P9 bilyones ra ang koleksiyon karong tuiga?

* * *

Nidiretso ko og tubag niya ang dili amaw ug inutil ang mga Sugboanon. Nakahimo silang Rama ug Garcia sa ilang mga maniobra kay wala kahibawo ang mga magbubuhis sa tinuod nga mga panghitabo sa City Hall ug Kapitolyo. Nabisto ang mga binuang dihang niasumir nang bag-ong mga liderato sa siyudad ug probinsiya.

Mas komprehensibo ang tubag sa Sugbuanong retiradong opisyal sa Department of Interior and Local Government (DILG). Matod niya ang bag-ong mga administrasyon angayng mokiha sa mga kanhi tagdumala tungod sa mosunod nga kalapasan:

* * *

Local Government Code (LGC) Section 325 nga nagtakda sa General Limitations on Local Government Unit Budgets ug nagsugo sa fiscal prudence base sa realistic income ug realistic development plan ug nag-detalye unsaon pag-andam ang budget pinasikad sa matinud-anon nga banabana sa koleksiyon;

LGC Section 340 (Prohibited Acts) nagdili sa mga gasto nga molapas sa aprubadong budget;

Presidential Decree No. 1445 (Government Auditing Code of the Philippines), Section 85 nga nagsugo nga ang budget maggasto lang sa legal nga katuyoan (kay ang budget nga nilapas sa kita moresulta sa ilegal nga gastohan) ug Section 87 nga nagpasidaan nga ang gasto kinahanglang dili molapas sa koleksiyon;

* * *

Revised Penal Code, Article 217 (Malversation of Public Funds or Property) kay ang binuang nga budget moresulta sa mga gasto nga walay klarong sukaranan;
Article 220 (Illegal Use of Public Funds or Property) kay ang pagpasar og budget nga walay pundo mosangpot sa ilegal nga mga gasto; ug

Anti-Graft and Corrupt Practices Act (Republic Act No. 3019), Section 3(e) kay ang pagpamugos og sobrang budget makadaot sa gobyerno ug mga magbubuhis.

ANG DIOS MIINGONMarta ug MariaHulyo 20, 2025: Ikanapulog-Unomnga Domingo Sulod sa TuigMga Pagbasa: Gen. 18;1-10a/Sal. 15...
20/07/2025

ANG DIOS MIINGON
Marta ug Maria
Hulyo 20, 2025: Ikanapulog-Unom
nga Domingo Sulod sa Tuig
Mga Pagbasa: Gen. 18;1-10a/
Sal. 15/Col. 1;24-28/Lk. 10;38-42

Maayong Balita
Atong Nakita nga dunay duruha ka managsuon. Sila si Marta ug Maria. Si Marta busy kaayo sa mga detalye sa hospitality. Samtang si Maria tua naminaw sa ilang bisita nga si Jesus. Si Marta gumikan sa iyang ka busy o dili ba kaha gikapoy na, ang nangampa sa ngadto sa iyang igsuon nga si Maria.
Iyang giingnan ang atong Ginoo nga kun mahimo, patabangon si Maria ngadto kaniya. Apan gibadlong siya sa Ginoo nga dili angayang mabalaka sa daghang mga butang kinahanglan nga sundon si Maria nga nipili sa pinakamaayong bahin nga mao mao ang pagpaminaw sa Pulong sa Dios.

KASINATIAN
Ang kalibutan karon nagtudlo nga kun mahimo kinahanglang paspas ug adunay Sistema ang matag buhat nato. Walay luna ang mag-urong ug maminaw o mamalandong sa mga panghitabo. Si Marta mao kadtong mga tawo nga nalumsan sa ilang mga trabaho.
Sila kadtong mga tawo nga nahimong busy sa pamasin nga diha sa ilang ka busy daghan pud sila og output. Sa laing bahin si Maria ang ni representar niadtong mga tawo nga nangita sa Ginoo diha sa kahilom. Sila kadtong mga tawo nga namalandong, nag-ampo, ug nagtinguha sa pagpuyo sa presensiya sa Dios diha sa kahilom ug hilit nga kinabuhi.

LIHOK
Mahimong balansehon nato ang tanan. Kay matud pa ni St. Francis de Sales: “Work without prayer is a vain occupation, prayer without action is a false devotion.” Taliwala sa kagahob sa kinabuhi makita unta nato ang Ginoo sa tanang mga panghitabo sa atong palibot. Ug pangitaon unta nato Siya sa tanang mga adlaw sa atong kinabuhi.

PANGAMUYO
Tanan: Ginoo himoa kaming sama ni Marta nga makugihon sa pag-alagad kanimo, apan sa laing bahin himoa kaming sama ni Maria nga maminaw ug mamalandong imong buhing pulong. Ikaw nga buhi ug hari hangtud sa kahangturan. Amen.

LEGAL CORNERni Atty. Divine Marcial-FloresGustong motukod og balay sa giabangang yutaDear Atty. Divine,Adunay yuta sa am...
20/07/2025

LEGAL CORNER
ni Atty. Divine Marcial-Flores
Gustong motukod og balay sa giabangang yuta

Dear Atty. Divine,

Adunay yuta sa among silingan nga gi-offer nga paabangan. Interesado ang akong igsuon nga moabang kay iyang tukuran og balay nga paababgan. Ang gusto unta niya nga long term ang lease apan ang iyang kahadlokan kun ila unya nga i pre-terminate ang kontrata so mausik ang iyang investment. Unsay angayan nga buhaton sa akong igsuon to protect her investment? Daghang salamat. —Jessica

Dear Jessica,

Kinahanglan nga magpirmahanay gyud og Contract of Lease ang imong igsuon og ang tag-iya sa yuta. Ibutang gyud sa contract nga motukod ang imong igsuon og apartment og ibutang usab ang term kun pila ka tuig ang pag-abang. Ilakip usab sa terms nga kun i pre-terminate sa nagpaabang ang ilang kontrata kinahanglan nga mobayad ang lessor sa cost sa building ug sa investment sa imong igsuon.

Ang tanang terms ilatid gyud sa contract og kinahanglan nga kini notarized. Kun pananglit dili motuman sa kontrata ang lessor then pwede ninyong makiha basi sa kontrata og hayan makabayad gyud sila og damages. Thank you and God bless. —Atty. Divine

EDITORYAL: Pacquiao vs Barrios Nakatutok na sab karon ang mga Pilipino sa ilang mga telebisyon sama sa naandan kaniadto ...
20/07/2025

EDITORYAL: Pacquiao vs Barrios

Nakatutok na sab karon ang mga Pilipino sa ilang mga telebisyon sama sa naandan kaniadto pa matag makigsangka ibabaw sa ring si People’s Champ, Manny “Pacman” Pacquiao batok kang WBC Welterweight Champion Mario “El Azteca” Barrios.

Daghang mga reaksyon kung nganong nibalik sa pamoksing si Pacquiao. Dunay mga nabalaka sa iyang panglawas tungod sa iyang edad nga 46 batok sa 30 anyos nga si Barrios kinsa mas taas pa kaniya ug mas dako ang lawas.

Dunay mga nagtuong tungod ni sa kwarta. Natural gyud nga naa gyuy kalabotan ang kwarta ani tungod sa kadako sa kitaon sa duha. Si Pacquiao kataposang nakigsangka ibabaw sa ring sa professional boxing upat ka tuig na ang nakalabay.

Si Pacquiao kinsa naparot sa niaging mid-term elections ning tuiga miingon nga para niya, iyaha na gyung pasyon ang pagpamoksing ug gipangita gyud kini sa iyang lawas.

Masaligon siya nga sa upat ka tuig niyang pagpahuway sukad siya napildi ni Yordenis Ugas, nakabawi ug sakto na ang pagpahuway sa iyang lawas.

Gawas pa niana, gusto niyang hatagan og kalingawan ang mga tawo. Mao kini ang usa sa mga ganahan sa mga tawo kaniya, ang tinguhang lingawon ang mga fans sa boksing kay dili ikalimod nga sa pipila ka dekada niyang panaw sa pamoksing nakahatag gyud siya og kalingawan ingon man inspirasyon sa mga tawo ug sa ubang mga boksingero. Matud pa niya, naa pa gihapon ang iyang kaabtik, kakilas sa mga tiil, kusog sa iyang kumo ug ang panghunahuna ibabaw sa ring.

Hinuon, si kinsa mang boksidor sa kalibotan ang modili kang Pacman nga nag-inusarang 8 weight class division champion ug bag-ohay palang sab naapil sa ekslusibong World Boxing Hall of Fame aron makauban silang Muhammad Ali, Sugar Ray Robinson, Julio Cesar Chavez ug uban pa.

Gani, mapildi man o modaog si Barrios gipaabot nga makadawat gihapon siya sa pinakadakong premyo sukad nga siya nahimong professional boxer.

Angkunon man o dili, nagpabilin pa gihapon si Pacquiao sa usa sa mga pinaka-halinon sa boxing ug walay negosyanteng modili niya kung gustohon niyang makigsangka ibabaw sa ring.

DEAR DJ JACKY G.,SayopDear DJ Jacky G.,Gikapoy na ko’g sabot aning akong uyab! Daghan kaayo’g sayop nga desisyon sa kina...
20/07/2025

DEAR DJ JACKY G.,

Sayop

Dear DJ Jacky G.,

Gikapoy na ko’g sabot aning akong uyab! Daghan kaayo’g sayop nga desisyon sa kinabuhi. Gahi kaayo’g bagol! Di gyud maminaw og tambag. Sayangan lang gyud ko sa among tulo ka tuig. Kapoy kaayo magsugod na sad sa uno. —KC

* * *

Dear KC,

Ang pangutana: Andam ba kang mag-antos for the rest of your life with him? Kasabot ko nimo, sayang gyud bitaw ang 3 years ninyo. But did all those years bring you joy? Or did most of those years just bring you suffering? Ayaw panghinayang sa tulo ka tuig nga nilabay na. Focus on the future. Ayaw na’g dahom nga mausab pa siya. Leave now, samtang uyab pa mo.

HUGYAW: Charlie ug Fyang gisabongNakugang ang Kapuso teen actress nga si Charlie Fleming human niya nahibaw-an nga dunay...
20/07/2025

HUGYAW: Charlie ug Fyang gisabong

Nakugang ang Kapuso teen actress nga si Charlie Fleming human niya nahibaw-an nga dunay pipila ka netizens nga gikumpara siya ngadto kang Fyang Smith.

Sila si Charlie ug Fyang kay puros produkto sa reality show nga Pinoy Big Brother (PBB) sa nagkalain-laing edisyon.

"Actually po, nagugulat po talaga ako, natatakot po talaga ako because I really don't want to be compared to other artists, especially po in a derogatory way," saysay pa ni Charlie sa guesting niini sa Fast Talk With Boy Abunda. —SJA /mga hulagway gikan sa IMDb website

HUGYAW: Good boy Sa labing unang higayon, makasuway na gyud ang Kapamilya star nga si Brent Manalo og "good boy" nga kar...
20/07/2025

HUGYAW: Good boy

Sa labing unang higayon, makasuway na gyud ang Kapamilya star nga si Brent Manalo og "good boy" nga karakter sa usa ka proyekto ug kini pinaagi sa upcoming film adaptation sa The Four Bad Boys and Me.

Naandan ni Brent sa iyang mga proyekto kaniadto mao ang "bad boy" nga mga karakter .

—pinaagi ni Sanden J. Anadia

HUGYAW: Dream house Gibutyag ni Shuvee Etrata hapit na niya nga mapatukod ang iyang  dream house.“Maraming, maraming sal...
20/07/2025

HUGYAW: Dream house

Gibutyag ni Shuvee Etrata hapit na niya nga mapatukod ang iyang dream house.

“Maraming, maraming salamat po. Malapit na pong mapatayo ang aking dream house because of PBB. I truly feel like a winner,” suma pa ni Shuvee.

HUGYAW: Reunion project Malakip si Katrina Halili  sa upcoming drama series sa GMA Network nga “Sanggang Dikit FR” nga p...
20/07/2025

HUGYAW: Reunion project

Malakip si Katrina Halili sa upcoming drama series sa GMA Network nga “Sanggang Dikit FR” nga pagabidahan nila ni Jennylyn Mercado ug Dennis Trillo.

Puwerting lipaya ni Katrina kay makatrabaho niya og balik ang batchmate niya sa Starstruck nga si Jennylyn Mercado. Katapusang nakatrabaho ni Katrina si Jennylyn kay niadtong 2024. /hulagway gikan sa GMA Network

HUGYAW: Klea ug Katrice nagbuwag Gitak-opan na sa aktres  nga si Klea Pineda ug  Katrice Kierulf ang tulo ka tuig nila n...
20/07/2025

HUGYAW: Klea ug Katrice nagbuwag

Gitak-opan na sa aktres nga si Klea Pineda ug Katrice Kierulf ang tulo ka tuig nila nga relasyon . Gitataw ni Klea nga maayo ang dagan sa ilang relasyon kaniadto.

"Yes, Kat and I decided to end our relationship. Masakit, mahirap. Masyadong maganda ang samahan namin, Pakiramdam ko parang hindi lang tatlong taon yung samahan namin sa dami ng nangyari. Kadamay ko siya sa lungkot, nandyan siya sa tabi ko pag masaya, kasama ko siya sa gitna ng kaguluhan, at higit sa lahat siya yung taong minahal ako sa mga panahon na hindi ko kayang mahalin ang sarili ko. Naging inspirasyon at lakas ko sa mga laban sa buhay," Instagram post sa aktres.

Wala hinoun niya ang gidetalye ang partikular nga rason sa ilang breakup apan iyang giklaro nga gisuwayan nila nga magkauli pa sila apan wala na kini mosaler.

Suma pa sa aktres nga dawaton nalang gyud nila nga naputol na gyud ang ilang relasyon.

"Nilaban naman namin hanggat sa makakaya namin, sinubukan naman namin ayusin. Tumatanda na tayo at may mga bagay na mas kailangan unahin o bigyan ng pansin. Kinailangan na lang talaga tanggapin na wala na kaming magagawa kundi tapusin na lang talaga ang relasyon namin," dugang pa ni Klea.

Gipasalamatan usab niya si Katrice sa pagpangga ug paghigugma kaniya.

"Lagi mong tatandaan na nakasuporta pa din ako sayo kahit anong mangyari. Tatlong taon na punong puno ng pagmamahal. Hindi ko alam kung swerte ba ako dahil nakilala kita at naging parte ka ng buhay ko o malas kasi binigay ka nga sa akin pero may hangganan din naman. Salamat sa pagmamahal na binigay mo sa akin, Kat. Lagi mong tatandaan na kahit anong mangyari, hindi mawawala pagmamahal ko sayo," nagkanayon si Klea. —SJA

Address

Philippine Star Media Group Building, D. Jakosalem Corner V. Gullas Street
Cebu City
6000

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Banat News posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Banat News:

Share

Kasaligan Gyud!

Sakop sa The Philippine Star