29/11/2025
Sa pag-obserba ng mga nangyayaring kaganapan ngayon, mahirap ipagwalang-bahala ang malinaw na pagbulusok ng sitwasyon. Matagal na itong nagsimula: noong ang ilang dayuhang diplomat, kasama na ang mula sa Estados Unidos at iba pang kanluraning bansa, ay hayagang nagpahayag ng “maligayang pagtanggap” sa pagpapalaya ng mga high-profile na personalidad na matagal nang iniuugnay ng publiko sa krisis sa droga. Sa simbolikong paraan, iyon ang naging turning point.
Mula noon, tila bumalik na tayo sa isang kapaligirang muling pinupuno ng ilegal na droga, kung saan ang mga mapagsamantalang aktor ay tila nakikilos nang may kumpiyansa, at ang aktuwal na panganib ng pananagutin ay mababa, lalo na para sa mga may kapangyarihan at koneksyon. Nakikita na nating tila nilulustay sa harap natin ang mga buwis na pinaghihirapan natin, ngunit bilang lipunan, patuloy lang natin itong tinatanggap, isinasawalang-bahala, at hinahayaang lumipas.
Sa ganitong konteksto, kapansin-pansin na ang isang tao tulad ni dating Pangulong Rodrigo Duterte—na buong puwersang lumaban sa droga at kriminalidad—ay mas itinuturing ngayon bilang kontrabida, imbes na isang lider na tumugon sa isang tunay at nakamamatay na problema. Kailan pa naging negatibo ang “pakikipagdigma” kontra droga, habang ang pagtitiis at pagtanggap sa operasyon ng ilegal na droga at mga nakikinabang dito ay unti-unting nagiging normal?
Kasabay nito, kapuna-puna rin na ang ilang banyagang bansa, partikular na ang Estados Unidos, ay tila napakalalim ng interes na impluwensiyahan ang foreign policy ng Pilipinas. Sa punto na handa nilang gawing sandata ang mga internasyonal na institusyon—kabilang ang ICC—upang supilin ang anumang paglaban sa neokolonyal na dinamika, habang isinusulong naman ang sarili nilang pampulitika at estratehikong interes. Ang mga kaparehong bansang ito ay nananatiling hindi kasapi ng ICC para mapanatili ang kalayaang makialam sa mga bansa tulad ng Pilipinas, nang hindi nalalagay sa anumang masusing pagsusuri para sa sarili nilang mga polisiya—kabilang na ang mga patakarang maaaring maituring na pakikiambag sa malawakang karahasan o maging sa genocide.
Kamakailan, nagpapakita pa sila ng presensya sa mga “imbestigatibong” katawan gaya ng tinatawag na “ICI” na binuo ni BBM, na lalo pang nagpapatibay sa impresyon na itinuturing nila ang sarili bilang mga tagapagligtas, at ang kanilang imperial na pag-uugali ay isang modelong dapat tularan ng ating bansa.
Simple lang ang pattern: hindi pantay ang pagpapatupad ng batas, nananatiling lantad at walang proteksyon ang mahihina, at ang mga asal na dati ay tinuturing na brutal o di-makatao ay ina-accommodate na lang bilang “kolateral,” imbes na ituring na dapat labanan. Ang kapansin-pansin ay ang tila kawalan ng malasakit ng mismong mga institusyon at indibidwal na dapat nagtatanggol sa Konstitusyon at sa interes ng publiko; ang kawalan nila ng agarang aksyon ay nagbubukas ng tanong: para kanino nga ba talaga nakadesenyo ang sistemang ito?
Dahil pinayagan ng administrasyon ni Marcos Jr. ang sobrang pag-impluwensya ng bansang ito sa ating pambansang usapin, unti-unti ring bumalik ang bansa sa dating kalagayan: isang lipunang may malalim na agwat sa yaman, kung saan ang mga elite at ang maliit na burgesya ang nagtatanggol sa kasalukuyang kaayusan, habang ang masa ay tinatrato na parang hindi mamamayan, kundi parang mga hayop na pinamamahalaan at pinakikinabangan.
Sa kabuuan, hindi ito larawan ng isang sistemang nagpoprotekta sa mga mamamayan o nagtataboy ng kriminalidad. Ito ay balangkas ng isang kaayusan kung saan ang batas, ekonomiya, at maging ang mga “pakikipag-alyansa” sa dayuhan ay nakaayos upang panatilihin ang ginhawa ng iilang nakakataas, at gamiting mapagkunwari at mapagsamantala ang nakararami. Ang ipinapakitang mensahe ay malinaw: ang makinarya ng estado ay kaya pa ring gumalaw nang may napakalakas na puwersa—ngunit hindi laban sa mga taong bumuo, nakikinabang, at nagmementena rito. Laban lamang ito sa mga taong napipilitang pasanin ang bigat nito.
Acting Mayor of Davao City - Sebastian "Baste" Duterte💚💚💚
