10/05/2025
P3.7BILLION NGA 2025 ANNUAL BUDGET IPAMALIT UNTA UG BOTO, APAN NAPUGNGAN SA SANGGUNIANG PANLALAWIGAN.
Nag-atubang karon ug daghang mga kaso sa Ombudsman ang kasamtangan nga Gobernador NENE JALOSJOS sa probinsya sa Zamboanga Del Norte lakip ang iyang Local Finance ug mga sakop sa Bids and Awards Committee tungod sa mga irregularidad nga gihimo diha sa pagpangawkaw sa gatusan ka Milyon nga kwarta sa lalawigan.
Gawas niini, daghang mga transaction sa Capitolyo probinsyal nga gi-imbistiga sa mayoryang miyembro sa Sangguniang Panlalawigan tungod sa klaro ug dayag kaayo nga pagpangwarta hangtud nga nahikawan na ang mga ordinaryong Job Order nga wala makadawat sa ilang mga sweldo.
Sumala pa ni BM Peter Co nga gi aprobahan nila sa Sangguniang Panlalawigan ang 2023 ug 2024 annual budgets. Kalakakip na niana ang 2024 nga sweldo sa mga J.O worth P265M (round off figure). Ang binulan nga pahat sa sweldo mokabat sa kantidad nga P22M gikan sa Enero hangtud Desyembre.
Ang gidaghanon sa mga J.O. nga mapatrabaho unta anaa 2,400 (round off) ka mga trabahante nga makadawat sa P9,000 average salary matag bulan.
Apan sa walay paghatag konsiderayon sa budget nanghinobra ang gipatrabaho sa Administrasyong Jalosjos sa Capitolyo diin moabot sa 3,500 to 4,500 ka mga J.O. nga empleyado.
Midugang usab si Atty. Peter Co sa pagsaysay nga diha sa ilang legislative query and investigation nasuta nga "Worst", kay adunay 262 ka mga "ghost" special or Super J.O nga bisan walay teknikal or special talent or diploma or PRC licenses gibayaran sa mga dagkung kantidad sa sweldohan nga anaa sa P60,000 P50,000, P40,000 ug P30,000 matag.
Kining tanan nga Super J.O. ug sweldohan wala moagi sa formal nga pagreview aron kahatagan sa approval sa Sangguniang Panlalawigan diha sa ilang mga Contract of Service. Sumala pa sa buhatan sa Gobernador nga prerogative ug katungod sa hepe ehekutibo ang paghire sa dugang manpower. Tinuod matud pa sa mga bokal, apan adunay susama usab nga responsibilidad ug katungod ang Sangguniang Panlalawigan to investigate thru its oversight functions of power sa check and balance.
Gawas pa, asa diay ang mag-una?
Hiring or funding? What was asked was not the approval of salaries kay hagbay ra kini na-aprobahan alang sa tibuok tuig 2024 niadto pang 2023 nga Annual Budget, pagpasabot ni Board Member Peter Co.
Gidugang sa pagpasabot sa bokal nga ang gipangayo mao anh ADDITIONAL salaries sa nanghinobrang gidaghanon sa manpower ug S.J.O. nga walay teknikal ug special talent or diploma. Ang kahibolongan lang kay hasta salary sa 2,400 ordinaryong J.O. apil nga nahurot nga unta approved naman ilang sweldo from January to December 2024.
Si Board Member Peter Co ang nagSponsor alang sa approval nianang across the board increase sa inadlaw nga sweldohan sa tanang Job Order gikan sa kantidad nga P350/day to at least P500/day. Gipatas-an usab niini ang sweldo sa uban klase sa mga Job Order sama sa skilled heavy equipment drivers/operators ug uban pa.
Ang Ordinance No. ZN-24-214 gi- aprobahan kaniadto pang MARCH 2024. Daghan man unta ang kwarta sa probinsya apan kahibulongan kon nganong wala gi-implementar sa Jalosjos ang pagpausbaw sa maong mga sweldohan.
Unsa ba gayud kadako sa desperasyon sa pagpangwarta nga mabuhat kining maong mga eskandalo diha sa kapitolyo?
Karong bag-o kaso nga way piyansa nga plunder ang siguradong atubangon ni Gov. Nene Jaslosjos, mga sakup sa local finance committee sama sa OIC Accountant nga si Russell Medado, OIC Provincial Budget Officer Jeffrey Torres ( imported nga budget officer gikan sa dakbayan sa Dapitan), Provincial Treasurer Jessie Conception ug Governor Nene Jalosjos tungod sa illegal nga pagpa-cash sa kwartang salapi mobalor P477 milyones ka pesos gikan sa budget sa 2025 Local Development Fund, nga bisan pa man wala itugot nga gamiton, kay wala pay approval ang budget sa Sangguniang Panlalawigan, ug walay approved project proposal gikan sa Provincial Development Council nga maoy pagtugot gikan sa balaod nga pagabuhaton ayha magamit ang maong salapi.
Dakong eskdandalo ang gi-atubang niini, nga gawas wala project approval, way budget approval sa mga hingtungdan buhatan sa gobyerno, gi-palusot gihapon sa maong mga opisyales ang malabong cash nga kwarta sa mga katawhan sa probinsiya.
Kini nagsumikad sa pamaliton nga P 444 MILYONES NGA GRABA UG BALAS ( OH MY GOD usa ka bungtod na ang gidaghanoon niini) ug 130,000,000 milyones ka pesos nga balor sa Solar Powered Road lighting, sa kinatibuk-ang kantidad nga 574, 998,507 milyones ka pesos. Pasiuna nang gipalusot ang P 444, 000, 000 nga kantidad sa graba ug balas, apan sa dakong kahingangha sa kadaghanan, unsaon man nga mabayran ang maong sand and gravel aggregates, nga wala pa may kinatibuk-ang delivery sa maong produkto, sayunan bya ka sa pagdeliver anang gidaghanona?
Kinahanglan kang mo deliver ug 700 kapin ka dagkong dumptrak sa usa ka adlaw, sulod sa usa ka bulan. Nganong gipalusot ang maong salapi, bisan wala pay tukmang delivery niini, walay billing gikan sa mga negosyante sa aggregates? Ug gawas pa nganong walay inspection report gikan sa materials control sa Provincial Engineering Office. Matago kaha kining kadaghana sa aggregates? Kulangon pa ang gidak-on sa buhatan sa PEO sa binungtod nga gidaghanon sa maong graba.
Nganong pagabayran man kini sa kapitolyo, bisan wala pay tukmang delivery nga daw nahisama sa usa ka ghost deliveries. Laing pangutana nga lagmit masabit sa maong mga kaso, mao ang mga aggregate businesses kansang resibo ang pagagamiton unya sa pag likedar sa maong gidak-on sa salapi.
Ang kasong plunder usa ka dako kaayo kaso sa corruption, nga adunay silot nga tibuok kinabuhi nga pagkabilanggo,. Usa pa tungod kay kini wala pa gayuy piyansa. Ngano man nga makasuhan sila ning maong makahahadluk nga kaso? Ania ang mga hinungdan:
-Walay Budget alang ning maong transaktions
-Walay Resolution gikan sa Provincial Development Council nga --mahimong makagamit sa 20% LDF.
-Walay approval pa gikan sa SP
-Ang maong transaction walay proper booking diha sa Provincial --Accountant, wala sab kini proper auditing.
-Walay Journal entry alang sa maong trransaksiyon.
-Ang Provincial Budget OIC nga Jeffrey Torres ang mi-approved sa Purchase Request kon PR binsa pag walay tukmang appropriation.
-Ang OIC Provincial Accountant nga si Atty. Russel Medado ang miperma sa voucher bisan pa man walay tukmang audit, walay delivery sa producto ug walay tukmang documentation.
-Ang Provincial Treasurer ang miperma ug mi-release sa maong salapi.
-Si Gov. Nene Jalosjos ang miperma sa maong cheke.
Kini tanan pulos nakalapas sa procurement law ug sa uban pang mga balaod sa atong nasod.
Matud pa sa atong tinubdan nga “suicidal” kaayo ang maong pagpalusot sa salapi sa mga katawhan sa probinsiya, ug kini tukmod sa desperasyon sa politika. Walay tukmang delivery sa mga produkto, walay auditing and documentation, apan gipabayran cash sa gobyerno, asa man nipadulong kining maong salapi? Tataw kaayo nga nangangso ug nanimahong langsaang maong transaksiyon nga hayan maresulta pagkabilanggo sa maong mga opisyal kon mapamatud-an sa korte ang maong pagpakasala niini.
Kung wala maghikutar ang mayoryang miyembro sa Sangguniang Panlalawigan kining P3.7BILLION NGA 2025 ANNUAL BUDGET NGA GUSTONG IPAMUGOS SA JALOSJOS, IPAMALIT NA POD UNTA UG BOTO SA MGA TAWO nga gusto nilang matonto.
CTTO:
