21/09/2025
๐๐ฎ๐ฆ๐ฎ๐ค๐ฎ๐ซ๐๐ฉ-๐๐ฎ๐ซ๐๐ฉ ๐๐ง๐ ๐๐จ๐ซ๐๐ฉ
Sa bawat kisap ng mga mata, may nawawalang pondo, may napipiringang katarungan, at may nagiging biktima โ ang taumbayan. Sa isang pagkurap ng mga mata, nagiging bulag na ang karamihan sapagkat hindi na maaninag ang liwanag ng katotohanan. At habang patuloy na pinipikit ng mga nasa kapangyarihan ang kanilang mga mata sa pananagutan, patuloy namang nalulunod sa kahirapan at kawalang katarungan ang sambayanan.
Ang Pilipinas ay matatagpuan sa loob ng Pacific Ring of Fire kung saan ay lapitin ng maraming sakuna. Ngayong taon, ilang bagyo na ang dumaan at nagdulot ng matinding pinsala sa buhay ng maraming Pilipino. Sa madaling salita, hindi na bago sa atin ang ganitong trahedya subalit nananatili tayong marupok sa harap ng paulit-ulit na kalamidad gaya ng pagbaha, sa kabila ng samuโt saring flood control projects na ginawa ng gobyerno. Tinatamaan tayo ng humigit kumulang dalawampung bagyo kada taon, ngunit ang pinakamatinding unos na hinaharap natin ay hindi mula sa kalikasan โ kundi ang korapsyon, isang delubyong bumubulag sa atin dahil sa kanilang mga katiwalian.
Hindi dapat tayo masanay sa ganitong sistema at pamamaraan. Ang ganitong uri ng pamamalakad ay hindi simpleng aberya na puwedeng palampasin at papakawalan. Sa halip, ito ay malinaw at hayag na katotohanan ng pagkukulang at kapabayaan. At sa tuwing hinahayaan natin itong mangyari, mas lalo lamang nating pinalalakas ang kultura ng katiwalian. Higit na masama, tila ba nagiging normal na lamang ang kawalan ng katapatan ng ilang opisyal sa gobyerno sa kanilang sinumpaang tungkulin.
Kamakailan, ibinunyag ni Pangulong Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr. ang 15 na pangunahing kontraktor ng Department of Public Works and Highways (DPWH) na responsable sa mga depektibong flood control projects bunsod ng paggamit ng substandard na materyales, kahit na bilyon-bilyong piso ang inilaan para dito. Gumastos ang bansa ng nakabibiglang โฑ545.64 bilyon para sa 9,855 flood control projects mula Hulyo 2022 hanggang Mayo 2025 โ ngunit nanatiling lantad sa panganib ang mga pamayanang laging binabaha. Kayaโt muling lumulutang ang tanong ng taumbayan: saan napunta ang pinaghirapan naming pera?
Sa panayam ni Jessica Soho kay Baguio City Mayor Benjamin Magalong, pinuno ng Mayors for Good Governance (M4GG), isiniwalat niya ang katiwalian sa mga proyektong flood control at iba pang programa sa Cordillera. Kabilang dito ang sobrang mahal na road reflector lights, yellow barriers, at rock netting na mula sa karaniwang โฑ6,000 kada metro kuwadrado ay umabot sa โฑ25,000 noong 2023. Sa pondo na โฑ46.61 bilyon para sa rock netting mula 2017โ2023, tinatayang โฑ28 bilyon ang napunta para sa mga tiwaling opisyal. Makikita sa mga datos na ito ang paglulustay ng bilyon-bilyong pera ng mga korap na opisyal na sana'y para sa ikabubuti ng mamamayan.
Ayon naman kay Sen. Panfilo Lacson, ipinahayag niya ma posibleng kalahati ng halos โฑ2 trilyong pondo para sa flood control projects ng DPWH ay nauwi sa korapsyon. Sa panayam sa dzBB, binigyang-diin niyang nagiging โmaginhawang dahilanโ ang climate change, at nanawagan ng masusing pagsusuri sa pagpaplano, paghahanda, at implementasyon ng mga proyekto upang matiyak na hindi na nauubos ang pondo sa maling kamay.
Bagamaโt nakababahala ang mga ulat ng katiwalian, hindi rin makatarungang ipalagay na halos lahat ng flood control projects ay nauwi lamang sa bulsa ng mga kurakot. Dapat isaalang-alang na ang malalaking hamon gaya ng mabilis na urbanisasyon, pagkasira ng kalikasan, at epekto ng climate change ay nag-aambag din sa patuloy na pagbaha kahit may mga proyektong isinasagawa.
Ang mainam na gagawin ay ang mahigpit na pagbabantay at audit kung saan makikita online ang badyet, kontraktor, at progreso ng bawat proyekto. Kasabay nito, dapat patawan ng mabigat na parusa ang tiwaling opisyal at ipatupad ang isang komprehensibong master plan na nakabatay sa siyensiya at datos sa klima upang masigurong ang pondo ay tunay na napapakinabangan ng mamamayan.
Sa huli, habang patuloy na kumukurap-kurap ang mga korap, milyon-milyong Pilipino ang nalulunod sa baha ng kahirapan at kawalan ng katarungan. Panahon na para buksan ang ating mga mata at huwag hayaang piringin ng katiwalian ang ating kinabukasan โ sapagkat sa bawat pagkurap nila, buhay at dangal ng bayan ang nawawala. Kung ang korapsyon ang tunay na bagyong sumisira sa ating bansa, tayo namang mamamayan ang dapat maging liwanag na hindi kayang takpan ng kanilang panlilinlang. Dahil sa katotohanan, gaya ng sinabi ni Jessica Soho, โHindi pala baha ang magpapalubog sa ating bayan, kundi kasakiman.โ At kung sama-sama nating lalabanan ang kasakimang ito, maiaahon natin ang ating bansa mula sa paglubog at maitataguyod ang katarungan at pag-asa.
Sulat | Reyven Garcia
Likhang Sining | Lovely Evelarion
