Museo Espacio ng Quezon

Museo Espacio ng Quezon A privately organized community organization that aims to promote the preservation of the different tangible and intangible heritage of the Quezon province

19/04/2025

โ™ฑ #๐‡๐จ๐ฅ๐ฒ๐’๐š๐ญ๐ฎ๐ซ๐๐š๐ฒ is Christian religious observance that ends the Lenten season, falling on the day before Easter Sunday. The observance commemorates the final day of Christโ€™s death, which many Christians traditionally associate with his triumphant descent into hell or โ€œto the deadโ€. (Text from Encyclopedia Britannica. (n.d.).

featuring the โ€œ๐—Ÿ๐—ฎ๐˜€๐˜ ๐——๐—ฎ๐˜† ๐—ผ๐—ณ ๐—–๐—ต๐—ฟ๐—ถ๐˜€๐˜โ€ book for the end of Lenten season. ๐Ÿ““

๐Ÿ™Let us take this time to reflect, pray, and prepare our hearts for the joy of Easter.

19/04/2025

Salubong 2025.

02/04/2025
02/04/2025
12/03/2025

๐—ฅ๐—˜๐—”๐——: A recent study by researchers from Ateneo de Manila University (ADMU), based on newly discovered archaeological evidence, reveals that ancient Filipinos had already mastered boatbuilding and other seafaring skills thousands of years before Zhen Heโ€™s maritime expeditions across Asia in the 1300s or 1400s, and Ferdinand Magellanโ€™s arrival in the archipelago in 1521.

Researchers Riczar Fuentes and Alfred Pawlik pointed out that evidence of early human habitation has been found in the Philippines and Island Southeast Asia (ISEA) despite these areas never being physically connected to Mainland Asia, raising the question of how these early inhabitants managed to cross the seas.

According to microscopic analysis of stone tools excavated from archaeological sites in the Philippines, Indonesia, and Timor-Leste, clear traces of plant processing were found, particularly involving fiber extraction often used for boatbuilding and open-sea fishing, the researchers said.

The study is scheduled to be published in the April 2025 edition of the Journal of Archaeological Science: Reports.

Fuentes and Pawlik highlighted that remains of deep-sea fish such as tuna and sharks, as well as fishing tools designed to catch these species, were discovered in excavation sites in Mindoro and Timor-Leste.

The unearthed evidence challenges the prevailing notion that technological advancements during the "Paleolithic Age" emerged solely in Europe and Africa. Instead, these findings suggest that ancient civilizations in Southeast Asia were capable of constructing sophisticated boats and ropes from organic materials for seafaring and open-sea fishing.

If proven true, this discovery could significantly alter the narrative of early human civilization, indicating that prehistoric voyages across ISEA were not merely passive drifts on flimsy bamboo rafts but rather intentional expeditions carried out by skilled navigators equipped with the knowledge and technology to travel vast distances and navigate deep ocean waters.

Through the First Long-Distance Open-Sea Watercrafts (FLOW) Project, launched by the researchers in collaboration with a team of naval architects from the University of Cebu, efforts are underway to recreate scaled-down models of ancient boats using raw materials that may have been utilized in the past.

The Philippines is widely recognized as home to some of the world's finest seafarers. This can be attributed to the countryโ€™s archipelagic nature, composed of 7,641 islands separated by various bodies of water.

Long before Magellan and his expedition arrived in 1521, local communities had already established stable trade and diplomatic relations with other settlements.

----------

๐’๐ˆ๐๐€๐”๐๐€๐๐† ๐…๐ˆ๐‹๐ˆ๐๐ˆ๐๐Ž, ๐Œ๐€๐’ ๐๐€๐”๐๐€๐๐† ๐Œ๐€๐†๐ˆ๐๐† ๐๐ˆ๐‡๐€๐’๐€ ๐’๐€ ๐๐€๐†๐‹๐€๐‹๐€๐Š๐๐€๐˜ ๐’๐€ ๐Š๐€๐‘๐€๐†๐€๐“๐€๐ ๐Š๐€๐˜๐’๐€ ๐ˆ๐๐€๐๐† ๐’๐ˆ๐๐ˆ๐‹๐ˆ๐’๐€๐’๐˜๐Ž๐, ๐€๐˜๐Ž๐ ๐’๐€ ๐๐€๐†-๐€๐€๐‘๐€๐‹ ๐๐† ๐€๐ƒ๐Œ๐”

๐—•๐—”๐—ฆ๐—”๐—›๐—œ๐—ก: Lumabas saisang pinakabagong pag-aaral ng mga mananaliksik mula sa Ateneo de Manila University (ADMU) base sa mga natuklasang mga ebidensiyang arkeolohikal na ang sinaunang mga Filipino ay bihasa na sa paggawa ng bangka at iba pang kasanayan sa paglalayag libu-libong taon bago pa man naglakbay sa karagatan ng Asya si Zhen He noong 1300 o 1400 siglo, at pagdating sa kapuluan ni Ferdinand Magella noong 1521.

Sinabi ng mga mananaliksik na sina Riczar Fuentes at Alfred Pawlik na may ebidensya ng sinaunang paninirahan sa Pilipinas at sa Island Southeast Asia (ISEA) kahit pa hindi ito kailanman naging konektadong bahagi sa Mainland Asia, na nagbigay-daan sa tanong kung paano nakatawid sa karagatan ang mga sinaunang tao rito.

Ayon sa pagsusuring mikroskopiko sa mga kagamitang bato na nahukay sa mga lugar na arkeolohikal sa Pilipinas, Indonesia, at Timor-Leste, may malinaw na bakas ng pagpoproseso ng halaman, partikular sa pagkuha ng hibla na kadalasang ginagamit sa paggawa ng bangka at pangingisda sa bukas na dagat, ayon sa mga mananaliksik.

Ang nasabing pag-aaral ay nakatakdang mailathala sa April 2025 na edisyon ng Journal of Archaeological Science: Reports.

Binigyang punto nina Fuentes at Pawlik na may natagpuang mga labi ng mga isda mula sa malalalim na bahagi ng karagatan tulad ng tuna at pating, gayundin ng mga kagamitang pantukoy sa pangingisda na ginagamit para sa mga ganitong uri ng hayop, sa mga lugar ng paghuhukay sa Mindoro at Timor-Leste.

Hinahamon ng mga ebidensyang nahukay ang pananaw na ang teknolohikal na pag-unlad noong โ€œPanahon ng Paleolitikoโ€ ay nagmula lamang sa Europa at Africa. Sa halip, ipinapahiwatig ng mga natuklasang ito na kayang gumawa ng mga sopistikadong bangka at lubid mula sa mga organikong materyales ang mga sinaunang sibilisasyon sa Timog-silangang Asya para sa paglalayag at pangingisda sa malalayong bahagi ng karagatan.

Kapag nagkataon, malaki-laki ang mababago sa kasaysayan ng sinaunang sibilisasyon ng sangkatauhan dahil lumalabas na ang mga sinaunang paglalakbay sa ISEA ay hindi basta isinagawa ng mga taong hinayaang magpatangay sa dagat gamit ang mahihinang bangkang kawayan, kundi ng mga dalubhasang mandaragat na may sapat na kaalaman at teknolohiya upang maglakbay sa malalayong lugar at tumawid sa malalalim na bahagi ng karagatan.

Sa pamamagitan ng First Long-Distance Open-Sea Watercrafts (FLOW) Project, na inilunsad ng mga mananaliksik kasama ang isang grupo ng mga naval architects mula sa University of Cebu, ay sinusubukan na muling lumikha ng mga modelo ng sinaunang bangka sa mas maliit na sukat gamit ang mga hilaw na materyales.

Kilala ang Pilipinas bilang isa sa pinakamagaling na mandaragat sa buong mundo. Dulot ito ng pagiging isang arkepelago ng Pilipinas na mayroong 7,641 na mga malalaki at maliliit na isla na pinaghihiwa-hiwalay ng mga anyong tubig.

Bago pa man dumating sina Magellan at kanyang ekspedisyon noong 1521, maayos ang ugnayan ng banwa sa ibang mga banwa.









10/03/2025

๐—ž๐—”๐—ง๐—จ๐—Ÿ๐—”๐—— ๐—ก๐—š ๐——๐—”๐—ž๐—œ๐—Ÿ๐—”๐—ก๐—š ๐—ฃ๐—”๐—š-๐—œ๐—•๐—œ๐—š
(Salamat sa โ€œOde to the Morningโ€ ni Maria Pureza Escaรฑo)

Katulad ng dakilang pag-ibig,
Tumititig ang pandamรก sa umaga:
Hinihimas ang panatag na liwanag,
Inaaarok ang lalim ng kirot sa naglalahรฒng dilim,
Nilalasap ang linamnam ng simoy mulang hilaga
At ang masigasig na init ng habagat,
Tinitimbang ang bigat ng hininga ng hamog
At ang pitlag ng duyan ng mga dahon.
Sapagkat katulad ng dakilang pag-ibig,
Hitik sa lihim na damdรกmin ang umaga,
May sandaang matรก ang paboreal
At sanlibong kulay ang mga ilahas na bulaklak,
Upang iturรฒ sa pandamรก
Ang salimuot ng ating karaniwang pag-iral.
Subalit katulad ng dakilang pag-ibig,
Nagbabago din ang umaga araw-araw;
Kayรข kung higit na magtagal ang magdamag na karimlan,
Kailangang ihanda ang pusรฒ na isayaw
Ang kahit munting puslit na silahis
Na tumatangging pailalim sa matinding lumbay o p**t.
Sapagkat hindi dapat magluksa ang maghรกpong
Katulad ng dakilang pag-ibig.

๐‘…๐‘–๐‘œ ๐ด๐‘™๐‘š๐‘Ž
16 Pebrero 2025

10/03/2025

๐— ๐—จ๐—ก๐—š๐—ž๐—”๐—›๐—œ๐—ก๐—š ๐—ฃ๐—”๐—ง๐—ก๐—จ๐—•๐—”๐—ฌ ๐—ฆ๐—” ๐—ž๐—”๐—ง๐—จ๐—ง๐—จ๐—•๐—ขฬ€๐—ก๐—š ๐—œ๐—ก๐——๐—œ๐—ข

๐‘€๐‘Ž๐‘‘๐‘Ž๐‘™๐‘–ฬ‚๐‘›๐‘” ๐‘™๐‘Ž๐‘›๐‘” ๐‘š๐‘Ž๐‘”๐‘–๐‘›๐‘” ๐‘ก๐‘Žฬ๐‘œ;
๐‘€๐‘Žโ„Ž๐‘–๐‘Ÿ๐‘Ž๐‘ ๐‘š๐‘Ž๐‘”๐‘๐‘Ž๐‘˜๐‘Ž๐‘ก๐‘Žฬ๐‘œ.

Hindi sapat na maipagparangalan mong walรข kang buntot
Kung para kang รกsong bahag-ang-buntot
Na paluhod-luhod
Sa panginoon mong banyaga;
Hindi sapat na nakatakas ka sa yungib ng karimlan
Kung para kang bulรกg na mangmang
Sa mga tunggalian, at nakagulapay sa dรกlitรข.

Higit na makabuluhang mabatid mong may taal kang bait,
At kayรข, may likรกs kang talino nang isรญlang sa banig
Para makilรกla ang mabuti at masamรข.
Higit na makatuturang matutuhan mong gamรญtin
Ang katutubรฒng talino at kaluluwa para itakwil
Ang nakamihasnang hiram at sinaunang ugali at hakร ;

At matutรบto kang magmuni, magsaliksik at magsiyasat
Sa nagisnan mong karunungan at realidad
Para matiyak ang totoo, makatarungan, at malayร .
Sa wakas, tutubรนan ka ng bagwis para lumipad at managinip,
Para tumuklas at lumikha ng bagoโ€™t sariling daigdig,
Para tumulong magkabagwis, mabigkis, maghimagsik,
At makaahon sa kumunoy ang iyong mga kapuwa
Mangmang at dukha.

Kapag naganap ito
Higit kang magiging tรกo,
Hindi, alipin, hindi busabos, hindi รกso;
Tunay at ganap kang tรกo,
At igagรกlang ng makapangyarihang edukado
At gahamang mariwasa.

๐‘…๐‘–๐‘œ ๐ด๐‘™๐‘š๐‘Ž
9 Pebrero 2025

10/03/2025
10/03/2025

๐— ๐—จ๐—Ÿ๐—” ๐—ฆ๐—ฌ๐—ข๐—ง๐—”ฬ€ ๐—›๐—”๐—ก๐—š๐—š๐—”๐—ก๐—š ๐—ฆ๐—ฌ๐—ข๐—ž๐—˜ฬ€

KAILANGAN KONG MAKISAWSAW sa gulong pangwika kamakailan. Nag-away ang mga alagad ng Lingguwistika sa anyo at pinagmulan ng โ€œ๐˜€๐˜†๐—ผ๐˜๐—ฎฬ€.โ€ Kailangan kong sumingit dahil wika namin iyon. Wika namin noong tin-edyer kami at dahil ayaw naming maintindihan ng aming titser ang aming usapan. Lalo na kung syotร  ang paksa. Hindi ito โ€œsintรก,โ€ sa panahon ni Pagsi iyon. Hindi rin ito โ€œshort time,โ€ dahil walรขng motel sa amin.

Sa aming barkada, ang โ€œ๐˜€๐˜†๐—ผ๐˜๐—ฎฬ€โ€ ay mula sa โ€œ๐—ฏ๐—ฎ๐˜๐—ฎฬ€.โ€ Ang batร  sa Bulakan ay may dalawang gรกmit. Una, utusan o boy sa trabaho. Ikalawa, at iyon ang aming paksa, GF, girlfriend. Me halong machismo pag sinabi mong, โ€œSyotร  ko.โ€ Batร  ko, GF at boy ko. Hehe. Nagsesentimental o nagpapatawรก lang ang Apo Hiking Society noong ikanta nilรกng โ€œMahirap magmahal ng syota ng ibรก.โ€

Ang wika namin ay may pangalang gaya ng Bekimon at Swardspeak. โ€œ๐——๐—ฎ๐—น๐—ถ๐˜๐—ฎฬ‚๐—ป๐—ด ๐—ฆ๐—ฒ๐—น๐—ฒ๐—ฐ๐˜๐—ฎ๐—ฑ.โ€ Para sa โ€œ๐—ฆ๐—ฎ๐—น๐—ถ๐˜๐—ฎฬ‚๐—ป๐—ด ๐—•๐—ถ๐—ป๐—ฎ๐—น๐—ถ๐—ด๐˜๐—ฎ๐—ฑ.โ€ Uso rin noon ang โ€œermatโ€ (mother), โ€œjeproksโ€ (projects). Ngunit maraming nagaganap na pagbago sa normal na anyo ng wika, kayรข โ€œselect-ad.โ€ Depende sa ma-select o mapilรฌ at maging popular. Kung minsan, basta katunog, โ€œpandesalโ€ (magsalsal), o tunog Japanese โ€œbiyakeroโ€ (para sa ra**st) at nagiging โ€œbakeroโ€ para sa macho, โ€œkawasakiโ€ (devirginized o larรด sa brand ng motorsiklo at wasak ang k1k1). Kung minsan, tunog French, โ€œmiswรก,โ€ (asawa, misis), โ€œmadamosyรกโ€ (maraming balahibo o senyal na marami ding bulb0l). Madalรฎ ang binaligtad na โ€œbogli,โ€ ngunit sopistikado ang โ€œgobilโ€ (larรด sa Mobil at binaligtad na libog).

๐‘ท๐’‚๐’‚๐’๐’ ๐’Ž๐’‚๐’ˆ๐’Š๐’ˆ๐’Š๐’๐’ˆ ๐’‘๐’‚๐’๐’๐’‚๐’‘๐’Šฬ€ ๐’‚๐’๐’ˆ ๐‘บ๐’€๐‘ถ- ๐’”๐’‚ โ€œ๐’”๐’š๐’๐’•๐’‚ฬ€โ€? ๐‘ฏ๐’Š๐’๐’…๐’Š ๐’๐’‚๐’Ž๐’‚๐’ ๐’Š๐’•๐’ ๐’๐’‚๐’ˆ๐’…๐’–๐’…๐’–๐’๐’๐’• ๐’๐’ˆ ๐’Œ๐’‚๐’‰๐’–๐’๐’–๐’ˆ๐’‚๐’๐’ˆ ๐’‘๐’‚๐’๐’…๐’Š๐’˜๐’‚ ๐’ ๐’‘๐’‚๐’๐’ˆ-๐’–๐’“๐’Š ๐’ ๐’ƒ๐’‚๐’ˆ๐’๐’๐’ˆ ๐’Œ๐’‚๐’ƒ๐’–๐’๐’–๐’‰๐’‚๐’ ๐’”๐’‚ โ€œ๐’ƒ๐’‚๐’•๐’‚ฬ€.โ€ Kolokyal na anyo lang ito. Gaya ng pangyayaring sa ibรกng lugar at panahon, itoโ€™y magiging โ€œtasyรดโ€ at iyon din ang ibig sabihin. Hindi naman ito dapat ituring na kauri ng โ€œsiomaiโ€ (siyomay) at โ€œsiopaoโ€ (siyopaw) na may kabuluhan sa wikang Chino. Hindi rin katropa ng โ€œsiyanรฒโ€ na talagang kinuha sa dulo ng โ€œprobinsiyanoโ€ (provinciano). Lalo naman hindi puwedeng ihanay sa nireispel na โ€œsiyobizโ€ mula sa Ingles na Show Biz (Show Business).

Kayรข samantรกlang may nakaipit na letrang I ang mga naturang โ€œsiyo-โ€ bรญlang pagsunod sa tuntuning OP tungkol sa consonant cluster sa unang pantig, ang โ€œsyo-โ€œ sa โ€œsyotร โ€ ay walรข nitรณ. Dahil walรข itong makahulugang gรกmit sa wika, maliban sa isang marker ng kolokyalismo. Walรข itong ibig sabihin, maliban sa nais ng barkada na guluhin ang normal na komunikasyong pangwika.

Noon ngaโ€™y katropa nitรณ ang โ€œsyokรจ.โ€ At ano ang ibig sabihin nitรณ?

Sirit? Ang โ€œsyokรจโ€ ay tawag namin sa baklรข o gay noon. Bakit? Uso na rin noon ang pagtawag ng โ€œbaklรขโ€ sa sward, sa halip na traditional na eufemismong โ€œbinabaรฉ,โ€ o ang tuksong โ€œbaklรญngโ€ at โ€œbaklรญta.โ€ Pero ang layรฒ ng โ€œsyokรจโ€ sa mga naturang tawag. Hindi ko na matandรขan. Pero parang nag-umpisa ito sa palagay na โ€œlalรกki dapat.โ€ Ang โ€œlalรกkiโ€ ay naging โ€œkรฉlotโ€ sa Dalitรขng Selectad. Kinuha ang โ€œke-โ€œ ng โ€œkรฉlotโ€ at kinabitan ng โ€œsyo-โ€œ kayรข nabuo ang โ€œsyokรจ.โ€

Naku! Talagang mahirap sundan ang likwad ng isip ng mga imbentor ng wikang pambarkadahan. Nagbabago ang kanilรก mismong tuntunin kapag nabisto ng di-kagrupo ang susi sa kanilรกng imbentong wika. Masisira ang ulo ng mga eksperto sa etimolohiya at epistemolohiya kapag sinikap unawain ang mga sistema ng ganitong jargon. Ang akin mismong paraan ng pagsulat sa โ€œsyo-โ€œ na hindi sumusunod sa tuntunin ng OP ay isang panukalร ng paraan ko ng pagdakip sa kanilรกng bigkas at pagkilรกla sa โ€œsyo-โ€œ na isang aberasyon at walรขng kahulugan ang gรกmit.

Gayundin ang turing ko sa โ€œcha-โ€œ ng gay language ngayon. Hindi ko ito pinapalitan ng โ€œtsa-โ€œ gaya ng tuntunin sa OP sapagkat nais kong isadula ang โ€œcha-โ€œ bรญlang isang rebelyon ng mga baklรข sa normal na wika ng bayan. Charot, hindi tsarot. Charing, hindi tsaring. Churva, hindi tsurva. Gayunman, may jargon na nagtatagal, at nagiging malaganap ang kahulugan, gaya ng โ€œtsugรฌโ€ na palagay koโ€™y ambag na ng mga marites kahit sa usaping politikal.

๐“ข๐“ช๐“ป๐“ฒฬ€-๐“ข๐“ชฬ๐“ถ๐“ธ๐“ฝ
ni Virgilio S. Almario
Ferndale Homes
19 Pebrero 2025

Address

Granja Street
Lucena
4301

Opening Hours

Monday 9am - 4am
Tuesday 9am - 4pm
Wednesday 9am - 4pm
Thursday 9am - 4pm
Friday 9am - 4pm

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Museo Espacio ng Quezon posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share