28/11/2025
“Hindi ko alam na ganito pala kasakit ang mangarap…”
Hindi ko naman pinangarap umalis ng bansa. Pero dumating yung punto na kahit anong kayod ko dito, parang hindi gumagalaw ang buhay. Utang dito, pautang doon, tapos yung mga pangarap ko para sa pamilya ko unti-unting nalaluma sa kakahintay.
Kaya nung isang gabi, habang natutulog yung mga bata, nagdesisyon ako
Aalis ako. Kahit masakit. Kahit nakakatakot.
Hindi ko makalimutan yung araw ng alis ko.
Nakapila ako sa airport, nanginginig yung k**ay ko habang nagme-message:
“Nay, paalaga ako sa mga bata ha? Sandali lang ako mawawala.”
Pero alam ko sa sarili ko: hindi lang “sandali.”
Kailangan kong tiisin lahat para mabigyan sila ng buhay na hindi ko naranasan.
Pagdating sa abroad, para akong batang pinaglakad sa highway hindi ko alam saan pupunta, hindi ko kilala yung mga kasama ko, at ang lalim ng gabi. Yung unang trabaho ko, halos hindi ko maintindihan yung boss. Lahat ng ingles ko biglang na-evaporate. Pero wala akong choice. Ngumiti ako kahit nanginginig, tapos sabay sabi:
“Yes, ma’am.”
Ang dami kong unang beses doon:
— Unang beses magtrabaho nang walang pahinga.
— Unang beses umiyak sa CR para walang makakita.
— Unang beses sumahod na kulang pa rin dahil sinasalo ang lahat ng problema ng pamilya.
— Unang beses kong maramdaman na kahit pagod na pagod ka na… wala ka namang pwedeng sandalan.
Pero boss, ang pinaka-masakit?
Yung video call.
Kapag sumasagot yung anak ko ng, “Ma, kelan ka uuwi?”
Hindi ko masabi yung totoo na hindi ko rin alam.
Nakangiti ako sa screen pero tumutulo na pala luha ko.
May araw na gusto ko nang umuwi.
May araw na iniisip ko, “Para kanino ba ‘to? Sulit pa ba?”
Pero pag gusto ko nang sumuko, iniisip ko yung mukha nila, yung mga pangarap nilang ayaw ko nang madurog tulad ng sa akin noon.
Hanggang sa nasanay ako.
Yung dating mahiyain, natuto na.
Yung dating nangangapa sa ingles, biglang naging confident.
Yung dating takot magk**ali, naging matapang na.
At sa bawat padalang pera, sa bawat ipinapagawang bahay, sa bawat bagong sapatos ng mga anak ko, may kasamang pagod, sakit, at paghihirap na hindi nakikita ng iba.
Pero alam mo ano ang totoo?
OFW ako, pero tao rin ako. Napapagod. Naa homesick. Nasasaktan.
Hindi kami ATM machine. Hindi kami superhero.
Pero araw-araw, pilit naming kinakaya para may maibigay sa mga mahal namin.
At kung may isang bagay akong natutunan, ito yun:
“Minsan kailangan mong lumayo para maabot ang pangarap na matagal nang nakatago sa puso mo.”
Kaya sa kapwa kong OFW:
Kung pagod ka na… normal ‘yan.
Kung umiiyak ka gabi-gabi… hindi ka nag-iisa.
Kung pinipili mo pa rin magtrabaho bukas… matapang ka.
Hindi mo man naririnig palagi, pero totoo ito:
May pamilya kang proud sa ‘yo.
May mga batang umaasa sa ‘yo.
At may pangarap kang unti-unti mong tinutupad—kahit hindi mo napapansin.
At balang araw, pag-uwi mo, may yayakap sa’yo at sasabihing:
“Ma/Pa… salamat. Dahil hindi mo kami sinukuan.”