12/06/2025
๐๐๐ง๐๐๐๐๐๐ก | ๐ฆ๐ฒ๐ถ๐-๐๐ผ๐ฐ๐ฒ: ๐๐ฟ๐ฎ๐ ๐ป๐ด ๐๐ฎ๐น๐ฎ๐๐ฎ๐ฎ๐ป๐ด ๐๐๐๐ฎ๐ฑ
Taunan kung pagpugayan ng mga Pilipino ang ikalabindalawa ng Hunyo sa bansa, at sa naaangkop na kasanhian: ipinahiwatig ng pagwagayway ni Ambrosio Rianzares Bautista ng bandila ng Pilipinas sa Kawit ang pagpapahayag ng liberasyon ng unang republika mula sa Kastilang pamamahala. Bagaman nagapi ng Estados Unidos ang kahangaran ng Pilipinas para sa soberanya noong digmaang Pilipino-Amerikano, at napalawig ng pagdatal ng mga Hapon ang peryodiko ng okupasyon, mahihinuha ang kalayaang natamo ng bansa higit pa sa pampamantasang pagpapakahulugan: ang paglaya ng mga katutubo mula sa kamalayan ng pagsasawalang-bahala sa paniniil at ang pagtindig para sa hangarin ng pansariling determinasyon. Sa kurso ng pangangasiwang Amerikano at Hapon, natunghayan ang samu't-saring pagtikas ng mga Pilipino sa pagtugis sa inaasam na kalayaanโmula sa pagsisikap ng diplomatikong si Felipe Agoncillo at ng Philippine Central Committee sa Hong Kong para sa rekognisyon ng internasyunal na komunidad sa kalayaang Pilipino hanggang sa pag-aaklas ng HUKBALAHAP kontra sa puwersang Hapon. Gayunpaman, sapat bang salik ang kasikhayan para sa pansariling pamamahala upang mailathalang tunay na malaya ang isang bansa?
Sa pagpihit patungo sa dekada nobenta, bagaman pormal nang nagwakas ang kasunduan sa base militar ng Pilipinas at Estados Unidos, sa bisa ng nilagdaang Mutual Defense Treaty at Visiting Forces Agreement ay nagpatuloy sa pamamalagi ang hukbong Amerikano sa bansaโisang tiyak na manipestasyon ng imperyalismong kano sa kabila ng pagkakaloob nito ng soberanya sa Pilipinas halos isang taon matapos ang ikalawang digmaang pandaigdig. Gayundin, nananatili ang pagsangguni ng ekonomiya ng bansa sa Amerika bunsod ng Bell Trade Act, kung saan ipinapanukala ang balatkayong paggawad ng pandigmaang rehabilitasyon ng Estados Unidos sa Pilipinas sa porma ng kasunduang pangkomersyo at kalakalan. Sa lantarang panunustos ng Pilipinas ng kayamanan, hilaw na materyales, lakas-paggawa, at sandatahang lakas sa Amerika, kasangga ang papalit-palit na pagbalimbing ng nakaraan at kasalukuyang pamahalaan sa Tsina at Estados Unidos, isang sentimento ang matutumpak: patuloy ang dependesiya ng Pilipinas sa mga banyagang entidad sa pagpapaigting ng lokal na hukbong militar at pagpapasigla ng nasyunal na ekonomiya na tanging mga burgis at korporasyon ang nakikinabang. Sa kapilas na diskurso, maliban sa independensiya, ay nilayon din ng Supremo Andres Bonifacio ang pagtatatag ng lipunang malaya mula sa aristokrasya, pangingibabaw ng mahaharlika, at pagbuwag sa istrukturang itinatag ng kolonyal na pamahalaan โ gayunpamaโy primaryang tunguhin ng rebolusyon ang payak na paghalili sa banyagang pamamatnugot, taliwas sa malimit na naratibong ibinibida ang panawagan para sa panlipunang pagkakapantay-pantay. Sa pagwagayway ng watawat ng Pilipinas sa bintana ng tahanang bato ni Aguinaldo, maipalalagay bang tunay na nakamit ang prinsipyo ng rebolusyon gayong diktado ng dayuhang interbensyon at pandaigdigang sikulo ng korelasyon ang usad ng pamamahalang Pilipino? Gayundin, ganap bang kinatawan ng rebolusyon ang nangingibabaw na Pilipinong samo para sa makamasang lipunan gayong hanggang sa kasalukuyan ay talamak ang distingksyon ng mga panginoong may lupa sa mga magsasaka, kapitalista sa manggagawa, korporasyon sa mangingisda, at mayorya sa minorya?
Bagaman natatamasa ng Pilipinas ang pribilehiyoโt esensya ng soberanya, sariling pamamahala, tiyak na teritoryo, at nasasakupang populasyon, nananatiling eksklusibo ang sandiwa ng tunay na kasarinlan sa iilan. Sa samuโt-saring pananaw ng mga Pilipino patungkol sa gampanin ng Amerika sa intyernasyunal na paksain ng bansa, lilitaw ang dibisyon ng lokal na pagkiling patungkol sa layunin ng banyagang bansa na pilit isnisiksik ang kanilang interes sa suliraning kanilang pinasimunuan. Ang patuloy na pananamantala sa lakas-paggawa, hukbong sandatahan, at ang mapanlinlang na pangako ng kalakalan para sa pang-ekonomiyang estabilidad ang nagpapakain sa espasyong pumapagitna sa kapakanan ng mga Pilipino at sa kaluguran ng dayuhang namumuhunan na patuloy lamang sa paglago habang nanantiling huwad ang kalayaang ipinagdiriwang ng bansa.
๐จ๐๐๐๐๐
๐บ๐ ๐๐: ๐ข๐๐๐๐๐๐๐บ๐ ๐ฎ. ๐ฌ๐บ๐ผ๐บ๐ฝ๐๐๐
๐ฆ๐๐บ๐๐๐๐ ๐๐: ๐ค๐
๐ ๐ก๐พ๐๐๐๐
๐
๐
