Ang Siklab

21/08/2025

𝐁𝐀𝐋𝐈𝐓𝐀 | Buwan ng Wika 2025: Pagpapahalaga sa sariling wika, paglinang sa makasaysayang bansa

Patimpalak sa Pagsulat ng Tampok na Balita sa pagdiriwang ng Buwan ng Wika 2025 na may temang: “𝐏𝐚𝐠𝐥𝐢𝐧𝐚𝐧𝐠 𝐬𝐚 𝐅𝐢𝐥𝐢𝐩𝐢𝐧𝐨 𝐚𝐭 𝐊𝐚𝐭𝐮𝐭𝐮𝐛𝐨𝐧𝐠 𝐖𝐢𝐤𝐚: 𝐌𝐚𝐤𝐚𝐬𝐚𝐲𝐬𝐚𝐲𝐚𝐧 𝐬𝐚 𝐏𝐚𝐠𝐤𝐚𝐤𝐚𝐢𝐬𝐚 𝐧𝐠 𝐁𝐚𝐧𝐬𝐚”, isinigawa nitong ika-20 ng Agosto sa ganap na ala-una ng hapon sa Columban College - Basic Education Asinan.

Matagumpay na isinagawa ang patimpalak sa tulong ng organisasyong Kalipunan ng mga Kabataang Mag-aaral sa Filipino (KaKaMFi), na dinaluhan ng mga mag-aaral nasa ika- 12 na baitang mula sa iba’t ibang strand ng senior high school.

Samantala, pinangunahan naman ni Bb. Sheila Marie C. Edrosolo at mga opisyal ng KaKamFi ang kaganapan. Sa pagsisimula ng patimpalak, ipinaalala ni Bb. Edrosolo ang mga pamantayan at panukatan sa paggawa ng aktibidad kasunod ng pagsisimula sa pagsulat ng mga kalahok.

Sa parehong araw, isinagawa rin ang iba pang aktibidad gaya ng Spoken Letter na nasa anyo namang bidyo. Dagdag pa rito, nagkaroon din ng mga patimpalak ng Pagsulat ng Editoryal at Sulat Bigkas na sinalihan naman ng mga mag-aaral mula sa ikalabing-11 baitang.

Dinaraos ang patimpalak na ito hindi lamang upang pahalagahan at pagyamanin ang ating wika kundi maipakita rin ang taglay na kakayahan ng mga mag-aaral sa iba't ibang larangan kaalinsabay ng pagdiriwang ng Buwan ng Wika ngayong taon.

✍️: Jaemie Orgaya
📸: Hanni Pearl Perez

09/08/2025

08/08/2025

𝐁𝐀𝐋𝐈𝐓𝐀 | Pinunong nagtuturo, pinunong natututo: CCI, isinagawa ang Leadership Talk 2025.

Dinaos ang isang programang dinaluhan ng mga mag-aaral mula sa Columban College Inc. Basic Education Asinan na may temang Leadership Talk: “Rooted in Faith Leading with Integrity: Cultivating Catholic Leadership in the 21th Century", ito ay ginanap ng ika-6 ng Agosto 2025, alauna ng hapon sa Convery Hall.

Bago magsimula ang aktibidad, nagbigay papremyo si Dr. Alysa Mae C. Abella sa mga mag-aaral na dumalo nang mas maaga pa sa oras ng pagsisimula ng programa. Samantala, pinangunahan naman nina G. Francis Robert Dela Cruz at G. Jan Ryan Reyes ang pagsisimula ng programa na sinundan panalangin na isinagawa ni Bb. Jessica Dionisio. Kasunod nito, nagbigay rin ng panimulang mensahe si Dr. Abella, assistant principal at ang pagpapakilala nito sa tagapagsalita ng programa na si G. John Harvey G. Quinto ng Local Assessment Operations Officer Province of Zambales.

Sinimulan ni G. Quinto ang pagbabahagi ng kanyang karanasan bilang isang officer. Ayon sa kaniya, “Leadership takes time, Leadership don’t rush." Dagdag pa rito, isa sa mga pagsubok na kanyang hinarap noon bilang isang lider ay ang pagkakaiba ng kultura na mayroon sa kolehiyo sa panahon nila noon.

Ayon kay G. Quinto, “Nagkaroon ng misinterpretations and misunderstandings doon sa different cultures and groups na pinanggalingan but feeling ko naman meron namang at maganda naman at may professionalism naman ‘yung mga kasama ko noon at syempre college na kami at mas matured na kami that time…”

Inihayag rin niya ang kahalagahan ng programa para sa mga mag-aaral upang magsilbing ideya, paglaganap ng kamalayan, at kaalaman sa mga impormasyon dahil ang pagiging lider ay hindi lamang basta ay magaling na lider, kinakailangan ito ng pagiging sabik sa impormasyon at kaalaman.

Isinagawa ang programa upang hubugin ang mga katangian at kakayahan ng mga mag-aaral bilang lider. Sinundan ito ng maikling gawain kung saan namili ang bawat organisasyon ng kanilang tinuturing na idolong lider. Kasunod nito, nagkaroon ng presentasyon ang apat na napiling organisasyon sa entablado.

Matapos ang aktibidad, binigyang sertipiko ang mga tagapayo ng bawat organisasyon na dumalo sa programa. Samantalang nagbahagi muli ng talumpati at personal na pasasalamat si Dr.
Alysa C. Abella sa mga naging bahagi ng programa.

Ulat ni: Jaemie Orgaya

Litrato nina: Carissa Mae Rivero, Carl Resumadero, Andrea Calixtro, at Jereniel Manzano

01/08/2025

𝐁𝐀𝐋𝐈𝐓𝐀 | 𝘉𝘢𝘨𝘰𝘯𝘨 𝘱𝘢𝘮𝘶𝘯𝘶𝘢𝘯, 𝘣𝘢𝘨𝘰𝘯𝘨 𝘴𝘪𝘮𝘶𝘭𝘢: 𝘊𝘊𝘐 𝘖𝘢𝘵𝘩 𝘛𝘢𝘬𝘪𝘯𝘨 𝘚.𝘠. 2025-2026.

Isinagawa ang panunumpa ng mga opisyal na mag-aaral ng mga organisasyon ng paaralang Columban College Inc. – Asinan (CCI), na ginanap sa Convery Hall sa ika-1 ng Agosto 2025, ganap na alas tres ng hapon.

Para sa pagbubukas ng programa, pinangunahan ito ni Dr. Alysa Mae C. Abella, Assistant Principal ng nasabing paaralan, kung saan nagbigay ng maikling talumpati at ipinakilala ang mga g**o na tagapayo ng bawat organisasyon.

Sa tulong ng School Secondary Leader Government (SSLG) President na si Lance Andrew P. Raro, matagumpay na naisagawa ang panunumpa, oath of office, na siyang buong pusong ibinigkas ng mga mag-aaral. Ibinigay naman ni Dr. David C. Bueno, Vice President for Academic Affairs and Student Services at kasalukuyang Dean of Graduate School, ang kanyang kumpirmasyon sa mga nahalal na mag-aaral na ganap na silang bahagi at opisyales ng organisasyon.

Itinuturing ang panunumpang ito bilang mahalagang hakbang upang mas mapalalim ang pag-unawa at pananagutan ng isang mag-aaral na opisyal sa kanyang gampanin sa organisasyon ng paaralan.

Kasunod naman nito, sa entablado, tinanggap ng mga mag-aaral ang parangal bilang opisyales ng organisasyon kasama ang mga g**o na tagapayo.

Sa pagsasara ng programa, nagbigay muli ng talumpati at personal na pasasalamat si Dr. Alysa C. Abella sa mga mag-aaral at mga g**ong tagapangasiwa ng bawat organisasyon ng paaralang Columban.

Sa pangunguna nina G. Francis Dela Cruz at Jan Ryan Reyes, matagumpay ang takbo ng programa sa pagsisimula hanggang sa pagtatapos nito.

✍️: Melissa Tala
📸: Kevin P. Mallari at Kassandra Kate Digol

30/07/2025

OPINYON | BongBong mambubudol!!!’

Tila isang matagal nang sirang plaka ang muling pinatugtog sa entablado ng kapangyarihan—ang State of the Nation Address 2025 ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr., na sa halip na magbigay-liwanag sa tunay na lagay ng bayan, ay mistulang palabas na puno ng ilusyon, hungkag na pag-asa, at muling pagbalot sa mga lumang pangako. Sa halip na makatotohanang pagsusuri ng kasalukuyang krisis—ang SONA ay naging entablado ng retorika, ng mga recycled na programa, at ng paulit-ulit na retoke sa parehong pangakong hindi kailanman nagkabunga. Masasabing isa itong stand-up comedy ng administrasyong pilit pinapatawa ang sambayanang matagal nang umiiyak sa gutom, pangamba, at pagkabigo. Ang SONA 2025 ay hindi naging salamin ng katotohanan kundi kurtinang nagtatakip dito.

Sa kabila ng lahat, dapat pa rin nating kilalanin ang kanyang pagtanggap ng accountability at ang pagiging mulat sa pagkadismaya ng mamamayan—isang hakbang na bihira sa mga nasa kapangyarihan. Ngunit hindi sapat ang pagkilala sa problema kung mananatili itong nasa papel at datos lamang. Nakakatawang isipin na ang Pangulo’y bumabase sa mga numero, ngunit tila hindi niya nakita ang realidad sa kalsada—ang gutom, ang kakulangan, ang sigaw ng karaniwang Pilipino. Ilang beses na rin nating narinig ang mga isyung inilahad niya—pawang luma, paulit-ulit, at pinangakuang sosolusyunan—ngunit nasaan na ang pagbabago? Mas masaklap, maraming mas mabibigat na isyu ang tuluyang hindi man lang nabigyang pansin—mga usaping ipinangakong aaksyunan noong nakaraang taon na ngayon ay parang hindi na umiral. Kung tunay ang malasakit, bakit tila wala pa ring malinaw na direksyon?

Sa kanyang SONA, binigyang-diin ni Pangulong Marcos Jr. ang ilang pangunahing suliranin sa bansa gaya ng ekonomiya at kawalan ng trabaho, kalagayan ng mga pampublikong g**o, benepisyong pangkalusugan sa ilalim ng PhilHealth, at libreng internet sa mga pampublikong paaralan. Kabilang din sa mga isyung tinalakay ang palpak na imprastraktura tulad ng mga hanging bridge at flood control projects, gayundin ang paggastos na wala sa National Expenditure Program.

Ngunit ang pinakapinuri niyang tagumpay ay ang Php 20.00 kada kilong bigas na aniya’y “matagumpay na naipatupad” sa lahat ng isla ng Pilipinas nang hindi nalulugi ang mga magsasaka. Plano raw itong palawakin sa buong bansa sa pamamagitan ng daan-daang KADIWA stores at LGU centers sa ilalim ng budget ng Department of Agriculture. Mariin din niyang binalaan ang mga negosyanteng magmamanipula sa presyo ng bigas na ituturing na economic sabotage. Gayunman, hindi malinaw kung may konkretong ebidensya ng malawakang implementasyon, gayundin kung sapat ang suporta sa mga magsasaka upang mapanatiling mababa ang presyo nang hindi isinasakripisyo ang kanilang kita. Bukod dito, binanggit rin ang isyu sa mga nawawalang sabungero, problemang hindi pa rin nalulutas. Pati na rin ang patuloy na kakulangan sa suplay ng kuryente at tubig—mga suliraning tila nananatili sa kabila ng paulit-ulit na pangako ng aksyon.

Subalit sa dami ng mga isyung tinalakay sa SONA, kapansin-pansing hindi nabanggit ang ilan sa pinakamabibigat at pinakakontrobersyal na usapin na hinahanap ng taumbayan—gaya ng patuloy na problema sa online gambling at POGO operations na kaugnay ng kriminalidad at human trafficking, ang agresibong panggigipit ng China sa West Philippine Sea na banta sa ating soberanya, ang kakulangan sa dagdag-sahod para sa mga manggagawa sa gitna ng mataas na inflation, at ang isyu ng umano’y misuse ng trilyong pisong pondo ng gobyerno. Hindi rin tinalakay ang impeachment complaint laban kay VP Sara Duterte, at ang mga usaping legal na kinakaharap ni dating Pangulong Rodrigo Duterte. Mahalaga ang mga ito dahil direkta itong nakaaapekto sa ekonomiya, soberanya, karapatang pantao, at tiwala ng publiko sa pamahalaan. Ang pananahimik sa mga isyung ito ay hindi simpleng pagkukulang—ito ay indikasyon ng selective transparency at pag-iwas sa pananagutan, na siyang higit na nagpapalalim sa krisis ng tiwala ng mamamayan sa mga namumuno.

Kung ikukumpara sa mga isyung tinalakay noong nakaraang taon, makikita na paulit-ulit pa rin ang pokus sa agricultural at power supply—mga problemang matagal nang hinihintay ng konkretong solusyon. Subalit sa kabila ng patuloy na pagharap ng bansa sa mga seryosong usaping tulad ng turismo, kapakanan ng OFWs, kriminalidad, POGO operations, at ang tensyon sa West Philippine Sea, kapansin-pansing hindi man lang ito nabanggit ngayong taon. Isa itong nakakabahalang pananahimik. Dahil muli ang kawalan ng mga isyung ito sa talumpati ay hindi simpleng pagkukulang, kundi isang indikasyon ng pagkakalimot sa tunay na sigaw ng sambayanan.

Madaling magsalita. Madaling magpangako. Pero hanggang kailan tayo mabubusog sa paulit-ulit na retorika? Sawang-sawa na ang mga Pilipino sa sistema kung saan ang mga salita ay magarbo, ngunit hungkag—mga pangakong inuulit taon-taon, ngunit hindi kailanman ramdam sa pang-araw-araw na buhay. Habang ang liderato ay abala sa pagbibitiw ng libo-libong salita, ang taumbayan ay patuloy na kumakalam ang sikmura, naghihintay ng konkretong aksyon. Sa dulo, ang mga pangakong "tutulungan kayo" ay tila ba naging bahagi na lang ng script, habang ang tunay na Pilipino ay nananatiling nasa laylayan, pilit inaabot ang mga nasa tuktok na tila nakakalimot kung para kanino ba talaga sila naroon.

“Kailangan ng taumbayan ang buong katotohanan. Kailangang may managot sa matinding pinsala at katiwalian,” diretsong sinabi ng Pangulo—at tama siya. Ngunit ang katotohanang ito ay hindi lang salita, kundi isang panawagan ng bayan para sa tunay na hustisya at pananagutan. Kung sa susunod na SONA ay muli na namang mauulit ang parehong mga pangako, wala nang magugulat—dahil alam na natin ang iskrip. Kaya’t bilang mamamayan, responsibilidad din natin ang maging mapanuri, makialam, at manindigan. Hindi sapat ang manood at makinig—dapat tayong magtala, magbantay, at maningil. Sa tinatawag nilang "Bagong Pilipinas," walang katiyakan ang kinabukasan kung patuloy tayong magpapabulag at magpapabudol. Ang tunay na progreso ay mangyayari lamang kung ang bawat Pilipino ay mulat, mapanagot, at handang makibansa para sa tunay na pagbabago.

✍️: M. Garcia
🎨: J. Valerez

27/07/2025

𝐋𝐀𝐓𝐇𝐀𝐋𝐀𝐈𝐍 | “Mga pahinang pilit na ibinubura bago pa man ito maisulat”

Sa araw na ang tinta’y hindi na basta sumisirit at ang mga papel na wari’y sinisilip muna bago sulatan, nagiging tila buwis buhay ang pagsulat at ang pagtatanong. Subalit sa kabila ng mga pilit na pagsasawalang imik ay may mga tinig pa rin na patuloy na humuhugot ng lakas sa katotohanan — sapagkat ang pamamahayag nang malaya ay hindi lamang basta karapatan o kapangyarihan, ito’y isang paninindigan.

Sa paggunita ng Pambansang Araw ng Kalayaan sa Pamamahayag ng mga Kabataang Mamamahayag ay muling binuklat ang bagong hibla sa kasaysayan — hiblang isinulat ng katapangan, pinanday ng prinsipyo at inilathala sa kabila ng hindi tiyak na kapayapaan.

Mula sa pamunting pahayagang pangkampus, may mga kasaysayang pilit na hinihipan datapwat paulit-ulit din na isinusulat. Mga makatang peryodista na sa murang edad ay natututo nang tumindig at magsilbi sa harap ng awtoridad. Bagama’t sa ilalim ng Batas ng Republika Blg. 11440 o “National Campus Press Freedom Day Act,” na kinikilala at pinapangalagaan ng Republika ng Pilipinas ang malayang pamamahayag ng midyang pang-kampus bilang haligi ng demokrasya. Sila ang mga mata ng silid-aralan at ang mga munting tinig na pilit na pinapatahimik. Ngunit hindi lahat ng katotohana’y malayang nailalahad — lalo na kung ang sistemang dapat magsilbi at siya ring unang humahadlang.

Sa likod ng mga artikulo ay may matinding binuno sa ilalim ng mga mahinang ilaw, nagtatago sa mga nakakapangambang baka may kumatok sa kinabukasan. Ang malayang pamamahayag ay hindi lang basta abstrakto sa mga peryodista — ito ay ang kamalayan sa mga karanasan, isang tahimik na laban sa pagitan ng takot at katotohanan.

Ang Pambansang Araw ng Kalayaan sa Pamamahayag ng mga Kabataang Mamamahayag ay hindi lamang naituturing na pagdiriwang ng kalayaan. Bagkus ito ay isang paalala ng walang humpay na tungkulin. Hindi ito isang kasulatan sa nakaraan na natapos, kundi isang kasaysayang patuloy na inilalahad sa bawat kampus, sa bawat silid, sa bawat pahina ng dyaryong gawa sa pagkilos. Ito ay ang pagkakataon ng paggunita at paniningil — paniningil sa mga pangakong kalayaan at katotohanang madalas pinasisiil.

Sa kabila ng mga pagtangkang hadlangin ang katotohanan, patuloy na binubuhay ang diwa ng malayang pamamahayag. Sapagkat ang katotohanan na kahit balutin ng sakit ay siyang pilit rin na binibigkas ng mga kasulatan — mga estudyanteng kahit pigilan at patahimikin ay natutong bumuo sa pagitan ng mga linya — kung saan ang katahimika’y boses at ang mga pahina ay patalim.

Sa huli, inilalahad natin ang pagtanggi — sa panggigipit, sa mga lihim na pilit itinatago, at sa paghahadlang sa mga tinig ng kabataan. Sa dulo ng bawat artikulo, nasa atin ang pangwakas na salita at iyon ay ang hindi paglimot, bagkus patuloy na pamamahayag.

✍️: Jhana Ashley Bandillo
🖼️: Ren Kiera Coquilla

25/07/2025

𝐎𝐏𝐈𝐍𝐘𝐎𝐍 | Tinanghal sa balita, pinagkaitan ng ginhawa

Ang saya raw maging Pilipino.

May bayanihang bukal sa loob. May halakhak sa kabila ng baha. May selfie habang giniginaw sa bubong, gutom at pagod sa kahihintay ng tulong. May sayaw sa gitna ng ulan—tila ba laging may ngiti, kahit hinahampas na ng unos ang mismong kaluluwa.

Oo, may lugar ang kasiyahan. Ngunit hindi masaya ang Pilipino dahil gusto niyang tumawa sa gitna ng delubyo. Kailangan nating tumawa—sapagkat kung hindi, baka tuluyan na tayong lamunin ng sistemang patuloy tayong binibigo.

Tila tayo na lamang ang natitirang balikat ng isa’t isa. Sa bawat sakunang dumarating—mula kina Crising, Dante, hanggang kay Emong—taumbayan ang unang kumikilos, habang ang mga may kapangyarihan ay nananatiling komportable, tahimik, at ligtas.

At sa bawat ngiting hinuli ng kamera, mabilis tayong itanghal:
“Tingnan mo ang tatag nila. Resilient talaga ang Pilipino!”

Ngunit kailan pa naging gantimpala ang pagtitiis?

Kailan pa naging kapalit ng sistemang gumagana ang papuri sa ating katatagan? Sa likod ng bawat ngiti ay sigaw:
“Hindi kasikatan ang kailangan namin. Tulong. Sistema. Solusyon.”

Ang “resilience” ay hindi dapat maging dahilan upang pabayaan. Hindi ito paanyaya para sa paulit-ulit na pagpapabaya ng gobyerno. Sapagkat habang pinapalakpakan ang ating kakayahang makabangon, unti-unti namang ipinagkakait ang karapatang mabuhay nang hindi laging nangangapa sa dilim.

Ang pagbaha ay hindi na lamang resulta ng ulan—ito’y bunga ng marupok na plano, ng mga proyektong walang pundasyon, at ng mga lider na mas abala sa pagpapakitang gilas sa kamera kaysa sa pagtugon sa tunay na pangangailangan.

Nasaan na ang sistemang ipinangako?

Sa tuwing sakuna, ang tagpo’y tila isang palabas:
Mamamayang naghihintay ng tulong, gobyernong huli ang dating. At kung makaligtas ang bayan, mabilis ang mga opisyal sa pagbati’t pagpo-post ng “We are proud of you.”

Ngunit hindi papuri ang kailangan. Hindi pagkilala sa Facebook. Hindi soundbite.

Ang kailangan: konkretong hakbang, maagap na tugon, at programang makatao—hindi pansamantalang ayuda, kundi pangmatagalang estratehiya. Hindi pagbida sa camera, kundi serbisyo sa komunidad. Hindi pagkalinga sa imahe, kundi pagkalinga sa buhay.

Hindi na rin sapat ang mga proyekto kung marupok ang estruktura at mababaw ang pananagutan. Kung may pondo, bakit kulang ang tulong? Kung may plano, bakit palaging huli ang galaw?

Hindi na kailangang magpabida sa gitna ng trahedya.
Ang tunay na bayani ay hindi laging nasa balita. Nasa komunidad sila—nagtutulungan, nagdadamayan, at nagsusumamo ng pagbabago.
Hindi para sa kamera, kundi para mabuhay.

Ang Pilipino ay hindi naghahanap ng titulong “matatag.” Ang tanging hinihingi: sistemang gumagana bago pa kailanganin, tulong bago pa maminsala, at lideratong hindi lamang tumitingin mula sa itaas.

Totoo, masaya pa ring maging Pilipino—dahil sa tapang, damayan, at tibay ng kalooban. Ngunit kung ang saya ay laging may kaakibat na gutom, sakit, at pangungulila, kailan pa natin sasabihing “Tama na”?

Ngayon ang panahon upang gawin ang tama. Hindi na sapat ang mga palakpak. Hindi na sapat ang mga pangakong nakukubli sa ngiti.

Ang hustisya at kaginhawaan ay hindi dapat maging palabas. Dapat itong maging realidad—para sa lahat.

Isinulat ni: Lliane Roxanne Aquino at Julius Deacon Gabriel
Dibuho ni: Nathan Paul Valdenibro

25/07/2025

𝐄𝐃𝐈𝐓𝐎𝐑𝐘𝐀𝐋 | Sa gapos ng dilim, laya’y naninimdim

Sa isang lipunang sinasabing umiiral ang batas, paano maipapaliwanag na ang isang 81-anyos na lalaki—may karamdaman, walang armas, at wala ni anong kapangyarihang politikal—ay paulit-ulit na ginagapos ng sistemang dapat sanang nagtatanggol sa kanya?

Ganito ang sinapit ni Pruding delos Santos, isang matanda’t karaniwang mamamayan, na muling hinaharap ang bangungot ng isang kasong matagal nang pinawalang sala. Matapos ang anim na buwang pagkakapiit sa kasalanang hindi niya ginawa—dahil lamang sa pagkakahawig sa isang wanted na kriminal—si Tatay Pruding ay pinalaya sa bisa ng writ of habeas corpus. Dito kinilala ng korte ang kawalan ng batayan ng pagkakakulong: walang sapat na ebidensya, walang wastong pagkakakilanlan, at higit sa lahat, walang katarungan.

Ngunit ngayon, tila binabaliktad ng Office of the Solicitor General ang mismong hatol ng hustisya. Sa kanilang inihain na Motion for Reconsideration, ipinrisinta nila ang isang mula sa social media—malabo, hindi berepikado, at pinilit na ipareha sa mukha ng isang matandang may chronic kidney disease, arthritis, at gout.

Hindi ito makatarungan. Hindi ito rasyonal. At lalong hindi ito makatao.

Ginagawang laruan ng estado ang proseso ng batas—isang larong mapanganib kapag ang pusta ay buhay, dignidad, at kalayaan ng tao. Kapag ang social media ay ginagawang “primary evidence” ng OSG, hindi lang si Tatay Pruding ang nasa bingit ng panganib. Tayong lahat.

Kung si Tatay Pruding ay maaaring mabilanggo muli sa ganitong kababaw na basehan, sinong susunod?

Ang isyung ito ay hindi na lamang personal na krus ni Tatay. Isa na itong salamin sa bitak-bitak na mukha ng ating hustisya—ang sistemang kayang magkamali, at pagkatapos ay ipilit ang pagkakamaling iyon nang walang bahid ng paghingi ng tawad.

Muling ikulong si Tatay Pruding ay hindi simpleng pagkukulang. Ito ay hayagang paglapastangan sa karapatang pantao at paninikil sa inaasam na katarungan ng mga pinakamahihina sa lipunan.

Panahon nang iwaksi ang normalisasyon ng maling pag-aresto.

Sa bawat pagkakamali ng Estado, nararapat ang pananagutan. Hindi sapat ang mga teknikalidad at palusot na “parte ng proseso.” Kung totoong may saysay pa ang batas sa Pilipinas, dapat ay igiit ng taumbayan ang kagyat na pagtigil sa paulit-ulit na pagdudusa ni Tatay Pruding.

Hustisya ay hindi dapat maging luho na para lang sa mayayaman o may koneksyon. Ito ay karapatan, at kapag ito’y ipinagkait, lumalalim ang gapos. Tumitindi ang dilim.

At habang ginagapos sa maling akusasyon ang isang matanda, ang tunay na kriminal ay malayang lumalakad sa liwanag.

✍️: Daphne Aleene Jimenea
🎨: Angel Mundo Reyes

24/07/2025

𝐋𝐀𝐓𝐇𝐀𝐋𝐀𝐈𝐍 | “Hindi sapat para sa mga salat”

"BAGYO KA LANG, PINOY KAMI!" Ito ang buong pusong sigaw ng sambayanan sa tuwing sumasalpok ang hagupit ng iba't ibang bagyo rito sa Pilipinas. Sa kabila ng bawat daluyong ng pagsubok, bumabangon at umaahon ang bawat isa, nakatindig nang may ngiti sa labi. Ganito magpakita ng katatagan ang mga Pilipino. Patunay lang na mas matibay ang bayanihan kaysa mga unos na nararanasan.

Kahit minsan ay hindi na pangkaraniwan ang lakas na taglay nito, para bang talsik lamang ang dinudulot at iniiwan nito sa libo-libong pamilya at sangkatauhan. Kaya naman, halos maging apelyido na nga ng ating bansa ang "KATATAGAN" sa tuwing kumakaharap sa malalaking sakuna katulad ng lindol, pagsabog ng bulkan, sunog, baha, buhawi, at bagyo. Isa itong magandang simbolo ng pag-asang naipamana na sa atin ng mga naunang henerasyon—isang patunay na hindi tayo basta-basta maaanod sa kahit anupamang hamon.

Gayunpaman, sa napakatagal na buhos ng mga kapahamakang ito, may kaakibat na tanong: kung may isang matang nakangiti at nagsasabing "Salamat at nairaos ko," mayroon ding isang mata ang nagtutulo at napapatanong, "Kailan kaya may aabot sa kamay kong limitado ang abot?" Hanggang kaninong kaapu-apuhan pa ba natin ituturong piliing maging matatag habang ang karapatan ay patuloy na niyuyurakan at binabasag? Hanggang kailan natin mamahalin ang bansang hindi naman tayo minamahal pabalik ng sistema?

Hindi sapat ang papuri sa ating katatagan. Hindi na dapat ipasa sa susunod na henerasyon ang pasanin ng kapabayaan. Oras na upang ang sistema ang maging sandalan. Tiyakin na ang ating pagsalunga sa tila isang alimpuyo ay masuklian ng kalinga mula sa pamahalaan.

Ang bawat patak ng sakripisyo ay dapat magbunga ng pagbabago. Isang bangkang makakapitan. Isang sistemang pumuprotekta sa mamamayan. Iyan ang ating kailangan. Matapang, matatag, at matibay tayong mga Pilipino. Kaya karapat-dapat din tayo sa maaasahan, mapanghahawakan, at mapagkakatiwalaang sistema na hindi lang pinupuri ang lakas ng bayang ito, kundi kumikilos sa anumang pagsubok na bumubugso.

Kaya naman, sa susunod na sigwa, dalangin ay may kapitan na sana. Hindi lang sa ating mga sarili tayo umaasa, kundi sa isang pamahalaang tunay na sasagip sa bawat isa.

Isinulat ni: Danielle KC Calimbas
Dibuho ni: Rhianna Samonte

24/07/2025

Hindi sapat ang tapang sa trahedya—ang tunay na sandata ay kaalaman at kahandaan.

Walang babala ang sakuna, pero laging may oras para maghanda.
Alamin ang tamang hakbang bago, habang, at pagkatapos ng kalamidad.

Ang kaalaman ay proteksyon.
Ang kahandaan ay buhay.
Ang pagkilos ay tungkulin.

Maging maalam. Maging handa.

24/07/2025

“𝐊𝐀𝐍𝐈𝐍𝐎 𝐀𝐊𝐎 𝐌𝐀𝐍𝐆𝐇𝐈𝐇𝐈𝐍𝐆𝐈 𝐍𝐆 𝐓𝐔𝐋𝐎𝐍𝐆?”

Sa panahon ng bagyo at sakuna, mahalagang alam mo kung sino at saan tatawag.

Narito ang mga emergency hotlines na dapat mong i-save at ibahagi sa pamilya.

✔️ I-save sa phone
✔️ Ipaalam sa pamilya
✔️ Maging laging handa

Sa gitna ng unos, ang taong may alam ang unang ligtas.