Ang Aksyon: Ang Opisyal na Publikasyon ng FAYHS sa Filipino

13/10/2025

13/10/2025

PAALALA |

Suspendido ang face-to-face classes sa lahat ng antas sa mga pampublikong paaralan sa buong National Capital Region (NCR) ngayong ika-13, ng Oktubre 2025, dahil sa lumalaganap na influenza-like illnesses at sa sunod-sunod na lindol.

Patuloy pa rin ang pagkatuto ng mga mag-aaral dahil sa ipatutupad na Alternative Delivery Modes of Learning (Synchronous/Asynchronous).

Hindi man natin maiiwasan ang unos, ngunit mapaghahandaan naman ito. Ingat, Floranians !💚🤍🏫

13/10/2025

𝗔𝗚𝗛𝗔𝗠 | Apolaki Caldera: Hindi aktibo, hindi gagawa ng gulo

Sa kailaliman ng karagatan ng silangan ng Pilipinas, may nakatagong higante na kay tagal nang hindi nasisilayan, ang Apolaki Caldera. Marami ang namangha, ngunit mas marami ang nabagabag at natakot nang kumalat sa social media ang larawan ng tila nagliliwanag na bilog sa karagatan. Ang sabi ng iba, “Gumigising na raw ito.” Pero, totoo nga ba?

Ayon sa mga eksperto ng Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS), hindi aktibo ang Apolaki Caldera at walang dapat ikabahala. Ang mga naganap na lindol noong ika-30 ng Setyembre at ika-10 ng Oktubre 2025, ay tectonic. Ibig sabihin, dahil ito sa paggalaw ng mga fault lines, at hindi dahil sa pagsabog ng bulkan. Nilinaw ng mga siyentipiko na ang Apolaki ay matagal nang tulog at milyon-milyong taon na itong hindi gumagalaw, kaya't imposibleng ito ay magising nang biglaan.

Ang Apolaki Caldera ay isang napakalaking pormasyon sa ilalim ng dagat sa Philippine Rise o dating Benham Rise. Sa lawak nitong tinatayang 150 kilometro, ito ang pinakamalaking caldera sa buong mundo, mas malaki pa kaysa sa Yellowstone sa Amerika. Nabuo ito matapos ang malalakas na pagsabog noong sinaunang panahon na nag-anyo bilang isang malaking kaldero na bilog sa kailaliman ng dagat. Ang pangalan nitong 'Apolaki' ay hango sa diyos ng araw at digmaan sa mitolohiyang Pilipino, ito ay isang angkop na pangalan para sa isang napakalaking likha ng kalikasan.

Ngunit sa kabila ng laki at misteryong taglay nito, nananatiling tahimik si Apolaki. Hindi ito banta, kundi paalala ng kapangyarihan ng kalikasan at kagandahan ng agham.

Sa panahon ngayon, mabilis na magpakalat ng maling impormasyon ang sinuman. Kaya, nananawagan ang PHIVOLCS sa lahat na huwag basta-basta maniwala sa mga nakikita online. Sa halip, ugaliing magbasa, magsuri, at magtanong sa tamang ahensya. Hindi lahat ng kumakalat ay totoo, minsan takot lang ang dala nito at maling pananaw ng tao.

Ang Apolaki Caldera ay hindi halimaw sa kailaliman ng karagatan, kundi isang tahimik na saksi sa kasaysayan ng ating mundo. Sa bawat alon na dumadaloy sa ibabaw nito, tila nagsisilbing paalala na mas malakas pa rin ang kaalaman kaysa sa takot ng mga mamamayan.

𝗜𝘀𝗶𝗻𝘂𝗹𝗮𝘁 𝗻𝗶: Mitch Erjin Lopez
𝗗𝗶𝘀𝗲𝗻𝘆𝗼 𝗻𝗶: Allana Cañas

13/10/2025

𝗔𝗚𝗛𝗔𝗠 | ‎MAGNITUDE vs. INTENSITY: Ang tunay na sukatan ng lakas ng lindol
‎
‎Tuwing nagkakaroon ng lindol, madalas nating marinig sa balita ang mga salitang 'magnitude at intensity'. Marami ang nagkakamali at iniisip na pareho lamang ang kahulugan ng mga ito, ngunit sa larangan ng agham, magkaiba ang kanilang ipinapahiwatig.
‎
‎Ang magnitude ay tumutukoy sa aktwal na lakas o enerhiyang inilabas ng lindol mula sa pinagmulan nito, na tinatawag na focus. Ito ay nasusukat gamit ang mga instrumentong pang-agham tulad ng seismometer, na nakakakita ng panginginig ng lupa kahit sa malalayong distansya. Sa pagpapahayag ng magnitude, ginagamit ang Hindu-Arabic numerals gaya ng Magnitude 5.0 o Magnitude 6.5. Ibig sabihin, mas mataas na bilang, mas malakas ang enerhiyang inilabas ng lindol.
‎
‎Samantala, ang intensity naman ay tumutukoy sa lakas ng pagyanig o epekto ng lindol sa isang partikular na lugar. Hindi ito nasusukat sa instrumento, kundi batay sa obserbasyon ng mga tao at sa nakikitang pinsala sa paligid. Ang intensity ay karaniwang ipinapakita sa pamamagitan ng Roman numerals, halimbawa Intensity IV o Intensity VII. Ipinapakita nito kung gaano kalakas ang pagyanig na naramdaman sa isang lugar.
‎
‎Mahalagang tandaan na maaaring iba-iba ang nararanasang intensity sa bawat lugar, kahit pareho lamang ang magnitude ng isang lindol. Ito ay nakadepende sa mga salik gaya ng layo ng lugar sa pinagmulan ng lindol, lalim ng focus, uri ng lupa at bato, at katibayan ng mga gusali. Halimbawa, maaaring mas maramdaman ang lindol sa isang lugar na may malambot na lupa kaysa sa lugar na may matigas na batong pundasyon, kahit pareho silang tinamaan ng lindol na may parehong magnitude.
‎
‎Sa kabuuan, ang magnitude ay ang nagpapaliwanag kung gaano kalakas ang lindol mula sa pinagmulan nito, samantalang ang intensity ay tumutukoy sa lakas ng epekto nito sa mga tao at kapaligiran. Sa tuwing may lindol, mahalagang maunawaan ang pagkakaibang ito upang mas maayos nating maipaliwanag ang lakas at epekto ng mga pagyanig na ating nararanasan.
‎
‎‎𝗜𝘀𝗶𝗻𝘂𝗹𝗮𝘁 𝗻𝗶: Enzo Angelo V. Damanon
𝗗𝗶𝘀𝗲𝗻𝘆𝗼 𝗻𝗶: Allana Cañas

12/10/2025

𝗔𝗚𝗛𝗔𝗠 | ‎Paghahanda sa lindol: Maging ligtas, maging handa
‎
‎Mahalaga ang tamang kaalaman at maagang paghahanda sa panahon ng lindol. Dahil matatagpuan ang Pilipinas sa Pacific Ring of Fire, madalas itong makaranas ng pagyanig ng lupa. Ayon sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS), ang lindol ay dulot ng paggalaw ng mga tectonic plates sa ilalim ng lupa, kaya’t mahalagang alam ng bawat isa ang dapat gawin bago, habang, at pagkatapos ng lindol.
‎
‎Bago ang lindol, siguraduhing matibay ang bahay o gusali at sumusunod sa building code. Maghanda ng emergency kit na may lamang pagkain, tubig, flashlight, first aid kit, radyo, at mahahalagang dokumento. Tukuyin ang mga ligtas na lugar at regular na magsagawa ng earthquake drills upang masanay ang pamilya at buong komunidad.
‎
‎Habang lumilindol, tandaan ang “Drop, Cover, and Hold,” yumuko, magtago sa ilalim ng matibay na mesa, at kumapit hanggang huminto ang pagyanig. Iwasang tumakbo o lumapit sa mga bintana, salamin, at mabibigat na bagay. Kung nasa labas, lumayo sa mga gusali, poste, at puno.
‎
‎Pagkatapos ng lindol, suriin kung ligtas ang paligid. Iwasang pumasok sa mga sirang gusali at mag-ingat sa aftershocks. Makinig sa opisyal na anunsyo ng pamahalaan at tulungan ang mga nangangailangan.
‎
‎Ang simpleng paghahanda ay malaking tulong para sa kaligtasan ng lahat. Sa pamamagitan ng tamang impormasyon, disiplina, at pagtutulungan, maiiwasan natin ang malaking pinsala at mapapanatili ang kaligtasan ng ating pamilya at buong komunidad.
‎
𝗜𝘀𝗶𝗻𝘂𝗹𝗮𝘁 𝗻𝗶‎: Enzo Angelo V. Diamanon
‎𝗗𝗶𝘀𝗲𝗻𝘆𝗼 𝗻𝗶: Crisna Faith Gonzalo

12/10/2025

12/10/2025

𝗣𝗮𝗴𝗯𝗮𝘁𝗶, 𝗙𝗹𝗼𝗿𝗮𝗻𝗶𝗮𝗻𝘀!

Nag-uwi ng panalo sina Markeanna Oliveros, Allana Cañas, Mariz Bagoyoro, Efren Abrantes, Rodel Salise, at Aicel Agustin ng Paaralang Sekondarya ng Flora A. Ylagan (FAYHS), matapos masungkit ang ikatlong puwesto sa Sineliksik sa nagdaang District IV Festival of Talents nitong ika-9 ng Oktubre 2025, sa Paaralang Sekondarya ng Ponciano Bernardo (PBHS).

Isang maalab na pagbati, mga piling mag-aaral na nag-uwi ng karangalan. Ang inyong panalo ay ang patunay sa husay na taglay ng isang Floranians.

Ipinaaabot din namin ang pagbati at pasasalamat sa kanilang tagapagsanay na si Bb. Penelope May D. Atip, Gng. Armida O. Anota, Head Teacher ng MAPEH, at sa buong Kagawaran ng MAPEH. Gayundin kay Gng. Jasthyne Cates B. Salazar, ASP II-OIC Principal. Ang inyong walang-sawang pagsuporta ay talagang kamangha-mangha at nagsisilbing inspirasyon sa lahat, lalo sa mga mag-aaral.

𝗠𝘂𝗹𝗶, 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝗺𝗮𝗮𝗸𝘀𝘆𝗼𝗻𝗴 𝗽𝗮𝗴𝗯𝗮𝘁𝗶 𝘀𝗮 𝗶𝗻𝘆𝗼𝗻𝗴 𝘁𝗮𝗴𝘂𝗺𝗽𝗮𝘆 𝗻𝗮 𝗻𝗮𝗿𝗮𝗿𝗮𝗽𝗮𝘁 𝗯𝗶𝗴𝘆𝗮𝗻𝗴-𝗽𝘂𝗴𝗮𝘆.

12/10/2025

𝗜𝗦𝗣𝗢𝗥𝗧𝗦 | FAYHS GVT, winalis ang Dr. Josefa Jara sa Volleyball Cup 2025

Mainit ang bakbakan sa Don Alejandro Roces Sr. Science-Technology High School (DARSSTHS) ngayong Linggo, ika-12 ng Oktubre, taong kasalukuyan, kung saan nagharap ang Flora A. Ylagan High School Girls Volleyball Team (FAYHS GVT) at Dr. Josefa Jara Martinez High School (DJJMHS) sa isang epikong laban ng volleyball. Mula alas-onse ng umaga hanggang alas-dose ng tanghali ay nagpakitang-gilas ang dalawang koponan, ngunit ang FAYHS GVT ang umuwing panalo.

Sa unang set pa lang, ramdam na ang dominasyon ng FAYHS GVT, kung saan agad silang nagpakita ng bangis at nagtapos sa iskor na 25–10.

Hindi nagpatinag ang DJJMHS sa ikalawang set at nagpakita ng mas matinding laban, ngunit sadyang hindi sila makabwelo dahil sa husay, galing, at diskarte ng FAYHS GVT, na muling nagwagi sa iskor na 25–22. Kitang-kita ang kanilang pagkakaisa at galing sa bawat galaw.

Sa huli, hindi lang basta panalo ang nakamit ng FAYHS GVT, kundi isang patunay sa kanilang dedikasyon at pagsisikap sa pag-eensayo at pagsasanay. Ipinagmamalaki sila ng kanilang paaralan dahil sa patuloy na pag-uuwi ng panalo, inaasahan ang mas marami pang panalo at tagumpay na kanilang makakamit sa hinaharap.

Lubos ding ipinaaabot ng koponan ang kanilang pasasalamat sa kanilang masisipag na tagapagsanay na sina Gng. Marina T. Tan at Gng. Rosalina Malibiran, sa walang sawang paggabay, pagtuturo, at pagbibigay ng inspirasyon sa buong koponan.

Patuloy na umaabante ang FAYHS GVT sa mundo ng volleyball, bitbit ang suporta ng kanilang buong paaralan.

𝗜𝘀𝗶𝗻𝘂𝗹𝗮𝘁 𝗻𝗶: Tricks Dan Macasiray
𝗞𝘂𝗵𝗮𝗻𝗴 𝗹𝗮𝗿𝗮𝘄𝗮𝗻 𝗻𝗶𝗻𝗮: Marry Jane Magalaman at Dericel Jhay Peña

12/10/2025

📢 PAALALA SA MGA FLORANIANS
Laging maging handa at huwag kalimutang alagaan ang sarili.
Mag-ingat kayo lagi, Floranians! 💚🤍

12/10/2025

𝗔𝗚𝗛𝗔𝗠 | Bulkang Kanlaon sa Negros, patuloy na binabantayan ng mga eksperto
‎
‎Nagbuga ng abo ang Bulkang Kanlaon sa Negros Island ngayong umaga, ika-12 ng Oktubre, ayon sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS). Nagsimula ito ganap na 6:47 ng umaga at natapos ito bandang 7:17 ng umaga, nakita ang abo na umabot sa 300 metro ang taas bago ito tinangay ng hangin papuntang timog-silangan. Makikita ang pangyayari sa kamera ng Kanlaon Volcano Observatory - Canlaon City (KVO-CC).
‎
‎Ayon sa PHIVOLCS, aktibo pa rin ang bulkan, kaya nananatili ito sa Alert Level 2. Ibig sabihin, may posibilidad pa ng mga susunod na pagbuga ng abo o pagsabog. Pinapayuhan ang mga residente at turista na huwag lalapit sa paligid ng bulkan, lalo na sa loob ng 4 na kilometrong danger zone.
‎
‎Ang Bulkang Kanlaon ay isa sa mga pinaka aktibong bulkan sa bansa, kaya mahalagang sumunod sa abiso ng mga awtoridad at manatiling alerto. Ang ganitong pangyayari ay isang paalala na dapat tayong maging handa at maingat sa mga sakunang maaaring idulot ng kalikasan.
‎
‎𝗜𝘀𝗶𝗻𝘂𝗹𝗮𝘁 𝗻𝗶: Enzo Angelo Diamanon
𝗞𝘂𝗵𝗮𝗻𝗴 𝗹𝗮𝗿𝗮𝘄𝗮𝗻 𝗺𝘂𝗹𝗮 𝘀𝗮: PHIVOLCS/FB

12/10/2025

PAALALA |
Suspendido ang face-to-face classes sa lahat ng antas sa mga pampublikong paaralan sa buong National Capital Region (NCR) bukas, ika-13, hanggang Martes, ika-14 ng Oktubre 2025, dahil sa lumalaganap na influenza-like illnesses at sa sunod-sunod na lindol.

Patuloy pa rin ang pagkatuto ng mga mag-aaral dahil sa ipatutupad na Alternative Delivery Modes of Learning (Synchronous/Asynchronous).

Hindi man natin maiiwasan ang unos, ngunit mapaghahandaan naman ito. Ingat, Floranians !💚🤍🏫

11/10/2025

𝗜𝗦𝗣𝗢𝗥𝗧𝗦 | FAYHS, wagi kontra Camp Crame sa QC-Wide Volleyball Cup 2025

Nagpakitang-gilas ang Flora A. Ylagan High School Girls Volleyball Team (FAYHS GVT), matapos nilang talunin ang Camp Crame High School (CCHS) sa ginanap na Quezon City-Wide Volleyball School Division Cup 2025 ngayon Sabado, ika-11 ng Oktubre 2025, sa Don Alejandro Roces Sr. Science-Technology High School (DARSSTHS).

Sa unang set pa lamang ay ramdam na ang tensyon at sigla ng laro. Ang parehong koponan ay nagpalitan ng matitinding palo at depensa, ngunit nanaig ang bilis at diskarte ng FAYHS. Sa pagtatapos ng set, nakuha nila ang unang panalo sa iskor na 25–20, dahilan upang makuha nila ang kumpiyansa sa sumunod na yugto ng laban.

Pagsapit ng ikalawang set, nagpasabog ng enerhiya ang FAYHS sa bawat serve at spike, na nagpaangat sa kanila sa 21–14 laban sa CCHS. Ngunit hindi nagpaawat ang kalaban at sinubukang humabol hanggang umabot sa 22–24. Sa huli, nakuha pa rin ng FAYHS ang panalo sa iskor na 22–25.

Sa pagtatapos ng laro, muling pinatunayan ng FAYHS GVT na ang disiplina, dedikasyon, at pagkakaisa ay ang sandatang 'di matitinag. Ang kanilang panalo laban sa CCHS ay hindi lang tagumpay sa scoreboard, kundi patunay ng kanilang patuloy na pagsusumikap at pagmamahal sa isport. Sa bawat palo, sigaw, at ngiti, dala nila ang dangal at karangalan ng Paaralang Sekondarya ng Flora A. Ylagan.

Itinanghal na Player of the Game (POG) si Jariza Louise Palao, dahil sa kanyang matatag na depensa at epektibong mga atake na nagbigay ng panalo sa FAYHS.

"Masaya ako dahil alam kong ginawa ko ang best ko sa laban at ang best ng team namin. Thanks to God," ani ni Palao.

Lubos ding ipinapaabot ng buong FAYHS Girls Volleyball Team ang kanilang pasasalamat kina Gng. Marina T. Tan at Gng. Rosalina Malibiran, ang kanilang masipag at dedikadong mga coach, sa walang sawang paggabay, pagtuturo, at paghubog sa bawat manlalaro upang maabot ang tagumpay.

𝗜𝘀𝗶𝗻𝘂𝗹𝗮𝘁 𝗻𝗶𝗻𝗮: Sophia Nicolle Tan at Warren Resare
𝗞𝘂𝗵𝗮𝗻𝗴 𝗹𝗮𝗿𝗮𝘄𝗮𝗻 𝗻𝗶𝗻𝗮: Marry Jane Magalaman at Dericel Jhay Peña