11/07/2025
âSana Hindi Nâyo Na Lang Ako Pinanganakâ
(Isang Talumpating Yumanig sa Bansa)
Sa isang lipunang pinupuri ang katatagan ngunit madalas binabalewala ang sakit na pinanggagalingan nito, ang graduation post ni Jaynard, isang Magna Cum Laude sa kursong Chemical Engineering mula sa University of the Philippines Los Baños, ay hindi lamang kwento. Isa itong salamin. Isang sigaw. Isang panawagan para sa pang-unawa.
"Sana hindi nâyo na lang ako pinanganak."
Isang pangungusap na tumatagos, hindi lamang sa puso ng mga magulang, kundi sa bawat isa na minsang nagtanong: âMay puwang ba ako sa mundong ito?â Hindi naging viral ang post ni Jaynard dahil sa pagiging kontrobersyalânaging viral ito dahil totoo.
Lumaking May Mga Pangarap na Mas Malaki sa Kalagayan
Lumaki si Jaynard sa isang tahanang puno ng pagmamahal, ngunit kulang sa luho, ginhawa, at kasiguraduhan. Pagsusumikap ang puhunan ng kanyang ama na kaliwaât kanang trabaho ang tinanggap, at ang kanyang ina ay nagsuot ng maraming âgampaninâ para lang may maihain sa mesa. Ngunit ang pagmamahal, gaano man kalalim, ay hindi nakakabusog. Hindi nito kayang bayaran ang tuition. Hindi nito mapapatahimik ang isang batang isip na nagtatanong kung bakit ang mga kaklase niya ay may masarap na baon, habang siya at ang kanyang kapatid ay naghahati sa isang pirasong itlogâtahimik na nagtatalo kung sino ang makakakain ng p**a.
Hindi siya naging mahusay sa pag-aaral dahil madali ito, kundi dahil iyon lamang ang nakikitang daan palabas. Pinaniwalaan niya ang edukasyon na parang milagro. Ngunit ang pag-asa, mabigat kapag mag-isa mong pasan.
Ang lungkot sa kanyang mga salita ay hindi dahil sa galit o kawalan ng pasasalamatâkundi dahil sa pagod. Sa paulit-ulit na pagbitbit ng pangarap ng buong pamilya. Sa palaging pagsasantabi ng sariling gusto, makatawid lang, mabigyang-kahulugan lang ang lahat ng paghihirap.
Kung Ang Kabataan ay Digmaan
Labing-isa pa lamang si Jaynard nang unang niyang malasap ang matinding lungkot. Isang simpleng hiling lang noonâmakisakay sa perya kasama ang mga kaibigan tuwing fiesta. Ngunit dahil sa kakulangan sa pera, hindi siya pinayagan. Ang inosenteng kahilingan ng isang bata ay naging matinding paalala ng pagkakait ng kahirapan. Hindi lang ito tungkol sa sakayâito ay paalala na wala sila. Na wala siya.
Gabing iyon, una niyang nasambit:
âSana hindi nâyo na lang ako pinanganak.â
Sa iba, itoây maaaring tunog walang utang na loob. Ngunit para sa mga dumaan sa butas ng karayom ng kahirapan, hindi ito paninisiâkundi pagsambit ng sakit. Masakit makitang binigay na ng magulang mo ang lahat, ngunit kulang pa rin.
Hanggang Kolehiyo: Gutiom, Konsensya, at Koronang Mabigat
Dumaan ang panahon. Naging iskolar sa UP. May stipend. May titulong âIskolar ng Bayan.â Ngunit kahit may karangalang iyon, bitbit pa rin niya ang bigat ng mga utang, ng mga kapatid na umaasa, ng bayarin na walang katapusan. Ang kanyang allowance, sa halip na sa sarili, ay ipinapadala pauwi. Walang laman ang tiyan. Pagod ang isip. Muli niyang bumulong:
âSana hindi nâyo na lang ako pinanganak.â
Hindi niya kinamuhian ang kanyang mga magulang. Sa halip, siyaây nasasaktan para sa kanila. Nangungulila siya, hindi lang sa sarili niyang pangarap, kundi sa mga pangarap na hindi nila naabot.
Paano kung ang tatay ko ang naging engineer?
Paano kung si nanay, matalinoât masigasig, ay nakapagtapos ng kolehiyo at naging propesyonal?
âHuwag Ninyong Gawing Katulad Ko ang Anak Ninyo.â
Hindi ito isang pahayag ng hinanakitâito ay babala.
âAng pagiging magulang ay hindi lang tungkol sa pagmamahal,â giit ni Jaynard. âIto ay tungkol sa kahandaan.â
Hindi niya kinokondena ang kanyang mga magulang. Kinukwestyon niya ang sistema. Isang sistemang nagtutulak sa mga tao na magkaanak dahil sa pressure, tradisyon, o aksidenteâkahit wala silang sapat na kakayahan para alagaan ito. Isang mundong ang kahirapan ay pinapanganak ng kahirapan. Kung saan ang mga bata ay hindi lang nagdadala ng sariling pangarapâkundi pati utang at bigat ng nakaraang henerasyon.
Para sa Mga Magiging Magulang: Mag-Isip. Maghintay. Maghanda.
Huwag magkaroon ng anak dahil lang âpanahon naâ o âlahat ng kaibigan mo may anak na.â Tanungin mo ang sarili:
âKaya ko ba siyang bigyan ng buhay na hindi niya kailangang mamili kung kakain o mag-aaral?â
âKaya ko ba siyang palakihin na hindi niya kailangang mag-sorry sa mundo dahil ipinanganak siya?â
At Sa Kabila ng Lahat, Nananatili ang Pagmamahal
Sa kabila ng sakit, hindi tumigil si Jaynard sa pagmamahal sa kanyang mga magulang. Ang kanyang kwento ay punong-puno ng hangaring gumaan ang buhayâhindi lang para sa sarili, kundi para rin sa kanila. Nang tumugon ang kanyang ina sa publiko, ipinahayag ang kanyang pagmamahal at pagmamalaki, nabuo ang bilog ng kwento.
Wala siyang pagsisisi. Ang anak niya, sa kabila ng lahat, ay naging huwaran. At marahil, para sa kanya, sapat na iyon.
Para sa Mga Tahimik na Mandirigma: Hindi Ka Nag-iisa
Para sa bawat estudyanteng nag-skipping ng pagkain para may pambili ng project...
Para sa bawat panganay na naging "pangalawang magulang"...
Para sa bawat batang napilitang tumanda agad...
Totoo ang sakit mo. Mahirap ang pinagdadaanan mo. Pero hindi ka nag-iisa.
Gaya ng sinabi ni Jaynard:
âAng mabuhay sa kahirapan ay hindi biro. Pero huwag tayong mawalan ng pag-asa.â
Mangarap Tayo ng Mundo na Walang Batang Kailangan Pang Ipaliwanag ang Sarili Niyang Pagkakasilang
Isang mundong ang pagiging mahirap ay hindi sentensiya sa kabiguan. Gamitin natin ang kwento ni Jaynard bilang panawaganâpara sa habag, para sa pananagutan, at para sa kahandaan.
Upang sa hinaharap, wala nang batang kailangang magsabi ng:
âSana hindi nâyo na lang ako pinanganak.â
Bagkus ay masabi nila:
âSalamat, dahil kahit mahirap, hindi ninyo ako pinabayaan.â
Nawaây ang kwentong ito ay hindi lang magbigay ng emosyonâkundi magbunga ng pagkilos. Patungo sa isang kinabukasan kung saan ang bawat anak ay isang desisyon, isang biyaya, at isang pangakong tinupad.
