27/05/2025
𝗠𝗔𝗟𝗜𝗡𝗔𝗪 𝗡𝗔 𝗘𝗕𝗜𝗗𝗘𝗡𝗦𝗬𝗔 𝗡𝗚 𝗣𝗢𝗦𝗜𝗕𝗟𝗘𝗡𝗚 𝗗𝗔𝗬𝗔𝗔𝗡 𝗦𝗔 𝗛𝗔𝗟𝗔𝗟𝗔𝗡 𝟮𝟬𝟮𝟱, 𝗟𝗨𝗠𝗔𝗕𝗔𝗦 𝗠𝗨𝗟𝗔 𝗦𝗔 𝗕𝗔𝗬𝗔𝗡 𝗡𝗚 𝗕𝗔𝗡𝗔𝗬𝗢𝗬𝗢, 𝗜𝗟𝗢𝗖𝗢𝗦 𝗦𝗨𝗥
Isang nakakabahalang pangyayari ang bumungad sa publiko matapos ilabas ang ebidensya ng posibleng manipulasyon sa resulta ng halalan sa Bayan ng Banayoyo, Ilocos Sur noong May 12-13, 2025. Sa nasabing eleksyon, dalawang kandidato ang naglaban para sa posisyon ng alkalde: si Nestor Felix at si Alex Galanga.
Bandang alas-10:14 ng gabi noong Mayo 12, 2025, malinaw sa talaan na lamang si Nestor Felix na may 3,251 boto, kumpara kay Alex Galanga na may 2,360 boto — isang agwat na 891 na boto. (Tingnan ang Larawan 1.)
Ngunit makalipas ang mahigit dalawang oras na umano'y "glitch" sa sistema ng COMELEC, kung saan tinanggal umano ang 5 milyong boto na nadoble ang pagbilang, nagulat ang mga taga-Banayoyo nang bumaba ang boto ni Felix ng 501, na naging 2,750 na lamang. Samantalang, tumaas pa ng 131 ang boto ni Galanga at umabot sa 2,491. (Tingnan ang Larawan 2.)
Kung totoo man ang dahilan ng COMELEC na nagkaroon ng duplication sa Election Returns (ERs), dapat ay pantay-pantay ang pagbabawas ng boto sa lahat ng kandidato. Ngunit sa kasong ito, tila si Felix lamang ang nabawasan ng malaking bilang, habang nadagdagan pa ang boto ng katunggali niyang si Galanga — isang bagay na hindi maipaliwanag ng simpleng "glitch."
Sa pinakahuling tala noong 4:48AM ng Mayo 13, 2025, matapos ang 100% transmission ng resulta mula sa 15 presinto sa Banayoyo, lumabas na si Alex Galanga na ang nanalo sa pagka-alkalde na may 3,009 boto, tinalo si Nestor Felix na may 2,911 boto — isang manipis na lamang na 98 boto. (Tingnan ang Larawan 3.)
Ang pangyayaring ito ay nagdulot ng matinding pag-aalinlangan sa integridad ng Automated Election System (AES) ng COMELEC. Ayon sa mga tagamasid, hindi ito maaaring ituring na "isolated case" sapagkat ang parehong AES ang ginamit sa buong bansa. Kung nagawa ito sa Banayoyo, Ilocos Sur — isang maliit na bayan — hindi malayong mangyari ito sa iba pang bahagi ng Pilipinas.
Nanawagan ngayon ang mga mamamayan at tagapagtanggol ng malinis na halalan sa COMELEC na agarang magpaliwanag at magsagawa ng malalimang imbestigasyon sa insidenteng ito. Sa isang demokrasya, ang karapatan ng bawat Pilipino na bumoto at ang integridad ng eleksyon ay hindi dapat binabale-wala.
Ang taumbayan ay may karapatang malaman ang katotohanan.