https://www.facebook.com/1058368990891045/

ARMY WIFE Probinsyanang OFW, LAGUIO, Siniloan (2025)

15/11/2025

ANG LOBO NG BAHAY NI NANAY LIGAYA

Tahimik ang buong bahay, ngunit sa bawat paglapit ng kahit sinong miyembro ng pamilya, may isa silang kinatatakutan. Si Nanay Ligaya.

Matanda na siya, higit pitumpu, ngunit ang bibig niya ay mas matalas pa sa kutsilyo. Lahat sa bahay ay may de numerong galaw. Bago ka humawak ng ba*o, dapat nakatapat sa hilaga. Bago mo buksan ang ilaw, dapat tatlong pindot ang gagawin. Kapag hindi nasunod, siguradong may sermon.

Sa tuwing kumakain, laging may puna. Mali ang hiwa ng gulay. Mali ang timpla ng sabaw. Mali ang pagkakapatong ng pinggan. Kahit ang manugang niyang si Liza, na walang ibang hangad kundi pasayahin siya maghapon, ay palaging minamaliit.

Si Mang Arturo, ang asawa niyang laging nakatungo, ay palaging napapagalitan. Kapag naupo, mali ang upo. Kapag uminom ng tubig, mali ang hawak sa ba*o. Kapag nagkamali ng salita, mali agad at may kasunod pang pahabol na sermon.

Ngunit ang pinakamadalas na pinagbubuntungan ni Nanay Ligaya ay ang mga apo niyang sina Joy at Pipo. Mga inosenteng bata lang naman. Mahilig maglaro. Mahilig magtanong. Mahilig manghawak ng kahit anong kakaiba sa bahay.

Isang hapon, habang naglalaro ang mga bata, na-curious sila sa lumang baul sa gilid ng kwarto ni Nanay Ligaya. May mga luma itong alahas, lumang damit, at mga lumang sulat na matagal nang nakaimpake. Minsan pa nga ay ipinagmamalaki ni Nanay na iyon lang ang natitirang alaala ng kanyang kabataan.

Nang makita niyang nabuksan ito ng mga bata, sumabog ang galit niya. Hinila niya si Joy. Sinigawan niya si Pipo. Wala siyang nakitang inosente sa ginawa ng mga apo. Sa halip, nakita niya lang ang sakit ng paglapastangan sa mga bagay na mahalaga sa kanya.

Umiiyak ang mga bata habang lumapit si Liza. Pilit niyang pinapakalma si Nanay ngunit sinabayan lang ito ng mas malakas na sigaw.

At sa sulok ng sala, tahimik lang si Mang Arturo. Hindi na niya alam kung saan siya lulugar. Hindi niya alam kung paano uunawain ang asawa niya.

Pagkalipas ng ilang linggo, biglang nanghina si Nanay Ligaya. Hindi niya na kayang bumangon. Hindi niya na kayang magsalita nang malakas. Hindi niya na kayang hawakan ang mga gamit niya. Parang kinain ng panahon ang lakas niya.

At doon nagsimula ang pag-aalaga sa kanya ng pamilyang minsan niyang dinomina.

Si Liza ang nagluluto para sa kanya. Si Joy ang nagpapahid ng gamot sa likod niya. Si Pipo ang nag-aabot ng tubig. Si Mang Arturo ang taga-masahe sa paa niya tuwing gabi.

Walang reklamo. Walang tanong. Walang galit na isinusumbat.

At habang nakahiga siya, nanonood sa kanilang lahat, doon siya unti unting binalikan ng nakaraan.

Bakit nga ba siya naging malupit

Naaalala niya ang pagkabata niya. Isang ina na palagi siyang sinisigawan. Isang amang paulit ulit na sinasabihan siyang walang kwenta. Isang bahay na hindi kilala ang salitang lambing. Lumaki siyang walang nakakalinga at walang nagturo kung paano magmahal nang tama.

At dahil hindi niya iyon natanggap noon, naipasa niya ito sa pamilya niya ngayon.

Isang gabi, habang inaabutan siya ni Joy ng mainit na kompres sa noo, tinanong siya ng bata.

Lola, galit ka pa ba sa amin

Napahinga nang malalim si Nanay Ligaya. Bumagsak ang luha sa pisngi niya.

Hindi. Hindi na. At patawarin ninyo ako.

Lumapit si Pipo at yumakap sa kanya. Sumunod si Liza. Huli si Mang Arturo.

Mula sa araw na iyon, nagbago si Nanay Ligaya. Hindi agad at hindi biglaan, ngunit unti unti niyang tinama ang dating naging mali. Tinuruan niyang ngumiti ang sarili. Tinuruan niyang tanggapin ang tulong. Tinuruan niyang humihingi ng tawad kapag mali siya. At natuto siyang yakapin ang mga taong minahal siya kahit nasaktan niya.

Nagbalik siya sa hapag kainan. Ngumiti siya sa luto ni Liza. Tinuruan niyang maghilamos si Joy. Tinuruan niyang magpintura si Pipo. At tuwing gabi, hawak kamay niya si Mang Arturo, na kahit kailan ay hindi siya iniwan.

Sa huli, naging masaya silang muli. Hindi perpekto. Hindi laging tahimik. Pero puno ng pagmamahal na dati ay hindi maramdaman sa bahay.

Dahil kahit huli na, natutunan ni Nanay Ligaya na ang tunay na tahanan ay hindi nakukuha sa pagkontrol. Nakukuha ito sa pag-unawa. Sa pagyakap. Sa paghingi ng tawad. At sa buong pusong pagtanggap na minsan kailangan natin munang masaktan bago makita ang totoong halaga ng pamilya.

🖋️ Orihinal na akda ni
📚 Ang bawat salita ay bunga ng karanasan, damdamin, at katotohanan. May karapatang-ari ang may-akda.
🚫 Ipinagbabawal ang pag kopya, pag edit, o muling paglalathala nang walang pahintulot.
⚖️ Ang pag angkin sa hindi iyo ay hindi lamang kawalan ng respeto ito ay isang krimen.
✨ Plagiarism is a crime.

15/11/2025

ANG HIGANTENG NAGLALAKAD SA KARIMLAN NG SIERRA MADRE
(Work of fiction)

Matagal nang pinag uusapan ng matatanda sa isang baryo sa paanan ng Sierra Madre ang tungkol sa isang nilalang na hindi nila nakikita pero naririnig nila tuwing hatinggabi. Malalakas na yabag na parang nagmumula sa isang dambuhalang hayop. Ngunit wala namang bakas, wala ring nakikitang anino. Yabag lang. Walang tunog ng paghinga. Walang kaluskos ng dahon.

Pinaniniwalaan nilang ito si Dayuno, ang higanteng naglalakad sa karimlan. Hindi siya halimaw. Hindi rin ganap na espirito. Isa siyang sinaunang nilalang na nagbabantay sa mga hangganang hindi dapat tawirin ng tao.

Sa kagubatan, lihim na namumuhay si Dayuno. Ang kanyang katawan ay parang pinaghalong anino at bato. Matangkad siya na kasing taas ng limang punong narra na nakapatong sa isa tisa. Kung may liwanag man na tumatama sa kanya, ang kanyang anyo ay nagiging hamog at usok.

Tahimik siyang naglalakad sa gabi dahil ayaw niyang makagambala. Ngunit minsan, may mga taong aksidenteng nakakarinig sa kanya. At kapag narinig nila ang kanyang mga yabag, nagigising ang lumang takot sa kanilang dibdib.

Isang gabi ng tag ulan, gumuho ang lupa sa isang bangin malapit sa isang komunidad ng mga Aeta. Maraming pamilya ang natrap sa rumaragasang tubig at lupa. Ang mga bata ay umiiyak, ang mga nanay ay naglalakad sa putik habang tinatakpan ang mga sanggol, at ang mga tatay ay paulit ulit na sinusubukan ang walang saysay na paghuhukay gamit ang sariling kamay.

Habang lumalalim ang dilim, naramdaman nilang may malakas na pagyanig. Akala nila panibagong pagguho. Ngunit hindi. Yabag iyon. Malalaking yabag. At kasunod niyon ay ang pagaspas ng malamig na hangin.

May sumulpot na aninong mataas kaysa sa pinakamalaking puno sa paligid. Wala silang makita kundi hugis ng malaking katawan na nagkikislapan sa ulan. Narinig nila ang isang boses. Malalim. Parang nagmumula sa bituka ng lupa.

"Umatras kayo."

Hindi sigurado ang mga tao kung tao nga ang nagsalita. Ngunit hindi sila nagdalawang isip. Umatras sila. Ang mga bata ay niyakap ng kanilang mga ina. Ang mga matanda ay agad na yumuko sa lupa. Walang naglakas ng loob na tumingin.

Paglapit ni Dayuno, nag iba ang ihip ng hangin. Tumigil ang pagguho. Para bang may nakapigil. Para bang may humahawak sa lupa mula sa ilalim. Itinaas niya ang isang malaking bahagi ng lupang bumagsak, at para sa mga tao na nakasilong malayo, ang tagpo ay parang isang higanteng nagbubuhat ng bundok gamit ang isang kamay.

Natagpuan ang dalawa pang bata na halos matabunan na. Naghihingalo. Nanginginig. Inilapit ni Dayuno ang kanyang aninong kamay. Nabalot ng malamig na hamog ang dalawang bata at dahan dahang gumaan ang paghinga nila.

Sa kauna unahang pagkakataon, nakita ng mga tao ang bahagyang anyo niya. Hindi buo. Hindi malinaw. Ngunit sapat para malaman nilang hindi siya halimaw. Kundi tagapagbantay.

Ngunit habang tumutulong siya, may grupo ng mga armadong taong nagbalak magtayo ng ilegal na minahan sa lambak ang palihim na nagmamasid. Nakita nila ang anyo ni Dayuno. At imbes na matakot, may sumilay sa kanilang mga mata na kasakiman. Kung mahuli nila ang nilalang na iyon at gamitin ang lakas nito para sa kanilang operasyon, walang makakapigil sa kanila.

Sinundan nila ang mga yabag ni Dayuno matapos itong tuluyang tumalikod at nagbalik sa dilim. At sa kauna unahang pagkakataon, napagalit nila ang nilalang ng Sierra Madre.

Sa isang bahagi ng kagubatan na walang liwanag, hinarang nila siya. Nagtapon sila ng malaking lambat na may nakakabit na bakal. Bumitaw si Dayuno ng mababang ungol na nagpagalaw sa lupa. Hindi siya nasaktan, pero nabahala. Hindi dahil sa lambat. Kundi dahil sa kababaan ng damdamin ng mga taong minsang kanyang pinoprotektahan.

"Umalis kayo" bulong niya. Mahina ngunit mabigat. Parang dumadagundong.

Ngunit hindi sila umalis. Binato pa nila siya ng mga bagay na nagliliyab. Sa galit, tumindig ang lupa. Kumawala si Dayuno at umangat ang hangin na parang ipo ipo. Nagsilipad ang mga puno. Ang lupa ay nagbitak. Ang mga taong nagtatangka sa kanya ay tumakbo pero hindi na sila nakalayo.

Kinabukasan, nakita ang kanilang mga gamit na wasak. Walang bakas ng katawan. Wala ring dugo. Wala nang nagtanong kung ano ang nangyari.

Sa komunidad ng mga Aeta, nagising ang mga bata at matatanda sa mahinang yabag mula sa malayo. Hindi ito nakakatakot. Parang paalala lang.

Tahimik silang nagdasal. Dahil alam nila na ang isang nilalang sa Sierra Madre ay nagbabantay. Hindi para sambahin. Hindi para sundin. Kundi para ipagtanggol ang kabundukang matagal nang inaagawan ng katahimikan.

Sa pinakailalim ng mga ulap, muling naglakad si Dayuno sa karimlan. Tahimik. Mabigat ang hakbang. Pero determinado.

Hangga t may nagpapahalaga sa kabundukan, mananatili siyang bantay.

Hangga t may umaabuso, mananatili siyang anino ng hustisya.

At sa Sierra Madre, walang lihim ang hindi naririnig ng lupa.

🖋️ Orihinal na akda ni
📚 Ang bawat salita ay bunga ng karanasan, damdamin, at katotohanan. May karapatang ari ang may akda.
🚫 Ipinagbabawal ang pag kopya, pag edit, o muling paglalathala nang walang pahintulot.
⚖️ Ang pag angkin sa hindi iyo ay hindi lamang kawalan ng respeto ito ay isang krimen.
✨ Plagiarism is a crime.

15/11/2025

KAHIT BATA LANG

Ang Buhay sa Barangay San Rafael

Sa liblib na barangay sa paanan ng bundok, nakatira si Aaron, isang trese anyos na estudyante ng Grade 7. Hindi siya kilala bilang magaling magsalita o magpaandar ng biro, pero kilala siya bilang masipag, matulungin, at may mabuting puso.

Tuwang tuwa lagi ang mga kapitbahay kapag nakikita siyang naglalakad tuwing umaga, bitbit ang lumang backpack na minana pa niya sa pinsan. Minsan, may butas na, minsan may tagpi, pero mahal na mahal niya iyon.

Ang tatay niyang si Mang Rodel ay isang mangingisdang halos araw araw nasa dagat, at ang nanay niyang si Aling Mercy ay labandera sa tatlong bahay sa kabilang purok. Mahirap ang buhay, pero laging puno ng malasakit at pag aasika*o ang pamilya nila.

Si Aaron ang panganay sa apat na magkakapatid. Kaya mula pagkabata, natuto na siyang mag alaga, mag igib ng tubig, mag sikad ng bisikleta papuntang palengke para mamalengke, at mag bantay ng mga kapatid.

Tahimik man siya, may tapang sa puso na hindi agad nakikita.

Noong araw ng insidente, kakaiba ang langit. Makapal ang ulap, parang usok na mabigat sa dibdib. Masakit sa ilong ang amoy ng paparating na ulan, at ang hangin ay may halong lamig na nagbabadya ng panganib.

Sa paaralan, napansin ng mga g**o na bumibilis ang hangin. Naririnig na ang langit na tila gumugulong.

“Aarawin ko sana ang project n’yo, pero uuwi na lang muna tayo. Masama ang panahon,” sabi ng kanilang adviser.

Nag ayos ang lahat. Maingay ang bulungan. Nakakaramdam ng kaba ang ilan, pero nagtatapang tapangan naman ang iba.

Si Aaron, tulad ng nakasanayan, huling lumabas. Sinig**o niya munang nakasarado ang bintana, hindi dahil inutusan siya, kundi dahil lagi siyang ganun. Nasa dugo niya ang pagiging responsable.

Habang naglalakad palabas ng gate, napansin niyang lumalaki ang alon sa ilog malapit sa paaralan. Dumidilim ang paligid, kahit hapon pa lang. Tila gabi na.

Habang dumaraan sa lumang footbridge, narinig niya ang malalakas na hampas ng tubig. Pero higit pa rito, may narinig siyang nakakakilabot na bagay.

Sigaw.

Boses ng mga batang maliliit.

“Kuya! Tulungan mo kami! Naiwan kami! Sarado ang pinto!”

Nilingon niya ang lumubog nang bahagi ng paaralan, ang building ng kindergarten. Nasa mas mababang lupa ito, kaya unang inaabot ng baha tuwing malakas ang ulan.

Huminto siya.

Tumaas ang balahibo niya.

“Bakit may naiwan?” bulong niya sa sarili.

Hindi na siya nag isip. Tumakbo siya pabalik, sumisigaw upang humingi ng tulong, pero natatabunan ng hangin ang boses niya.

Walang nakakarinig.

Wala nang ibang tao sa paligid.

At dun niya naintindihan… siya lang.

Pagdating niya sa kindergarten building, halos hanggang tuhod na ang tubig sa unang palapag. Ang pintuan, bahagyang nakaharang ng mesa at mga laruan na inanod.

“Ate! Kuya! Andyan ba kayo?” sigaw ni Aaron.

“Kuya! Tulungan mo kami! Natatakot kami!” sagot ng mga bata, umiiyak.

Pinilit niya ang pinto. Hindi gumagalaw.

Inangat niya ang ulo para makahinga, huminga nang malalim, at lumubog para iusog ang harang. Pag angat niya, sumabog ang tubig papa*ok. Malakas. Malamig. Nakakamanhid.

“Lalabas tayo, ha? Kasama n’yo na ako,” sabi niya, nanginginig ang boses pero pilit nagpapakatatag.

Limang batang apat hanggang anim na taong gulang ang naroon, yakap yakap ang isa’t isa, umiiyak sa takot.

Inabot nila ang kamay niya.

Isa, dalawa, tatlo, apat, lima.

“Kapit lang. Walang bibitaw,” mariing sambit ni Aaron.

Habang pinapalabas niya ang mga bata, biglang umalingawngaw ang kulog. Kasunod ay ang malakas na pagbulusok ng tubig mula sa bintana.

Tumilapon ang isa sa mga bata.

Hinabol ni Aaron. Lumubog siya. Pag angat niya, nakita niya ang batang umiiyak, nalulunod na.

Hinila niya ito. Inilapit sa iba.

Pero pagdating nila sa hagdan, dun dumating ang alon ng bangkang inanod ng baha.

Malakas. Mabilis. Walang awa.

Tinamaan sila. Natumba sila. Kumapit si Aaron sa barandilya gamit ang kaliwang bra*o, habang ang kanang bra*o niya ay pilit niyayakap ang mga bata.

“Aaaaaah!” sigaw niya sa sakit. Parang napigtal ang kalamnan niya.

Pero hindi niya binitiwan.

Hindi niya kayang bitawan.

“Kuya, natatakot kami!”

“Ako bahala sa inyo. Huwag kayong kakalas.”

At kahit nilalamon siya ng tubig, kahit parang hinihila siya ng agos, kahit masakit ang katawan niya, lalong humigpit ang kapit niya.

Sa wakas, napansin siya ng dalawang g**o at dalawang barangay tanod na pumunta upang tingnan ang paligid.

“Aaron! Diyos ko! May bata pa!”

Nagmadali sila. Tumakbo. Nag akyat baba. Nilapitan siya. Pero ang tubig, patuloy na tumataas.

“Unahin niyo sila!” sigaw ni Aaron.

Isa, dalawa, tatlo, apat, lima, isa isang hinila ang mga bata. Umiiyak sila, nanginginig, pero ligtas.

At nang turn na sana ni Aaron, biglang kumalas ang kinakapitan niyang bakal.

“Kuyaa!”

Bumagsak siya pababa, tinangay ng alon.

Pero sa huling segundo, naabot siya ng tanod. Hinila ang bra*o niyang halos wala nang pakiramdam.

Sinagip siya.

Inakyat.

Iniligtas.

Nang mailapag siya sa tuyong bahagi ng school corridor, hingal na hingal siya. Nanginginig pa rin ang kamay. Nilalamig ang buong katawan.

Pero kahit pagod na pagod, ang una niyang tanong ay:

“Safe ba sila? Yung mga bata? Ligtas sila diba?”

At doon tuluyang napaiyak ang mga g**ong nagligtas sa kanya.

“Safe na sila, anak. Safe dahil sa’yo.”

Kinagabihan, bumagsak ang ulan. Lumipas ang bagyo, pero naiwan ang takot sa buong barangay.

Sa maliit nilang bahay, tinapalan ng tela ang sugat sa bra*o ni Aaron. Nanginginig pa rin ang mga kamay ng nanay niya habang inaasika*o siya.

“Aaron, bakit mo ginawa ’yon? Paano kami kapag nawala ka?” umiiyak na tanong ni Aling Mercy.

Ni hindi makatingin si Aaron sa nanay niya. Mahina ang boses pero tapat.

“Ma, hindi ko po kayang pabayaan sila… kasi maliit pa sila. Ako ang mas nakatatanda. Ako po dapat ang nagpro protekta.”

Hindi natahimik ang nanay niya, lalo pang humagulgol, pero niyakap niya ang anak nang mahigpit, parang ayaw nang pakawalan.

Pagkatapos ng ilang araw, kumalat ang balita sa buong bayan.

Ang batang trese anyos na nagligtas ng limang bata sa gitna ng bagyo.
Ang batang muntik nang mamatay pero hindi tumakbo.
Ang batang walang pag aalinlangan, kahit buhay niya ang kapalit.

Maraming lumapit sa kanila. May mga nagabot ng pagkain, damit, bigas, at kaunting pera. May reporter na pumunta at iniinterview ang mga g**o. May NGO na nagbigay ng scholarship para sa batang nagligtas.

Si Aaron, tahimik pa rin.

Hindi siya humihingi ng papuri.

Hindi niya iniisip ang salitang “bayani.”

Isang tanong lang ang nasa isip niya.

“Kung hindi ako, sino?”

Sa barangay San Rafael, nagbago ang kwento ng mga bata.

Sila ang mga batang nabuhay dahil may isang kabataang hindi natakot mamatay.

At makalipas ang maraming taon, tuwing bumabagyo, laging kinukuwento ng mga magulang sa kanilang anak ang istorya ni Aaron.

Hindi dahil gusto nilang may bagong idol, kundi para ipaalala…

May mga bayani na hindi nakasuot ng kapa, hindi nakasakay sa kabayo, at hindi umaapir sa telebisyon.

Minsan, bayani ang batang tahimik, simpleng naglalakad, at may tapang na mas malaki pa sa mundo.

🖋️ Orihinal na akda ni
📚 Ang bawat salita ay bunga ng karanasan, damdamin, at katotohanan. May karapatang ari ang may akda.
🚫 Ipinagbabawal ang pag kopya, pag edit, o muling paglalathala nang walang pahintulot.
⚖️ Ang pag angkin sa hindi iyo ay hindi lamang kawalan ng respeto, ito ay isang krimen.
✨ Plagiarism is a crime.

15/11/2025

Si Amihan
(Work of fiction)

Sa paanan ng Sierra Madre may isang baryo na tahimik at payapa. Doon nakatira si Elias, isang binatang mangingisda na araw araw naglalakad papa*ok sa gubat upang manghuli ng isda at tumulong sa mga kapatid niyang umaasa sa kanya. Kilala si Elias sa kanilang lugar bilang mabait at mapagbigay. Madalas siyang makita sa tabing ilog, nakaupo, tahimik, para bang nakikinig sa mga bulong ng kalikasan.

Hindi alam ni Elias na may isang matang palagi nang nakamasid sa kanya. Isang nilalang na matagal nang tagapagbantay ng kagubatan. Isang diwata ng Sierra Madre na ang pangalan ay Amihan. Siya ang tagapangalaga ng hangin na dumadaloy sa mga puno. Siya ang dahilan ng malamig na simoy sa umaga at ang banayad na paggalaw ng mga dahon tuwing dapithapon.

Isang hapon habang namimingwit si Elias sa ilog, nahulog ang isang malaking puno sa kabilang pampang. Umalulong ang mga ibon at nagsitakbuhan ang mga hayop. Natakot si Elias pero nanatili siya. Isa siyang taong hindi madaling matakot sa kalikasan. Sa halip na tumakbo, tumayo siyang parang handang tumulong sa sinumang maipit ng puno. Doon unang nabighani si Amihan.

Isang tao na hindi tumatakbo sa panganib. Isang taong nirerespeto ang kagubatan. Isang pusong malinis.

Simula noon sinundan ni Amihan ang binata. Kapag nalalayo ito sa daan sinisilo niya ang hangin para gabayan. Kapag nadudulas ito sa mga batong basa, binubuhat niya ng marahang ihip para hindi mabalian. Hindi alam ni Elias na may humahawak sa kanya. Hindi niya alam na may umiibig na sa kanya.

Hanggang dumating ang gabing iyon. Habang naglalakad si Elias pauwi biglang umulan nang napakalakas. Kidlat. Hangin na tila galit. Rumagasa ang baha mula sa mataas na bahagi ng gubat. Tinamaan si Elias ng rumaragasang kahoy at natumba siya sa maputik na lupa. Hindi na siya makatayo. Hindi siya makahinga. Takot ang pumalit sa kanyang mga mata. Sa isang iglap ay inakala niyang iyon na ang kanyang katapusan.

Pero may dumating.

Isang liwanag. Isang malamig ngunit yakap ng ligtas na presensya. Nang iminulat ni Elias ang kanyang mata nakita niya ang isang babae sa kanyang harapan. Mahaba ang buhok na parang ulap na dumadaloy. Ang balat niya ay tila liwanag ng buwan. Hindi tao. Hindi rin hayop. Isang nilalang.

Ako si Amihan at hindi kita pababayaan. Malumanay ang boses niya. Para itong hangin na dumadampi sa balat.

Tinulungan siyang tumayo. Inakay. Inilayo sa tubig. Iniligtas mula sa baha. Nang makalayo sila mula sa panganib saka lamang napansin ni Elias na hindi humahakbang ang babae. Para siyang lumulutang. At unti unti siyang naglalaho tuwing tatamaan ng kidlat ang paligid.

Sino ka? tanong ni Elias.

Ngumiti ang babae. Isang ngiting may pait at may pagkauhaw sa pagkakakilala.

Tagapangalaga ng bundok. Nilalang ng hangin. Nandito ako para bantayan ang lahat. Ngunit ikaw lamang ang hindi tumakbo. Ikaw lamang ang tumingin sa gubat nang may respeto. Doon ako nabighani.

Hindi makapagsalita si Elias. Tila lumakas ang tibok ng puso niya. Hindi dahil natatakot siya, kundi dahil may kakaibang init na dumampi sa kanyang dibdib.

Simula noon nagtagpo na sila gabi gabi. Sa ilalim ng mga puno. Sa ilog. Sa mga talahib na sumasayaw sa hangin. Doon sila nag usap. Doon sila nagtawanan. Doon nabuo ang isang pag ibig na hindi dapat mangyari.

Dahil kabilang si Amihan sa isang mundong hindi maaring iwan. At si Elias ay isang taong hindi maaaring mawala sa mundo ng tao.

Dumating ang araw na kailangan nang bumalik ni Amihan sa kanyang kapatiran. Lalong nagugulo ang panahon sa Sierra Madre. May nagbabanta sa kagubatan. Naririnig niya ang mga sigaw ng mga punong natutumba. Ramdam niya ang takot ng kalikasan. Kaya kailangan niyang pumili.

Manatili kay Elias o protektahan ang mundong pinagmulan niya.

Sa tabi ng ilog na naging saksi ng kanilang pagkikita, humarap si Amihan kay Elias. Luha ang bumigay sa kanyang mga mata. Hindi niya alam na kaya niyang umiyak. Hindi niya alam na kaya niyang masaktan.

Kailangan kong umalis. Hindi kita pwedeng isama. Hindi mo ako maaring sundan. Hindi rin kita maaring balikan.

Hindi nagsalita si Elias. Hindi niya kayang pigilan. Hindi rin niya kayang sisihin. Kaya ang nagawa niya lang ay yakapin ang nilalang na minsang nagligtas sa kanya at minahal siya nang higit sa kanyang pagkatao.

Habang yakap niya si Amihan unti unti itong nagiging hangin. Unti unti siyang nagiging malamig na simoy. Hanggang wala nang natira kundi isang bulong.

Kung may susunod na buhay pipiliin pa rin kita.

Tumagal ang gabi. Tumagal ang ulan. Pero hindi na bumalik si Amihan.

Simula noon tuwing papa*ok si Elias sa gubat at tatamaan siya ng malamig na hangin, napapapikit siya. Pakiramdam niya ay may kamay na nakahawak sa kanya. May matang nagmamasid. May pusong nagmamahal.

Dahil minsan sa buhay niya minahal siya ng isang nilalang ng Sierra Madre. At kahit hindi sila nagkatuluyan, naging bahagi iyon ng kanyang kaluluwa habang buhay.

🖋️ Orihinal na akda ni
📚 Ang bawat salita ay bunga ng karanasan, damdamin, at katotohanan. May karapatang ari ang may akda.
🚫 Ipinagbabawal ang pag kopya, pag edit, o muling paglalathala nang walang pahintulot.
⚖️ Ang pag angkin sa hindi iyo ay hindi lamang kawalan ng respeto ito ay isang krimen.
✨ Plagiarism is a crime.

14/11/2025

PITONG ILAW

Malakas ang ulan noong gabing dumating si Ruben. Sugatan ang bra*o, may pasa sa pisngi, at amoy-alak na parang pinaghalo ang pait ng gabi at pawis ng pagod. Sa loob ng maliit na barung-barong, magkakatabi sa banig ang mga bata, nanginginig hindi lang sa lamig, kundi sa kaba.

Pagbukas ng pinto, agad sumabog ang galit.

“Ano bang klaseng bahay ’to?! Para nang basurahan!”

“Tay… may sakit po si bunso,” pakiusap ni Aira, nanginginig ang boses.

“Puro kayo sakit! Puro kayo gastos!”

Sa galit, itinulak niya si Aira. Napasubsob ang bata sa sahig. Tumilapon ang hawak niyang bote, muntik pang tumama kay Mika na limang taong gulang lang noon.

Niyakap ni Thelma ang mga bata.
“Ruben, tama na! Hindi nila kasalanan ’to!”

Isang malakas na sampal ang itinugon nito sa kanya.

Tumili ang mga bata.
At doon, halos mabasag ang puso ng ina.

Kinabukasan, wala na si Ruben. Umalis nang walang paalam, walang balak na bumalik.

Hindi agad naramdaman ng mga bata ang bigat ng pagkawala ni Ruben. Pero nang dumating ang gutom doon nila naramdaman ang tunay na pag-alis.

Isang gabi, nagpakulo si Thelma ng tubig.
“May ulam po ba?” tanong ni Mika.

Ngumiti ang ina, pilit, pagod.
“Sabaw… sapat na ’yan.”

Pero nang sumilip si Aira, tubig lang talaga ang niluto. Walang asin, walang sahog. Wala.

Umiiyak ang kambal. Si bunso, nanginginig sa gutom.
Pero si Thelma… tulala, nakatitig lang sa kumukulong kawali, para bang unti-unting nawawala sa sarili.

Ang depression, hindi lang lungkot.
Isa itong multong mabagal na pumapatay sa loob.

Isang araw, natapunan ni Nina ng kape ang sahig. Maliliit na bagay, pero malaki ang epekto sa pusong wasak.

Tumayo si Thelma. Walang salita.
Kinuha ang lumang sinturon ni Ruben.

“Nay… huwag po,” sabi ni Aira, humaharang.

Pero bumagsak ang sinturon sa balat ng bata.
Hindi dahil galit si Thelma sa anak,
kundi dahil galit siya sa mundo.

Pagkatapos, napaupo siya sa sahig.
Humikbi.
“Patawarin niyo ako… ano ba’ng ginagawa ko…”

Ang sakit ng palo, dumadampi.
Pero ang sakit makita ang sariling ina na hindi na kilala ang sarili—mas masakit.

Isang madaling araw, nagising ang mga bata na basa ang kumot.
Umuulan pala at wala ang ina.

Nakita nila si Thelma sa bubong. Nakaupo, basang-basa, hawak ang lampin ng bunso. Walang reaksyon sa lamig. Walang pakiramdam sa ulan.

“Nanay… baba po kayo…” iyak ni Aira.

Pero parang estatwa ang ina.
Kaya sila na mismo ang humila pababa.

Hindi iyon ang huling beses.
Pero iyon ang unang beses na natakot sila… na baka mawala pati ang ina.

Ilang linggo ang lumipas bago muli kumilos si Thelma.
Isang araw, nagluto siya ng adobo. Sabay-sabay kumain ang mga bata, masaya kahit mumunti ang sahog.

Tahimik ang ina, pero may ngiti.

Kinabukasan, pagising nila…
wala na si Thelma.

Walang sulat.
Walang paalam.
Walang iniwang kahit ano.

Apat na araw na walang pagkain.
Si Baby Lino, mainit ang ulo, malamig ang kamay. Paos ang iyak.

“Ate… hindi po humihinga si Lino?” tanong ng kambal.

Kinarga ni Aira ang sanggol.
Mahina. Nanghihina. Parang unti-unting nawawala.

Tumakbo siya palabas sa ulan, walang tsinelas.
“Tulong po! Kahit sino!”

Sa awa ni Aling Puring, dinala nila ang sanggol sa barangay health center.
Buti may midwife. Buti may gamot.
Kung hindi baka iyon ang huling gabi ni Lino.

Isang araw, gutom na gutom ang kambal. Wala silang pera.
Nakita nila ang dalawang pandesal sa gilid ng tindahan.

“Kuya… baka pwede kunin…”

Akala nila okay lang.
Pero nakita sila ng may-ari.

“Huy! Magnanakaw?! Mga batang iniwan pa ng nanay?!”

Napahiya sila. Umiyak.
Pero gutom lang naman sila.
Simula noon, mas naging maingat.
Mas nagsikap. Mas pinilit maging marangal.

Dahil kay Ma’am Lasam, nakapagtrabaho si Aira sa sari-sari store.
Pero bago ang unang araw, dinaanan muna siya ng bulung-bulungan:

“Aba, ’yung iniwan ng nanay, nagtatrabaho na.”
“Sayang ang ganda, katulong lang pala.”

Tahimik lang si Aira.
Sa unang sweldo niya, hindi siya bumili ng kahit anong luho.
Gatas. Bigas. Sabon. Notebook.
At isang maliit na lipstick para maramdaman niya na tao pa rin siya.

Lumipas ang mga taon.
Luha. Puyat. Gutom. Pagod.

At dumating ang araw ng graduation ni Mika.
Walang banner. Walang bulaklak.
Pero magkakatabi silang pito.

Nang tawagin ang pangalan ni Mika,
nagpalakpakan ang buong barangay.

Umiyak si Aira.
“Natupad… natupad natin…”

Pitong magkakapatid.
Pitong ilaw.

Sentimo-sentimo. Piso-piso.
Hanggang sa nakapagpatayo sila ng tunay na tahanan.

Hindi tinutulo.
May bintana.
May pinto na hindi puwedeng sirain ninuman.

Isang hapon, kumatok ang isang babaeng payat, sugatan, halos hindi na nila makilala.

“Thelma?” tanong ng kapitbahay.
Pero para sa pito, iisang tawag lang ang mahalaga:

“Nay…”

Umiiyak ang ina.
“Patawad… kung kaya ko lang bumalik noon… kung kaya ko lang maging matatag…”

Hindi agad sila lumapit.
Hindi rin nila siya itinaboy.
Hinayaan nila siyang umiyak.

Hanggang sa lumapit si Aira, mahina pero buo ang boses:

“Nay… hindi madali ang pinagdaanan namin. Pero hindi kami naghiwa-hiwalay… dahil ayaw namin maranasan ’yon ulit.”

Humagulgol ang ina.

At kahit hindi mabubura ang sugat ng kahapon, pinili nilang patawarin.

Sa unang hapag na may tunay na pagkain
hindi tira, hindi tutong
sabay-sabay silang nagdasal.

“Salamat sa bawat gutom na kinaya namin,
sa bawat luhang hindi namin ikinahiya,
at sa bawat araw na pinili naming magmahal
kahit mas madaling sumuko.”

At ang pitong ilaw,
na minsang muntik mamatay,
ngayon ay nagniningning.

Isang pamilyang hindi binitawan ang isa’t isa.

ARMY WIFE Probinsyanang OFW

13/11/2025

ANG BAYANING A*O SA GITNA NG BAGYO

Bumubuhos ang ulan, at ang hangin ay tila may dalang galit ng kalikasan. Sa bayan ng San Rafael, halos kalahati na ng mga bahay ang lubog sa baha. Sa gitna ng unos, may isang matandang lalaki si Mang Andres, pitumpu’t dalawang taong gulang na nananatili sa kanyang maliit na kubo sa tabi ng ilog.

“Hindi ko kayang iwan ang bahay na ito,” bulong niya habang hinahaplos ang ulo ng kanyang a*o, si Bantay, isang matandang askal na ilang taon nang kasa-kasama niya. “Dito tayo lumaki, dito tayo mamamatay,” dagdag niya habang tinitingnan ang papataas na tubig sa labas ng pintuan.

Habang lumalakas ang ulan, nagsimula nang puma*ok ang baha sa loob ng bahay. Kinagat ni Bantay ang laylayan ng pantalon ng kanyang amo, tila nag-aanyaya.
“Bantay, hindi tayo aalis! Hindi pa delikado!” sigaw ni Mang Andres. Ngunit tila hindi mapakali ang a*o. Tumahol ito nang paulit-ulit, parang sinasabing “Lumabas na tayo, peligro na!”

Makalipas ang ilang sandali, narinig nila ang malakas na kalabog mula sa itaas isang bahagi ng bundok sa likuran ng kanilang bahay ang gumuho. Ang lupa at putik ay mabilis na bumagsak patungo sa direksyon ng kanilang kubo.

“Diyos ko!” sigaw ni Mang Andres, ngunit bago pa man siya makagalaw, kinagat ni Bantay ang kanyang kamay at pilit siyang hinila palabas.

Nadulas siya sa baha, ngunit hindi binitiwan ni Bantay ang pagkakahawak. Sa lakas ng hangin at agos ng tubig, halos tangayin silang dalawa. Pero sa bawat sigaw ni Mang Andres ng “Bantay! Bantay!” ay lalo pang nagsumikap ang a*o.

Lumangoy ito ng buong lakas, hinila ang amo patungo sa mataas na bahagi ng kalsada. Ang ilog ay tuluyang umapaw at winasak ang kubo nilang pinaghirapan ni Mang Andres sa loob ng tatlumpung taon.

Nang marating nila ang ligtas na lugar, bumagsak si Mang Andres sa lupa, hinihingal, nanginginig sa lamig. Si Bantay naman ay basang-basa, nanginginig din, ngunit nakatayo pa rin sa tabi ng kanyang amo.
“Salamat, anak…” mahina niyang sabi habang niyakap ang a*o. “Kung wala ka, baka wala na rin ako.”

Ngunit nang tumila ang ulan, napansin ni Mang Andres na hindi na gumagalaw si Bantay. Tinamaan pala ito ng isang lumilipad na kahoy habang inililigtas siya.

“Bantay…” halos pabulong niyang sabi, nanginginig ang tinig. Yumuko siya at pinatong ang noo sa noo ng kanyang tapat na kaibigan. Sa gitna ng katahimikan matapos ang bagyo, tanging mga hikbi at patak ng ulan ang naririnig.

Pagkatapos ng ilang araw, natagpuan ng mga rescuer si Mang Andres na buhay at ligtas. Sa tabi niya, may maliit na hukay at isang kahoy na krus na nilagyan niya ng pangalan: “BANTAY ANG A*ONG NAGLIGTAS NG ISANG BUHAY.”

Mula noon, sa bawat tag-ulan, dumadalaw si Mang Andres sa tabi ng ilog. Dala niya ang lumang pisi ni Bantay, at lagi niyang sinasabi,
“Hindi lahat ng bayani ay tao. Minsan, ang pinakatapat na puso ay nasa isang nilalang na hindi man nagsasalita, marunong namang magmahal at magsakripisyo.”

Ang kabayanihan ay hindi nasusukat sa laki ng katawan o lakas ng tinig, kundi sa tapang ng puso at katapatan ng damdamin.

🖋️ Orihinal na akda ni
📚 Ang bawat salita ay bunga ng karanasan, damdamin, at katotohanan. May karapatang-ari ang may-akda.
🚫 Ipinagbabawal ang pag-kopya, pag-edit, o muling paglalathala nang walang pahintulot.
⚖️ Ang pag-angkin sa hindi iyo ay hindi lamang kawalan ng respeto ito ay isang krimen.
✨ Plagiarism is a crime.

ARMY WIFE Probinsyanang OFW

15/11/2025

15/11/2025

15/11/2025

15/11/2025

14/11/2025

13/11/2025

Address

Telephone

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category