Katedra Archeologii Historycznej i Bronioznawstwa IA UŁ

23/10/2025

w dniu 17 października 2025 r., dr hab. Anna I. Zalewska, kierownik projektu MKiDN „Cmentarz wojenny i relikty fortyfikacji polowych Wielkiej Wojny – Damnosa hereditas, kazanie o pokoju i źródło wiedzy”, realizowanego na Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytet Łódzki wzięła udział w konferencji pt. „Miejsca Pamięci – Potrzeby, wyzwania, perspektywy”, która odbyła się w Muzeum Historii Polski w Warszawie. Szczegóły tutaj 👇

W dniu 17 października 2025 r., dr hab. Anna I. Zalewska, kierownik projektu MKiDN „Cmentarz wojenny i relikty fortyfikacji polowych Wielkiej Wojny – Damnosa hereditas, kazanie o pokoju i źródło wiedzy”, realizowanego na Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytet Łódzki wzięła udział w konferencji pt. „Miejsca Pamięci – Potrzeby, wyzwania, perspektywy”, która odbyła się w Muzeum Historii Polski w Warszawie.

Tematem przewodnim konferencji były następujące pola problemowe: Badania i edukacja; Rewaloryzacja i infrastruktura miejsc pamięci; Oznaczanie miejsc pamięci; Wsparcie finansowe projektów; Miejsca pamięci a zabytki oraz Technologia na rzecz upamiętnienie.

Swoje wystąpienie pt. „Damnosa hereditas: dziedzictwo wojenne jako miejsca pamięci, «kazania o pokoju» i nośniki wiedzy. Teoria i praktyka” prof UŁ dr hab. Anna I Zalewska zaprezentowała w sesji „Badania i Edukacja” moderowanej przez Magdalenę Erdman, Dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci.

W wystąpieniu zaprezentowane zostały zagadnienia ukierunkowane problemowo na kwestię użyteczności społecznej dziedzictwa militarnego o charakterze damnosa (tj. postrzeganego jako „trudne”, „niechciane”, „nadmiarowe”). Podstawę empiryczną stanowiły wnioski z dwóch projektów naukowych i prospołecznych, w których A.I. Zalewska aktualnie bierze czynny udział. Są to projekty: Holocaust Mass Graves, realizowany przez Deutsche Historische Institute oraz projektu pt. „Cmentarz wojenny i relikty fortyfikacji polowych Wielkiej Wojny – damnosa hereditas, kazanie o pokoju i źródło wiedzy”.

Projekt realizowany jest w 2025 r. przez Uniwersytet Łódzki otrzymał dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego. Program rządowy „Ochrona zabytków archeologicznych”.
https://www.archeologia.uni.lodz.pl/aktualnosci/szczegoly/na-konferencji-miejsca-pamieci-potrzeby-wyzwania-perspektywy

21/10/2025

serdecznie zapraszamy na wystąpienie Konrada Czernielewskiego pt. „Tradycje jazdy Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego w kawalerii II Rzeczypospolitej”, które odbędzie się w ramach spotkania Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy im. prof. dr. hab. Andrzeja Nadolskiego w czwartek 23 października 2025 r. o godz. 17.00 w Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, przy ul. G. Narutowicza 65, p. 101.

Na zdjęciu: szwadron honorowy 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego eskortujący ambasadora Włoch i kompania honorowa 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej na dziedzińcu zamku na Wawelu w dniu 20 lipca 1936 r.

21/10/2025

W dniach 12–13 września 2025 r. w Łodzi odbyła się międzynarodowa konferencja „Archaeology Gone Astray: Forgeries, Misinterpretations, and Other Field Stories”, zorganizowana pod auspicjami Commission on the History of Archaeology UISPP (Union Internationale des Sciences Préhistoriques et Protohistoriques). Szczegóły tutaj 👇

W dniach 12–13 września 2025 r. w Łodzi odbyła się międzynarodowa konferencja „Archaeology Gone Astray: Forgeries, Misinterpretations, and Other Field Stories”, zorganizowana pod auspicjami Commission on the History of Archaeology UISPP (Union Internationale des Sciences Préhistoriques et Protohistoriques).

Komisja Historii Archeologii UISPP jest jedną ze specjalistycznych komisji naukowych działających w ramach Międzynarodowej Unii Nauk Prehistorycznych i Protohistorycznych (UISPP). Jej główną misją jest integrowanie badaczy zajmujących się historią archeologii jako dyscypliny naukowej. Komisja koncentruje się na zagadnieniach takich jak biografie archeologów, tradycje instytucjonalne, nurty intelektualne oraz polityczne i kulturowe konteksty, które kształtowały myśl i praktykę archeologiczną na całym świecie. W ramach działalności Komisji, we wrześniu 2025 r. w Łodzi odbyła się międzynarodowa konferencja „Archaeology Gone Astray: Forgeries, Misinterpretations, and Other Field Stories”.

Wydarzenie miało formę hybrydową, umożliwiając uczestnictwo zarówno stacjonarne, jak i zdalne. Organizatorami konferencji byli dr hab. Adrianna Szczerba, prof. UŁ (Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego), dr Marzena Woźny (Muzeum Archeologiczne w Krakowie) oraz dr Jakub Linetty (Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy).

Program konferencji obejmował dwie sesje:
1. Forgeries, Misinterpretations, and Other Field Stories, podczas której wystąpili:
🔸 prof. Tim Murray (emerytowany profesor archeologii w La Trobe University (Melbourne, Australia)) – Archaeologies as wished for. The power of ‘alternative’ histories;
🔸 dr Eliska Petrekova (Instytut Archeologii Czeskiej Akademii Nauk w Brnie) – When the Artist Restores the Artifact: The Case of the Painted Vases from Ceglie in Baron Koller’s Collection;
🔸 dr hab. Adrianna Szczerba, prof. UŁ – Slavic Runes in Dispute: From 19th-Century Polemics to Contemporary Revivals;
🔸 dr Jakub Linetty – Mysterious Slavic Universe of Tadeusz Wolański;
🔸 dr Marzena Woźny – Gotfryd Ossowski (1835–1897) and the Archaeological Forgery from the Mnikowska Valley;
🔸 lic. Bartłomiej Wyrwas (student I roku studiów II stopnia na kierunku archeologia UŁ) – Misreadings in Polish Archaeology: A Selection of Examples.

2. Current Research Projects, z referatami:
🔸 prof. Margarita Díaz-Andreu (Uniwersytet w Barcelonie) – Lost melodies: a history of the archaeological study of music and sound;
🔸 dr Sébastien Plutniak (CNRS w Tours) – On the Scientific Fringes of Archaeology: the Contents and Reception of Open and Unsupervised Scholarly Communication Platforms;
🔸 dr Santiago Olcina Lagos (Uniwerytet w Alicante) – The dissemination of pre-Hispanic archaeology at the 1929 Ibero-American Exposition in Seville: a first approach;
🔸 dr Ludwika Jończyk (Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego) i dr Justyna Liguz (Kierownik Zamku w Kwidzynie) – Investigating the investigator:
Herbert Heym and the afterlife of unpublished East Prussian research;
🔸 dr Anna Juga-Szymańska (Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego) – Don’t believe your eyes. The alleged files of Włodzimierz Antoniewicz;
🔸 dr Harald Gropp (Uniwersytet w Heidlebregu) – Nebra and Coligny and the discussion of archaeoastronomical artefacts.

Wydarzeniu towarzyszyła sesja posterowa, którą przygotowali:
🔸 dr Petr Kostrhun (kierownik Pawilonu Anthrophos Morawskiego Ziemskiego Muzeum w Brnie) -Moravian Glozel;
🔸 mgr Magdalena Malak (Wydział Historyczny UMK) - Roman Jakimowicz (1889–1951), pierwszy dyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie i pierwszy kierownik Katedry Prehistorii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ale co jeszcze?;
🔸 dr Harald Gropp - Basic material on the sky disc of Nebra and the calendar of Coligny oraz Local archaeological activities versus official excavations.

Na zakończenie konferencji odbyło się spotkanie Komisji Historii Archeologii UISPP, poświęcone omówieniu propozycji sesji naukowych planowanych na nadchodzący XXI Światowy Kongres Międzynarodowej Unii Nauk Pra- i Protohistorycznych (UISPP), który odbędzie się w dniach 31 sierpnia – 4 września 2026 r. w Poznaniu.
https://www.archeologia.uni.lodz.pl/aktualnosci/szczegoly/miedzynarodowa-konferencja-naukowa-pt-archaeology-gone-astray-forgeries-misinterpretations-and-other-field-stories-12-13-wrzesnia-2025-roku

13/10/2025

serdecznie zapraszamy na Seminaria Doktorskie Katedra Prahistorii IA UŁ oraz Katedra Archeologii Historycznej i Bronioznawstwa IA UŁ. Szczegóły tutaj 👇

Serdecznie zapraszamy na Seminaria Doktorskie Katedra Prahistorii IA UŁ oraz Katedra Archeologii Historycznej i Bronioznawstwa IA UŁ:

🔸 29 X 2025 (KAHiB)
lic. Agnieszka Sielska, Amsterdam Centre for Ancient Studies and Archaeology, Universiteit van Amsterdam
Niderlandzki model szkolnictwa wyższego. Garść refleksji studentki Research Master Archaeology and Heritage z Universiteit van Amsterdam

🔸 12 XI 2025 (KP)
prof. dr hab. Jan Schuster, Katedra Prahistorii, Uniwersytet Łódzki
Znów na temat paradnych uprzęży końskich z młodszego okresu wpływów rzymskich – znaleziska depozytowe z Czech

🔸 19 XI 2025 (KAHiB)
doc. dr Pavol Šteiner, Katedra Archeologii, Uniwersytet Konstantyna Filozofa w Nitrze
Próba precyzyjnej lokalizacji miejsca bitwy w Bibid-Puszta z 19 lutego 1945 r. w świetle wspomnień jej uczestników

🔸 26 XI 2025 (KP)
mgr Anna Mucha, Muzeum im. ks. St. Staszica w Hrubieszowie, mgr Agnieszka Naworol, Laboratorium Historiae Gothorum, Centrum Dziedzictwa Archeologicznego i Kulturowego w Wiosce Gotów w Masłomęczu
Archeologia eksperymentalna, czyli jak powstają rekonstrukcje paciorków szklanych. Przykład pracowni w Skansenie Wioska Gotów w Masłomęczu

🔸 3 XII 2025 (KAHiB)
dr hab. Andrzej Janowski, prof. IAE PAN, Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich, Instytut Archeologii i Etnologii PAN
Castrum Pirissam. W poszukiwaniu śladów Ottona z Bambergu i nie tylko

🔸 10 XII 2025 (KP)
dr Katarzyna Barucha, Fundacja Exegi Monumentum
Bednarstwo i tokarstwo w średniowiecznych miastach północnej Polski

🔸 17 XII 2025 (KAHiB)
dr Maciej Trzeciecki, Ośrodek Archeologii Historycznej, Instytut Archeologii i Etnologii PAN
Menonici nad środkową Wisłą (XVIII–XIX w.) – archeologia, krajobraz, pamięć miejsc

🔸 7 I 2026 (KP)
mgr Mateusz Matula, Instytut Archeologii, Uniwersytet Wrocławski
Archeologia bez wykopalisk, czyli o wykorzystaniu archiwaliów i danych przestrzennych. Okres rzymski na północnym przedpolu Bramy Morawskiej

🔸 14 I 2026 (KAHiB)
dr Dawid Kobiałka, Instytut Archeologii, Uniwersytet Łódzki
Archeologia masowych zbrodni – chojnicka Dolina Śmierci

Seminaria odbywają się w Instytucie Archeologii UŁ (ul. G. Narutowicza 65, sala 1.C) od godz. 12.00

https://www.archeologia.uni.lodz.pl/aktualnosci/szczegoly/seminaria-doktorskie-katedry-prahistorii-oraz-katedry-archeologii-historycznej-i-bronioznawstwa-3

12/10/2025

w dniach 1–4 października 2025 r. odbyły się kolejne badania terenowe w Ostrowitem na Pomorzu w gm. Chojnice. Celem prac był pobór rdzeni osadów biogenicznych z jeziora Ostrowite, stanowiących niezwykle cenne geoarchiwum zmian paleoekologicznych i paleośrodowiskowych.

Badania, prowadzone m.in. przez pracowników Katedra Geologii i Geomorfologii UŁ, Katedra Archeologii Historycznej i Bronioznawstwa IA UŁ oraz Pracownia Datowania Luminescencyjnego i Konserwacji Zabytków IA UŁ, stanowią kontynuację szeroko zakrojonego projektu rekonstrukcji środowiska przyrodniczego i historii osadnictwa w rejonie Ostrowitego.
Szczegóły tutaj 👇

04/10/2025

dr Dawid Kobiałka kieruje od 2022 r. interdyscyplinarnymi badaniami naukowymi w Miejscu Pamięci Narodowej w Łambinowicach. Jednym z najważniejszych wyników prac terenowych było odnalezienie nieznanej i nieoznaczonej kwatery z pochówkami 60. włoskich jeńców, którzy zmarli w obozie Lamsdorf pod koniec II wojny światowej. Dzięki pogłębionych badaniom udało się zidentyfikować wszystkie odnalezione szczątki ludzkie.
W dniu 2 października 2025 r. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie odbyła się msza święta – część odnalezionych szczątków została pochowana z honorami na Cmentarzu Żołnierzy Włoskich w Warszawie, część z kolei wyruszyła w drogę do Italii, żeby zostać pochowana, zgodnie z życzeniami rodzin, na włoskiej ziemi.

29/09/2025

w dniach 23–25 września 2025 r. w Muzeum Czech Wschodnich w Hradcu Królowej odbyła się już po raz czwarty konferencja naukowa „Archeologia konfliktów” zorganizowana przez Katedrę Archeologii Uniwersytetu w Hradcu Królowej, w której m.in. uczestniczyli pracownicy Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego. Szczegóły tutaj👇

28/09/2025

w dniach 17–19 września 2025 r, dr hab. Anna I. Zalewska, prof. UŁ, wykonawca projektu NPRH MNiSW „Leksykon Archeologii Katyńskiej (1990–2015)”, realizowanego na Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytet Łódzki, wzięła udział w 55. Deutsche Historikertag. Szczegóły tutaj👇

27/09/2025

w dniach 17 sierpnia – 14 września 2025 r. w Ostrowitem na Pomorzu w gminie Chojnice, realizowany był kolejny już sezon badań archeologicznych, kierowanych od 2008 r. przez dr. hab. Jerzego Sikorę, prof. UŁ i mgr. Łukasza Trzcińskiego. Szczegóły tutaj👇

23/09/2025

w dniu 18 września 2025 r. w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie odbyła się II Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Świadkowie i świadectwa Zbrodni Katyńskiej” zorganizowana przez Muzeum Katyńskie Warszawie. W wydarzeniu wzięli udział pracownicy Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, wykonawcy projektu NPRH MNiSW „Leksykon Archeologii Katyńskiej (1990–2015)”, realizowanego na Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytet Łódzki. Szczegóły tutaj👇

16/09/2025

w dniach 2–6 września 2025 r. w Belgradzie odbyło się 31. Doroczne Spotkanie Europejskiego Stowarzyszenia Archeologów (EAA European Association of Archaeologists). Szczegóły tutaj👇