21/10/2025
„Tradycyjny ubiór ludowy pełnił i wciąż pełni bardzo ważną rolę przynajmniej w kilku regionach Polski. (…)
Po latach zapomnienia na powrót sobie przypominamy o tych strojach i nawet jeśli sami ich nie nosimy, to dobrze czujemy się ze świadomością, że są tacy reprezentanci naszego świata lokalnego, małej ojczyzny, którzy te stroje noszą, rekonstruują je i dbają o nie. Z całą pewnością przekłada się to na poczucie lokalnej i regionalnej tożsamości.”
📙
Zachęcamy do przeczytania rozmowy o przemianach, tradycji i współczesności strojów ludowych z dr hab. Anną Weroniką Brzezińską – redaktorką serii „Atlas Polskich Strojów Ludowych”. Znajdziecie ją w nr 2/2022, link do wersji pdf w komentarzu.
👗
🧥
„Warto pamiętać, że strój był elementem, który chciano pokazać, chciano się nim pochwalić. Tu już sam język wiele mówi – ubieramy się codziennie, ale tylko czasem stroimy. W tradycyjnej kulturze ludowej więc, o tym co nosimy na co dzień mówimy ubiór, o czymś na specjalne okazje – strój. Skoro, więc strój miał zdobić, stosowano nowe rozwiązania kolorystyczne, nowe materiały – zupełnie jak w każdej innej modzie.
💐Wspaniałym przykładem takiego „miksu” jest strój bamberski, który wciąż funkcjonuje na terenie Poznania. On się wykształcił na styku kilku doświadczeń. W XVIII wieku na tereny wiejskie pod Poznaniem przybyli osadnicy z okolic Bambergu. Oni jako migranci przyjechali ze swoimi tradycjami. Trafili do społeczności, która także miała swoje zwyczaje i je pielęgnowała. Ten strój bamberski, który dziś znamy, jest połączeniem strojów z górnej Frankonii, Bawarii, Wielkopolski, ale także nosi w sobie znamiona mody mieszczańskiej. Takich przykładów z terenów Polski mamy bardzo dużo, choćby strój kujawski. To jest konglomerat i zbiór inspiracji.
Jeśli pójdziemy do Muzeum w Łowiczu, które ma wspaniałą kolekcję strojów łowickich, to stroje łowickie użytkowane w latach 20. i np. 40. XX wieku bardzo się różnią – kolorem, szerokością pasów, zdobieniami. I to jest normalne. Natomiast wszystkie są łowickie i autentyczne, bo powstały na łowickiej ziemi, są wytworem rąk mieszkańców tej ziemi.”
📸
Tradycyjne w obrzędowości ludowej, wesele piotrkowskie-krzczonowskie, Świeży J., "Atlas Polskich Strojów Ludowych", Strój Krzczonowski, PTL Poznań, 1952, s. 8., żródło: Wikimedia
