Łucja Oś

21/03/2025

Dzisiejsza bohaterka cyklu Jako kobieta pracująca napisała: "Chciałabym zwrócić uwagę na problem redaktorek i korektorek. To sfeminizowane zawody, bardzo, bardzo słabo opłacane."

11/02/2025

📌 Lipko czy Lipkę? Ziobro czy Ziobrę? Czy odmieniać nazwiska zakończone na -o?

Czytając doniesienia o rocznicy śmierci Romualda Lipki (6.02) czy wezwaniu Zbigniewa Ziobry przed komisję ds. Pegasusa, wielu zastanawia się: odmieniać nazwiska czy nie? Jak widać, ja odmieniam :) Niestety najbardziej znane media już różnie. Dlaczego?

✅ Norma wzorcowa (czyli ta najbardziej poprawna) jest jednoznaczna: nazwiska męskie zakończone na -o należy odmieniać tak jak rzeczowniki pospolite, czyli:
🔹 Nie ma Romualda Lipki (a nie „Lipko”)
🔹 Wezwano Zbigniewa Ziobrę (a nie „Ziobro”)

⚠ Ale w języku potocznym...
Słowniki poprawnej polszczyzny PWN dopuszczają nieodmienianie mniej znanych nazwisk, pod warunkiem że towarzyszy im odmienione imię lub inne słowo wskazujące na przypadek gramatyczny. Dlatego:
🔹 Można powiedzieć „pana Lipko”, bo „pan” już się odmienia.
🔹 „Romualda Lipko” czy „Zbigniewa Ziobro” to już konstrukcje niepoprawne według normy wzorcowej, ale akceptowane potocznie.

📢 Wniosek? Jeśli chcemy mówić i pisać zgodnie z najwyższą normą językową, zawsze odmieniamy nazwiska na -o. Jeśli jednak spotykamy się z ich nieodmienioną formą – nie zawsze jest to błąd, a czasem jedynie odstępstwo potoczne.

A Wy jak mówicie? Lipko czy Lipkę? Ziobro czy Ziobrę? Kościuszko czy Kościuszkę? 🤔

̨zykpolski

15/09/2023

Jak w #, ale już tłumaczę, o co chodzi.
Szalony pomysł, ale jak tu nie zapytam, to się nie dowiem ;)

W zaprzyjaźnionej parafii padł pomysł na stworzenie książki wspomnieniowej. Wszystko super, gdyby nie to, że na realizację (napisanie tekstu, redakcję, skład, korektę, druk) dostaliśmy jakieś 2 tygodnie 😂 albo mniej. Wiem, nierealne (prawie), ale działamy, bo to prezent niespodzianka. Trochę za późno Duch Święty podsunął ten pomysł, no ale cóż... :D Wierzę, że się uda!

Mam jakieś pół dnia (albo noc) na redakcję, jutro dopiero dostanę tekst - więc nawet nie wiem w tej chwili, ile go będzie (podobno do 50 stron po składzie, ale kto to wie... ;) ) Zaktualizuję tę informację, jak tylko się dowiem, jaka jest liczba znaków.

Natomiast żeby nie drukować książki z Worda (choć i tak już pracowałam kiedyś :/ ), szukam kogoś, kto tak jak ja chciałby się podjąć zlecenia pro bono. My potrzebujemy składu (najlepiej w tę niedzielę), a może ktoś z Was buduje portfolio i chce spróbować? W zamian mogę zaoferować swoją opinię o usłudze, zaświadczenie o współpracy z moją firmą korektorską i świetny feedback na temat składu z korektą poskładową.

Zapraszam na priv w razie zainteresowania 😊

15/09/2023

U mnie nie ma tak dobrze, mimo że dziś przez cały dzień świętuję Międzynarodowy Dzień Kropki. Pracy od groma dla lubelsko-warszawskiego klienta z najwyższej półki, więc klawiatura aż się pali pod palcami. Pracuję dziś do ostatniej kropki potu.
A wieczorem możemy poświętować - Lublin, zapraszam :)

Kot CzyTadeusz i Dzień Kropki
́kropki

07/09/2023

Witaj, szkoło!
Lekcja 1. Chciałoby się powiedzieć: „organizacyjna”, ale nie ma tak dobrze 🙈
Musi być od razu merytorycznie, bo czerwony pasek sam się nie zdobędzie, a wakacje tuż-tuż 😂

Temat: Kiedy w niektórych przypadkach nazwy przedmiotów szkolnych na końcu mają -ii, a kiedy -i? 🤔

Na pytanie, które to przypadki, jest tylko jedna odpowiedź (ale czasem w trzech przypadkach):
dopełniacz 🔵 celownik* 🔵 miejscownik* liczby pojedynczej

✍️ Na przykład:
Nie ma dziś geografii.
Przyglądam się z zainteresowaniem tej historii.
Wymieniając swoje pasje, najczęściej mówię o biologii.

Wszystkie przykłady mają podwójne -ii. Przypadek? Nie sądzę (chyba że ten w gramatyce). Dlatego zaczniemy od tej zasady.

🖍️ Podwójne -ii
👉 tu znajdują się wyrazy zapożyczone, które w mianowniku liczby pojedynczej kończą się na -ia, a właśnie w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku na -ii:

historia – historii
biologia – biologii
geografia – geografii
religia – religii
filozofia – filozofii
teologia – teologii
anatomia – anatomii
kardiologia – kardiologii
ale także dawny przedmiot szkolny: kaligrafia – kaligrafii

🖍️ Pojedyncze -i
👉 piszemy w rzeczownikach rodzimych (i b. dawno zapożyczonych)
👉 * tylko w dopełniaczu, np.:
Nie ma fizyki.
Nie odrobiłem matematyki.
ponieważ celownik i miejscownik to już: fizyce, matematyce, sztuce…
👉 po samogłoskach (chodzi o odmienioną już formę; tu nie znalazłam nazwy przedmiotu szkolnego, ale z innych wyrazów mamy np. alei, szyi, Mai)
👉 i spółgłoskach oprócz c, s, z:

sztuka – sztuki
matematyka – matematyki
fizyka – fizyki
muzyka – muzyki
plastyka – plastyki
technika – techniki

👨‍👩‍👧 👧👦 Kochani rodzice, drodzy uczniowie, mam nadzieję, że teraz już wszystko jasne i żadnej polonistki oko nie zaboli, gdy będzie czytała Wasze wpisy na temat innych przedmiotów 😉

Dajcie znać, czy dostatecznie (😂) jasno wytłumaczyłam tę zasadę.

PS Oczywiście, że post powstał z autopsji 🤭 Jak wszystkie.

27/06/2023

Dziś miałam przyjemność być gościem u – trenerki biznesu, badającej kobiece talenty i mocne strony. W cyklu 3 rady od… podzieliłam się wiedzą, które proste błędy omijać, kiedy samodzielnie tworzymy treści 😊

Jako sFRISowany przez Żanetę zawodnik przygotowałam sobie konspekt i rozpisałam te błędy na 3 obszary.

W tym poście w skrócie podzielę się z Tobą obszarem językowym, a jeśli chcesz się dowiedzieć, dlaczego coś zapisujemy tak, a nie inaczej, zapraszam Cię do obejrzenia zapisanego live’a u ❤️

Zaczynamy! 👌

👉 stawiamy przecinek przed wołaczem: cześć, Żaneto
👉 tę/tą: piszemy tĘ książkĘ, ale idziemy z tĄ dziewczynĄ
👉 poprawnie jest odnośnie do (czegoś), bo odnosimy się DO czegoś: odnośnie do tego tematu nie mam więcej pytań
👉 w oparciu o – to rusycyzm; używamy: na podstawie badań, z wykorzystaniem fabuły
👉 w każdym bądź razie – to kontaminacja (połączenie) dwóch innych: w każdym razie i bądź co bądź. Warto wybrać tylko jedno, zamiast je łączyć
👉 social media, networking, live, fanpage – słowa przejęte z j. ang. zapisujemy małą literą
👉 możemy bez problemu zrobić live’a* na facebookowym fanpage’u – ponieważ te słowa się odmieniają, jak widać
*Wprawdzie lepiej powiedzieć: zrobić live, ale w polszczyźnie mówionej przejdzie i ta pierwsza forma
👉 przyjmujemy jednolitą formę wyrazów dla jednego typu tekstu lub w całej komunikacji naszej marki – skrót lub pełne słowo: np., m.in., r., w., ok.
👉 długie zaimki Tobie, Ciebie stosujemy na początku i na końcu zdania. W środku zdania lepiej brzmią krótkie formy: chcę wesprzeć Cię w rozwoju (nie Ciebie), powiem Ci, że to dobry pomysł (nie Tobie)
👉 zaimki piszemy wielką literą. Tu trwa spór co do tego, ale ja sugeruję, by tekst do zaangażowanej społeczności traktować jako tradycyjny list, w którym odnosimy się do odbiorcy z szacunkiem, stąd te wielkie litery
👉 mylone liczba/ilość – liczba do rzeczowników policzalnych: liczba osób, liczba miejsc na szkolenie; ilość do rzeczowników niepoliczalnych: ilość wody, ilość piasku
👉 po standardowym Pozdrawiam, Z wyrazami szacunku nie stawiamy przecinka

Uff, tyle na dziś! 😁

Która z tych podpowiedzi była dla Ciebie zaskoczeniem albo nowością? 🤔

18/05/2023

Czy słowa „liczba” i „ilość” mogą być używane zamiennie? 🤔

To zależy❗😁

✨ Liczba określa „stan liczebny, sumę określonych jednostek”. Powiemy np. liczba osób, sztuk, punktów, miejsc.

✨ Ilość określa „miarę tego, co może być mierzone lub ważone, nie liczone”, a więc np. ilość wody, piasku, cukru.

Słowo „ilość” pojawiło się w XVIII w. i wtedy zaczęło się całe zamieszanie, kiedy którego słowa używać 🤦🏼‍♀️ Językoznawcza (słownikowa) walka, by używać obu tych słów poprawnie, a nie wymiennie, zaczęła się jednak dopiero po II wś., kiedy do głosu doszedł teoretyk języka – prof. Witold Doroszewski 🧑‍🏫

Och, i teraz! Z tymi sztukami i osobami to nie ma dnia, żebym nie spotykała w tekście do korekty błędnego zapisu w połączeniu z ilością 🙈

Wzorcowo (elegancko) nie możemy powiedzieć: ilość sztuk czy osób, bo zarówno sztuki czegoś, jak i ludzi możemy policzyć. Dajcie innym przykład i używajcie tych wyrazów poprawnie 😉

Dopowiem tylko, że w języku potocznym oczywiście można używać wymienne obydwu wyrazów, jednak w polszczyźnie wzorcowej (także w tekstach publikowanych w sieci) powinniśmy stosować rozróżnienie na:

📝 liczbę – w odniesieniu do rzeczy policzalnych (takich, które możemy policzyć na sztuki),
📝 ilość – w odniesieniu do rzeczy niepoliczalnych (żeby je policzyć, potrzebujemy jednostki).

⚡ Nie możemy powiedzieć „dwa piaski”, tylko „20 kg piasku”.
Wzorcowo nie możemy powiedzieć „dwie wody”, tylko „dwa litry wody” (choć potocznie mówimy „dwie wody” i to jest okej).

Pamiętajcie, że niepoliczalne są także pieniądze i czas, bo nie powiemy „mam dwa pieniądze”, tylko „mam dwa złote”, nie powiemy „mam dwa czasy”, tylko „mam dwie godziny”*.
Dodajemy tu po prostu jakieś określenie/jednostkę/walutę.

* Zauważcie, że nie dodajemy tu podwójnie: jeśli mówimy „godziny”, to już nie „czasu”, bo wiadomo, że chodzi o czas; jeśli „złote”, to już nie „pieniędzy”, bo przecież nikt nie mówi: „mam dwa złote pieniędzy”, więc czemu niepoprawnie upieramy się na „mam dwie godziny czasu”? A możesz mieć dwie godziny czegoś innego niż czas? Nie, więc to masło maślane.

⌨️ Jako użytkownik języka znasz i stosujesz to rozróżnienie?
⌨️ Jako korektor często je poprawiasz?

08/03/2023

Czy uda mi się dziś Cię zaskoczyć?
👇

„Dzień Kobiet! Dzień Kobiet!
Niech każdy się dowie”
że Dzień Kobiet piszemy wielką literą!

Ale czytaj do końca 😁

„W tym wypadku obowiązuje pisownia obydwu członów wielkimi literami (Dzień Kobiet), ponieważ obydwa stanowią nomen proprium corocznego święta obchodzonego 8 marca (tak samo Dzień Matki, Dzień Ojca, Dzień Babci, Dzień Dziadka itp.). Wyraz dzień (także święto) pisze się małą literą wyłącznie wtedy, gdy nie wchodzi integralnie do nazwy własnej, np. dzień Wszystkich Świętych, święto Bożego Ciała. Te brzmią Wszystkich Świętych i Boże Ciało. Napisze się więc: jutro wypada dzień Wszystkich Świętych, spotkajmy się w dniu Bożego Ciała lub jutro wypada Wszystkich Świętych, spotkajmy się w Boże Ciało. Przy okazji warto przypomnieć o tym, że formą celownikową słowa dzień jest dniowi, a nie: dniu, a zatem, że mówi się i pisze Dniowi Kobiet”.
(sjp.pwn.pl/poradnia)

Kiedy już poświęciliśmy uwagę Dniowi Kobiet, na pewno wielu z Was ucieszy informacja, że dziś także obchodzimy szczególne święto – nasze korektorskie 📖✍️ Przesuń grafikę i zobacz 😍

Życzę Wam dziś, byście umieli doceniać to, co macie, i z nadzieją patrzyli w przyszłość!

A Ty czego sobie i innym dziś życzysz z obydwu tych okazji? 😊



Dzień Kobiet
Światowy Dzień Korektora

04/03/2023

Korektor również.
Nie da się ukryć, że jestem korektorką z dużym doświadczeniem.
Czy więc popełniam błędy? 🧐 Oczywiście! W pracy? Tak, też 😱
Dlaczego?
Powody są różne, ale dziś najwięcej chcę powiedzieć o jednym szczególnym. Zerknij na grafikę 👉

Przez lata pracy i tysiące poprawionych tekstów 📑📚 już się nauczyłam:
nigdy nie biczuj redaktora czy korektora, kiedy znajdziesz błąd w książce.

Nie idziesz w ich butach, nie wiesz, jak wyglądał proces wydawniczy i kto na którym etapie zawalił 👉

Pewnie, że zanim zacznę czytać jakąkolwiek wydaną książkę, zawsze zaglądam na stronę redakcyjną.
Kto z korektorów tego nie robi, niech pierwszy rzuci kamień 😅
Ale – powiedzmy sobie szczerze – większości osób i tak nie znam, bo pracują w wydawnictwach i nigdy o nich nie słyszałam.
A nawet gdybym znała, to nie wezmę telefonu do ręki, nie zadzwonię do nich i nie powiem: „Ej, ty, puściłaś błąd na stronie 386” 🤢

Powiem więcej! W tym tygodniu czytałam książkę i e-book, po godzinach, nie w pracy 🛋️
W stopkach redakcyjnych bardzo znane nazwiska, takie z najwyższej półki korektorskiej. Ich doświadczenie razem wzięte wynosi więcej lat, niż ja żyję na tym świecie. Reprezentują bardzo wysoki poziom wiedzy branżowej 🔝

I co? W środku kompletna porażka pod kątem językowo-edytorskim 🤮
Na KAŻDEJ stronie błąd, zwykle nawet więcej niż jeden‼️
Jakby żadnej korekty tam nie było.

Czy triumfuję, że poszło tyle błędów w ostatecznej wersji? Nie.
Czy wiem, co się stało? Myślę, że tak 👉

Skąd to wiem? Podpowiada mi to wieloletnie doświadczenie.

A Ty jak myślisz, co się wydarzyło po drodze? Daj znać w komentarzu 📝



korektatekstu redakcjatekstu błędy książka ebook

21/01/2023

Dziś – oprócz tego, że jest Dzień Przytulania, Dzień Zabawy i Dzień Bigosu – jest też bardzo ważne i czułe święto. To oczywiście Dzień Babci 👵

Minął miesiąc, kiedy odeszła moja druga ukochana babcia. W dniu tego święta czuję jeszcze większą wdzięczność za jej miłość i ciepłe serce, za życiowe rady i całe dobro, które mi okazywała ❤️

Jeśli Wasi dziadkowie jeszcze żyją, chwytajcie za telefon i nie czekajcie z życzeniami. Nigdy nie wiadomo, ile szans na rozmowę jeszcze zostało. Albo wsiadajcie w auto, czekoladki w rękę i w drogę! 🙂

A być może potrzebujecie małej inspiracji co do życzeń? Może Wasi milusińscy tworzą laurki, tak jak my wczoraj, lub wysyłają SMS-y z dobrym słowem do swoich dziadków? Zostawiam Wam kilka rymowanek i nie tylko. Za współpracę dziękuję .marfiano 👍

Dajcie też znać w komentarzach, jakie macie dobre wspomnienia związane ze swoją babcią 🥰

03/01/2023

W 131 urodziny Tolkiena mam dla Was dziesięć cytatów, wybranych subiektywnie przeze mnie. Jeśli któryś podoba się Wam szczególnie, udostępnijcie u siebie 💙

31/12/2022

Najpierw pomyślałam, że zrobię nowy wpis z nowymi grafikami 💪

Jednak grafiki zostają te same, bo to jest wiedza, która się nie dezaktualizuje 😁 A ponieważ z każdej strony zalewają mnie już życzenia, żebym była szczęśliwa wyłącznie 1 stycznia, spieszę z przypomnieniem: chciałabym być szczęśliwa także w pozostałe dni 2023 roku 😍 Życzcie mi więc szczęśliwego nowego roku, a nie tylko
Nowego Roku, który jest jutro 😅

A Wy czego sobie życzycie? 🥳