Testigo Documentary

02/11/2024

Polska, 01.11.2024

"Będziemy wspominać zmarłych, tych którzy byli w naszym życiu i z jakiegoś ludzkiego powodu, tych których nie znamy.

Dziś o świcie widziałem jak 24 letni chłopak z Erytrei wypełniał dokumenty wierząc, że nie zostanie kolejny raz pushbackowany na Białoruś. Razem z kolegą pomimo ubiegania się o ochronę międzynarodową w Polsce byli wywożeni, jeden 4, drugi 2 razy. Leżąc na ziemi, wśród liści, pod drzewami ponownie wypełnili dokumenty. Udzielono im niezbędnej pomocy humanitarnej. Ciepła odzież, ciepła herbata, wszystkim zajęła się Julia. W obecności funkcjonariuszy Straży Granicznej zgłosili potrzebę objęcia ich ochroną. Tym razem nie doszło do pushbacku, wieczorem zostali skierowani do ośrodka otwartego, trwa procedura przewidziana prawem krajowym i międzynarodowym.

Na koniec dnia pojechałem z nielicznymi, ratującymi ludzi na granicy stanąć przy grobie chłopaka, który też miał 24 lata. Abdi Biratu Fite zginął w drodze przez Polskę. Byłem na jego pogrzebie. Został pochowany na cmentarzu w Białowieży, obok innego człowieka. Na ziemi, wśród liści, pod drzewami paliły się znicze."

Egala
Grupa Granica

Tekst i fotografie: Maciej Moskwa/ TESTIGO

05/06/2024

Protest mieszkańców Podlasia, ratowniczek i ratowników humanitarnych, naukowców, ekologów, osób aktywistycznych przeciwko wprowadzeniu zamkniętej strefy przy granicy z Białorusią. Polski rząd planuje utworzenie, wstępnie na 90 dni, obszaru objętego zakazem przebywania, budzi to sprzeciw zarówno mieszkańców Podlasia, przedsiębiorców jak i organizacji humanitarnych, które od 2021 roku niosą pomoc osobom, które migrują.

Protest by the residents of Podlasie, humanitarian rescuers, scientists, ecologists, and activists against the establishment of a closed zone near the border with Belarus.
The Polish government plans to create an area with a ban on entry, initially for 90 days, which raises objections from the residents of Podlasie, entrepreneurs, and humanitarian organizations that have been providing aid to migrants since 2021.

fot. Maciej Moskwa/ TESTIGO

Polska, Białowieża. 04/06/2024

30/04/2024

Polska, rejon Topiła. 04/2024 Pościg wojskowy za osobą, która przekroczyła zieloną granicę. fot. Maciej Moskwa/ TESTIGO

Poland, Topiła region. 04/2024 Military pursuit of an individual who crossed the green border. Photo: Maciej Moskwa/ TESTIGO

W tym samym rejonie w listopadzie 2023 roku doszło do postrzelenia Syryjczyka. Według Żandarmerii Wojskowej doszło do nieszczęśliwego wypadku w wyniku potknięcia się. Podczas listopadowego zdarzenia padły 4 strzały, kula utkwiła w kręgosłupie postrzelonego. Ranny Syryjczyk złożył deklarację o udzielenie mu ochrony międzynarodowej w Polsce.

In the same region in November 2023, a Syrian was shot. According to the Military Gendarmerie, it was an unfortunate accident resulting from stumbling. During the November incident, 4 shots were fired, and the bullet lodged in the spine of the wounded person. The injured Syrian filed for international protection in Poland.

13/06/2023

Sobota. 10.06.2023, Białowieża

Po pogrzebie Abdiego z Etiopii, który zginął na granicy z Białorusią, skierowałem wzrok na jego brata, który przyjechał do Polski pochować ciało.

Siedzieliśmy nad Narewką w Białowieży, jego twarz była łagodna, senna, odważę się napisać, że w jakiś sposób ukojona.

“It was like wedding not funeral”, powiedział Deri. Jego brat został odnaleziony w poszukiwaniach ludzi zaginionych na tej granicy. Nie potrafię policzyć ile razy słyszałem słowo “dziękuję” skierowane do siedzących dookoła niego ludzi, zaangażowanych w pomoc humanitarną i poszukiwania. Pochowanie brata, choć niewypowiedzenie bolesne było i tak czymś co Deri docenił. Świadomość, że wie co się stało z jego ukochanym bratem, jest końcem innego bólu, pozwala dalej żyć, bez lęku i poczucia winy, że nie można odnaleźć, pomóc, sprowadzić do domu. Siedział na leżaku, nad brzegiem Narewki, w dłoni trzymał sok z ciemnych owoców, przymykał oczy jakby miał zapaść w błogi sen.

Następnego dnia nad tą samą rzekę wyruszył patrol PPOPH - Podlaskie Ochotnicze Pogotowie HumanitarneAgata, Karolina i Mariusz postanowili jeszcze raz zajrzeć w niskie wody rzeki. To w niej, w nocy pod koniec lutego 2023 zaginęło dwóch obywateli Syrii i Jemenu. Próbując przejść przez rzekę, wpadli w nurt lodowatej wody. Ich towarzysze pomimo prób, nie byli w stanie im pomóc. Choć organizowano poszukiwania, do tej pory nie udało się ich odnaleźć. Wykorzystując chwilę, w której aktywiści nie dostawali żadnych innych zgłoszeń, przeczesali prawie 5 km odcinek rzeki, w okolicy miejsca zaginięcia.

Mariusz, czyli Człowiek Lasu, zauważył w rzece plecak. Nie wiadomo w jakich okolicznościach znalazł się w wodzie. W środku został telefon, pieniądze, golarka, rzeczy których właściciel najpewniej nie pozbywałby się, gdyby nie jakieś dramatyczne okoliczności.

A potem był taki moment, że w powietrzu rozległa się na poły słodkawa woń, zapach rozkładającego się organizmu. Patrol w ciszy rozgarniał trzciny i patrzył w wodę. Sierść i nadęte ciało dzika dryfowały po wodzie. Na zwalonych gałęziach i wypłyceniach rzeka oddawała rzeczy, które mieli na sobie ludzie w drodze.

Tym razem nikogo nie znaleziono, rodziny Wassema i Mugaheda czekają.

fot. Maciej Moskwa/ TTestigo Documentary
Tekst: Maciej Moskwa

04/05/2023

03/05/2023

Koniec majówki w Polsce, jedni ludzie wracają do domów, inni ich ciągle szukają. Prognoza pogody dla Podlasia na dzisiejszą noc to 1 stopień Celsjusza. Pomimo tego, że w ciągu dnia było dziś słonecznie, w godzinach popołudniowych do plecaków wolontariuszek i wolontariuszy ze Stowarzyszenia Egala i Grupy Granica, trafiły ciepłe rzeczy, gorące posiłki i herbata. Ludzie, którzy otrzymali pomoc od Ani, Zosi i Bartka, spędzili w lesie 6 dni, odmówili jedzenia ciepłej zupy bojąc się torsji i bólu jelit, wspominali o pobiciach po stronie białoruskiej, gdzie reżim Łukaszenki w bandycki sposób, wzbogaca się, szantażuje i destabilizuje kraje Unii Europejskiej, wykorzystując do tego niedolę ludzi.

Polska, Podlasie 03.05.2023 fot. Maciej Moskwa/ TESTIGO

03/05/2023

Kolejny dzień majówki. Od rana przygrzewało słońce. W lasach na Podlasiu poza turystami zwiedzającymi puszczę, ciągle znajdują się ludzie wabieni przez reżim białoruski, obiecujący im łatwą drogę do Europy Zachodniej. Jest to oczywiście pułapka, żerująca na desperackim szukaniu lepszego, bezpieczniejszego życia, często wpędza te osoby w klincz, w którym są przerzucane przez służby Polski i Białorusi przez granicę. W wyniku takiej polityki, łamiącej prawo międzynarodowe i prawa człowieka, giną i cierpią ludzie. Ani Polska ani Białoruś nie przestrzegają podstawowych praw człowieka. W lasach ukrywają się żywi, znajdowane są kolejne ciała, nieznany jest los zaginionych. No więc, w ten ciepły majowy dzień z pomocą humanitarną do uciekających ze zniszczonej wojną i trzęsieniem ziemii Syrii, wyszły Asia, Oliwka oraz Michał, związani z Fundacją Ocalenie ,Grupą Granica i Klubem Inteligencji Katolickiej. Szczególną uwagę przykuwał stan jednego z Syryjczyków. Wymiotował, trząsł się z zimna, w ten naprawdę ciepły dzień dygotał wymarznięty po kolejnej zimnej nocy spędzonej w przemoczonym ubraniu. Ciepła herbata i zupa, opatrunek na kolano i krem na umęczone stopy musiały być wymarzonym prezentem, w tym dniu obchodził swoje kolejne urodziny. Wg. informacji, którą uzyskałem od aktywistów, kilka godzin później został przez polskie służby wyrzucony na stronę białoruską. Zdążył usłyszeć w Polsce- Mabrook, wszystkiego najlepszego.

Wracając z udzielania pomocy humanitarnej, trójka z plecakami posprzątała po drodze las.

Podlasie 01.05.2023 fot. Maciej Moskwa/ TESTIGO

01/05/2023

Początek majówki, Podlasie przy granicy z Białorusią, wioska z drewnianymi domami. Wróble ćwierkają od samego świtu, w lesie tną już komary, kleszcze wkradają się pod ubrania, turyści jeżdżą na rowerach szlakami velo. W okolicach godz. 9 rano do organizacji humanitarnych niosących pomoc na granicy, dociera informacja o samotnej dziewczynie z Somalii, zaginionej głęboko w Puszczy Białowieskiej, jej stan zdrowia może wymagać transportu medycznego. Do lasu z pomocą wychodzą dwie Ole- Chrzanowska i Gnap, obie z ogromnym doświadczeniem w pomaganiu, jedna z nich jest medyczką, dlatego w plecakach poza żywnością i odzieżą, lądują nosze, kroplówka i masa sprzętu medycznego. Kontakt z zaginionymi w tamtym terenie jest ekstremalnie utrudniony, dlatego ratujący ludzi, muszą zabierać sprzęt na wszelkie scenariusze. Po prawie 4 godzinach marszu przez bagna, zwalone konary i wykroty, udaje się im odnaleźć zaginioną niepełnoletnią dziewczynę. Pierwsze sekundy ich spotkania to łzy i drżenie jej ciała, po chwili pierwsze wymioty chorej dziewczyny, następnie Ola Gnap udziela pierwszej pomocy. Wycieńczona dziewczyna nie może zostać sama w środku lasu, w telefonach brak zasięgu, a właściwie co rusz przychodzą komunikaty o połączeniu z siecią białoruską. Pomimo wyczerpania trzeba wydostać się do miejsca, do którego jakkolwiek mogłaby dojechać karetka. W pewnym momencie przez las rozległy się krzyki. - “Na glebę!!!!! Nie ruszać się”. Dwóch żołnierzy z karabinami wycelowanymi w Somalijkę i obie Ole podeszło na tyle blisko, że udało się poprosić ich o nie celowanie z karabinów. Żołnierze po wysłuchaniu próśb o pomoc w wezwaniu karetki, zaoferowali pokierowanie grupy do drogi, tak żeby Ole mogły wezwać karetkę we własnym zakresie. Stwierdzili, że tutaj nie można niczym wjechać. Po forsownym marszu, podczas którego, ratowana kilkukrotnie opadała z sił, do grupy przyszli Strażnicy Graniczni, oni również nie chcieli wezwać karetki, argumentowali to tym, że w przypadku nieuzasadnionych przypadków wezwania ambulansu, wyciągane są względem nich konsekwencje i dyżurny z placówki poinstruował ich, że karetka ma być wezwana przez wolontariuszki. Argument o braku zasięgu spotkał się z pytaniem funkcjonariusza- “Czy to nie jest tak , że numer alarmowy 112 działa też w przypadku braku zasięgu?”. Finalnie, Somalijka, pod domem Simony Kossak, poprosiła o azyl w Polsce, została zabrana karetką pogotowia do szpitala. Kryzys na granicy trwa, ludzie dalej cierpią, niektórzy umierają, prawie nikt nie wezwie do nich karetki pogotowia.

Obie Ole, po całym dniu marszu z pomocą, wieczorem wysłuchały koncertów hip-hopowych w stodole Teremiskach. W Polsce zaczęła się majówka.

Maciej Moskwa

Podlasie, Polska 30.04.2023 fot. Maciej Moskwa/ TESTIGO