Solidarność Górnicza

23/09/2025

O dwóch takich co kręcą SiG

Niedługo minie rok jak powołano na stanowisko Prezesa JSW SiG Pana Rafała Franke. Przez ten rok wiele się działo w JSW SiG. Pan Prezes zapowiedział i wdrożył nowe zasady zarządzania; czyli likwidację, zwalnianie i zastraszanie pracowników. Tak się stało, że w mniemaniu Pana Franke głównym "szkodnikiem" stała się Komisja Zakładowa NSZZ "Solidarności" zrzeszająca ku zgrozie Pana Prezesa ponad 50% wszystkich pracowników JSW SiG.

Dlatego w październikowym numerze "Solidarności Górniczej" wydrukujemy dłuższy tekst poświęcony wszystkim działaniom Pana Prezesa JSW SiG od września 2024 roku. Oczywiście głównie zapytamy się co się dzieje z alokacją kolegów górników zatrudnionych w JSW SiG do kopalń JSW SA, która została zablokowana od wiosny 2024 roku wraz z nastaniem nowego Zarządu JSW SA. Co prawda NSZZ "Solidarność" JSW SiG kilkakrotnie pytała się Prezesa SiG czy działa czy przynajmniej stara się działać w tym ważnym temacie dla pracowników SiG. Ale niestety do dziś nie doczekaliśmy się nawet zdania odpowiedzi. Rozumiemy, że Prezes Franke jest niezwykle zajętym człowiekiem, bo jako prezes Zarządu JSW SiG m.in. przez rok pomagał ukrywać dochody Pana Adriana Saleja Przewodniczącego Rady Nadzorczej JSW SiG przed Syndykiem Sądowym prowadzącym sprawę upadłości konsumenckiej ogłoszonej przez Sąd w Katowicach jeszcze w 2021 roku. Nie wnikając w szczegóły ogłoszenia sądowego wydrukowanego w Monitorze Gospodarczym (nr 132/2025) Pan Przewodniczący Rady Nadzorczej JSW SiG powołany latem 2024 przez Zarząd JSW SA z nadania rządu Donalda Tuska; był niezwykle dynamicznym przedsiębiorcą skoro wg wydrukowanych dokumentów w jednym funduszu inwestycyjnym udało mu się osiągnąć olbrzymią kwotę 3,5 miliona złotych zadłużenia. Resztę długów pomińmy jako drobne wierzytelności na kwotę kilkudziesięciu tysięcy złotych. Trudno też pominąć zdanie Sądu że Pan Salej "doprowadził do swojej niewypłacalności w skutek rażącego niedbalstwa". Ale co ma wspólnego Prezes Franke z problemami finansowymi Przewodniczącego Rady Nadzorczej JSW SiG i dlaczego pomagał zataić dochody przed Syndykiem Sądowym, który latem tego roku pismem do JSW SiG upomniał o należności finansowe pana Saleja z tytułu diety Przewodniczącego Rady Nadzorczej.

No właśnie tak się dziwnie złożyło, że kiedy latem 2024 roku Pan Salej został Przewodniczącym Rady Nadzorczej JSW SiG i zaraz potem został ogłoszony konkurs na Prezesa Zarządu JSW SiG to równocześnie we wrześniu Pan Salej zlikwidował działalność gospodarczą spółki Amt S.C. Rafał Franke Adrian Salej.

O powody nie pytamy; ale w oficjalnym CV kandydata na Prezesa Zarządu JSW SiG pana Rafała Franke złożonym we wrześniu w bogatym dorobku zawodowym brak zdania, że jeszcze przed chwilą wraz z Panem Przewodniczącym Komisji Konkursowej w JSW SiG razem od lat wspólnie prowadzili interes gospodarczy. No ale przecież w dniu konkursu spółka AMT już nie istniała to Pan Franke zapomniał lub nie widział powodu, żeby o tym epizodzie zawodowym informować. Dlatego ładnie się słucha Pana Prezesa SiG opowiadającego o etyce biznesu i staraniach o dobro pracowników JSW SiG; kiedy to wiadomo o wspólnej przeszłości biznesowej Pana Franke z Panem Salejem.

Więcej o metodach zarządzania spółką JSW SiG i relacjach Pana Prezesa Franke z "Solidarnością" JSW SiG opiszemy w najbliższym numerze "Solidarności Górniczej". Natomiast Panu Adrianowi Salejowi życzymy powodzenia w prowadzeniu Rady Nadzorczej JSW SiG żeby nie powtórzyła się przygoda jak zagubionymi milionami złotych z Funduszu GPM Vindexus.

GC

19/09/2025

Z każdą godziną narasta dramat i upokorzenie pracowników zakładu przeróbczego należącego do grupy KW Holding – spółki Katowicki Węgiel Sp. z o.o., funkcjonującej w Sosnowcu przy ul. Minerów 2.

OD 10 WRZEŚNIA 2025 r. PRACOWNICY NIE OTRZYMALI NALEŻNYCH WYPŁAT.
Nie zasilono także kart Pluxee, na które mają trafiać środki na posiłki regeneracyjne.

Mimo tego ludzie nadal przychodzą do pracy – choć od miesięcy w łaźniach nie ma ciepłej wody. Pracodawca bezkarnie zalega z opłacaniem składek ZUS, nie przekazuje potrąconych rat na KZP, nie odprowadza też składek na ubezpieczenie wypadkowe, które sam potrąca z wynagrodzeń!

ZZG w Polsce i NSZZ „Solidarność” od roku żądają działań naprawczych. Właściciel i kolejne zarządy ignorują problem, a wszystkie interwencje – w Ministerstwie, Państwowej Inspekcji Pracy czy prokuraturze – okazały się bezskuteczne.

Cierpliwość się skończyła. Skoro państwo nie reaguje, pozostaje nam tylko ulica.

18/09/2025

„Bez JSW Jastrzębie-Zdrój nie przetrwa” – nadzwyczajna sesja Rady Miasta

W środę, 17 września, odbyła się XII nadzwyczajna sesja Rady Miasta Jastrzębia-Zdroju poświęcona trudnej sytuacji Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Radni jednogłośnie przyjęli apel o podjęcie zdecydowanych działań stabilizujących kondycję spółki.

Sesja trwała blisko dwie godziny. Wzięli w niej udział m.in. mieszkańcy, związkowcy i pracownicy JSW. Wniosek o jej zwołanie złożyli radni P*S.

– Jak możemy wesprzeć nie tylko pracowników, ale i ich rodziny? – pytał przewodniczący rady Piotr Szereda, przypominając, że w JSW zatrudnionych jest 5 tys. mieszkańców miasta, a wraz z rodzinami to nawet 20 tys. osób.

Prezydent Michał Urgoł podkreślał, że budżet miasta w dużej mierze opiera się na podatkach PIT i CIT spółki. – Bez JSW miasto padnie – mówił. Przypomniał też, że w latach prosperity spółka dzieliła się zyskami z całą Polską poprzez daninę solidarnościową, dlatego teraz oczekuje się solidarnego wsparcia państwa.

Radny Antoni Weissmann wskazał na przyczyny obecnych problemów: pożary w kopalniach, niski kurs dolara i gwałtowny spadek cen węgla koksowego. – Jeśli spółka nie otrzyma pomocy, nie poradzi sobie – wtórował poseł Grzegorz Matusiak.

Przewodniczący „Solidarności” w JSW, Sławomir Kozłowski, podkreślił, że sytuacja jest krytyczna: – Już jest pięć po dwunastej. JSW nigdy nie korzystała z pomocy publicznej, zawsze terminowo spłacała zobowiązania i dawała miejsca pracy. Dziś musimy zrobić wszystko, by przetrwała.

Podczas sesji głos zabrali także parlamentarzyści. Grzegorz Tobiszowski przypomniał, że węgiel koksowy to surowiec strategiczny nie tylko dla UE, ale i dla polskiego przemysłu obronnego. Poseł Marek Wesoły dodał, że JSW to branża koniunkturalna, a jej przyszłość powinna być rozpatrywana w kontekście bezpieczeństwa gospodarczego kraju.

Treść apelu

W przyjętej uchwale radni podkreślili, że JSW jest kluczowa dla bezpieczeństwa surowcowego Polski, stabilizacji gospodarczej regionu i samego Jastrzębia-Zdroju. Zatrudnia bezpośrednio ponad 20 tys. osób i wspiera tysiące kolejnych miejsc pracy w firmach współpracujących. Generuje istotne wpływy z podatków, inwestuje w infrastrukturę oraz wspiera lokalną edukację i inicjatywy społeczne.

Samorządowcy ostrzegają, że ograniczenie działalności JSW wywołałoby efekt domina: wzrost bezrobocia, spadek dochodów budżetowych i pogorszenie jakości życia mieszkańców. Dlatego apelują o:
- zapewnienie spółce płynności finansowej przez Skarb Państwa i instytucje finansowe,
- utrzymanie miejsc pracy i godnych warunków zatrudnienia,
- wsparcie inwestycji modernizacyjnych zwiększających konkurencyjność JSW,
- opracowanie długofalowej polityki państwa wobec sektora węgla koksowego.

Uchwała została skierowana do prezesa Rady Ministrów, ministrów odpowiedzialnych za gospodarkę, energię, klimat i finanse, a także do władz województwa i zarządu spółki.

17/09/2025

1️⃣7️⃣ września 1️⃣9️⃣8️⃣0️⃣ roku powołano 👇
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność"✌️🇵🇱

11/09/2025

Poniżej przedstawiamy list Jarosława Grzesika - Przewodniczącego Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki do Ministra Aktywów Państwowych - Wojciecha Balczuna.

Brak realizacji umowy społecznej z 2021 r. oraz opóźnienia w pracach nad ustawą o funkcjonowaniu górnictwa powodują narastającą niepewność wśród pracowników kopalń. Nowe regulacje nie obejmują m.in. JSW, Bogdanki czy PG Silesia. Rządowy plan energetyczno-klimatyczny grozi destrukcją przemysłu, destabilizacją systemu energetycznego, wzrostem cen energii i pogłębieniem ubóstwa energetycznego. Państwowe koncerny nie odbierają zakontraktowanego węgla, korzystając z importu, a w budżecie brakuje środków na wsparcie górnictwa. NSZZ „Solidarność” domaga się pilnego spotkania z ministrem i traktowania problemów sektora jako priorytetu.

Ministerstwo Aktywów Państwowych

09/09/2025

Jest nowy tekst ustawy górniczej.
170 tysięcy złotych odprawy, urlopy górnicze
Kopalnie węgla energetycznego w Polsce zostaną zamknięte do 2049 roku. Szczegóły w poście poniżej.👇

🏭 Projekt nowej ustawy górniczej.
👷 Kopalnie energetyczne zamknięte do 2049 r.
👥 Dotyczy 44 tys. pracowników (Polska Grupa Górnicza, Południowy Koncern Węglowy i Węglokoks Kraj).
💰 Odprawa – 170 tys. zł (jednorazowa, bez składek, brak powrotu do pracy w kopalni).
🕐 Urlopy górnicze – 5 lat przed emeryturą (górnicy), 4 lata (przeróbka węgla); 80% pensji.
🔄 Możliwość przenoszenia pracowników między spółkami; pierwszeństwo w zatrudnieniu dla zwolnionych.
📉 Restrukturyzacja zatrudnienia – np. w PGG chęć odejścia zgłosiło już 13 tys. osób (z 36 tys.).
💸Koszty zamknięcia kopalń: ponad 8,6 mld zł w latach 2026–2035.
⛏️⛔️ W ciągu 10 lat zakończenie wydobycia w 5 kopalniach 5 (6 ruchach:
1️⃣KWK Bobrek w ,
2️⃣KWK Staszic-Wujek w Ruch Wujek,
3️⃣KWK Sośnica w
4️⃣KWK Bolesław Śmiały w
5️⃣KWK Ruda w Ruch Bielszowice i Ruch Halemba.
📝Ustawa wkrótce powinna zostać zaakceptowana przez rząd, informuje Minister Energii. Następnie trafi do parlamentu, który zajmie się przepisami.

08/09/2025

Węgiel kontra OZE

Najnowsze wydanie miesięcznika Solidarność Górnicza poświęcamy konsekwencjom rozbudowy sektora odnawialnych źródeł energii przy jednoczesnym braku inwestycji w moce konwencjonalne. Ponadto przyglądamy się treści opracowanego na zlecenie NSZZ "Solidarność" raportu poświęconego unijnemu systemowi handlu emisjami ETS2 i analizujemy skutki "zielonej transformacji" w stawianych do niedawna za wzór Niemczech. Efekt przeprowadzonych zmian jest taki, że niemieckie gospodarstwa domowe płacą najwięcej za prąd w Unii Europejskiej, a tamtejszy przemysł przeżywa stagnację. Aby pobrać cyfrową wersję gazety, kliknij tutaj:https://www.solidarnoscgornicza.org.pl/images/sgornicza/8_2025.pdf

05/09/2025

Stanowisko Zarządu Regionu Śląsko - Dąbrowskiego NSZZ "Solidarność" w sprawie Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2️⃣0️⃣3️⃣0️⃣r. z perspektywą do 2️⃣0️⃣4️⃣0️⃣r.
Rząd PO i PSL w 2️⃣0️⃣1️⃣5️⃣ roku, próbował lekceważyć głos społeczeństwa i deptać zawarte umowy. Doprowadziło wtedy to do społecznego buntu i protestów o skali niespotykanej. Tamte wydarzenia były początkiem końca ówczesnego rządu złożonego z ugrupowań, które również dzisiaj tworzą koalicję rządzącą. Jeśli politycy PO i PSL już zapomnieli, dlaczego stracili władzę dekadę temu, jesteśmy gotowi im o tym przypomnieć.
⚒︎⚒︎⚒︎

04/09/2025

Kto załatwił wolne soboty i niedziele dla całej Polski?

3 września w Jastrzębiu-Zdroju obchodzono 45. rocznicę podpisania Porozumienia Jastrzębskiego. Grzegorz Stawski, ostatni żyjący sygnatariusz, podkreślił, że protest górników w kopalni Manifest Lipcowy był przełomem dla negocjacji z rządem i wsparciem dla strajkujących stoczniowców.

Najważniejszym postulatem było wprowadzenie wolnych sobót i niedziel. – „W 1979 roku miałem tylko siedem dni wolnych. Dzięki porozumieniu zlikwidowaliśmy czterobrygadówkę i wywalczyliśmy wolne weekendy dla całej Polski” – mówił Stawski. Wspominał też rolę Tadeusza Jedynaka, którego determinacja przesądziła o sukcesie rozmów.

W uroczystościach uczestniczyli m.in. przewodniczący „Solidarności” Piotr Duda, regionalni liderzy związku oraz delegacje z całego Śląska. Wręczono Medale 45-lecia „Solidarności”, które otrzymali m.in. Stawski i ks. Bernard Czernecki.

Obchody rozpoczęła msza św. w kościele „na górce”, gdzie ks. Czernecki podkreślił, że dzięki robotnikom i kapłanom Polska dziś jest wolna.

Porozumienie Jastrzębskie z 1980 r. potwierdziło ustalenia gdańskie, wprowadziło wolne weekendy, zniesiono system czterobrygadowy i zapowiedziano kolejne rozwiązania poprawiające warunki pracy górników.

03/09/2025

UE–Mercosur: rolnicy do odstrzału, niemieckie koncerny do zysków

Tyle zostało z przechwałek premiera. Komisja Europejska właśnie przepchnęła umowę handlową z Mercosur, omijając parlamenty narodowe. Zamiast otwartej debaty – porozumienie tymczasowe, które wejdzie w życie, gdy tylko klepną je Parlament Europejski i większość rządów.

Oficjalna narracja mówi o „korzyściach dla przedsiębiorstw” i „nowych miejscach pracy”. W praktyce to brutalna transakcja: likwidacja europejskiego rolnictwa w zamian za wolny eksport niemieckich samochodów i interesy wielkich korporacji.

Polscy rolnicy staną do nierównej walki z tanią, masową produkcją z Ameryki Południowej. A premier, który jeszcze niedawno grzmiał o obronie polskiej wsi, dziś milczy.

To nie jest kompromis. To jest dyktat wielkich graczy ponad głowami obywateli. Demokracja? Na pokaz.

02/09/2025

Co składa się na 💰💶💸cenę energii 🔌elektrycznej w 🇵🇱Polsce❓
⏺ 59% - uprawnienia do emisji CO2
⏺ 8% - OZE
Wiatraki nie rozwiążą problemu 📈drogiej energii. To one i błędna polityka klimatyczna eurokratów oraz jej pochodzącej z Polski pachołków jest dziś największym PROBLEMEM❗️

01/09/2025

Wolność oparta o wartości

W Gdańsku odbyły się uroczystości związane z przypadającym 31 sierpnia Dniem Wolności i Solidarności. 45 lat wcześniej reprezentujący pracowników kilkuset przedsiębiorstw Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS) doprowadził do podpisania porozumienia, które kończyło trwające kilkanaście dni strajki w Trójmieście. Choć z formalnego punktu widzenia miało ono wymiar lokalny, wkrótce stało się symbolem skutecznej walki Polaków o wolność i wyzwolenie spod komunistycznego jarzma.

Zawarcie Porozumienia Gdańskiego było punktem zwrotnym w całym ciągu zdarzeń, które miały miejsce latem 1980 roku.



Zaczęło się w Mielcu i Świdniku

Na początku lipca pracownicy Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego "PZL-Mielec" rozpoczęli strajk będący wyrazem niezadowolenia wobec pogarszającej się sytuacji gospodarczej kraju.

Początek kolejnej fazy protestów wyznacza dzień 8 lipca. Podjęty wówczas strajk pracowników Wydziału Obróbki Mechanicznej zakładów lotniczych w Świdniku przeciwko podwyżkom cen żywności i fatalnym warunkom pracy wsparli koledzy z innych zakładów, przedstawiając przy tym własne postulaty. W dniach 18-19 lipca stało już ponad 70 zakładów. Strajki miały charakter pokojowy. Wobec ich masowości władze zdecydowały się na rozmowy z robotnikami. Udało się wówczas załatwić kwestie związane z poprawą warunków pracy, podwyżkami płac i warunkami życia lokalnych społeczności (zaopatrzenie, infrastruktura, zaplecze socjalne).

Jednak fala sprzeciwu społecznego nie opadła i wkrótce ogarnęła kolejne ośrodki.



O prawo do zrzeszania się

14 sierpnia funkcjonujące od 1978 r. w Gdańsku Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża zażądały między innymi przywrócenia do pracy zwolnionej na pięć miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego suwnicowej Anny Walentynowicz oraz Lecha Wałęsy, podwyżek płac i wybudowania pomnika ku czci ofiar komunistycznej zbrodni na Wybrzeżu z grudnia 1970 r. 16 sierpnia powołano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. Dzień później MKS przedstawił słynną listę 21 postulatów, z których najważniejszym był ten mówiący o możliwości zakładania niezależnych od władzy związków zawodowych.

Gdy do MKS-u przystąpiło około 400 gdańskich zakładów pracy, rząd zdecydował się na rozmowy. 25 sierpnia udało się doprowadzić do odblokowania wstrzymanej wcześniej komunikację telefoniczną z resztą kraju, a stoczniowców wsparli pracownicy innych branż, również górnicy, inicjując akcje o charakterze solidarnościowym.

Skala protestów zmusiła władzę do zawarcia porozumień z protestującymi.

31 sierpnia 1980 r. o godzinie 16.40 w Gdańsku przedstawiciele MKS i delegacji rządowej podpisali dokument kończący strajki w Trójmieście. Przeszedł on do historii jako Porozumienie Gdańskie.

Uzgodniono, że gdański MKS stanie się komitetem założycielskim nowych związków zawodowych, które otrzymają prawo do opiniowania kluczowych decyzji społeczno-gospodarczych (na przykład zasad podziału dochodu narodowego) i prowadzenia własnych wydawnictw. Zgodnie z treścią porozumienia, nowe związki miały przestrzegać Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, bronić społecznych i materialnych interesów pracowników, nie pełnić roli partii politycznych, stać "na gruncie zasady społecznej własności środków produkcji, stanowiącej podstawę istniejącego w Polsce ustroju socjalistycznego", uznawać kierowniczą rolę Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz nie podważać ustalonego systemu sojuszy międzynarodowych.

Rząd uznał pracownicze prawo do strajków - zapis o warunkach ich organizowania miał zostać ujęty w Ustawie o związkach zawodowych opracowanej z udziałem przedstawicieli nowych związków zawodowych. Zapowiedziano ograniczenie zakresu cenzury i wprowadzenie sądowego trybu odwoławczego od decyzji cenzorskich. Do pracy mieli zostać przywróceni robotnicy zwolnieni po strajkach z lat 1970 i 1976, a na uczelnie - usunięci studenci. Władze zobowiązały się do rewizji wyroków w procesach politycznych. Zadeklarowały również "pełne przestrzeganie swobody wyrażania przekonań w życiu publicznym i zawodowym".

Strajkujący uzyskali zapewnienie, że o doborze kadr kierowniczych będą decydować kwalifikacje i kompetencje, a nie przynależność organizacyjna.

Jeśli chodzi o płace, rządzący zobowiązali się do wprowadzania stopniowych podwyżek (zwłaszcza zarabiającym najmniej) oraz corocznego podwyższania najniższych rent i emerytur - "odpowiednio do możliwości kraju".



Obchody z udziałem bohaterów

Główna część tegorocznych obchodów rocznicowych miała miejsce w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej, gdzie podpisano porozumienie kończące sierpniowe strajki.

W uroczystościach udział wzięli liczni goście, wśród nich między innymi prezydent Polski Karol Nawrocki, były prezydent Andrzej Duda, bohaterowie wydarzeń 1980 r. z Andrzejem Gwiazdą, panią Joanną Dudą-Gwiazdą i Krzysztofem Wyszkowskim, duchowni z arcybiskupem metropolitą gdańskim księdzem Tadeuszem Wojdą, parlamentarzyści oraz przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Żołnierzy Wyklętych, Narodowego Banku Polskiego i Państwowej Inspekcji Pracy. Pojawił się również Tadeusz Fiszbach, uczestnik negocjacji sprzed 45 lat (reprezentował stronę rządową).

Wydarzenie rozpoczęło wspólne odśpiewanie hymnu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność" ("Solidarni, nasz jest ten dzień").

Następnie odtworzono utwór "Solidarność (Dawaj z nami)". Rapowanej historii Związku autorstwa Jakuba Balceraka towarzyszył animowany teledysk.

Kolejnym punktem obchodów była modlitwa, którą poprowadził ks. prałat Sławomir Decowski, duszpasterz ludzi pracy archidiecezji gdańskiej.



Dwudziesty drugi postulat "Solidarności"

Zwracając się do zgromadzonych, prezydent Karol Nawrocki mówił o tym, czym jest dziedzictwo "Solidarności" z perspektywy historycznej.

- To nie w sierpniu roku '80 zdefiniowano czy wymyślono przecież solidarność. O solidarności pisał już święty Paweł w swoim liście do Galatów, mówiąc wprost - "jeden drugiego brzemiona noście". Ten gest solidarności, emocja solidarności znana była ludziom przez pokolenia. Również w słowniku języka polskiego z roku 1915 pisano jeszcze prościej - solidarność to po prostu "jeden za wszystkich, wszyscy za jednego". I my w wieku XX jako narodowa wspólnota w wielu momentach wrastaliśmy w solidarność, która była głęboko w nas. Ale w sierpniu roku 1980 całe te nasze pokoleniowe doświadczenie - wartości, wokół których byliśmy budowani - eksplodowało i sprawiło, że Polacy połączyli się, żeby walczyć z systemem komunistycznym. Dlatego "Solidarność" jest - drodzy Państwo - fenomenem doświadczenia i minionych wieków, i jest częścią naszego narodowego, wspólnotowego genotypu, i wejściem na drogę powrotną do tego, aby Polska była Polską, i naszym najświeższym zobowiązaniem, dzisiaj, w XXI wieku, bo nie możemy tego dziedzictwa zaprzepaścić i zostawić. Dlatego dzisiaj tutaj wszyscy jesteśmy - zwracał uwagę.

Wskazywał, że historia strajków roku 1980 stanowi naukę, jak należy się porozumiewać.

- To był - drodzy Państwo - moment, w którym usiedli ze sobą do stołu ludzie, którzy być może na co dzień nie chcieliby siedzieć ze sobą przy stole. Ale usiedli po to, aby wspólnota narodowa mogła w takich warunkach, jakie były, funkcjonować i aby "Solidarność" mogła wygrać. "Porozumienia sierpniowe" pokazują też, że można być człowiekiem wolności, że można wolność kochać, można wolności służyć, ale nie trzeba ulegać temu, co dzisiaj często widzimy - a więc radykalnemu liberalizmowi. Bo wolność to nie jest oderwanie się od wartości. Wolność nie może być wbrew wolności innych. Wolność może być oparta o wartości i o poczucie odpowiedzialności. I tego uczą nas "porozumienia sierpniowe". Można być - drodzy Państwo - stanowczym w wyrażaniu swoich opinii, (...) a otwartym na dialog, który jest potrzebny także dzisiaj. (...) Tego uczą nas "porozumienia sierpniowe" i czas "Solidarności". Bądźmy stanowczy w wyrażaniu naszych wartości, ale bądźmy też gotowi do kompromisów, które służą naszej narodowej wspólnocie - apelował.

Prezydent zapewnił, że porozumienie programowe zawarte z NSZZ "Solidarność" będzie konsekwentnie realizował.

- Potrzebujemy dziś - drodzy Państwo - mam nadzieję, że się zgodzicie - dwudziestego drugiego postulatu "Solidarności". Dwudziesty drugi postulat "Solidarności" brzmieć powinien - "nie damy zapomnieć i będziemy się odwoływać do dziedzictwa »Solidarności«". Niech żyje "Solidarność", niech żyje Polska - zakończył swoje wystąpienie.

Następnie obecne delegacje udały się przed historyczną bramę nr 2 Stoczni Gdańskiej, gdzie złożono kwiaty.

Całość zwieńczyła msza święta w kościele pw. św. Brygidy.