29/05/2025
RUINY PAŁACU TARŁÓW W PODZAMCZU PIEKOSZOWSKIM
Pałac zaprojektowany został przez Włocha Tomasza Poncino (który odpowiedzialny był za budowę między innymi Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach) wzniesiony został w połowie XVII wieku (od 1649 do 1655 roku). Jego pierwszym właścicielem był Jan Aleksander Tarło - wojewoda lubelski, który wybudował go prawdopodobnie z myślą o swojej drugiej żonie, księżniczce Annie Czartoryskiej. Nieco inną przyczynę budowy pałacu podaje anegdota.
Na przyjęciu zorganizowanym przez biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika w jego kieleckiej rezydencji dumny gospodarz pogardliwie odmówił przyjęcia zaproszenia wojewody, dodając z wrodzoną sobie skromnością: Po chałupach nie jeżdżę. Urażony Tarło zripostował: Zapraszam zatem ekscelencję do siebie do Piekoszowa za dwa lata, do takiego samego pałacu, jaki ekscelencja posiadasz. Dwa lata później stanął w Piekoszowie obiekt zbudowany ściśle według kieleckich wymiarów. Wojewoda Tarło zyskał wspaniałą rezydencję w stylu włoskim, godną jego pozycji społecznej.
To oczywiście legenda, gdyż biorąc pod uwagę fakt, że biskup Zadzik zmarł w 1642 roku tak naprawdę nie ukończywszy pałacu w Kielcach, spotkanie obu Panów nie mogło mieć miejsca dwa lata przed ukończeniem pałacu w Podzamczu. Ale jak to bywa w każdej legendzie może być ziarnko prawdy. Mogło być więc tak, że Tarło usłyszał niewybredną uwagę na swój temat i dlatego gdy zaczął powstawać pałac biskupów w Kielcach, postanowił udowodnić, że jest w stanie wystawić taką samą budowlę. 💪
Architektura pałacu piekoszowskiego jest określana jako przejaw procesu przemiany rezydencji obronnej (zamkniętej) w otwartą. Na jej obronny charakter wskazuje usytuowanie na niewielkim wzgórzu, otoczonym przez stawy i mokradła. Na południe od pałacu rozciągał się okazały ogród - park, dziś już nie istniejący. Budowa pałacu kosztowa wojewodę Tarłę 30 wsi. Inna legenda mówi, że księżna Czartoryska zażądała, by powieźć ją do pałacu saniami.
A ponieważ było lato wojewoda Tarło kazał całą drogę wysypać solą i zaprząc konie do sań.
Siedziba w Piekoszowie pozostawała w rękach Tarłów do 1842 roku, kiedy to dobra piekoszowskie nabył Kazimierz Sosnowski. Już wtedy pałacowy budynek był zaniedbany.
Około 1860 roku pałac spalił się i pomimo prób jego odbudowy, nigdy nie powrócił do dawnej świetności i powoli chylił się ku ruinie. Próbę odbudowy podjął jeden z kolejnych właścicieli architekt Aleksander Kozłowski, ale zdążył odremontować tylko pół budynku. Gdy zmarł, pałac odziedziczyła rodzina Dobrzańskich. Po II wojnie światowej pałac przeszedł pod zarząd państwa. Plany odbudowy pałacu z przeznaczeniem na ośrodek szkoleniowy, nie powiodły się. Udało się tylko zabezpieczyć ruiny przed dewastacją oraz wyremontować kilka niewielkich pomieszczeń na parterze.
