Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej IRMiR

24/07/2025

Nowa publikacja Integrator Danych Miejskich IRMiR „Dane miejskie w praktyce. Podręcznik dla samorządów” jest już dostępna! 📊

🔷 Wykorzystanie danych miejskich odgrywa coraz większą rolę w skutecznym zarządzaniu miastami. Jednak efektywne zarządzanie tym zasobem oraz należyte wykorzystanie wymaga odpowiednich narzędzi, wiedzy i podejścia. Chociaż wciąż istnieją liczne bariery, to widoczny postęp w ostatnich latach pokazuje rosnącą świadomość i możliwości w tym obszarze.

🔷 Niniejszy podręcznik ma na celu nie tylko zidentyfikowanie kluczowych wyzwań, ale przede wszystkim przedstawienie praktycznych rozwiązań, które uczynią dane strategicznym zasobem rozwoju miast. Inteligentne miasta przyszłości będą budowane dzięki odwadze, innowacyjnemu podejściu oraz zaangażowaniu wszystkich interesariuszy.

Publikacja jest bezpłatna i możliwa do pobrania na stronie:
👉 https://danemiejskie.pl/publikacja/dane-miejskie-w-praktyce-podrecznik-dla-samorzadow/

Redakcja:
Wojciech Łachowski
Klaudia Bigaj

***

Podręcznik został objęty honorowym patronatem Ministra Cyfryzacji. Ministerstwo Cyfryzacji

Publikacja powstała w ramach projektu „Operacjonalizacja Systemu Zarządzania Rozwojem Polski. Udoskonalenie i wprowadzenie innowacyjnych i skutecznych rozwiązań do systemu społeczno-gospodarczego i przestrzennego w ramach długookresowego programowania polityki rozwoju” (GOSPOSTRATEG-III/0032/2020 – 00), współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Strategicznego Programu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych „Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków” GOSPOSTRATEG, realizowany przez Konsorcjum w składzie: Instytut Rozwoju Miast i Regionów (Lider Konsorcjum), Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy.

02/07/2025

🔸 Zachęcamy do śledzenia w czwartek (3.07) transmisji na żywo z V Kongresu Statystyki Polskiej. Już o 9:00 rozpocznie się sesja z udziałem naszych ekspertek, Karoliny Piech i Agnieszki Gajdy: „Monitoring Spatial Patterns and Urban Development in Polish Cities Using EGIB Data”:
👉 https://www.youtube.com/watch?v=QdylmEbbX0o
Na kanale YT Główny Urząd Statystyczny dostępne są również transmisje z dwóch poprzednich dni wydarzenia.

V Kongres Statystyki Polskiej to jedno z najważniejszych wydarzeń w kalendarzu statystyki w Polsce, które gromadzi ekspertów, praktyków, badaczy oraz przedst...

27/06/2025

1–3 lipca w Warszawie odbędzie się V Kongres Statystyki Polskiej, w trakcie którego poruszone zostaną najnowsze wyzwania i trendy w statystyce, a także kwestie związane z rozwojem metodologii, innowacjami technologicznymi oraz wykorzystaniem danych w różnych dziedzinach życia społecznego i gospodarczego.

🔸 Wśród prelegentów nie zabraknie również naszych ekspertek – 3 lipca w ramach sesji „Statystyka regionalna i przestrzenna” będzie można wysłuchać prezentacji Agnieszki Gajdy i Karoliny Piech: „Monitoring Spatial Patterns and Urban Development in Polish Cities Using EGIB Data”.

Organizatorami wydarzenia są Główny Urząd Statystyczny oraz Polskie Towarzystwo Statystyczne.

👉 Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółowym programem konferencji:
https://kongres2025.stat.gov.pl/pl/Program

Piąty Kongres Statystyki Polskiej odbędzie się w dniach 1-3 lipca 2025 roku w Warszawie. Organizatorami wydarzenia są Główny Urząd Statystyczny oraz Polskie Towarzystwo Statystyczne.

26/06/2025

12/06/2025

📣 Jak Polityka Spójności zmienia miasta i ich obszary funkcjonalne❓Wnioski i rekomendacje z perspektywy finansowej 2014–2020.

📅 26 czerwca 2025 r., godz. 10:30–15:00
📍 Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, ul. Wspólna 2/4, Warszawa (sala im. Grażyny Gęsickiej)

W imieniu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej Centrum Doradztwa Rewitalizacyjnego IRMiR zaprasza na konferencję, podczas której zaprezentowane zostaną wyniki badania ewaluacyjnego „Wpływ Polityki Spójności 2014–2020 na rozwój miast i ich obszarów funkcjonalnych”.

🧭 Badanie zostało zrealizowane przez zespół CDR IRMiR we współpracy z Ecorys Polska. Wyniki badania będą punktem wyjścia do dyskusji ekspertów z administracji rządowej, samorządowej oraz organizacji pozarządowych.

📝 Udział bezpłatny – obowiązuje rejestracja do 23 czerwca 2025 r. do godz. 15:00
📌 Liczba miejsc jest ograniczona❗

📄 Agenda konferencji 📥 formularz rejestracyjny oraz 📊 wyniki ewaluacji dostępne są na stronie Krajowej Jednostki Ewaluacji 👉
https://www.ewaluacja.gov.pl/strony/wiadomosci/konferencja-jak-polityka-spojnosci-zmienia-miasta-i-ich-obszary-funkcjonalne-wnioski-i-rekomendacje-z-perspektywy-finansowej-2014-2020-26062025-1030-mfipr/

Dołączamy się do zaproszenia❗

23/05/2025

„Jak wykorzystać zaawansowane analizy przestrzenne, by podejmować lepsze decyzje i rozwijać innowacyjne strategie?”. Między innymi o tym mieliśmy okazję rozmawiać podczas Kongresu GIS 2025 „Dotknij Przestrzeni”, wydarzenia wypełnionego inspirującymi prelekcjami i spotkaniami z ekspertami z zakresu technologii GIS 🌍

21/05/2025

Specjalna strefa mieszkaniowa ma wspomagać koordynowanie rozwoju w wymiarze projektowania urbanistycznego, racjonalnego kształtowania infrastruktury (transportowej i społecznej), rozwiązań realizujących ideę miasta zwartego oraz negocjowania porozumień na linii gmina – inwestorzy. Wdrożenie SSM byłoby możliwe dzięki zastosowaniu następujących działań:

🔸 Zapewnienie wsparcia technicznego dla gmin na każdym etapie przygotowania programu SSM – strategicznego i operacyjnego.
🔸 Zapewnienie zasobów rządowych (finansów, zasobów gruntowych Skarbu Państwa) skierowanych do gmin.
🔸 Rozszerzenie możliwości pozyskiwaniu gruntów o nieuregulowanym stanie prawnym dla rozwoju społecznego budownictwa czynszowego.
🔸 Wpisanie SSM w szerszy system formalnoprawny planowania i gospodarki nieruchomościowej gmin bez dokonania w nim radykalnych zmian.
🔸 Przetestowanie rozwiązania w ramach pilotażu.

Zachęcamy do pobrania raportu, by zapoznać się ze szczegółowym schematem procesu przygotowania i realizacji SSM:
https://obserwatorium.miasta.pl/specjalne-strefy-mieszkaniowe/

12/05/2025

📌 Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie zaprasza na międzynarodową konferencję: „Mieszkanie własne czy wynajmowane? Polityka mieszkaniowa w dobie zmian klimatycznych i społecznych”, która odbędzie się w najbliższą środę, 14 maja. Wśród panelistów znaleźli się również współpracujący z nami eksperci, dr Kamil Nowak i dr Alina Muzioł-Węcławowicz, autorzy raportów Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej o mieszkalnictwie.

Więcej informacji o programie wydarzenia oraz formularz rejestracyjny dostępne na stronie 👇
https://www.sgh.waw.pl/knop/konferencja-miedzynarodowa-mieszkanie-wlasne-czy-wynajmowane-polityka-mieszkaniowa-w-dobie-zmian
SGH Warsaw School of Economics

09/05/2025

🔸 Niezwykle ważna dla koncepcji SSM jest właściwa identyfikacja obszarów posiadających potencjał do skoordynowanych przekształceń urbanistycznych. Ich wybór powinien być wypadkową szeregu czynników. SSM powinna być „szyta na miarę” i dostosowana do lokalnych uwarunkowań, preferencji i potrzeb. Decyzja o utworzeniu SSM powinna przede wszystkim wynikać z pogłębionej analizy sytuacji mieszkaniowej gminy, sporządzonej w ramach czy na potrzeby dokumentu strategicznego, programującego politykę mieszkaniową miasta w długim horyzoncie czasu.

🔸 W pierwszym etapie powinno się zidentyfikować potencjalne SSM w powiązaniu ze strategią rozwoju gminy i obszarami strategicznej interwencji (OSI). Dodatkowym, równoważnym źródłem informacji może być plan ogólny (POG) gminy, w którym wskazane są tereny rozwoju mieszkalnictwa. SSM powinna być narzędziem wspierającym realizację zabudowy w pierwszej kolejności:

• na terenach miejskich, przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, których realizacja będzie wspierała ideę miasta zwartego;
• na terenach poprzemysłowych, poportowych, pokolejowych, powojskowych, polotniskowych, pozostawionych przez inne instytucje publiczne – pocztę, służbę zdrowia bądź inne służby państwowe;
• zapewniających dostęp do infrastruktury transportowej i społecznej.

***

Więcej w raporcie Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej: „Specjalne strefy mieszkaniowe. Rola miast w kształtowaniu kompleksowych obszarów mieszkaniowych” 👇
https://obserwatorium.miasta.pl/specjalne-strefy-mieszkaniowe/

05/05/2025

🚆 Spółka Centralny Port Komunikacyjny przekazała raporty z warsztatów dotyczących projektu Zintegrowanej Sieci Kolejowej do większości urzędów marszałkowskich. Spotkania odbyły się w tym roku we wszystkich 16 województwach, a ich celem było wspólne z samorządami określenie kierunków rozwoju inwestycji kolejowych po 2035 roku. 🚅

🔍 Co dalej?
Rozpoczęły się prace analityczne, których efektem będzie merytoryczny wkład do projektowanego rozporządzenia w sprawie docelowej sieci kolejowej w Polsce.

🔷 Trwają też przygotowania do powołania Rady Naukowej ZSK – zespołu ok. 20 ekspertów reprezentujących m.in. uczelnie techniczne i branżę kolejową. Rada będzie opiniować efekty prac eksperckich i wspierać opracowanie optymalnego wariantu sieci.

🤝 Warsztaty ZSK zostały zorganizowane przez , PKP Polskie Linie Kolejowe oraz Instytut Rozwoju Miast i Regionów na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury.

🌐Więcej informacji ➡️ https://www.cpk.pl/pl/aktualnosci-2/zintegrowana-siec-kolejowa-cpk-w-przygotowaniu-nowy-plan-inwestycji-poza-linia-y

29/04/2025

🔸 Specjalna strefa mieszkaniowa to wydzielona strefa, w której gmina prowadzi aktywną politykę rozwoju mieszkalnictwa.

🔸 Delimitacja strefy w założeniu powinna pozwolić gminie na wykorzystanie zasobów Skarbu Państwa dzięki komunalizacji oraz pozyskaniu środków wsparcia mieszkalnictwa dostępnego cenowo na wydzielonym obszarze.

🔸 Na szczeblu strategicznym SSM może być traktowana jako szczególna forma obszaru strategicznej interwencji (OSI), jest jednak przede wszystkim delimitowana po to, by organizować działania inwestycyjne gminy, również we współpracy z sektorem prywatnym.

***

Więcej w raporcie Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej: „Specjalne strefy mieszkaniowe. Rola miast w kształtowaniu kompleksowych obszarów mieszkaniowych” 👇
https://obserwatorium.miasta.pl/specjalne-strefy-mieszkaniowe/

17/04/2025

Proces przygotowania i realizacji specjalnych stref mieszkaniowych podzieliliśmy na kilka etapów:

🔸 0 – Pogłębiona diagnoza sytuacji mieszkaniowej i analiza potrzeb oraz preferencji mieszkaniowych w ramach polityki mieszkaniowej miasta. Ocena dostępności nieruchomości dla realizacji założeń SSM: chłonności terenów na bazie POG, wartości szacunkowych potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej i społecznej

🔸 1 – Delimitacja obszarów specjalnych stref mieszkaniowych uwzględniająca konsultacje społeczne oraz ustalenia dokumentów kierujących rozwojem gminy (powiązanie ze strategią rozwoju gminy) lub – w przypadku braku wytycznych w strategii – na bazie analizy urbanistycznej dostępności infrastruktury i dostępności gruntów w ramach polityki mieszkaniowej miasta

🔸 2 – Przyjęcie wybranych SSM uchwałą rady gminy

🔸 3 – Poszukiwanie partnerów do realizacji przedsięwzięcia

🔸 4 – Pozyskiwanie gruntów, w tym preferencyjny dostęp do zasobów gruntowych Skarbu Państwa oraz wykorzystanie narzędzi prawnych pozyskania gruntów na cele społecznego mieszkalnictwa czynszowego. Wykonanie analizy due diligence

🔸 5 – Przygotowanie masterplanu dla wybranych obszarów SSM oraz przygotowanie niezbędnych analiz technicznych i ekonomicznych

🔸 6 – Wykonanie niezbędnych zmian w planie ogólnym, jeśli jest to konieczne

🔸 7 – Działania planistyczne. Wybór rozwiązań: MPZP, ZPI, ewentualnie uchwała o lokalizacji inwestycji mieszkaniowej. W przypadku ZPI zawarcie umowy urbanistycznej

🔸 8 – Działania z zakresu land development, czyli proces przekształcenia gruntów w uzbrojone działki budowlane

🔸 9 – Etap inwestycyjny, możliwy w różnych konfiguracjach. Realizacje w ramach PPP, TBS/SIM, inwestycje własne gminy lub inwestorów prywatnych

***

Więcej w raporcie Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej: „Specjalne strefy mieszkaniowe. Rola miast w kształtowaniu kompleksowych obszarów mieszkaniowych” 👇
https://obserwatorium.miasta.pl/specjalne-strefy-mieszkaniowe/