19/06/2025
Już jutro TOP #10 O co chodzi w sporze o model niepełnosprawności? ✨
W 2010 roku, podczas meczu piłki ręcznej Polska–Chorwacja, Karol Bielecki doznał poważnej kontuzji, w wyniku której stracił wzrok w lewym oku. Choć wiele wskazywało na to, że uraz zakończy jego karierę sportową, po intensywnej rehabilitacji i treningach wrócił do gry na najwyższym poziomie. Musiał jednak nie tylko nauczyć się funkcjonować ze znacznie ograniczonym polem widzenia, ale także zmierzyć się ze społecznymi uprzedzeniami. Jak podkreśla w wywiadach, powrót do sportu wiązał się z obawami, że jego niepełna sprawność stanie się źródłem krytyki za każdym razem, gdy popełni błąd na boisku. Historia Karola Bieleckiego stanowi ciekawe wyzwanie dla potocznego rozumienia tego, czym jest niepełnosprawność.
W dziesiątym odcinku podcastu przyglądamy się dwóm najważniejszym podejściom do pojęcia niepełnosprawności. Pierwsze z nich odwołuje się do tzw. modelu medycznego, który postrzega niepełnosprawność jako odstępstwo od normy gatunkowej, czyli wadę lub uraz konkretnego organizmu. Model ten został poddany gruntownej krytyce w drugiej połowie XX wieku przez przedstawicieli i przedstawicielki społecznego modelu niepełnosprawności. W jego ujęciu to nie uraz, lecz sposób organizacji społeczeństwa sprawia, że niektóre osoby doświadczają niepełnosprawności.
W odcinku zastanawiamy się:
🔹Jakiego języka wymaga inkluzywna dyskusja o niepełnosprawności?
🔹Czym jest medyczny model niepełnosprawności?
🔹Jaką rolę odegrały ruchy społeczne w kształtowaniu społecznego modelu niepełnosprawności?
🔹Czym różnią się brytyjski i amerykański wariant społecznego modelu?
🔹 W jaki sposób definicje niepełnosprawności wpływają na sytuację społeczną osób z niepełnosprawnościami?
🎙O sporze między dwoma modelami niepełnosprawności dyskutuje zespół Top w składzie: Bartłomiej Brzozowski, Natalia Witosza i Wojciech Ciszewski. Natomiast dr Agata Cebera z Katedry Postępowania Administracyjnego UJ opowiada o wpływie tych modeli na kształt Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
