Portal Polonii

23/08/2025

🇵🇱 ZNACZENIE POLONII DLA WSPÓŁCZESNEJ POLSKI - JAK WYKORZYSTAĆ POTENCJAŁ POLONII? PROF. JACEK GOŁĘBIOWSKI

W wywiadzie m.in.: o wielowymiarowym wkładzie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie w badania nad Polonią i P***kami za granicą, który od lat prowadzi działalność naukową i ekspercką w zakresie migracji, tożsamości narodowej i utrzymywaniu więzi z diasporą; potencjale Polonii w rozwój państwa polskiego w aspekcie gospodarczym, ale również społecznym i kulturowym; możliwościach współpracy z polskimi diasporami - inicjatywach edukacyjnych, gospodarczych i projektach naukowych. Polonia i Polacy za granicą, to nie tylko ważna część polskiego dziedzictwa, ale także siła, która może aktywnie kształtować teraźniejszość i przyszłość naszego kraju.

Centralna Baza Organizacji Polonijnych
Towarzystwo Naukowe L*L
Instytut Patria Polonia
Portal Polonii

Wywiad Wojciecha Ryby z profesorem Jackiem Gołebiowskim - Dyrektorem Centrum Badań nad Organizacjami Polonijnymi. W wywiadzie m.in.: o wielowymiarowym wkładz...

06/08/2025

🇵🇱 PIERWSZY DZIEŃ URZĘDOWANIA PREZYDENTA RP KAROLA NAWROCKIEGO.

Pięcioletnia kadencja prezydencka Karola Nawrockiego rozpocznie się złożeniem przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym.
W parlamencie Andrzeja Dudę kończącego sprawowanie urzędu oraz Karola Nawrockiego powitają marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska.

🇵🇱 O godz. 10 w sali plenarnej Sejmu zbierze się Zgromadzenie Narodowe czyli posłowie i senatorowie obecnej kadencji przed którym Karol Nawrocki złoży przysięgę, której treść brzmi:

"Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem".

Osoby identyfikujące się z kulturą chrześcijańską kończą je zazwyczaj słowami "Tak mi dopomóż Bóg".

Po złożeniu przysięgi nowy prezydent wygłosi przed Zgromadzeniem Narodowym orędzie, zaś po zakończeniu posiedzenia Zgromadzenia Narodowego para prezydencka spotka się z prezydiami Sejmu i Senatu.

Zwyczajem wielu oficjalnych uroczystości jest skłądanie kwiatów pod tablicami pamiątkowymi, które znajdują się w gmachu parlamentu.

Karol Nawrocki wraz z marszałkami obu izb parlamentu złoży kwiaty przed tablicą upamiętniającą prezydenta Lecha Kaczyńskiego i tablicą upamiętniającą wizytę w parlamencie papieża Jana Pawła II. Kwiaty zostaną złożone również przed tablicą upamiętniającą marszałka Sejmu Macieja Płażyńskiego (w chwili śmierci prezesa Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"), który zginął w katastrofie pod Smoleńskiem i drugą — upamiętniającą posłów i senatorów — ofiary katastrofy z 10 kwietnia 2010 r., a także przed tablicą ku czci posłów na Sejm RP poległych podczas II wojny światowej.

🇵🇱 Po uroczystości w Sejmie Karol Nawrocki wraz z żoną Martą Nawrocką udadzą się do Archikatedry św. Jana Chrzciciela, gdzie w południe odbędzie się msza w intencji ojczyzny i prezydenta. Mszę celebrować będzie prymas Polski abp Wojciech P***k, a homilię wygłosi metropolita warszawski abp Adrian Galbas.
W mszy może uczestniczyć każdy, przy czym liczba moeijsc jest ograniczona i należy liczyć się ze szczegółową konbtrolą ze strony służb bezpieczeństwa państwa.

🇵🇱 Następnie na Zamku Królewskim Karol Nawrocki przejmie symboliczne zwierzchnictwo nad Orderem Orła Białego i Orderem Odrodzenia Polski – dwoma najstarszymi cywilnymi odznaczeniami państwowymi. Również tam planowane jest przemówienie prezydenta.

🇵🇱 Około godz. 15.15 odbędzie się uroczyste wejście pary prezydenckiej do Pałacu Prezydenckiego.

🇵🇱 O godz. 16.30 rozpoczną się uroczystości na placu marszałka Józefa Piłsudskiego. Po przyjęciu meldunku szefa Sztabu Generalnego WP gen. Wiesława Kukuły, przywitaniu z Dowódcami Rodzajów Sił Zbrojnych, których przedstawi minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, oraz z żołnierzami ze zgromadzonych pododdziałów i oddaniu honorów sztandarom, Karol Nawrocki przejmie zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP. Wygłosi też przemówienie i odbierze defiladę.

Uroczystość na placu Piłsudskiego zakończy złożenie wieńców pod pomnikami: Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku, prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz marszałka Józefa Piłsudskiego.

🇵🇱 O godz. 17.30 Karol Nawrocki wraz z rodziną uda się do Pałacu Prezydenckiego.

OPRACOWANIE: POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
GRAFIKA: PAI, wizerunek Karola Nawrockiego autorstwa DHSgov Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=167045719 ze zmianami redakcji PAI.

03/08/2025

🇵🇱 ROZMOWY O POLONII INSTYTUTu PATRIA POLONIA
TOWARZYSTWA NAUKOWEGO KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO

O POLONII BELGIJSKIEJ ROZMAWIALI
PIOTR ŁADOMIRSKI i PROFESOR JACEK GOŁĘBIOWSKI

PRODUKCJA
INSTYTUT PATRIA - POLONIA TOWARZYSTWA NAUKOWEGO KUL

PATRONAT MEDIALNY
PORTAL POLONII INSTYTUTU PATRIA - POLONIA TN KUL
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA

23/05/2025

ŚWIATOWY KONGRES AKTYWNEJ POLONII
W CENTRUM POLONIJNYM KUL

🇵🇱 W dniach 23-25 maja Centrum Polonijne KUL organizuje wyjątkowe wydarzenie pt. Światowy Kongres Aktywnej Polonii.
📍 W pierwszym dniu obrad wezmą udział nasi eksperci, profesorowie Janusz Bień i Tomasz Nowicki, a kierownik projektu, prof. Jacek Gołębiowski przedstawi cele, do których dążymy w ramach Centralna Baza Organizacji Polonijnych .
📍 Zaprezentowany zostanie również projekt edukacyjny dla polonijnej młodzieży pt. "JĘZYK POLSKI? JESTEŚMY NA TAK!", z którym można zapoznać się na Portal Polonii tworzonym przez Towarzystwo Naukowe KUL.

Łączymy pozdrowienia,
Centralna Baza Organizacji Polonijnych
KUL International
Polonijna Agencja Informacyjna

Zachęcamy do obejżenia na Portalu Polonii materiałów dydaktycznych „JĘZYK POLSKI? JESTEŚMY NA TAK!” - multimedialnego cyklu edukacyjnego wspomagającego nauczanie języka polskiego i kultury polskiej młodzieży polonijnej.
https://portalpolonii.pl/polskinatak/index.php

Warsztaty, panele, zajęcia tematyczne i dyskusje z profesorami i ekspertami KUL oraz bogata oferta kulturalna - to wszystko czeka uczestników Światowego Kongresu Aktywnej Polonii. Wydarzenie, które organizuje Centrum Polonijne KUL, odbędzie się na KUL, w najbliższy weekend. Do Lublina przyjazd zapowiedziało blisko 150 osób - przedstawicieli Polonii z 19 krajów. To przede wszystkim uczestnicy 4. edycji kursów Studium KUL dla Polonii i P***ków za granicą, które uroczyście zakończą w niedziele. Świadectwa i certyfikaty odbiorą z rąk rektora KUL Mirosław Kalinowski .

Więcej informacji i program Kongresu na stronie: https://polonia.kul.pl/swiatowy-kongres-aktywnej-polonii-na-kul-zapowiedz,art_110730.html

Patronaty honorowe: Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego Miasto Lublin

Współorganizatorzy: Studia podyplomowe KUL Biuro Karier KUL Dziennikarstwo KUL

Polonijna Agencja Informacyjna Duszpasterstwo Emigracji Polskiej TVP Polonia British Poles Polskifr.fr Centralna Baza Organizacji Polonijnych Instytut Językoznawstwa KUL Instytut Psychologii KUL Instytut Historii KUL Wydział Filozofii KUL Pedagogika specjalna KUL Obserwujący

22/04/2025

UROCZYSTOŚCI POGRZEBOWE ŚP. BISKUPA PIOTRA WOJCIECHA TURZYŃSKIEGO

Dziękujemy Bogu za dar osobistego życia oraz kapłańskiej, apostolskiej służby Księdza Biskupa Piotra jako świadka wiary Kościoła, który jest Matką – mówił abp Wacław Depo, metropolita częstochowski, w homilii Mszy Świętej pogrzebowej śp. bp. Piotra Turzyńskiego, biskupa pomocniczego Diecezji Radomskiej, który odszedł do Pana 14 kwietnia br. Eucharystii przewodniczył ordynariusz radomski bp Marek Solarczyk.

„Chrześcijańska nadzieja polega na tym, że w obliczu śmierci, gdzie wszystko wydaje się kończyć, otrzymujemy pewność, że dzięki Chrystusowi, dzięki Jego łasce przekazanej nam w chrzcie, życie zmienia się, ale się nie kończy. W Zmartwychwstałym Chrystusie otrzymuje dar nowego życia, które burzy mur śmierci, czyniąc niej przejście do wieczności” – podkreślił abp Depo cytując bullę Spes non confundit, ogłaszającą Rok Jubileuszowy 2025.

Metropolita częstochowski zauważył, że przejście do Ojca papieża Franciszka jak i bp. Piotra Turzyńskiego „stały się dla nas wielką lekcją realizmu wiary”. „Wiara bowiem nie jest jakiś stanem posiadania, raz na zawsze, ale jest tajemnicą spotkań z żyjącym we wspólnocie Kościoła Chrystusem, gdzie nie ma gotowych recept i gotowych odpowiedzi” – zaznaczył.

Abp Depo zwrócił uwagę, że obecność na dzisiejszej Eucharystii jest „dziękczynieniem Bogu za dar osobistego życia oraz kapłańskiej, apostolskiej służby Księdza Biskupa Piotra jako świadka wiary Kościoła, który jest Matką”.

Po zakończeniu liturgii nastąpi złożenie ciała Zmarłego w Grobie Biskupów Radomskich na cmentarzu parafialnym przy ul. Limanowskiego w Radomiu.

W uroczystościach pogrzebowych wzięli udział biskupi przybyli z różnych diecezji, m.in. Prymas Polski abp Wojciech P***k, metropolita warszawski abp Adrian Galbas, a ze strony Konferencji Episkopatu Polski obecny był sekretarz generalny KEP bp Marek Marczak, który odczytał kondolencje przewodniczącego Episkopatu abp. Tadeusza Wojdy SAC.

„Zmarły Ksiądz Biskup Piotr dał się poznać jako wspaniały człowiek, jednak to, co najbardziej go charakteryzowało, to ojcostwo. Był ojcem duchownym w seminarium, a gdy został biskupem, z jeszcze większym zaangażowaniem, po ojcowsku, traktował bliskich współpracowników” – napisał w kondolencjach Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

22/04/2025

PAPIEŻ FRANCISZEK ODSZEDŁ DO DOMU OJCA

Papież Franciszek zmarł w Poniedziałek Wielkanocny o godzinie 7.35 w Domu Świętej Marty.
Informację o śmierci Papieża Franciszka przekazał przed godz. 10 z kaplicy Domu Świętej Marty kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego kard. Kevin Farrell.

"Najdrożsi bracia i siostry, z głębokim bólem muszę ogłosić śmierć naszego Ojca Świętego Franciszka. O godzinie 7.35 tego ranka biskup Rzymu Franciszek powrócił do Domu Ojca" - powiedział kard. Farrell. "Całe jego życie tu na ziemi było ofiarowane w służbie Panu i Jego Kościołowi. Uczył nas wiernego życia wartościami Ewangelii, odwagi i uniwersalnej miłości. W szczególny sposób troszczył się o biednych i osoby marginalizowane" - dodał.
"Z ogromną wdzięcznością za jego przykład prawdziwego ucznia Pana Jezusa powierzamy duszę Papieża nieskończonej miłosiernej miłości Trójjedynego Boga" - zakończył kardynał kamerling.

JORGE MARIO BERGOGLIO - PAPIEŻ FRANCISZEK

Jorge Mario Bergoglio urodził się 17 grudnia 1936 w Buenos Aires jako jedno z pięciorga dzieci w rodzinie włoskiego imigranta – pracownika kolei. Z wykształcenia jest technikiem chemikiem. 11 marca 1958 wstąpił do Towarzystwa Jezusowego – nowicjat odbywał w Chile, gdzie kształcił się w zakresie przedmiotów humanistycznych, a następnie w Kolegium św. Józefa w podstołecznym San Miguel, uzyskując tam licencjat z filozofii. Studiował następnie literaturę i psychologię w Kolegium Maryi Niepokalanej w Santa Fe i w Kolegium Zbawiciela w Buenos Aires.
13 grudnia 1969 wyświęcił go na kapłana ówczesny metropolita Córdoby abp Ramón José Castellanos (1903-79), po czym kontynuował on studia w Hiszpanii i tam 22 kwietnia 1973 złożył śluby wieczyste w swym zakonie. Po powrocie do kraju był m.in. mistrzem nowicjatu, wykładowcą na wydziale teologicznym w swym dawnym kolegium w San Miguel, a w latach 1973-79 prowincjałem jezuitów w Argentynie. W tym czasie wyjeżdżał również kilkakrotnie na dłuższe lub krótsze pobyty do Niemiec. W latach 1980-86 był rektorem kolegium w San Miguel.
20 maja 1992 św. Jan Paweł II mianował 55-letniego wówczas jezuitę biskupem pomocniczym archidiecezji Buenos Aires; sakrę nowy hierarcha przyjął 27 czerwca tegoż roku z rąk ówczesnego arcybiskupa stolicy kard. Antonio Quarracino. Jego zawołaniem biskupim są słowa „Miserando atque eligendo” (Spojrzał z miłosierdziem i wybrał). 3 czerwca 1997 Ojciec Święty powołał hierarchę na arcybiskupa koadiutora z prawem następstwa, a w niecały rok później – 28 lutego 1998 mianował go arcybiskupem metropolitą jego rodzinnego miasta. 30 listopada tegoż roku papież mianował go jednocześnie ordynariuszem dla wiernych obrządków wschodnich w Argentynie, niemających własnego biskupa.
Na konsystorzu 21 lutego 2001 Jan Paweł II włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego, przyznając mu jako kościół tytularny w Rzymie świątynię pw. św. Roberta Bellarmina. Jako biskup i kardynał przyszły papież uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach kościelnych z Synodami Biskupów na czele. W latach 2005-11 przez dwie trzyletnie kadencje był przewodniczącym Argentyńskiej Konferencji Biskupiej.
W dniach 18-19 kwietnia 2005 kard. Bergoglio wziął udział w konklawe, które wybrało Benedykta XVI i – jak się okazało po latach – już wówczas był jednym z głównych kandydatów na nowego papieża, zajmując w ostatnim głosowaniu drugie miejsce za kard. Josephem Ratzingerem. A 8 lat później w wyniku konklawe w dniach 12-13 marca 2013 zastąpił go na urzędzie biskupa Rzymu. Zwiastujący tę decyzję biały dym ukazał się dokładnie o godzinie 19:06 czasu rzymskiego. Nowy papież swoje imię przybrał na cześć św. Franciszka z Asyżu, patrona biednych i nędzarzy. W ten sposób zasygnalizował nie tylko chęć pochylenia się nad problemami ubogich, ale i dał hierarchom kościelnym sygnał do odnowy i rezygnacji ze zbędnych dóbr doczesnych.
Papież Franciszek w krótkim czasie wprowadził zmiany w funkcjonowaniu instytucji papieskiej. Przede wszystkim zrezygnował z mieszkania w dotychczasowej rezydencji, Pałacu Apostolskim, a zamiast tego zajął mieszkanie w Domu Świętej Marty. Zamienił też luksusowe samochodu na skromniejszy pojazd lub spacery. Mocno akcentuje rolę Kościoła jako wspólnoty otwartej dla wszystkich wiernych.
27 kwietnia 2014 roku w Niedzielę Miłosierdzia Bożego papież Franciszek, podczas uroczystej eucharystii na placu świętego Piotra, dokonał kanonizacji dwóch swoich poprzedników: Jana XXIII i Jana Pawła II.
Od początku lutego papież Franciszek miał coraz większe kłopoty z oddechem i głosem, nie mógł odczytywać tekstów swoich wystąpień. Leczenie w warunkach domowych w Watykanie nie przyniosło rezultatów. W związku z tym Ojciec Święty został przyjęty w piątek 14 lutego na specjalny oddział w Poliklinice Gemelli w Rzymie. Cztery dni później Watykan ujawnił, że lekarze zdiagnozowali u niego obustronne zapalenie płuc. Papież pokonał chorobę i wyszedł ze szpitala 23 marca.
W Wielki Czwartek papież dotrzymał tradycji i udał się w geście bliskości do więzienia, był z wiernymi w Wielką Sobotę i w wielkanocną niedzielę. W Wielką Sobotę przybył do bazyliki przed najważniejszą w roku mszą Wigilii Paschalnej i pozdrowił wiernych. W Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego Franciszek przyjął wiceprezydenta USA J.D. Vance'a; było to krótkie spotkanie i okazja do złożenia życzeń - wyjaśnił Watykan.
Następnie papież pojawił się - tak, jak oczekiwano - w południe na balkonie bazyliki Świętego Piotra na błogosławieństwo Urbi et Orbi, czyli miastu i światu, entuzjastycznie witany przez kilkadziesiąt tysięcy osób zebranych na placu. Słabym głosem złożył wielkanocne życzenia i udzielił błogosławieństwa. Ale największa niespodzianka nastąpiła później: po raz pierwszy od kilku miesięcy Franciszek wsiadł do papamobile i długo objeżdżał plac Świętego Piotra i prowadzącą do niego aleję, by pozdrowić wiernych z całego świata.
W poniedziałek rano kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego kard. Kevin Farrell przekazał wiadomość o śmierci Franciszka.

22/04/2025

Uroczystości pogrzebowe biskupa Piotra Turzyńskiego, delegata Konferencja Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej i Duszpasterstwa Nauczycieli.

05/04/2025

ROZMOWY O POLONII

Ze Stanisławem Stolarczykiem, redaktorem naczelnym "Fakty - Czas" o Polonii kanadyjskiej rozmawia profesor Jacek Gołębiowski dyrektor Instytutu Patria - Polonia.

STANISŁAW STOLARCZYK

Szef firmy Fakty i redaktor naczelny magazynu „Fakty-Czas” Reporter, pisarz, dziennikarz, wydawca, dokumentalista polskich śladów w Kanadzie.
W Polsce pracował w miesięczniku turystyczno-krajoznawczym „Gościniec” w Warszawie. W Kanadzie -sStypendysta The Royal Canadian Geographical Society w Ottawie, dokumentalista polskich śladów: cmentarzy, kościołów, polskich nazw, etc. Autor książek w tym m.in.: „Gdzie stopy nasze”, „Papież, jakiego nie znamy”, „Przepustka do raju”, „Listy do Nieba”, „Kaszuby - nasza Polska kanadyjska”. Wydawca polskich książek, w tym albumów o pielgrzymkach Papieża Jana Pawła II w Kanadzie: „Papa, we remember you”, „Papa, we are with you”, „Papa, we are listning to you”. więcej: Książki Stanisława Stolarczyka Przez prawie 20 lat redaktor naczelny tygodnika „Czas-Związkowiec” w Toronto. Koordynator strony internetowej www.polishheritage.ca Obecnie redaktor naczelny polonijnego magazynu „Fakty-Czas” w Toronto.

Firma Fakty Inc. powstała w 2004 roku i była spadkobiercą firmy wydawniczej Polonia Media, która od 2001 r. wydawała tygodnik Związku P***ków w Kanadzie – „Związkowiec”. W roku 2004, po podpisaniu umowy wydawniczej pomiędzy firmą Fakty w Toronto i Polonia Press w Winnipegu - polskojęzyczny, zasłużony tygodnik „Czas” wydawany od 1914 r. w Winnipegu (Manitoba) połączył się z tygodnikiem polskim – „Związkowcem” (rok założenia 1933), tworząc od tej pory „Czas-Związkowiec”. W 2017 roku, po oddaniu dla Związku P***ków w Kanadzie tytułu „Związkowiec”, firma Fakty w dalszym ciągu wydaje „Czas”, tym razem w fuzji z magazynem polonijnym „Fakty - Czas”.

INSTYTUT PATRIA - POLONIA
TOWARZYSTWA NAUKOWEGO KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO

22/03/2025

🇵🇱 „JĘZYK POLSKI? JESTEŚMY NA TAK!”, czyli...
Multimedialny cykl materiałów edukacyjnych
wspomagających nauczanie języka polskiego i kultury polskiej młodzieży polonijnej

Lekcja 11. STYLOWE NASTOLATKI

„Język polski? Jesteśmy na tak!” to cykl multimedialnych materiałów edukacyjnych wspomagających nauczanie języka polskiego i kultury polskiej młodzieży polonijnej zrealizowany w ramach konkursu „Wspieranie dzieci i młodzieży polonijnej oraz polskiej mieszkającej poza granicami Polski”. Materiały dydaktyczne skierowane są do młodzieży polonijnej (wiek od 12/13lat) dla których brakuje odpowiednich, bardziej nowoczesnych materiałów edukacyjnych.
Projekt składa się z cyklu lekcji wideo, lekcji audio oraz pakietu odpowiednich do nich kart pracy. Podjęte tematy lekcji nawiązują do problematyki młodych ludzi m.in. zainteresowań, stylu nastolatków, muzyki, sportu czy sposobów na chandrę i są punktem wyjścia do zagadnień językowych.
Materiały odpowiadają wyjściowo poziomom A1-A2 zaawansowania językowego według standardów Europejskiego Opisu Kształcenia Językowego (ang. Common European Framework of Reference for Languages, CEFR 2001, 2020). Są one ukierunkowane na wzmacnianie i rozwój polszczyzny jako języka odziedziczonego oraz wdrażanie nastoletnich odbiorców w realia kultury polskiej odpowiednie dla specyfiki potrzeb ich grupy wiekowej - stąd między innymi wykorzystanie elementów współczesnego slangu młodzieżowego.

MATERIAŁY DYDAKTYCZNE
Na materiały dydaktyczne projektu JĘZYK POLSKI? JESTEŚMY NA TAK! składają się:
- lekcje wideo z grami językowymi,
- karty pracy z ćwiczeniami językowo-kulturowymi,
- nagrania audio i towarzyszące im karty pracy do ćwiczenia sprawności słuchania.
Materiały można traktować jako pakiety tematyczne lub dokonać wyboru interesujących zagadnień przez nauczycieli, lektorów lub uczniów.

KOMPLET MATERIAŁÓW DOSTĘPNY JEST W PORTALU POLONII
LINK W KOMENTARZU
PRODUKCJA TOWARZYSTWO NAUKOWE KUL

PATRONAT MEDIALNY - POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA

22/03/2025

POWSTANIEC LISTOPADOWY FELIX P. WIERZBICKI O „GORĄCZCE ZŁOTA” I PRZYSZŁOŚCI KALIFORNII
Andrzej M. Salski

Jednym z tych P***ków, którzy w XIX wieku budowali przyszłość Kalifornii, był dr Felix P. Wierzbicki. Urodził się 1 stycznia 1815 roku w Czarniawcach. Gdy w 1830 roku uczył się w szkole średniej i myślał o studiach medycznych, na ziemiach polskich wybuchło powstanie listopadowe. Wierzbicki rzucił szkołę i zaciągnął się do polskiej armii, biorąc udział między innymi w bitwach pod Grochowem, pod Ostrołęką oraz w obronie Warszawy. Był świadkiem upadku Warszawy oraz wyjątkowego okrucieństwa i znęcania się wojsk rosyjskich nad ludnością cywilną miasta.

Po upadku powstania ponad 250 jego przywódców oraz wyższych oficerów skazano na karę śmierci, pozostałych oficerów zdegradowano i mimo ogłoszenia oficjalnej amnestii deportowano, a ponad 100 tys. szeregowców wcielono do pułków rosyjskich na Kaukazie. Majątki uczestników powstania skonfiskowano i przekazano Rosjanom, a dziesiątki tysięcy powstańców wraz z rodzinami skazano na wygnanie na roboty w Rosji. Jeszcze przez wiele lat po powstaniu sznury kibitek z nieszczęsnymi skazańcami ciągnęły z terenów polskich i litewskich na Syberię. Ci z P***ków, którzy obawiali się represji carskich, wyemigrowali na Zachód, tworząc podwaliny Wielkiej Emigracji.

Regiment, w którym walczył Wierzbicki, wycofał się na tereny polskie okupowane przez armię austriacką. Wierzbicki wraz z innymi żołnierza-mi został uwięziony na trzy lata. Zwolniono go, gdy miał dziewiętnaście lat, nie miał jednak prawa do powrotu na ziemie polskie okupowane przez Rosję i zdecydował się na wyjazd do Ameryki. W 1834 roku przybył do stanu Illinois, gdzie próbował utrzymać się z farmerstwa. Jednak dopiero pomoc i opieka życzliwej amerykańskiej rodziny umożliwiła mu uzyskanie średniego wykształcenia, a później podjęcie planowanych jeszcze w ojczyźnie studiów medycznych.

Aby móc rozpocząć studia, Wierzbicki zaczął pracować jako wykładowca języka francuskiego w New England Academy. W 1841 roku opublikował w Bostonie swoją pierwszą książkę The Ideal Man − The Philosophical Treatise Between Two Friends Upon The Beautiful, The Good, and The True as Manifested in Actual Life, a następnie podstawowe gramatyki języków: polskiego, francuskiego i niemieckiego. W 1845 roku, w piętnastą rocznicę wybuchu powstania, opublikował w „American Whig Review” kilka artykułów na tematy polskie, był także jednym z mówców w czasie obchodów rocznicy powstania w Nowym Jorku.

PEŁNY TEKST W PORTALU POLONII

ZDJĘCIE: Nagrobek Feliksa Pawła Wierzbickiego na San Francisco National Cemetery, plot 58 nr. 2 section 05.
źródło: kuryerpolski.us

22/03/2025

POLACY W CHORWACJI – HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ
dr Slaven Kale

Artykuł przedstawia zarys historii mniejszości polskiej w Chorwacji ze szczególnym uwzględnieniem ważnych wydarzeń związanych z tą grupą narodową. Omówiono najważniejsze okresy w dziejach obecności polskiej w Chorwacji, uwzględniając wydarzenia od czasów nowożytnych do współczesności. Przedstawiono główne miejsca osadnictwa polskiego na ziemiach chorwackich, zarówno w XIX wieku, jak i współcześnie, przywołując najnowsze dane z przeprowadzonych spisów ludności. W treści artykułu przedstawiono sylwetki osób, które na różnych etapach swojego życia związane były z Chorwacją. Tym samym wyróżniono szereg osobistości ze świata kultury, polityki, życia gospodarczego czy społecznego, które wpływały na dalsze pogłębianie relacji polsko-chorwackich. Opisano także wszelkie obszary wpływające na kreowania życia polonijnego, szczególnie na przestrzeni ostatnich trzech dekad. Zaprezentowano status prawny i pozycję społeczną polskiej mniejszości oraz wskazano na szereg instytucji wspierających grupy polonijne w zachowywaniu narodowej tożsamości na chorwackiej ziemi.

OD REDAKCJI:
- POLACY – SŁOWIANIE – HRVATI
- POLSKIE ŚLADY W CHORWACJI

ZDJĘCIE - FRAGMENT: Pierwsza emigracja do Chorwacji – Slavonija; źródło: zbiory PTK „Wisła” w Osijeku.

PEŁNY TEKST DOSTĘPNY W PORTALU POLONII

18/03/2025

ODSZEDŁ LESZEK MĄDZIK
Wybitny twórca teatralny, reżyser, scenograf, malarz i fotograf, twórca Sceny Plastycznej KUL. Leszek Mądzik zmarł w wieku 80 lat.

Jak napisała Scena Plastyczna KUL:
Jego niezwykła wrażliwość artystyczna, niepowtarzalny język wizualny i niezachwiana konsekwencja w kreowaniu teatru opartego na sile obrazu uczyniły go jednym z najważniejszych współczesnych artystów sceny.
Przez ponad pięć dekad twórczości jego spektakle poruszały widzów na całym świecie, otwierając przestrzeń dla refleksji nad istotą człowieczeństwa, przemijaniem i duchowością. Był autorem niezliczonych scenografii, wystaw, plakatów oraz publikacji poświęconych sztuce wizualnej i teatralnej. Jego działalność pozostawiła niezatarty ślad w historii teatru oraz w sercach tych, którzy mieli zaszczyt obcować z jego dziełami.
Odszedł człowiek, który swoją sztuką potrafił dotknąć tego, co niewyrażalne.

Dodamy, że żegnamy Kolegę, z którym wiążą się wspomnienia pięknych chwil z czasów, kiedy wszystko było zarazem trudniejsze, ale i prostsze niż teraz. Sztuka pozostanie!

Rodzinie i bliskim Leszka składamy najszczersze kondolencje.

Portal Polonii TN KUL