19/06/2025
‼️Szokujące! Czy Twoje Dziecko Już Trafiło do Deepfake’a? Sprawdź, co wolno wrzucać w sieć!
🫵1. Wizerunek dziecka – to dane osobowe!
Prawo traktuje twarz dziecka publikowaną w sieci jako dane osobowe, podlegające ochronie. Nawet maluch ma prawo do prywatności – a to oznacza, że zanim udostępnisz zdjęcie, musisz rozważyć czy przypadkiem nie naruszasz jego dóbr osobistych.
Podstawową regulacją kwestii wizerunku, na której opiera się cała jego cywilnoprawna ochrona, jest art. 81 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z nim „rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej.”
Wizerunek jest również wymieniony wprost w katalogu dóbr osobistych w art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Biorąc pod uwagę, że jest to katalog otwarty, należy uznać, że ustawodawca uznał wizerunek za szczególnie ważne dobro. Przepisy Kodeksu cywilnego pozwalają na szerszą ochronę wizerunku niż przewiduje to Prawo autorskie. Art. 23 chroni bowiem wizerunek nie tylko przed niekontrolowanym rozpowszechnianiem, ale także przed jakimkolwiek innym naruszeniem, ponieważ nawet dozwolone wykorzystywanie wizerunku może powodować szkodę (co zwłaszcza dotyczy osób publicznych).
Nie należy również zapominać o tym, że ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny kwalifikuje niektóre działania związane z wizerunkiem osoby fizycznej jako czyny zabronione pod groźbą kary. I tak podszywanie się pod inną osobę poprzez wykorzystywanie jej wizerunku w celu wyrządzenia jej szkody stanowi formę uporczywego nękania (art. 190a § 2). Karalne jest również utrwalanie lub rozpowszechnianie wizerunku osoby nagiej lub w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody lub przy użyciu przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu (art. 191a § 1). Wreszcie zabroniona jest produkcja, rozpowszechnianie, publikacja, a nawet przechowanie i posiadanie treści pornograficznych przedstawiających wizerunek małoletniego uczestniczącego w czynności seksualnej (art. 202 § 4b).
🎥2. Co możesz (a czego lepiej unikać)?
Dozwolone
• Zdjęcia z wakacji, rodziny, zabawy – gdy w kadrze nie ma danych lokalizacyjnych ani informacji personalnych.
• Ujęcia z tyłu głowy lub zza pleców – pokazują momenty bez ujawniania twarzy.
Zaleca się zamazać twarz lub inne cechy identyfikujące, jeśli:
• Upubliczniasz imię i wiek dziecka.
• Zdjęcie ukazuje pełną twarz dziecka, co pozwala na łatwą identyfikację dziecka, jest portretem
• Podajesz lokalizację (np. szkoła, plac zabaw).
• Publikujesz wrażliwy kontekst – medyczny, emocjonalny itd.
📲3. Czym naprawdę są deepfake’i?
Deepfake to sztuka cyfrowego oszustwa – AI tworzy fałszywe video, audio lub zdjęcie, przedstawiające dziecko (lub dorosłą osobę) w sytuacjach, których nigdy nie było .
👉 Np. twarz dziecka może zostać naniesiona na nagie ciało lub użyta do oskarżeń – jeśli trafi w złe ręce, może prowadzić do szantażu i groomingu.
📡4. Sharenting – miłość czy zagrożenie?
Sharenting to publikowanie przez rodziców zbyt wielu informacji o dzieciach (zdjęć, imion, lokalizacji) – co może skutkować:
• kradzieżą tożsamości („digital kidnapping”),
• wykorzystaniem danych przez reklamy lub oszustów
W Polsce prawo chroni dzieci – w UE funkcjonuje prawo do „bycia zapomnianym”. Oznacza to, że mimo tego iż udostępnimy gdzieś nasze dane osobowe, nie będą one przetwarzane bezterminowo przez osoby trzecie. Osoba, której dane są przetwarzane, może w określonych przypadkach wystąpić o ich usunięcie. Chociaż trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że nie zawsze administrator, czyli podmiot decydujący o celach i sposobach przetwarzania danych osobowych, spełni żądanie usunięcia danych. Administrator odmówi usunięcia danych osobowych przykładowo wtedy, kiedy ich dalsze przetwarzanie będzie niezbędne do wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na administratorze (art. 6 ust. 1 lit. c) RODO). Chodzi np. o przekazywanie do ZUS danych pracowników, przetwarzanie danych z faktur i innych dokumentów itd.
🪆5. Grooming online – drapieżca w sieci
Grooming to proces, w którym dorosły zyskuje zaufanie dziecka online, wciąga je w rozmowy seksualne, a w ekstremalnych przypadkach – namawia do spotkań czy przesyłania intymnych zdjęć .
Jak zapobiegać?
• Rozmawiaj z dzieckiem o tym, że nie każdy w internecie to człowiek z dobrymi intencjami.
• Używaj kontroli rodzicielskiej i ogranicz anonimowe kontakty.
• Reaguj przy podejrzeniu dziwnych wiadomości lub prób umawiania się przez dziecko.
📌6. Jak zwiększyć bezpieczeństwo?
• Nie publikuj twarzy (tym bardziej imienia czy lokalizacji).
• Prowadź kontrolowany sharenting – publikuj zdjęcia grupowe
• Nauczaj dzieci o AI i deepfake’ach – jak rozpoznawać podejrzane treści
• Dbaj o edukację – instrumenty typu filtr mObywatel czy zgłoszenie nielegalnych treści przez http://xn--dyurnet-xwb.pl/ to bezpieczne narzędzia (2005 r.–2025 r.: 200 tys. zgłoszeń, 85 % usuniętych w 24h) – to działa!
📍7. Fakty, które warto znać:
• W 2024 r. zgłoszeń CSAM było aż 19 000 – z czego 11 000 potwierdzonych .
• Coraz częściej pojawiają się deepfake CSAM, czyli AI-generowane materiały o charakterze seksualnym – ich liczba rośnie .
• W Polsce grooming jest regulowany przez art. 200a Kodeksu karnego, który przewiduje surowe sankcje za nawiązywanie kontaktu z małoletnim w celu jego seksualnego wykorzystania.
• Art. 200a § 1 KK:
• Kto za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej nawiązuje kontakt z małoletnim poniżej 15. roku życia, a następnie podejmuje działania zmierzające do seksualnego wykorzystania dziecka, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
• Art. 200a § 2 KK:
• Kto w celu popełnienia przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego podejmuje działania zmierzające do spotkania z dzieckiem, podlega tej samej karze, tj. pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
📌8. Wezwanie do działania
Zanim klikniesz „udostępnij”:
Sprawdź:
Czy twarz jest wyraźnie widoczna?
Czy muszę to opublikować?
Czy zdradza lokalizację?
Jak to może być użyte?
Czy publikuję osobiste dane?
Czy ktoś może to źle wykorzystać?
❗️Podsumowując
Wizerunek dziecka to nie tylko zdjęcie – to jego prawo, tożsamość i przyszłość. Nawet jeśli intencje są dobre, nadmierny sharenting to realne ryzyko. Edukujmy się, uczmy dzieci, rozmawiajmy o deepfake’ach i grooming’u. W tak zmieniającym się cyfrowym świecie jedynie świadome działania zapewnią im bezpieczną przyszłość.
✅ Porady na koniec:
1. Zasłoń twarz.
2. Wyłącz lokalizację i dane personalne.
3. Ustal jasne zasady z dzieckiem.
4. Zgłaszaj niepokojące treści (http://xn--dyurnet-xwb.pl/, mObywatel).
5. Rozmawiaj – dla nich to często pierwsza lekcja dorosłości.
Polecamy:
https://www.parp.gov.pl/component/content/article/75803:wizerunek-osoby-fizycznej-prawne-aspekty-i-ochrona
https://www.youtube.com/watch?v=QnhYZvKku7E
https://dyzurnet.pl
https://lukaszoles.pl/jaka-kara-grozi-za-grooming/
