Przegląd Prawa Medycznego

25/08/2025

Uprzejmie informujemy, że numer 1/2025 naszego czasopisma jest już dostępny!

🔎 Artykuły w numerze:

✨ „Konsultacja specjalistyczna udzielona przez lekarza w trakcie szkolenia specjalizacyjnego” (dr hab. Rafał Kubiak, prof. ucz., dr hab. Adam Białas, prof. ucz.)

✨ „Profilaktyczne usunięcie narządu na podstawie wyniku badania genetycznego. Aspekty prawno-karne i prawo pacjenta do decydowania o swoim leczeniu” (adw. dr n. pr. Monika Strus-Wołos, dr n. med. Robert Wiraszka)

✨ „Ocena bezstronności ekspertów Europejskiej Agencji Leków w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej" (prof. dr hab. Jacek Barcik)
✨ „Odpowiedzialność cywilna za wadliwe wystawienie recepty refundowanej” (dr Damian Kaczan)

✨ „Prawa pacjenta w prawie austriackim i w prawie polskim – szkic analizy porównawczej” (mgr Agata Krysa)

✨ „Przyjęcie bez zgody do szpitala psychiatrycznego w trybie diagnostycznym. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2024 r.” (dr Jan Ciechorski)

✨ Postępowanie w sprawie żądania zmiany oznaczenia płci w akcie urodzenia – glosa do uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2025 r., sygn. III CZP 6/24 oraz ustnych motywów jej podjęcia (mgr Krzysztof Ślaski)

📖 Całe wydanie dostępne online na naszej nowej stronie internetowej
👉 przegladprawamedycznego.pl

Zapraszamy do lektury i dyskusji!

28/05/2025

Na WUM po raz kolejny odbyło się Ogólnopolskie Forum Prawa Medycznego i Etyki Lekarskiej im. dr. Pawła Wójcika. W czasie dwóch dni debat eksperci rozmawiali o nadchodzących zmianach wynikających nie tylko z przyjęcia nowego Kodeksu Etyki Lekarskiej, ale również z przewidywanych i oczekiwa...

04/03/2025

4 marca Izba Cywilna Sądu Najwyższego wydała przełomowy wyrok, w którym stwierdził, że oznaczenie płci w akcie urodzenia podlega rozpoznaniu przez sąd w postępowaniu nieprocesowym przy zastosowaniu w drodze analogii art. 36 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego.

Zgodnie ze stanowiskiem SN uzgodnienie płci nie wymaga zatem wystosowania powództwa przeciwko rodzicom.

‼️Trzymajcie się, bo tego nie spodziewał się nikt. Sąd Najwyższy wydał przełomowy wyrok: osoby transpłciowe nie muszą już pozywać własnych rodziców, bo sprawy dotyczące uzgodnienia płci mają odbywać się drogą nieprocesową!

Co właściwie oznacza dzisiejszy wyrok Sądu Najwyższego?
🏳️‍⚧️sprawy o uzgodnienie płci nie będą już łączyły się z pozywaniem rodziców
🏳️‍⚧️zamiast tego stosowane będzie postępowanie nieprocesowe (w drodze analogii z art. 36 ustawy z dnia 28 listopada 2014 roku. Prawo o aktach stanu cywilnego) na wniosek osoby transpłciowej
🏳️‍⚧️oprócz wnioskodawcy uczestnikiem postępowania może być tylko jego małżonek (art. 510 KPC)
🏳️‍⚧️orzeczenie wywołuje skutki wraz z uprawomocnieniem, czyli w zasadzie od razu

Jak teraz będą wyglądały sprawy o zmianę oznaczenia płci w dokumentach? Co z osobami, które już pozwały rodziców? Czy zmienią się wymogi co do opinii, dokumentacji, konsultacji z biegłymi? Czy osoby niepełnoletnie będą mogły złożyć wniosek o korektę danych z pomocą rodziców? Mamy dużo pytań, a mało odpowiedzi. Z pewnością kolejne tygodnie będą niezwykle chaotyczne, ale wygląda na to, że jest to po prostu zmiana w dobrym kierunku, która usuwa patologiczny, traumatyzujący krok z procesu tranzycji.

❗To kluczowe, że wiele rzeczy w tym systemie jest do zmiany — niepozywanie rodziców nie odpowiada na potrzeby osób niebinarnych, nie oddziela tożsamości od medycyny, pozostawia decyzję sędziom, nie osobom transpłciowym. Jest ważne, by nie pozwolić politykom i dziennikarzom uwierzyć, że to ogromne zwycięstwo i wszystko, czego osoby transpłciowe potrzebują. Absolutnie tak nie jest.

Na koniec powiedzmy wprost: tego nikt się nie spodziewał. Sprawa trafiła w końcu do Sądu Najwyższego na wniosek byłego prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobry, a tematem do rozstrzygnięcia był udział w procesie dzieci i małżonków, jeśli osoba transpłciowa była po ślubie i/lub miała dzieci. Następca Ziobry Adam Bodnar próbował interweniować i wycofał wniosek, lecz Sąd Najwyższy uznał ten krok za niedopuszczalny i mimo to zajął się sprawą… rozstrzygając ją w sposób zupełnie przeciwny do domniemanych zamiarów byłego ministra. Co więcej, Sąd zauważył w uzasadnieniu, że przez ostatnie dekady znacznie zmieniła się społeczna świadomość na temat transpłciowości, a stan rzeczy wynikający z dzisiejszego wyroku ma funkcjonować tylko tymczasowo, do momentu uregulowania sprawy odpowiednią ustawą.

Dziękujemy, panie Ziobro…? 🎉

[Maja]

18/02/2025

Z przyjemnością prezentujemy e-booka „Reproductive Justice in Poland: Legal Challenges and Societal Impact” autorstwa Redaktor Naczelnej Przeglądu Prawa Medycznego. Książka została wydana we współpracy z wydawnictwem TrendSanità. W pracach nad publikacją brał udział również członek redakcji Przeglądu Alex Wiaderek.

Zapraszamy do lektury!

Link do e-booka:https://trendsanita.it/wp-content/uploads/2025/01/TrendSanita-Ebook-18.pdf

11/02/2025

11 lutego Posłowie KO, Lewicy, PSL i Polski 2050 złożyli w Sejmie wspólny, długo wyczekiwany projekt ustawy regulującej zawód psychoterapeuty. 👏

Zakłada on uznanie psychoterapeuty za zawód zaufania publicznego. Koordynatorka prac nad ustawą, Anna Grzelka podkreśla, że takie rozwiązanie daje pacjentom wiele możliwości: ❗️zweryfikowania psychoterapeuty w jednym ogólnopolskim rejestrze,
❗️dochodzenia swoich praw przed sądami dyscyplinarnymi, czy też
❗️uzyskania odszkodowania z OC psychoterapeuty (które w takiej sytuacji byłyby obowiązkowe).
Psychoterapeuci mają również zostać objęci tajemnicą zawodową.

Projekt reguluje ponadto szereg istotnych kwestii związanych m.in ze szkoleniem i certyfikacją psychoterapeutów, organizacją samorządu zawodowego, a także odpowiedzialnością dyscyplinarną.

Link do projektu dostępny jest pod adresemhttps://orka.sejm.gov.pl/Druki10ka.nsf/Projekty/10-RPW-5317-2025/$file/10-RPW-5317-2025.pdf

02/02/2025

30 stycznia odbyła się pierwsza rozprawa apelacyjna po tym jak Justyna Wydrzyńska odwołała się od wyroku skazującego ją na 8 miesięcy ograniczenia wolności za przekazanie tabletek aborcyjnych. 💊💊

Pełnomocnicy Justyny odwołali się od wyroku sądu pierwszej instancji, wnosząc o umorzenie sprawy ze względu na niską szkodliwość czynu oraz na to, że Wydrzyńską sądziła wadliwie obsadzona sędzia Brygidyr-Dorosz. W kwestii niskiej szkodliwości czynu pełnomocnik aktywistki przekonywał, że Anna, osoba, której Wydrzyńska przekazała tabletki, była tak zdeterminowana, by przerwać ciążę, że nawet gdyby tabletki nie zostały przekazane, i tak by to zrobiła. Dlatego, jak argumentował, zamiar Wydrzyńskiej był ewentualny: skazana uznała, że przekaże tabletki, by Anna miała możliwość wyboru.

Co ciekawe, prokuratura podzieliła zdanie obrońców Wydrzyńskiej: ze względu na wadliwe obsadzoną sędzię Brygidyr-Dorosz wniosła o odesłanie sprawy do sądu pierwszej instancji.

Rozprawę odroczono. Przewodniczący składu sędziowskiego ogłosił, że wyrok zapadnie ‼️ 13 lutego o godz. 14.00. ‼️

https://oko.press/apelacja-wydrzynskiej-pomoc-nie-moze-byc-karana

28/01/2025

Zapraszamy na III Ogólnopolskie Forum Prawa Medycznego i Etyki Lekarskiej im. dr. Pawła Wójcika, podczas którego teoretycy i praktycy ponownie spotkają się, aby wspólnie rozmawiać o medycynie, prawie i ich związkach.
Ogólnopolskie Forum Prawa Medycznego i Etyki Lekarskiej jest doroczną konferencją naukową o długiej tradycji, pierwszą tego rodzaju w skali kraju, organizowaną od 1999 r. i zawsze nierozerwalnie związaną z działalnością czasopisma naukowego “Prawo i Medycyna” – obecnie “Przegląd Prawa Medycznego”. Oba przedsięwzięcia współgrają ze sobą, przyczyniając się do zwiększenia potencjału naukowego rozważań nad prawem medycznym i etyką lekarską. Służą wymianie doświadczeń między lekarzami, prawnikami i filozofami, sprzyjają twórczemu budowaniu pomostów międzydziedzinowych i wzbogacaniu myśli prawnomedycznej oraz pogłębionym dyskusjom.

Motywem przewodnim III edycji Forum będzie “powiew zmian” w prawie medycznym i etyce lekarskiej - który następuje nie tylko w związku z uchwaleniem nowego Kodeksu Etyki Lekarskiej, ale również wpływają na niego prawdopodobne i oczekiwane zmiany w samym prawie, których można spodziewać się w związku z postępującymi pracami komisji kodyfikacyjnych angażujących także środowisko akademickie.

Termin zgłaszania referatów: 16 marca 2025 r. ‼️
Termin zgłoszeń uczestnictwa biernego: 22 maja 2025 r. ‼️
📑 Link do formularza zgłoszeniowego: https://forms.gle/JcDJaoakqrNEPrbU8

W razie pytań lub wątpliwości prosimy o kontakt pod adresem: [email protected]

25/01/2025

📢 Nowy numer "Przeglądu Prawa Medycznego" już dostępny! 🩺⚖️

Z radością informujemy, że ukazał się najnowszy numer Przeglądu Prawa Medycznego! W tym wydaniu znajdziecie Państwo szeroką gamę artykułów i analiz poświęconych bieżącym wyzwaniom oraz zmianom zachodzącym w obszarze prawa medycznego.

🔎 Tematy w numerze:
- Zarządzenia pracodawcy a należyta staranność lekarza wykonującego zawód na podstawie stosunku pracy - część 1 (prof. Małgorzata Dumkiewicz) oraz część 2 (dr Agnieszka Goldiszewicz)

- Prawno-medyczne problemy segregacji medycznej w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym (dr Dariusz Z., dr Konrad Dyda, dr Agnieszka Ciastkowska)

- Wybrane aspekty prawne macierzyństwa zastępczego (Agnieszka Nawara)

- Wymagania prawne i normatywne związane z wyrobami medycznymi dedykowanymi osobom niepełnosprawnym (dr inż. Marcin Zaczyk)

-Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 29 grudnia 2014 r.
I ACa 393/14 – wina organizacyjna zakładu leczniczego (r.pr. Anna Biel)

- Stanowisko Komitetu Bioetyki Polskiej Akademii Nauk nr 1/2024 z dnia 6 lutego 2024 r. w sprawie konieczności usunięcia barier prawnych i faktycznych w dostępie do metod i środków antykoncepcji

- Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Rynek medyczny
przyszłości” – Kraków, 24-25 października 2024 r. (dr Piotr Kukuryk, Michał Kropiwnicki, Krzysztof Ślaski, Aleksander Wiaderek)

Zapraszamy do lektury i dyskusji! 💡
📄 Więcej szczegółów oraz dostęp do pełnej treści znajdują się na stronie: przegladprawamedycznego.pl

Przegląd Prawa Medycznego to czasopismo poświęcone prawu medycznemu i bioetyce

24/01/2025

Na koniec tygodnia polecamy artykuł dr Piotra Lewulisa pt. „Zdjęcia online i prawnie chronione tajemnice: możliwe konsekwencje prawne publikowania zdjęć zwłok przez personel sekcyjny”, który ukazał się w Tomie 6 nr 2 Przeglądu Prawa Medycznego 🔝🔝

https://przegladprawamedycznego.pl/index.php/ppm/article/view/249

22/01/2025

🔜 Ministerstwo Zdrowia skierowało do prac rządowych projekt nowelizacji przepisów ustawy refundacyjnej, zapowiedzianej w połowie lipca 2024 r.

‼️ Ważną zmianą jest „szybka ścieżka refundacyjna” dla leków pochodzących z importu równoległego. Przewiduje ona m.in. zwolnienie z negocjacji cenowych dla leków w obcojęzycznych opakowaniach, dla których wcześniej wydano decyzję o objęciu refundacją. ‼️

Wśród propozycji znalazły rownież zachęty dla firm farmaceutycznych do składania wniosków refundacyjnych. Zaproponowano na przykład usunięcie przepisów dotyczących obowiązku dostarczania leków do 10 hurtowni.

Ministerstwo Zdrowia skierowało do prac rządu projekt nowelizujący przepisy ustawy refundacyjnej- wynika z wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Nowe rozwiązania, jakie zaproponowano w dokumencie to m.in. osobna ścieżka refundacyjna dla leków na choroby rzadkie, szybsze p...

14/01/2025

Z radością informujemy, że Przegląd Prawa Medycznego przeszedł w pełni na model publikowania open access!

Od teraz wszystkie nasze artykuły w wersji cyfrowej są dostępne dla każdego – bezpłatnie, bez barier i bez ograniczeń.

Zapraszamy również do publikowania w naszym czasopiśmie! Jeśli zajmujesz się tematami związanymi z szeroko pojmowanym prawem medycznym i zdrowiem publicznym, zgłoś swój artykuł i dołącz do grona naszych autorów.

👉 Szczegóły dotyczące publikacji znajdziesz na naszej stronie:: https://przegladprawamedycznego.pl

Dziękujemy za Wasze wsparcie i zaangażowanie w rozwój otwartej nauki oraz zapraszamy do lektury!

Przegląd Prawa Medycznego to czasopismo poświęcone prawu medycznemu i bioetyce

03/01/2025

Od 1 stycznia obowiązuje nowa lista refundacyjna. Szacuje się, że niższe ceny leków mogą dotyczyć nawet kilku milionów osób.

Opublikowany 18 grudnia wykaz obejmuje 31 nowych terapii (13 onkologicznych oraz 18 nieonkologicznych), z czego 12 dla chorób rzadkich i ultrarzadkich. Finansowaniem zostanie objęta także druga w Polsce terapia genowa.

Pierwsza istotna zmiana na liście refundacyjnej to leki zawierające 6 nowych substancji kardiologicznych. Będą to produkty lecznicze zawierające substancje o ugruntowanej skuteczności w kardiologii (riwaroxaban, dabigatran, eplerenon, torasemed, trimetazydyna, metyldopa). Najważniejszy w grupie leków kardiologicznych jest rivaroxaban, stosowany m.in. w prewencji udarów.

Ministerstwo Zdrowia zwraca także uwagę na wprowadzenie do polskiego systemu refundacji leku genetycznego Luxturna, który pomaga ratować wzrok w przypadku tzw. ślepoty Lebera. Hamuje on rozwój choroby skutkującej stopniową utratą wzroku przez pacjentów, których fotoreceptory przestają reagować na światło. Dotychczas dostępność terapii z wykorzystaniem Luxturna była wysoce ograniczona z uwagi na zaporową cenę leku, która wynosiła ponad 1,7 mln zł.

Na liście refundacyjnej znajdzie się również wiele terapii onkologicznych stosowanych w leczeniu raka szyjki macicy, nerki, jelita grubego, czy ostrej białaczki szpikowej.

Warto podkreślić, że trwają prace nad nowelizacją ustawy refundacyjnej, która umożliwi wezwanie producenta leku do złożenia wniosku refundacyjnego. Planowane są również zmiany w ustawie o receptach, która ma uporządkować przepisy dotyczące preskrypcji leków.

Lek stosowany w prewencji udarów tej pory kosztuje kilkaset zł, a od 1 stycznia jego cena spadnie do 10 zł. Wtedy zacznie obowiązywać nowa lista leków refundowanych. Na wykazie znalazło się 31 nowych preparatów, które będą stosowane w leczeniu m.in. chorób onkologicznych, kardiologiczny...