20/10/2019
ZNALEZISKO! :)
To jest wpis raczej dla zaawansowanych – miłośników pięknej polszczyzny i superpoprawnej pisowni. Przepiękna i rozbrajająca odpowiedź pana doktora Artura Czesaka na wątpliwość korespondenta Poradni PWN. Urocze! Docenią zwłaszcza ci, którzy uczestniczą w konkursach ortograficznych! :D
npm. czy n.p.m.?
Dzień dobry! Chciałbym zadać pytanie dotyczące interpunkcji w skrótach. Znajomość zasad pisowni kropki po skrótach nie pozwala mi zrozumieć (sic!), dlaczego Słownik ortograficzny poleca pisownię skrótu nad poziomem morza jako n.p.m., podczas gdy według zasady powinna wyglądać tak: npm. :-) Zresztą sprawa kropki w skrótach i skrótowcach w języku polskim jest nieuporządkowana. Wiem, co mówię, bo jestem polonistą i zajmuję się adiustacją książek. Pozdrawiam!
marek styś
Szanowny Panie!
Reguła, do której się Pan odnosi, brzmi następująco: „Stawia się kropkę na końcu skrótu polskiej nazwy wielowyrazowej, jeżeli wyraz drugi (albo i następne) rozpoczyna się od spółgłoski (są jednak wyjątki)” (Jerzy Podracki, Słownik skrótów i skrótowców, PWN, Warszawa 1999, s. 19). Pisownia n.p.m. jest więc wyjątkiem, ale przytoczona reguła wyjątki przewiduje.
Sprawa kropki nie jest uporządkowana i nie wiadomo, czy będzie. Tradycja (niekiedy nieco anarchiczna, gromadząca doświadczenia pokoleń) zmaga się z dążeniem do żelaznej konsekwencji.
Tymczasem ludzie, którzy znają odpowiednie przepisy, „niekompletne i nie zawsze precyzyjne” (J. Podracki, o.c., s. 22), i zapisane w słownikach wyjątki od nich, są cenieni na rynku jako kompetentni adiustatorzy i korektorzy. Niektórzy uczestnicy konkursów ortograficznych wydają się zaś wręcz zachwyceni stanem skodyfikowania polskiej ortografii i interpunkcji, który innych może irytować.
Nadzieja w Radzie Języka Polskiego?
Artur Czesak, IJP PAN, Kraków
