Czas Kultury

09/07/2025

Niczym w fantastycznej opowieści, planety musiały się nam dziś ułożyć w jednej linii. Część redakcji dwutygodnika uczestniczyła dziś w spotkaniu, na którym była mowa o 🤝 dobrych współpracach. A najnowsze, dziś opublikowane wydanie „CzasKultury.pl” to świadectwo rozmaitych 🫶 pięknych współprac. W numerze:

➡️ Zapowiedzi sekcji festiwalu Nowe Horyzonty (w tym roku je podwoiliśmy!): Jerzy Franczak pisze o najbardziej eksperymentalnej „Lost, Lost, Lost” (https://czaskultury.pl/artykul/cwiczenia-z-powolnosci/), a Marcin Stachowicz o najpiękniej akcentowanej – „Istoty nocy” (https://czaskultury.pl/artykul/ciemno-juz-zgasly-wszystkie-swiatla/).

➡️ Piotr Bogalecki objaśnia tegoroczne nominacje do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii „Poezja” (https://czaskultury.pl/artykul/napiecie-rosnie/). Tym tekstem otwieramy współpracę z NGL!

➡️ Kamil Bujny podsumowuje 8. Międzynarodowy Festiwal Open The Door w Katowicach (https://czaskultury.pl/artykul/polityka-spojrzenia/).

➡️ Jest też, jak to u nas, recenzencko: Bogna Goślińska pisze o „Materialistach” (https://czaskultury.pl/artykul/milosc-warunkowa/), Adam Woźniak o „Nie w szczepionkę” (https://czaskultury.pl/artykul/stara-bida/), Cezary Luty o „Śmiejąc się jednym, płacząc drugim okiem” (https://czaskultury.pl/artykul/lzy-cenniejsze-niz-zloto/), a Michał Piepiórka o „Brzydkiej siostrze” (https://czaskultury.pl/artykul/esencja-i-substancja/).

➡️ Cyklowo: Mateusz Witkowski odsłuchuje drugi kwartał tego roku (https://czaskultury.pl/artykul/odsluchy-drugiego-kwartalu-2/), a Katarzyna Czarnota w STANACH WYJĄTKOWYCH rozmawia z Romanem Kurkiewiczem o mikrofaszyzmach (https://czaskultury.pl/artykul/stany-wyjatkowe-polsko-niemieckie-pogranicze-i-mikrofaszyzmy/).

➡️ I muzycznie (w dziale „Na dłużej”): Łukasz Muniowski wybiera album najlepiej oddający trajektorię kariery Briana Wilsona (https://czaskultury.pl/artykul/spozniony-usmiech/), Mateusz Romanowski rozmawia z Ryfą Ri i Madą (https://czaskultury.pl/artykul/rzecz-o-komunikacji/), a Maciej Kaczmarski wspomina półwieczne „Metal Machine Music” Lou Reeda (https://czaskultury.pl/artykul/buczenie-galaktycznej-lodowki/).

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

09/07/2025

🟠 „W pewnym sensie cały Auster, a więc także jego «Baumgartner» są właśnie o wierze w opowieść o egzystencji na miarę literatury. Główny bohater poprzez czytanie tekstów cudzych, pisanie własnych i czytanie tego, co kiedyś sam napisał, nieustannie zadaje sobie – a kto wie, czy nie przede wszystkim czytelnikom – szereg pytań: w jakim stopniu różnoraka twórczość pomaga załatwiać najintymniejsze sprawy? Jak podtrzymywać czyjeś umarłe życie? Jak nie zamknąć się w traumie niczym w powieściowej szkatułce?”

🟠 Szymon Kowalski czyta pisany gęstym atramentem melancholii przekład definitywnie ostatniej powieści Paula Austera.

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

I stało się, Paul Auster już więcej nas nie nawiedzi. Wiadomo to, odkąd w ręce polskiego czytelnika trafił pisany gęstym atramentem melancholii przekład „Baumgartnera” – definitywnie ostatniej książki amerykańskiego pisarza. Zdaje się, że wciąż obserwujemy zmierzch czegoś...

08/07/2025

🔵 „Cały ten wywód zmierza jednak ku rozczarowującej konkluzji, że impet Squid wygasł. Przerosła go jego własna wizja antygatunkowej dźwiękowej dystopii. […] grupa dławi się od nadmiaru kierunków, jakimi chciałaby naraz podążyć. Przeładowane aranżacje poważnie wymykają się spod kontroli”.

🔵 Mateusz Sroczyński pisze o rozczarowującej ewolucji Squid oraz o ich miejscu na mapie „brexitcore’u”.

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Zdaje się, że wymazaliśmy to już z pamięci, ale zaledwie cztery lata temu wciąż tkwiliśmy w stanie permanentnej, pandemicznej niepewności. W obliczu zatrzaśnięcia we własnych mieszkaniach wielu z nas przebłysków nadziei szukało w zdejmowanych ostrożnie obostrzeniach – wą...

02/07/2025

🔴 „Kozyra nie tyle zrekonstruowała wydarzenia z przeszłości, które zmieniły bieg świata, lecz usankcjonowała możliwość ich alternatywnego przebiegu. W spektaklu padają pytania, które kwestionują utrwalony w tradycji przebieg zdarzeń, pozwalających na uznanie Jezusa za tragicznego bohatera samospełniającej się, proroczej przepowiedni, zgodnie z którą musiał umrzeć, aby odkupić winy świata. […] Jej spektakl nie jest próbą sformułowania jednoznacznej diagnozy, przyjmuje się w nim bowiem założenie, że wcześniej trzeba by oddać głos oskarżonemu”.

🔴 Wiktoria Krzywonos pisze o spektaklu Katarzyny Kozyry „Rewizja procesu Jezusa”, który nawiązuje do praktyki krytycznej nadziei i projektu „historii potencjalnej”.

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Punktem wyjścia spektaklu Katarzyny Kozyry „Rewizja procesu Jezusa” jest zainicjowany w 2012 roku projekt artystki „Szukając Jezusa” – próba analizy kulturowego i psychotycznego zjawiska znanego jako syndrom jerozolimski. Objawia się urojeniami i identyfikacją z postaciami biblij...

01/07/2025

⏰Już w najbliższą sobotę 5 lipca zapraszamy na Warsztaty: Solidarność z ludźmi w drodze! Zostały ostatnie miejsca, więc tym bardziej zachęcamy do zapisywania się! Możecie to zrobić wysyłając maila ze zgłoszeniem na: [email protected] 🕊

Warsztaty poprowadzą dla Was:

Paulina Piórkowska
Członkini zarządu Fundacja Kuchnia Konfliktu, warszawskiej organizacji wspierającej osoby z doświadczeniem migracji i uchodźstwa poprzez działania pomocowe, integracyjne i edukacyjne.
Absolwentka Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, z wieloletnim doświadczeniem w pracy z osobami z doświadczeniem migracyjnym i uchodźczym oraz grupami szczególnie wrażliwymi. Specjalizuje się w pracy na styku sztuki, aktywizmu, działań oddolnych i pomocy humanitarnej, z silnym naciskiem na wzmocnienie podmiotowości i sprawczości osób z doświadczeniem uchodźstwa i migracji.
Pracowała jako streetworkerka, animatorka kultury, asystentka edukacji romskiej i koordynatorka projektów społecznych – m.in. w Grupie Animacji Społecznej „Rezerwat”, Fundacji w Stronę Dialogu oraz w Szkole Podstawowej nr 26 w Poznaniu. Od 2019 roku zaangażowana w działania na rzecz społeczności romskich – zarówno migrantów z Rumunii, jak i uchodźców z Ukrainy po 2022 roku.

Sanjar Hashimi
Uchodźca z Tadżykistanu, mentor IT, edukator, specjalista digital marketingu oraz założyciel dwóch inicjatyw: Code Your Path, wspierającej osoby z doświadczeniem migracyjnym w zdobywaniu kompetencji cyfrowych i pracy w branży technologicznej, oraz Digiteria – agencji marketingowej tworzonej przez migrantów i uchodźców. Z wykształcenia dziennikarz, od lat działa na styku edukacji, integracji i nowych technologii, prowadząc warsztaty, szkolenia i projekty dla społeczności uchodźczych oraz organizacji wspierających różnorodność. Dzięki własnemu doświadczeniu uchodźczemu oraz codziennej pracy z osobami z różnych kultur i środowisk, doskonale rozumie, jak ważna jest skuteczna, empatyczna i partnerska komunikacja. Prowadzi warsztaty z marketingu i programowania dla osób z doświadczeniem migracyjnym, a także szkolenia dla NGO i firm w zakresie pracy międzykulturowej i integracyjnej.

Spotykamy się w Strefa Do_Wolności 🖤
Pełne info o warsztatach w opisie wydarzenia.

____
Funded by Erasmus+

30/06/2025

🟢 „[…] trudno nie docenić wartości symbolicznej tego dokumentu; tego, jak łączy buntowniczą postawę względem procesów zapominania z akceptacją bezlitosnej logiki historii. To praca na kilku poziomach – fakt, że kamera staje się kolejnym ze świadków, rejestrującym wydarzenia swoim szklanym (a przez to może szczególnie bezwzględnym i nieczułym na upływ czasu) okiem”.

🟢 Joanna Najbor pisze o nagrodzonym główną nagrodą w Konkursie Polskim na tegorocznym festiwalu Millennium Docs Against Gravity filmie Kingi Michalskiej „Pod powierzchnią”, w którym reżyserka przygląda się, jak (i czy w ogóle) w nie-miejscach pamięci toczy się dziś życie.

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Liczne przestrzenie w Europie Środkowo-Wschodniej, w których doszło do masowych, dokonywanych w ukryciu mordów, a które następnie zostały opuszczone, zapomniane i pozbawione włączenia do kulturowo-społecznych praktyk upamiętniania, badaczka Roma Sendyka określiła nie-miejscami p...

30/06/2025

⚫️ „Dużo dzisiaj na tej sali mówiono o złośliwości w działaniu oskarżonych. Wysoki Sądzie, te nagrania z przebiegu protestu, które dzisiaj obejrzeliśmy, ja widziałem cztery razy. […] I nasuwa mi się w tym miejscu ponadczasowy cytat z książki Alana Alexandra Milne: «Im bardziej Puchatek zaglądał do środka, tym bardziej Prosiaczka tam nie było». I tak samo, Wysoki Sądzie, im bardziej przyglądamy się tym nagraniom, tym bardziej tej złośliwości w działaniu oskarżonych tam nie ma”.

⚫️ Dziś nastąpi ogłoszenie wyroku w ponownym procesie 32 osób oskarżonych za pokojowy protest w poznańskiej katedrze. Publikujemy fragmenty mów końcowych obrońców. Nakreślają one prawny kontekst sprawy, ale zarazem wskazują na faktyczną stawkę procesu: przyzwolenie na wykorzystywanie kodeksu karnego i do rozmywania granic, jakie powinny oddzielać władzę świecką od kościelnej.

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Wyrok Trybunału Julii Przyłębskiej z października 2020 roku w sprawie zaostrzenia prawa aborcyjnego wywołał największą od 1989 roku falę protestów w całej Polsce. Po publicznych wypowiedziach urzędników kościoła katolickiego pochwalających ten wyrok, 25 października 2020 grupa ...

27/06/2025

Jeżeli nie mieliście okazji nacieszyć się naszym regałem (i jego zawartością) w poznańskim CK Zamek, to spieszymy donieść, że nic straconego!

Obecnie regały wprowadziły się do dwóch kolejnych instytucji kultury w Poznaniu. Jeden z nich znajdziecie w Biblioteka Raczyńskich - w przestrzeni wystawy jubileuszowej; drugi rezyduje w Bramie Poznania - w holu, tuż przy wejściu na ekspozycję. Zachęcamy do odwiedzania obydwu lokalizacji, pamiętajcie, że możecie skorzystać z otoczenia goszczących nas instytucji jako mobilnych czytelni albo zabrać wybrane numery do domu 📚

W Poznaniu odwiedzimy wkrótce jeszcze jedną lokalizację, a jesienią regały wyruszą w podróż po Wielkopolsce. Będziemy Was o tym informować 🚏
+15

Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego

25/06/2025

Dziś w ramach naszych jubileuszowych warsztatów z grupą młodych, przyszłych redaktorów projektowaliśmy ich własne czasopismo 🧠✍️. Wybrali miesięcznik – całkiem słusznie przeczuwali, że przy dwutygodniku można się bardziej zmęczyć… 🤯 13. tegoroczne wydanie „CzasKultury.pl” naznaczone jest taką intensywnością. W numerze:

➡️ O komforcie i dyskomforcie: publikujemy esej Marii Dutkiewicz o spotworniałych reprezentacjach ciała w sztuce i kinie (https://czaskultury.pl/artykul/pelle-con-carne-po-co-wywijac-skore-na-lewa-strone/) oraz fragment książki Riny Raphael „Ewangelia wellnessu. Fałszywa obietnica dobrostanu” (https://czaskultury.pl/artykul/demokratyzacja-wellnessu-fragment/).

➡️ Bliżej i dalej od prawa: publikujemy fragmenty mów końcowych obrońców oraz fragment wniosku do Prokuratora Generalnego o cofnięcia aktu oskarżenia wobec 32 osób oskarżonych ze względu na pokojowy protest w poznańskiej katedrze (https://czaskultury.pl/artykul/tym-bardziej-zlosliwosci-tam-nie-ma-mowy-koncowe-wygloszone-w-poznanskim-sadzie-16-czerwca-2025-roku/), Katarzyna Czarnota i Alexander Satchurski rozmawiają o tym, jak prawo staje się narzędziem represji wobec tych, którzy niosą pomoc na pograniczu (https://czaskultury.pl/artykul/stany-wyjatkowe-solidarnosc-to-nie-przestepstwo/), a Wiktoria Krzywonos rekonstruuje sensy rewizji procesu Jezusa dokonanej przez Katarzynę Kozyrę (https://czaskultury.pl/artykul/nadzieja-w-re-wizji/).

➡️ Recenzje: Szymon Kowalski pisze o powieści „Baumgartner” (https://czaskultury.pl/artykul/metafora-absolutna/, Joanna Najbor o dokumencie „Pod powierzchnią (https://czaskultury.pl/artykul/najpierw-zycie-potem-milczenie/), a Kamil Bujny o spektaklu „French Open” (https://czaskultury.pl/artykul/iluzja-perfekcji/).

➡️ Rozmowa: Iwona Chmura-Rutkowska i Katarzyna Milewska opowiadają Julia Gader o wędrującej po Polsce wystawy „Matki Europy” (https://czaskultury.pl/artykul/herstorie-czyli-intymne-obywatelstwo/).

➡️ Muzyczne sylwetki: Mateusz Sroczyński pisze o rozczarowującej ewolucji Squid (https://czaskultury.pl/artykul/utrata-wlasnego-glosu/), Łukasz Konatowicz przypomina historię Prefab Sprout (https://czaskultury.pl/artykul/klasyk-czy-ciekawostka/), a Maciej Kaczmarski The Chemical Brothers (https://czaskultury.pl/artykul/chemiczne-beaty/).

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

25/06/2025

🟤 „Uświadomiłem sobie ostatnio, że gdy rozmawiam z kimś o bieżących problemach branży filmowej, w pewnym momencie stwierdzam: „jest o tym odcinek »The Studio«”. I to chyba najlepszy dowód, jak celny, aktualny i ważny jest to serial – a w dodatku wyjątkowo zabawny. To satyra w najlepszym tego słowa znaczeniu, która wyśmiewa współczesne Hollywood, doskonale je punktując”.

🟤 Michał Piepiórka przekonuje, że serial „The Studio” to tyleż satyra, co list miłosny do kina.

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Uświadomiłem sobie ostatnio, że gdy rozmawiam z kimś o bieżących problemach branży filmowej, w pewnym momencie stwierdzam: „jest o tym odcinek »The Studio«”. I to chyba najlepszy dowód, jak celny, aktualny i ważny jest to serial – a w dodatku wyjątkowo zabawny. To sat...

25/06/2025

⚪️ „Ważnym aspektem dla funkcjonowania bastille musique jest bliska współpraca z niemieckimi radiostacjami i ich orkiestrami. O stosunku do muzyki wiele mówi także strona materialna – albumy są bardzo ładnie wydane: opakowane w prosty karton, a same płyty zawinięte w czarną bibułę, co nadaje im posmak surowej elegancji”.

⚪️ Piotr Tkacz-Bielewicz znów odsłuchuje płytowe półki – tym razem berliński label specjalizujący się w muzyce współczesnej, któremu w pierwszych latach funkcjonowania labelu zdarzały się też wycieczki w dawniejsze wieki.

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

bastille musique to butikowe wydawnictwo z Berlina, zainicjowane w 2014 roku przez Sebastiana Soltego. Pierwszy album wypuściło po dwóch latach od powstania, w 2016 roku. Specjalizuje się w muzyce współczesnej, choć w pierwszych latach funkcjonowania labelu zdarzały się też wyciec...

24/06/2025

🟢 „Jeśli Paul B. Preciado nazwał imperium «Playboya» p**notopią, to studio Diva Futura jest jej lokalną i kameralną, niemal rodzinną, odmianą – utopią spełnioną nie tylko dla publiczności, ale przede wszystkim dla tych, którzy ją tworzą na przekór obowiązującej wizji moralności. Ucieleśnieniem tej wizji jest pierwsza scena, w której najbliżsi Schicchiego pozują do grupowego pamiątkowego zdjęcia”.

🟢 Małgorzata Sikora-Tarnowska o filmie „Diva Futura”, którego fabuła nie została zbudowana na wyobrażeniach i przeświadczeniach, ale na archiwach.

☑️ Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania, Województwa Wielkopolskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Historia p**nografii zawsze jest historią „p**nografii”, w cudzysłowie – przekonuje Ewa Stusińska w książce „Dzieje grzechu”, wpisującej się w nurt p**n studies publikacji poświęconej analizie p**nografii jako zjawiska kulturowego. W ten sposób badaczka podkreśla historyczn...