09/09/2025
PORÓWNANIE DZIECIĘCO - MŁODZIEŻOWEJ PIŁKI W EUROPIE
Porównanie różnych krajów europejskich pod kątem szkolenia pokazuje, że każdy z nich ma inną koncepcję, ale rozwój zmierza w tym samym kierunku dla wszystkich.
Zabawa, gole, kontakt z piłką, drybling i rozwój podstawowych umiejętności są najważniejsze❗️
Reprezentant Niemiec Jamal Musiala, jeden z najlepszych piłkarzy młodego pokolenia w Europie, który wykształcenie zdobywał w Niemczech i Anglii, zna zalety i wady różnych systemów szkoleniowych i tak wyjaśnia różnice w jednym z wywiadów:
- „W Anglii nie ma systemu ligowego aż do U18. Jest o wiele mniejsza presja i więcej czasu na rozwój. Można grać o wiele swobodniej”.
Anglia była w ostatnich latach jednym z najlepszych krajów pod względem rozwoju piłki nożnej. Po tym, jak sukcesy reprezentacji narodowej zaczęły zanikać, a w Premier League grało coraz więcej zagranicznych zawodników, Anglicy postanowili zreformować piłkę nożną młodzieżową. Obejmowało to reformę centrów rozwoju młodzieży. Kolejnym kluczowym czynnikiem sukcesu w rozwoju młodzieży było dostosowanie formatów piłkarskich dla dzieci.
✅ BRAK SYSTEMU LIGOWEGO W ANGLII
Nie ma ustalonego formatu rozgrywek ani systemu ligowego. Zamiast tego, w ramach dni turniejowych Angielska Federacja Piłki Nożnej (FA) proponuje konkretne formaty rozgrywek. W praktyce oznacza to, że format rozgrywek i zasady są dostosowywane indywidualnie przed każdym meczem. Jedno jest pewne. Wszyscy zawodnicy muszą być w składzie. Dzieci do poziomu U10 grają na małych boiskach, w maksymalnie siedmiu zawodników.
Jak zaleca FA, należy zawsze koncentrować się na promowaniu koordynacji ogólnej, rozwijaniu umiejętności gry z piłką i dobrej zabawie.
Angielski Związek Piłki Nożnej idzie o krok dalej, jeśli chodzi o różne poziomy umiejętności. Jeśli drużyna prowadzi czterema bramkami, zaleca się tzw. „prawo gry w przewadze”.
Prawo to daje słabszej drużynie dodatkowego zawodnika, tworząc w ten sposób przewagę liczebną. Jeśli to zmniejszy różnicę bramek, zawodnik zostaje usunięty z drużyny. Jeśli jednak różnica bramek wzrośnie jeszcze bardziej, sugeruje się dodanie drugiego zawodnika.
✅ FRANCJA: FESTIWALE PIŁKARSKIE ZAMIAST SYSTEMU LIGOWEGO
Przyglądając się Francji, widać, że również tutaj nacisk położony jest na rozwój indywidualny. Rozgrywki ligowe nie są prowadzone na poziomach U6 do U13. Dzieci są zachęcane do poznawania piłki nożnej, zdobywania doświadczenia poprzez grę, ale i stawia się na rozwój osobisty.
Aby zdobyć pierwsze doświadczenie w rywalizacji, drużyny trzy, cztero, pięcio lub ośmioosobowe mogą rywalizować ze sobą w turniejach. Rozmiar boiska, piłki i bramki różni się w zależności od grupy wiekowej.
Przykładem takiego turnieju może być Festiwal Piłki Nożnej U13 („Le festival foot U13”). Aby zachęcić wszystkich uczestników, regulamin stanowi, że wszyscy członkowie drużyny muszą grać przez co najmniej 50% całkowitego czasu gry. Co więcej, do wyniku końcowego liczą się nie tylko wygrane mecze, ale także punkty zdobyte w warsztatach technicznych lub quizach piłkarskich!
✅ FUTSAL I MAŁE GRY
W krajach, w których piłka nożna jest popularna, takich jak Hiszpania, Portugalia czy Brazylia, dzieci często rozpoczynają swoją karierę piłkarską od futsalu. Tam dzieci grają w pięcioosobowej piłce bez długich przerw, co przekłada się na znacznie częstszy kontakt z piłką.
Ponadto, w futsalu znacznie większą rolę odgrywają treningi techniczne i umiejętności gry jeden na jeden. W Hiszpani jest obowiązek angażowania wszystkie dzieci w mecz. Naruszenia przepisów podlegają karom finansowym.
✅ Szwajcaria wprowadziła niedawno nowy format rozgrywek w piłce nożnej dla dzieci, oparty na koncepcji „graj więcej w piłkę”. Podobnie jak w systemie FUNino w Niemczech, w Szwajcarii organizowane są dni turniejowe dla dzieci. Mecze rozgrywane są na małych boiskach z udziałem dwóch lub trzech zawodników oraz na dużych boiskach z udziałem czterech lub sześciu zawodników.
Badanie monitorujące tę zmianę wykazało, że nowy system spowodował znacznie częstszy kontakt z piłką wśród dzieci niż wcześniej. Szczególnie skorzystali na tym tzw. zawodnicy późnodojżewający czy „niedominujący”, którzy rozegrali o 71% więcej akcji niż wcześniej.
✅ W Szwecji sześciolatkowie zaczynają od gier trzy na trzy. Później grają na większych boiskach, grając w formacjach pięć na pięć lub siedem na siedem.
✅ W Belgii i Holandii dzieci również zaczynają grać na małych boiskach. Dla najmłodszych zawodników, w wieku 5-6 lat, Belgowie stosują system dwóch na dwóch z dzieckiem w bramce. To praktycznie oznacza grę jeden na jednego na boisku. Ponadto Belgowie – podobnie jak obecnie w Niemczech – mają zamkniętą ligę młodzieżową.
Tabele ligowe są tam dostępne dopiero od poziomu U14. Dotyczy to również Norwegii.
Ponadto w Holandii, w nie ma spadku z II ligi niżej w piłce seniorskiej. Ma to na celu stworzenie przyjaznego środowiska do rozwoju młodych talentów.
✅ WNIOSKI
Piłka nożna dziecięca przeszła reformę w wielu krajach w ostatnich latach. Także u nas. Coraz więcej krajów koncentruje się obecnie na turniejach z małymi boiskami i ograniczoną liczbą zawodników, a także likwidacji rozgrywek ligowych ze spadkami. Tu prekursorami są Anglicy i Belgowie.
We wszystkich krajach, gdzie piłka stoi na wysokim poziomie, nacisk położono na to, co dzieci lubią najbardziej, czyli częste kontakty z piłką, drybling i strzelanie bramek. Wyniki i tabele są drugorzędne. Ta koncentracja pomaga również dzieciom rozwijać ważne umiejętności piłkarskie i społeczne.
I uwaga. Dla tych co nadal nie wierzą w rywalizację bez wyników, których doświadczenia z wysokorozwiniętych piłkarsko krajów nie przekonują, ważna informacja.
➜ Dzieci zawsze chcą wygrywać, a jeżeli nie, to nie nadają się do sportu i tabele tego nie zmienią. Tak jak trener nie nadaje się do pracy z dziećmi, jeżeli myśli, że o jakości jego wychowanków świadczy miejsce w ligowej stawce prowadzonego zespołu.
🖌️ M. Libich
