Czasopismo naukowe, Uniwersytet Warszawski
/ Academic journal, University of Warsaw, Poland
17/12/2025
🔵[Tom 7 nr 1 (2025) / Vol 7 No 1 (2025)]
We recommend a review article by Alicja Wang (Jagiellonian University in Kraków, Poland) titled “Who is allowed to speak in contemporary children’s literature?.” It focuses on the book “Speech and Silence in Contemporary Children’s Literature” by Danielle E. Price (2024). The monograph explores literary representations of speech and silence in selected works of children’s and young adult literature. Price is a renowned American scholar specialising in Victorian children’s literature, disability studies, and gender studies. In her study, the author investigates various aspects of how speech and silence are depicted in contemporary children’s and young adult literature, including alternative forms of speech in portrayals of characters with disabilities, human-animal dialogue in ecological narratives, and silencing based on gender and race.
“[…] the book’s most notable strength lies in its sensitivity to existing stereotypes, prejudices, and obstacles present in 21st-century children’s literature. For instance, the discussion of Indigenous authors from the United States and Canada may prove engaging for scholars less versed in contemporary American children’s literature. Nonetheless, the chapter addressing disability and silence/speech would benefit from a more nuanced examination of the role modern technologies play in the lives of people with disabilities.”
Gratulujemy wszystkim nagrodzonym i nominowanym w konkursie Książka roku 2025 Polska Sekcja IBBY/Polish Section of IBBY! 🥳📚
Bardzo nam miło, że wśród osób zaangażowanych w prace jury w kategorii literackiej, obok Kamili Kowalczyk i Biserki Čejović, znalazł się również Maciej Skowera – zastępca redaktorki naczelnej naszego czasopisma, który przewodniczył obradom 😊
Przypominamy, że transmisję z uroczystej gali obejrzeć można na Facebooku Polskiej Sekcji IBBY.
Znamy już wyniki, na które z niecierpliwością czekaliśmy. W tym roku nagrody zostały przyznane w czterech kategoriach: literackiej, graficznej, komiksowej – co jest nowością – i za upowszechnianie czytelnictwa.
14/12/2025
O zasłonie z kapibar i jednorożców 🦄 , o wyobraźni i o tym, że literatura dla dzieci jest literaturą polityczną czytamy w „Dwutygodniku” w artykule Agnieszki Sowińskiej:
„Nie znamy odpowiedzi na pytanie, jak uratować świat, ale nie zwalnia to nas z prób, poszukiwań i zadawania pytań. Również o język, jakim ten świat głębokiego, wielowarstwowego kryzysu opowiadamy dzieciom za pomocą literatury. I jakie są kierunki poszukiwania w tej literaturze – że posłużę się sformułowaniem ukutym przez Rebekę Solnit – nadziei w mroku. Moje intuicje – wynikające z lektur, rozmów, obserwacji bezpośredniej – ku nadziei prowadzą mnie przez dwa powiązane ze sobą obszary: lokalność i wspólnotę”.
Na wyobraźnię wciąż – na szczęście! – nie da się założyć „kontroli rodzicielskiej”. To właśnie wyobraźnia pomaga w literaturze dla dzieci znaleźć nieszablonowe rozwiązania problemów, z jakimi w dzisiejszym świecie musimy się mierzyć
12/12/2025
„Zwierzogród 2” w ciągu 10 dni pokonał w zagranicznym box offisie wszystkie tegoroczne amerykańskie premiery. Zbiera jednak mieszane recenzje. The Guardian: „Another day, another supremely competent, passably-but-not-overwhelmingly funny digitally animated family comedy featuring talking animals. It’s not AI, but it might as well be”.
Follow-up to 2016 animation about talking animals living in a utopia is a soulless film-by-numbers affair filled with corporately approved jokes
10/12/2025
🟢[Tom 7 nr 1 (2025) / Vol 7 No 1 (2025)]
Zapraszamy do lektury artykułu recenzyjnego „Naznaczone przez historię – losy niechcianych dzieci w Europie w epoce modernizacji”, w którym Agnieszka Stachnik (Uniwersytet Wrocławski) pisze o książce „Niechciane, porzucane, naznaczone. Dzieci w modernizującej się Europie (od schyłku XVIII do początków XX wieku)” Elżbiety Kaczyńskiej (2024) i nakreśla interdyscyplinarne podejście autorki do zagadnienia losu tytułowych dzieci w kontekście przemian społecznych, kulturowych i politycznych epoki modernizacji Europy.
„Autorka podkreśla, że dzieciństwo – jak inne podobne kategorie – jest konstruktem: społecznym, historycznym, kulturowym, zależnym od czasu i miejsca. Wskazuje na znaczenie dzieciństwa jako kategorii teoretycznej, która, choć pozornie uniwersalna, w rzeczywistości odzwierciedla zróżnicowane struktury społeczne, a współczesne rozumienie tego stanu – jako szczególnego okresu w życiu człowieka, czasu pełnego troski i wsparcia – jest wynikiem wielowiekowych procesów modernizacyjnych, które w przeszłości nierzadko wiązały się z dehumanizacją, porzucaniem, zaniedbaniem i uprzedmiotowieniem dzieci. ”.
🏆Laureatką Nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego została Agnieszka Misiak za książkę „Kosma, Kopacz i leśna szkoła. Trudne początki”, Wydawnictwo Druganoga!
Gratulujemy wszystkim pozostałym nominowanym:
▪„Ja to ty, ty to ja"(wiersze dla dzieci i dla nie dzieci) Jarosława Mikołajewskiego z ilustracjami Anny Mrowiec, Wydawnictwo i Księgarnia Austeria
▪„Makabrama" Marcina Szczygielskiego z ilustracjami Marty Krzywickiej, Wydawnictwo Bajka
▪„Superhipermegaważna" misja Przemka Wechterowicza i Marty Ignerskiej, Kultura Gniewu
▪„Dziewięć czerwonych iksów" Pawła Beręsewicza, Wydawnictwo Literatura

✨Nagroda im. Ferdynanda Wspaniałego to wyróżnienie dla najlepszej książki dziecięcej, przyznawana podczas Festiwalu Literatury dla Dzieci organizowanego w Krakowie przez Fundację Burza Mózgów. Nagrodę, której patronuje kultowy pies z opowiadań Ludwika Jerzego Kerna przyznaje jury w składzie: Barbara Gawryluk, Anna Czernow, Joanna Olech,
Georgina Gryboś oraz członkowie rady programowej Festiwalu – Szymon Kloska i Łukasz Dębski

🏆 Nagroda w wysokości 20.000 zł ufundowana jest przez Miasto Kraków oraz KBF operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.
📩W tym roku po raz kolejny głosowały dzieci – werdykt był jednomyślny! Nagroda Publiczności również trafiła w ręce autorki Kosmy, Kopacza i leśnej szkoły.
Gratulujemy!
💫Festiwal Literatury dla Dzieci dofinansowano ze środków Ministerstwo Edukacji Narodowej. Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa.
Organizatorem Festiwalu jest Fundacja Burza Mózgów.
Współorganizatorzy: KBF operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO
Współorganizatorami wydarzenia są: Radio Kraków, Teatr Groteska, Wodociągi Miasta Krakowa - W Krakowie dobra woda prosto z kranu
fot. Jakub Włodek
29/11/2025
Od dzieci dla dzieci 😊📚 W Portugalii, Niemczech, Irlandii i Australii organizacje non-profit pozostawiają młodym twórcom decyzje dotyczące kształtowania fabuły i ilustracji publikowanych książek.
„This concept is championed by the Portuguese organization Fábrica de Histórias (“Factory of Stories”), the German Buchkinder, the Irish-led Kids’ Own Publishing Partnership, as well as its Australian sister organization. The locations, nuances and legal framework (publishing houses vs. non-profit organizations) may vary, but all subvert the usual chain of command: the children are in charge of the plot, illustrations and, sometimes, even the layout. The adults remain in the shadows, coordinating and contributing where they can.”
Publishers and non-profit groups in Spain, Portugal, Australia and Ireland share the same conviction: that the best writers of children’s books are the kids themselves
27/11/2025
🔵[Tom 7 nr 1 (2025) / Vol 7 No 1 (2025)]
We recommend a review article by Olga Bukhina (International Association for the Humanities, US) titled “Near and Far: History on Both Sides of the Ocean.” It examines Mateusz Świetlicki’s (2023) monograph, “Next-Generation Memory and Ukrainian Canadian Children’s Historical Fiction: The Seeds of Memory.” Across five chapters, Świetlicki explores the works of Canadian children’s authors who depict Ukrainian emigration to Canada in the late 19th and early 20th centuries, as well as the role of Ukrainian immigrants in settling the prairies. He also considers how these books portray relationships between Ukrainian settlers and Indigenous Peoples, rework narratives about internment camps during World War I, and explore the cultural significance of Ukrainian “seeds of memory,” symbolised by Easter pysanky. Turning to 20th-century Ukrainian history, Świetlicki explores representations of Soviet atrocities, including the Holodomor, along with World War II, the N**i occupation of Ukraine, and the Holocaust. Throughout his work, he highlights the complexities of these historical events and emphasises the key role of children’s literature in fostering a deeper, more meaningful understanding of the past among young readers.
“Barnboken: Journal of Children’s Literature Research” invites you to a theme about darkness in children’s and young adult literature. The aim is to explore various aspects of darkness: thematically, aesthetically as expressed in image and text, and with consideration to its effects and purposes for the reader.
Deadline for abstracts is 1 February 2026.
Barnboken – tidskrift för barnlitteraturforskning bjuder in till ett tema om mörker i barn- och ungdomslitteratur. Temat syftar till att utforska olika sidor av mörker: som tematik, som estetiskt uttryck i text och bild och utifrån dess effekter och funktioner för läsaren. Vidare eftersträv...
23/11/2025
Przy niedzielnej rozgrzewającej herbatce czytamy artykuł w „The Observer” o znaczeniu literatury dziecięcej i wolności wyobraźni. 🍁🫖📚
„The reason that fairy stories, myths, legends, were first of all for adults is that they suggested worlds, circumstances, in which things ran differently from the way in which most people’s lives played out [...]. They may be seen as fodder only for children now, but in the days of their conception the true value of story was understood: it has the power to suggest an alternative”.
Why does children’s literature matter? WH Auden pronounced, in the course of a long essay on Alice in Wonderland and Lewis Carroll: “There are good books that are only for adults, because their comprehension presupposes adult experiences, but there are no good books that are only for children...
21/11/2025
„Nagroda Bookera dla Dzieci będzie nagradzać najlepszą współczesną literaturę dla dzieci w wieku od 8 do 12 lat. Pierwsza edycja wystartuje już w 2026 r., a zwycięzcę poznamy rok później. Pierwszym przewodniczącym kapituły będzie Frank Cottrell-Boyce, laureat brytyjskiej Nagrody dla Dzieci i autor popularnej powieści »Miliony« z 2004 r.”
Organizatorzy prestiżowej Nagrody Bookera ogłosili nową nagrodę dla literatury dziecięcej. W kapitule zasiądą też najmłodsi.
Bądź na bieżąco i daj nam wysłać e-mail, gdy Dzieciństwo. Literatura i Kultura umieści wiadomości i promocje. Twój adres e-mail nie zostanie wykorzystany do żadnego innego celu i możesz zrezygnować z subskrypcji w dowolnym momencie.
Skontaktuj Się Z Firmę
Wyślij wiadomość do Dzieciństwo. Literatura i Kultura:
W centrum rozważań prowadzonych na łamach czasopisma znajdują się konstrukty dzieciństwa: ich przeobrażenia (dawne i współczesne), kierunki tej ewolucji, jej dominujące tendencje, kulturowo-społeczne przyczyny przemian w postrzeganiu i traktowaniu „niedorosłości”. Prezentowane w periodyku analizy i interpretacje koncentrują się wokół wizji dzieciństwa pojawiających się w rozmaitych tekstach kultury – adresowanych nie tylko do odbiorców dziecięcych i młodzieżowych, lecz także dorosłych: w różnorodnych gatunkowo utworach literackich oraz innych formach kulturowego przekazu (z uwzględnieniem złożonego obszaru kultury popularnej).
Celem półrocznika „Dzieciństwo. Literatura i Kultura” – wydawanego na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego – jest inicjowanie i prezentowanie refleksji naukowej nad rozmaitymi reprezentacjami dzieciństwa obecnymi zarówno w utworach literackich, jak i w innych tekstach kultury: filmach, serialach, komiksach, sztukach teatralnych, pracach plastycznych, grach wideo etc.
Artykuły prezentowane w półroczniku dotyczą m.in. takich tematów, jak dające się wyczytać z poszczególnych dzieł przekonania twórców co do tego, czym (bądź jakie) dzieciństwo jest i być powinno, wychodzenie z dzieciństwa, powroty do dzieciństwa.
Każde wydanie zawiera artykuły naukowe poświęcone tematowi bieżącego numeru, zebrane w dziale „Studia”, a także rozprawy dotyczące różnorodnych zagadnień, niezwiązane z tematem numeru (dział „Varia”) oraz recenzje naukowe.
Ideą czasopisma jest łączenie zróżnicowanych dyscyplin i szkół badawczych. Ze względu na interdyscyplinarny charakter półrocznik jest adresowany do badaczy: literaturoznawców, kulturoznawców, medioznawców, filmoznawców, księgoznawców, bibliotekoznawców i historyków sztuki, a także do praktyków: animatorów kultury, bibliotekarzy, nauczycieli.
Komitet redakcyjny
Weronika Kostecka (Uniwersytet Warszawski) – redaktor naczelna
Maciej Skowera (Uniwersytet Warszawski) – zastępca redaktor naczelnej
Marta Niewieczerzał (Uniwersytet Warszawski) – sekretarz redakcji
Katarzyna Slany (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Karolina Stępień (Uniwersytet Warszawski)
Anita Wincencjusz-Patyna (Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu)
Rada naukowa
Cristina Bacchilega (Uniwersytet Hawajski w Mānoa)
Susan Deacy (Uniwersytet Roehampton)
Donald Haase (Uniwersytet Wayne State)
Grzegorz Leszczyński (Uniwersytet Warszawski)
Katarzyna Marciniak (Uniwersytet Warszawski)
Kimberly J. McFall (Uniwersytet Marshalla)
Dorota Michułka (Uniwersytet Wrocławski)
Xavier Mínguez-López (Uniwersytet w Walencji)
Melek Ortabasi (Uniwersytet Simona Frasera)
Veronica Schanoes (Queens College, Miejski Uniwersytet Nowojorski)
Violetta Wróblewska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Krystyna Zabawa (Akademia Ignatianum w Krakowie)
The most important subject of the deliberations pursued in the journal concerns constructions of childhood: their transformations (both in previous centuries and recent decades), the directions of this evolution and its dominant tendencies, and the cultural and social causes of changes in the perception and treatment of “non-adulthood”. Analyzes and interpretations presented in “Dzieciństwo. Literatura i Kultura” (“Childhood: Literature and Culture”) focus on visions of childhood in various texts of culture, ones addressed not only to children and young adults, but also to adults: both diverse literary genres and other cultural media (including the complex area of popular culture).
The aim of the biannual journal “Dzieciństwo. Literatura i Kultura” (“Childhood: Literature and Culture”) – published at the Faculty of Polish Studies, University of Warsaw – is to initiate and present scholarly reflection on various representations of childhood that can be found in both literary works and other cultural texts: films, TV series, comics, plays, works of art, video games, etc.
The articles published in the journal concern such topics as creators’ convictions about what (and how) childhood is and should be, motives of leaving childhood behind as well as going back to this state.
Each number contains scholarly articles devoted to the topic of the current issue, collected in the “Studies” section, as well as papers on various topics, unrelated to the theme of the issue (“Varia” section) and scholarly reviews.
The idea of “Dzieciństwo. Literatura i Kultura” is to affiliate differing disciplines and research schools. Due to the interdisciplinary nature, the journal is addressed to researchers: experts in literary and cultural studies, film scholars, media experts, bibliologists, library scientists, and art historians, as well as practitioners: culture animators, librarians, and teachers.
Editorial team
Weronika Kostecka (University of Warsaw) – director
Maciej Skowera (University of Warsaw) – vice-director
Marta Niewieczerzał (University of Warsaw) – editorial assistant
Katarzyna Slany (Pedagogical University of Cracow)
Karolina Stępień (University of Warsaw)
Anita Wincencjusz-Patyna (Eugeniusz Geppert Academy of Fine Arts in Wrocław)
Advisory board
Cristina Bacchilega (University of Hawai‘i-Mānoa)
Susan Deacy (University of Roehampton)
Donald Haase (Wayne State University)
Grzegorz Leszczyński (University of Warsaw)
Katarzyna Marciniak (University of Warsaw)
Kimberly J. McFall (Marshall University)
Dorota Michułka (University of Wrocław)
Xavier Mínguez-López (University of Valencia)
Melek Ortabasi (Simon Fraser University)
Veronica Schanoes (Queens College, City University of New York)
Violetta Wróblewska (Nicolaus Copernicus University in Toruń)
Krystyna Zabawa (Jesuit University Ignatianum in Cracow)
![🔵[Tom 7 nr 1 (2025) / Vol 7 No 1 (2025)]We recommend a review article by Alicja Wang (Jagiellonian University in Kraków,...](https://img5.medioq.com/622/122/1459064136221229.jpg)
![🟢[Tom 7 nr 1 (2025) / Vol 7 No 1 (2025)]Zapraszamy do lektury artykułu recenzyjnego „Naznaczone przez historię – losy ni...](https://img5.medioq.com/680/769/1453199436807699.jpg)
![🔵[Tom 7 nr 1 (2025) / Vol 7 No 1 (2025)]We recommend a review article by Olga Bukhina (International Association for the...](https://img5.medioq.com/791/639/1442112457916397.jpg)
