27/07/2025
🇵🇱 𝗪𝗮𝗿𝘀𝘇𝗮𝘄𝗮 𝗽𝗮𝗺𝗶𝗲̨𝘁𝗮! 𝗡𝗮 𝗭̇𝗼𝗹𝗶𝗯𝗼𝗿𝘇𝘂 𝘂𝗰𝘇𝗰𝘇𝗼𝗻𝗼 𝟴𝟭. 𝗿𝗼𝗰𝘇𝗻𝗶𝗰𝗲̨ 𝘄𝘆𝗯𝘂𝗰𝗵𝘂 𝗣𝗼𝘄𝘀𝘁𝗮𝗻𝗶𝗮 𝗪𝗮𝗿𝘀𝘇𝗮𝘄𝘀𝗸𝗶𝗲𝗴𝗼. 🕊️
Na Żoliborzu, miejscu pierwszych strzałów Powstania Warszawskiego, rozpoczęły się obchody 81. rocznicy tego przełomowego momentu w historii stolicy. Pod pomnikiem poświęconym Żołnierzom II Obwodu AK „Żywiciel” odbyła się uroczystość z udziałem wojskowej asysty honorowej, kombatantów, mieszkańców, przedstawicieli władz samorządowych i rządowych. Oddano hołd tym, którzy w sierpniu 1944 roku stanęli do walki o wolność Warszawy i Polski.
To właśnie na Żoliborzu padły pierwsze strzały Powstania – o godzinie 13:30, wcześniej niż zakładana godzina „W”. Żołnierze Armii Krajowej, przenoszący broń na punkt koncentracji, natknęli się na niemiecki patrol. Doszło do strzelaniny, a Niemcy błyskawicznie ściągnęli posiłki ze Śródmieścia. Walki błyskawicznie rozgorzały na całej dzielnicy, a kolejne oddziały AK dołączały do starcia. Tak rozpoczęła się walka o Żoliborz, która w kolejnych dniach stała się symbolem determinacji i odwagi polskich powstańców.
Wśród obecnych na dzisiejszej uroczystości był mjr Jakub Nowakowski ps. „Tomek”, weteran II Obwodu „Żywiciel”, zgrupowania „Żniwiarz”, pluton 226. Wspominając tamte wydarzenia, mówił o przedwczesnym wybuchu walk, odwrocie do Puszczy Kampinoskiej celem dozbrojenia i powrocie na Żoliborz, gdzie „Żywiciel” stoczył wiele skutecznych potyczek z Niemcami. Wspomniał również o dramatycznym i krwawo odpartym natarciu na Dworzec Gdański, które kosztowało życie wielu jego towarzyszy.
„Żywiciel” – pseudonim płk. Mieczysława Niedzielskiego – to jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci Powstania Warszawskiego. Weteran kampanii wrześniowej, po wojnie więzień obozów jenieckich i emigrant, zmarł w Chicago. Jego prochy sprowadzono do Polski w 1992 roku i z honorami pochowano na Wojskowych Powązkach. Dziś pamięć o jego odwadze, organizacyjnych talentach i poświęceniu jest pielęgnowana nie tylko w stolicy.
W liście prezydenta m.st. Warszawy Rafała Trzaskowskiego, odczytanym przez Jacka Wiśnickiego, zastępcę prezydenta miasta, podkreślono, że pamięć o powstaniu jest istotnym elementem warszawskiej tożsamości. „Nie celebrujemy wojny, ale szacunek dla odwagi cywilnej, solidarności i ducha wspólnoty” – zaznaczył prezydent, dodając, że wspominanie powstania nie służy rozpamiętywaniu cierpienia, ale budowaniu przyszłości opartej na doświadczeniu historii.
Żoliborz, przez cały czas trwania Powstania, pozostawał odcięty od Śródmieścia. Funkcjonował jako samodzielna jednostka z własną administracją wojskową i cywilną, nazywana przez mieszkańców „Rzeczpospolitą Żoliborską”. Walki zakończyły się tam dopiero 30 września. Pomnik, pod którym złożono dziś kwiaty, autorstwa Andrzeja Misiorowskiego ps. „Miś” – również żołnierza Powstania – stanowi trwały symbol pamięci o żołnierzach „Żywiciela”.
Wśród składających wieńce byli m.in. powstańcy i kombatanci II wojny światowej, przedstawiciele administracji rządowej, władz Warszawy, stołeczni radni oraz władze dzielnicy Żoliborz. W obecności asysty honorowej oddano cześć tym, którzy walczyli i ginęli za wolną Warszawę – z wiarą, że historia ich czynu nie zostanie zapomniana.
📸 Fot. R. Motyl / UM Warszawa
