Spotkania z Zabytkami

25/07/2025

Mimo że Barbie zrewolucjonizowała świat zabawek i popkultury, wcale nie była pierwszą lalką przedstawiającą dorosłą kobietę 👠

Już w starożytności lalki ukazywały dorosłe, niezależne i modnie ubrane kobiety – dokładnie takie, jak bohaterka wykreowana przez Ruth Handler 👗

Według mitu stworzonego przez firmę Mattel i powielanego przez jedną z najgłośniejszych premier kinowych ostatnich lat, dziewczynki od zawsze bawiły się wyłącznie lalkami będącymi wyobrażeniem niemowląt i małych dzieci 👧

Pierwsza historyczna wzmianka o lalkach przedstawiających dzieci pochodzi jednak dopiero z 1851 roku!

Na portalu Spotkania z Zabytkami Magdalena Mroczek-Stachowiak zabierze Was w podróż przez fascynującą historię lalek 💄

23/07/2025

Dziedzictwo to nie tylko przeszłość – to także to, co chcemy przekazać kolejnym pokoleniom 📖

Prof. dr hab. Anna Niedźwiedź, antropolożka kulturowa, ukazuje Kraków jako miasto, które nieustannie odkrywa się na nowo 👀 To fascynujące miejsce, które wymyka się prostym definicjom, a jego potencjał opowieści sięga daleko poza Wawel i Stare Miasto 🏰

Krakowska przestrzeń ma także wyjątkowe właściwości – wchodzimy w nią, a ona zaczyna działać na nas w określony sposób ✨

Do przeczytania w najnowszym numerze „Spotkań z Zabytkami” 🗞

22/07/2025

⛪️ Choć dziś znajduje się poza głównymi szlakami, opactwo cysterskie w Lądzie było ważnym punktem na mapie Polski od średniowiecza aż do kasaty w 1819 roku.

📜 W jego murach zachowały się prawdziwe skarby kultury rangi europejskiej – między innymi 55 relikwii głów owiniętych ozdobnymi tkaninami. To właśnie one zadecydowały o wpisaniu zespołu dawnego opactwa na listę Pomników Historii.

🧵 O tym, jak słynne relikwie trafiły do Polski, co możemy wyczytać z przedstawień na „Tkaninie herbowej z Lądu” i jak błąd skryby zamienił 11 męczennic w... 11 tysięcy, opowiadają ks. prof. Janusz Nowiński i prof. Przemysław Mrozowski.

21/07/2025

Małe zmiany – wielki wpływ, czyli kilka słów o codziennym komforcie 🏛️

Nie trzeba szukać daleko, by znaleźć przykłady architektury, która ułatwia życie. W najnowszym numerze „Spotkań z Zabytkami” pokazujemy, że także w Polsce istnieją rozwiązania, które powstały z myślą o funkcjonalności i potrzebach ludzi 💡

Z artykułu Ania Cymer dowiecie się:
♻️ W jakim polskim miasteczku zastosowano architektoniczny recykling
🌧️ Jak XIX-wieczni architekci radzili sobie z deszczową pogodą w uzdrowiskach
🔔 Co łączy Dom Rybaka we Władysławowie z wenecką dzwonnicą św. Marka

20/07/2025

20 lipca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Szachów ♟️

Został ustanowiony w 1966 roku w rocznicę założenia Międzynarodowej Federacji Szachowej, powstałej 20 lipca 1924 roku w Paryżu.

Z tej okazji przypominamy dzieło jednej z najsłynniejszych renesansowych malarek, Sofonisby Anguissoli 🖌️

„Gra w szachy” to nie tylko rodzinny portret, ale także obraz pełen metaforycznych przedstawień. Dzieło to stało się przedmiotem wielu różnych interpretacji.

Z artykułu Grażyny Bastek dowiecie się:
📚 dlaczego ojciec Sofonisby inwestował w rozwój córek
🖼️ na czym polega wyjątkowość bohaterek obrazu „Gra w szachy”
♞ czy przedstawiona na obrazie rozgrywka mogła mieć miejsce

Do przeczytania na portalu Spotkania z Zabytkami 👇

18/07/2025

Bliscy nieznajomi 🤝

Ormianie przez wieki współtworzyli historię Rzeczypospolitej – jako kupcy, rzemieślnicy, tłumacze i duchowni ✒️

Dziś, dzięki Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, to niezwykłe dziedzictwo trafia do coraz szerszego grona odbiorców. Artefakty związane z ich kulturą można podziwiać m.in. na warszawskim Nowym Mieście 📍

🪡 Co wspólnego mają Ormianie z pasami słuckimi?
🍲 Dlaczego pietruszkę należy skubać w towarzystwie?
📖 Które postacie polskiej kultury mają ormiańskie korzenie?

Rozmowa Anity Szarlik z Marią Ohanowicz-Tarasiuk, prezeską Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, dostępna w najnowszym numerze „Spotkań z Zabytkami” 📰

17/07/2025

Wizjoner o nieograniczonej wyobraźni i ogromnej odwadze twórczej 🤩

Twórczość Władysława Hasiora ponownie przyciąga uwagę publiczności. Niegdyś niezwykle popularny artysta, następnie przez lata zapomniany, dziś powraca i wzbudza ogromne zainteresowanie 👀

🔸 Dlaczego z okazji 50-lecia odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie otwarto wystawę zakopiańskiego artysty?
🔸 Co uzyskał dzięki poparciu stanu wojennego?
🔸 Czyją zasługą jest zdigitalizowanie zbioru fotografii Władysława Hasiora?

Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w artykule Piotra Kosiewskiego ⤵️

16/07/2025

15/07/2025

Była środa, gdy pracownik Muzeum Narodowego w Gdańsku przypadkowo strącił ze ściany nieduże dzieło Pietera Brueghla młodszego 🏛 Wezwano pracownika pracowni stolarsko-konserwatorskiej, by sprawdzić, czy z obrazem wszystko w porządku.

Wtedy okazało się, że w ramie zamiast oryginału znajduje się jedynie… wycinek z czasopisma! ✂️

24 kwietnia 1974 roku odkryto kradzież „Kobiety niosącej żar”. Zaginione dzieło Brueghla odnalazło się dopiero w tym roku w Niderlandach 🔍

W najnowszym numerze „Spotkań z Zabytkami” Kamil Zeidler wyjaśnia:
🖌 co jako pierwszy malarz w historii uchwycił na obrazie Pieter Breughel starszy
🤫 czemu w PRL nie mówiło się o kradzieżach dzieł sztuki
🎨 jakie szanse ma Polska na odzyskanie pracy Pietera Breughla Młodszego

14/07/2025

📸 „Nie pamiętam żadnego krzyczącego przykładu sytuacji, w której bym fotografował coś, czego nie powinienem, czego nie chciałem, bo to mi nie odpowiada. Fotografując, nigdy nie przeżyłem wielkiego rozczarowania.”

Z głębokim smutkiem żegnamy Tadeusza Rolke – jednego z najwybitniejszych polskich fotografów 🖤

Przez dekady dokumentował życie społeczne i artystyczne w Polsce. Uznawany za jednego z prekursorów polskiej fotografii reportażowej, pozostawił po sobie ogromne archiwum, które będzie inspirować kolejne pokolenia.

Jeden z ostatnich wywiadów, jakiego udzielił, ukaże się na łamach najbliższego numeru „Spotkań z Zabytkami” (4/2025). Rozmowę przeprowadził Łukasz Modelski.

13/07/2025

„Saskie wizje. Architektura władzy”, czyli jak nie powstał najwspanialszy pałac królewski w Europie 🏰

Wystawa w Zamek Królewski w Warszawie przybliża jeden z najtrudniejszych, a zarazem fascynujących rozdziałów w dziejach Rzeczypospolitej 📖

To opowieść o architekturze z czasów panowania Augusta II i Augusta III oraz o roli – także politycznej – jaką pełniła 👑

Kto jeszcze nie widział, musi się pospieszyć – ekspozycja czynna tylko do 20 lipca 2025 roku ⌛️

To ostatni dzwonek, by zobaczyć dzieła niezwykle rzadko pokazywane publicznie, znane głównie specjalistom 🔔

11/07/2025

Etnografia nie jest zła z definicji, ale przez lata była narzędziem dyscyplinowania, hierarchizacji, egzotyzowania – mówią Magdalena Wróblewska i Witek Orski, kuratorzy wystawy „Wybielanie” w Państwowe Muzeum Etnograficzne 🏛

Dyscyplina ta od dawna jest poddawana autokrytyce. Nie znaczy to, że mamy zrezygnować z opowiadania o różnych kulturach – ale że powinniśmy świadomie i krytycznie korzystać z jej narzędzi 🔨

📌 Dlaczego muzeum postanowiło zakwestionować własne zbiory?
📌 Czy wystawa „Wybielanie” to początek większego procesu?
📌 Czy etnografia pozostaje dziś skuteczną metodą badawczą?

Rozmowę Łukasza Gazura z Magdaleną Wróblewską i Witkiem Orskim przeczytacie w najnowszym numerze „Spotkań z Zabytkami” 📰