22/09/2025
Polskie doświadczenie uchodźctwa i migracji po okresie rozbiorów urosło do rangi narodowego mitu. Czy w ten przekaz wpisują się wydarzenia u progu niepodległości, to znaczy w latach Wielkiej Wojny 1914-1918? Temat, rzadko podejmowany, stał się przedmiotem badań prof. Doroty Kielak w książce „Figura tułacza w literaturze polskiej lat I wojny światowej”.
Podczas lektury zwraca uwagę bogactwo źródeł. Autorka czerpie z twórczości znanych pisarzy („Dziecko na tułaczym szlaku – śladami Stasia i Nel”) i publicystów, ale przede wszystkim wydobywa z zapomnienia pisarzy, pamiętnikarzy i poetów z kręgów tzw. literatury popularnej. O szerokim kącie patrzenia świadczy też fakt, że jeden z rozdziałów poświęcony jest figurze Żyda – wiecznego tułacza.
W książce stykają się co najmniej trzy perspektywy: historycznoliteracka, historyczna i politologiczna – co zostało docenione przez recenzentów, którzy zgadzają się z tezą Autorki, iż migracje, przesiedlenia, ucieczki w latach I wojny światowej to doświadczenie wpisujące się w fundament polskiej nowoczesności. Aprobatę zyskała też teza, że „polski mit heroiczny nie tworzył pomostu między orientacjami”, lecz przeciwnie, polaryzował polityczne nastawienia ich wyznawców.
https://wydawnictwo.uksw.edu.pl/ksiegarnia/1451-figura-tulacza-w-literaturze-polskiej-lat-i-wojny-swiatowej.html
