22/04/2025
Tradycja Dziadów Śmiguśnych w Wiśniowej to unikalny obrzęd wielkanocny, kultywowany od dziesięcioleci. W nocy z Niedzieli Wielkanocnej na Poniedziałek Wielkanocny młodzi mężczyźni, zwani śmiguśnikami, przebierają się w maski i kostiumy, często inspirowane postaciami z popkultury lub tradycyjnymi motywami. Zakrywają twarze, by pozostać nierozpoznanymi, i wędrują po wsi, odwiedzając domy, szczególnie te, w których mieszkają niezamężne dziewczęta. Towarzyszy temu „jukanie” – głośne, rytmiczne okrzyki oraz psoty, takie jak polewanie wodą czy drobne żarty wobec gospodarzy .    
W przeszłości niektóre psoty wymykały się spod kontroli, prowadząc do incydentów. W odpowiedzi na to, od 2010 roku Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Wiśniowej organizuje konkurs Dziadów Śmiguśnych, który przenosi tradycję w bardziej kontrolowane i artystyczne ramy. Uczestnicy są oceniani w kategoriach takich jak maska tradycyjna, maska współczesna, grupa dziadów oraz instrumentaliści. Kryteria oceny obejmują m.in. jakość wykonania masek, kreatywność strojów, sposób autoprezentacji oraz kulturę zachowania .   
Mimo że w 2023 roku konkurs nie odbył się, tradycja nadal żyje dzięki zaangażowaniu mieszkańców, którzy spontanicznie kontynuują obchody, pielęgnując lokalne dziedzictwo kulturowe . 
Dziady Śmiguśne w Wiśniowej to przykład żywej tradycji, która łączy elementy dawnych obrzędów z nowoczesnymi formami ekspresji, zachowując przy tym swoje unikalne cechy i znaczenie dla społeczności lokalnej.
