Wydawnictwo Ossolineum

12/10/2025

Anne Carson ma niebywały talent do komponowania pozornie błahych czy absurdalnych dialogów, które aż kipią dramaturgią. 🌋 Potrafi zarysowywać postaci równocześnie archetypiczne, jakby z płaskorzeźby, i niezwykle złożone, a także komponować scenografie tak nasycone alegoriami, że ich opisy – jak ten poniżej – mogą wystarczyć za wykład ekonomicznych i kulturowych podstaw imperializmu.

„Jeszcze przez kilka następnych dni będą rozmawiać
o tym, co zobaczyli obok tylnej ściany na drugim piętrze domu handlowego Harrods.
Wyjąwszy ozory i kalosze
drugie piętro było praktycznie puste. Ale w cieniu unosiła się obecność:
cyrkowa karuzela z sześcioma naturalnych rozmiarów
drewnianymi zwierzętami przytwierdzonymi do złotych i srebrnych słupków w okaleczonej obitej suknem rulecie.
Lew i biały kuc były nadal
na swoich miejscach, wychylone do przodu toczyły z pysków pianę. Zebra, słoń, tygrys i czarny niedźwiedź leżały
wyprzęgnięte, wpatrując się w niebo.
«To żłobek», powiedział Herakles. «To stąd wzięła się Argentyna», rzekł Ancash.
Gerion przyklęknął obok zebry.
«To może weźmiemy sobie tygrysa? Wygląda na porzuconego», zapytał Herakles.
Nikt nie odpowiedział”.

Zapraszamy na czytanie performatywne „Autobiografii czerwonego” Anne Carson w reżyserii Szymona Adamczaka, które odbędzie się już dziś o godzinie 19.30 na Scenie MOS Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Powieść wierszem w przekładzie Macieja Topolskiego prezentować będą Lena Schimscheiner i Karol Kubasiewicz.

10/10/2025

🇭🇺

Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu „Tłumacz w muzeum”. Naszą gościnią będzie Irenę Makarewicz, tłumaczka i propagatorka literatury węgierskiej.

10/10/2025

Marcin Wodziński, współautor wstępu i opracowania nowego tomu z serii Biblioteka Narodowa – antologii „Opowieści chasydzkie” – będzie gościem dzisiejszej audycji „Eureka” na antenie Programu 1 Polskiego Radia 📻️ 10 października, 19:30 📻️ Zapraszamy!

09/10/2025

W każdym z nas istnieje dziura ⚫️ stwierdza Anne Carson w „Słodko-gorzkim erosie”. Powstaje, bo brakuje nam czegoś, co odbieramy jako część nas samych. Dostrzegamy tę dziurę dopiero wtedy, kiedy pojawia się w nas pragnienie obiektu, o którym nie wiedzieliśmy nawet, że go pożądamy. „Czy prawdziwym tematem większości wierszy miłosnych jest ukochana osoba?”, pyta Carson, „Nie. Jest nim ta dziura” – pada szybko odpowiedź. Literatura erotyczna to opis pożerającego pożądania, takiego, które sprawia, że tracimy część siebie i tym silniej pragniemy z powrotem stać się pełnią.

Sięgając pragnieniem poza siebie, ku komuś i czemuś, co nie jest nami, dochodzimy też do przekonania, że brak zawsze był częścią nas.

Esej „Słodko-gorzki eros” przełożyła i opatrzyła posłowiem Renata Lis.

08/10/2025

ZAPOWIEDŹ 🚌

Autobus mija zamarłe krajobrazy i opustoszałe domy, gdy Helen Langrishe wraca z Dublinu do rodzinnego Springfield House w hrabstwie Kildare. Im bliżej jest rodowej posiadłości, tym bardziej jej myśli krążą wokół tematów śmierci i upływu czasu: stare rody, niegdyś zamknięte w dostojnych, a teraz rozpadających się domach, odchodzą w niepamięć, a nagrobki cmentarne zapadają się w ziemię, obojętne wobec żywych i ich niemocy. Irlandzka prowincja zastyga w niepewności, mimo że docierają do niej złowieszcze echa wydarzeń lat trzydziestych. Zwiastunem nadchodzących zmian było już, jak się okaże, pojawienie się w domu Langrishe’ów przybysza z Niemiec.

Aidan Higgins portretuje schyłek przedwojennej formacji kulturowej, tworząc elegię dla modernizmu i odpowiedź na Yeatsowską wizję angielsko-irlandzkiej historii. Podszyta ironią i fatalizmem narracja oddaje pełen sprzeczności obraz przemijania, w którym swojskość sąsiaduje z obcością, zabobon z nauką, a przeszłość z postępem.

Powieść przełożył i opatrzył posłowiem Maciej Płaza.

_______

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

03/10/2025

Do poniedziałku 6 października możecie wziąć udział w konkursie, który przygotowaliśmy z Wydawnictwem Czarne. Na profilu znajdziecie pytanie, na które należy odpowiedzieć, by mieć szansę na wygranie powieści trynidadzkich autorów. Zapraszamy!

30/09/2025

Piękno powieści Cormaca McCarthy’ego „Krwawy południk” ma swoje źródło w estetyce wzniosłości. Ale jeśli odczuwamy estetyczną przyjemność, to nasz zachwyt podszyty jest przecież poczuciem odrazy, przerażeniem. Pokazuje to w jednym ze szkiców pomieszczonych we „Frotażu” Jerzy Jarniewicz: „Okrucieństwo u McCarthy’ego poddane jest wyraźnej i świadomej estetyzacji, przez co harmonijnie wpisuje się w liryczne krajobrazy zmierzchu: bestialski gwałt jest paradoksalnym dopełnieniem ciszy zalegającej nad pustynią, a ludzka krew podkreśla krwistą czerwień wiecznie zachodzącego słońca. McCarthy przekracza wymiar etyczny opisywanych okrucieństw, zmierzając ku temu szczególnemu połączeniu piękna i przerażenia, które estetyka nazywa wzniosłością”.

Polecamy ten i inne eseje o literaturze anglojęzycznej autorstwa Jerzego Jarniewicza, a także ciekawe omówienie Luizy Krolczuk, które ukazało się na stronie Przeciw estetyzacji i banalizacji zła.

25/09/2025

PREMIERA

„Snucie opowieści jest formą eksplorowania mistycznych miejsc”.

Od dzisiaj w naszej księgarni internetowej dostępny jest wyjątkowy tom z serii Biblioteka Narodowa – „Opowieści chasydzkie” w opracowaniu Wojciecha Tworka i Marcina Wodzińskiego. Antologia pokazuje przemiany opowieści chasydzkiej jako gatunku od jej początków aż do dziś, podkreślając żywy charakter tej tradycji. Utwory zamieszczone w książce „reprezentują różne formy chasydzkich narracji – od sensacyjnych czytadeł o dybukach i demonach, przez niemal autobiograficzne wspomnienia i zapiski, po quasi-naukowe opracowania”. W edycji znalazło się pięćdziesiąt tekstów przełożonych z języków jidysz, hebrajskiego i angielskiego przez piętnaścioro tłumaczy. Zdecydowana większość tych utworów ukazuje się w polszczyźnie po raz pierwszy.

22/09/2025

W najbliższy piątek (26 września) podczas Festiwalu Lublin Miasto Literatury odbędzie się spotkanie wokół tomu „Trzydzieści sześć opowiadań” Isaaca Bashevisa Singera. O tomie z serii Biblioteka Narodowa opowie autorka „Wstępu” i tłumaczka części zamieszczonych w książce utworów, Monika Adamczyk-Garbowska. Zapraszamy o 17.00 do Sali Widowiskowej w Centrum Kultury w Lublinie. Dyskusję poprowadzi Bogusław Wróblewski.

A w niedzielę (28 września) polecamy spotkanie Sary Akram z Jerzym Jarniewiczem, które odbędzie się pod hasłem „Rozmowa jest początkiem literatury” (godz. 16.00 w Sali Kameralnej).

Program festiwalu dostępny jest na stronie organizatora:https://ck.lublin.pl/wp-content/uploads/2025/09/Program-Lublin-Miasto-Literatury_.pdf

19/09/2025

– […] Prawda, że mnie obronicie przed tym potworem? Prawda? No, powiedzcie…
– …
– Powiedzcie: „tak, proszę pani”.
– Tak, proszę pani!
– Głośniej!
– Taak, proszę paanii!!
– Powiedzcie: „pak, troszę pani”!
– Aak, roszę ani!
– Głośniej!
– Traaapoooszęęętraaaaniii!!
– Głooośnieeej!!
– Raaaaktooooszęęęętaaaapraaaaniiii!
– Barrrdzodobrze, barrrdzodobrze! Brońcie waszej pani, która ma już czterdzieści lat doświadczenia w nauczaniu. […] Trzeba uważać na żmiję, na tarantulę, tego wściekłego psa. Ale na Airę najbardziej. Aira jest tysiąc razy gorszy. Uważajcie na Airę!
•••••
Nie ma powodu, żeby po Balzacu pisać powieści balzakowskie, bo nikomu się to nie uda, a przynajmniej z takiego założenia wyszedł argentyński twórca César Aira. Jego prozy biegną bez przystanków, przetykane zwrotami akcji i surrealnymi akcentami, które nie wiedzieć kiedy przechodzą w hiperrealistyczne opisy. Przetłumaczone przez Tomasza Pindla „Trzy opowieści” to reprezentatywny, fascynujący przykład „niemagicznej” gałęzi literatury latynoamerykańskiej. Egzemplarze książki możecie kupić w naszej księgarni internetowej z dostawą za złotówkę!

16/09/2025

PREMIERA

„Słodko-gorzki eros” Anne Carson trafił właśnie do naszej księgarni internetowej. Przełożony i opatrzony posłowiem przez Renatę Lis esej mówi o miłości.

Jedna z opowieści o erosie, która wciąż przychodzi nam na myśl, gdy próbujemy wyjaśnić, co znaczy być zakochanym, to pochodząca z antyku wizja ludzi jako dwojga istot złączonych w jedną kulę. Niegdyś owi idealni kochankowie toczyli się szczęśliwie po całym świecie, aż pewnego razu w swojej pysze wturlali się na Olimp, gdzie przepołowił ich Zeus. W taki sposób źródło erosa przedstawia Arystofanes, a Carson za komiczny uznaje wybieg filozofa, by całą winę zrzucić na Zeusa. Brak, który nas naznacza, tkwi nie w odłączonym od nas innym, a w nas samych, powstaje wraz z pragnieniem.

„Kiedy cię pragnę, tracę część siebie: pożądanie mnie pożera. Tak rozumuje kochanek na krawędzi erosa. Obecność pożądania budzi w nim tęsknotę za pełnią. Jego myśli zwracają się ku zagadnieniom związanym z własną tożsamością: musi wyzdrowieć i ponownie inkorporować to, co utracił, jeśli ma być pełną osobą” – o gorzkim aspekcie erosa pisze Anne Carson.